I. Chủ nghĩa hiện đại và Vũ Trọng Phụng trong bối cảnh văn học Việt Nam 1930 1945
Chủ nghĩa hiện đại là một trào lưu tư tưởng và nghệ thuật xuất hiện từ cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX ở phương Tây, sau đó lan rộng ra toàn thế giới. Trong bối cảnh văn học Việt Nam giai đoạn 1930 – 1945, Vũ Trọng Phụng là một trong những nhà văn tiên phong tiếp nhận và vận dụng chủ nghĩa hiện đại. Giai đoạn này đánh dấu sự hiện đại hóa mạnh mẽ của văn học Việt Nam, với sự tiếp nhận nhiều trào lưu văn học phương Tây, bao gồm chủ nghĩa hiện thực, chủ nghĩa tự nhiên, và chủ nghĩa hiện đại. Vũ Trọng Phụng đã kết hợp các yếu tố của chủ nghĩa hiện đại với chủ nghĩa hiện thực để tạo nên những tác phẩm độc đáo, phản ánh sâu sắc hiện thực xã hội Việt Nam đương thời.
1.1. Bối cảnh tiếp nhận chủ nghĩa hiện đại
Giai đoạn 1930 – 1945 là thời kỳ văn học Việt Nam chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ các trào lưu văn học phương Tây. Chủ nghĩa hiện đại du nhập vào Việt Nam trong bối cảnh xã hội đang chuyển mình mạnh mẽ, với sự giao thoa giữa văn hóa truyền thống và hiện đại. Vũ Trọng Phụng đã tiếp nhận chủ nghĩa hiện đại thông qua việc khai thác các vấn đề như phi nhân, tha hóa, và tính dục, đồng thời sử dụng các thủ pháp nghệ thuật hiện đại như nghịch dị và biểu trưng.
1.2. Vũ Trọng Phụng và các trào lưu văn học hiện đại
Vũ Trọng Phụng không chỉ chịu ảnh hưởng của chủ nghĩa hiện thực mà còn tiếp thu các yếu tố của chủ nghĩa hiện đại. Ông đã sử dụng các thủ pháp nghệ thuật hiện đại để phản ánh hiện thực xã hội một cách sâu sắc và đa chiều. Các tác phẩm của ông như Số đỏ, Giông tố đã thể hiện rõ nét sự kết hợp giữa chủ nghĩa hiện thực và chủ nghĩa hiện đại, tạo nên những tác phẩm có giá trị nghệ thuật cao.
II. Chủ nghĩa hiện đại trong tác phẩm của Vũ Trọng Phụng từ bình diện chủ đề
Trong các tác phẩm của Vũ Trọng Phụng, chủ nghĩa hiện đại được thể hiện qua các chủ đề như phi nhân, tha hóa, và tính dục. Những chủ đề này phản ánh sự khủng hoảng của con người trong xã hội hiện đại, đồng thời thể hiện sự tiếp nhận và vận dụng chủ nghĩa hiện đại của Vũ Trọng Phụng. Ông đã khai thác sâu sắc các vấn đề này để phản ánh hiện thực xã hội Việt Nam đương thời, đồng thời đặt ra những câu hỏi về bản chất con người và xã hội.
2.1. Vấn đề phi nhân và tha hóa
Vũ Trọng Phụng đã khai thác vấn đề phi nhân và tha hóa trong các tác phẩm của mình, phản ánh sự mất mát nhân tính của con người trong xã hội hiện đại. Nhân vật trong các tác phẩm của ông thường bị tha hóa, mất đi bản chất con người và trở thành nạn nhân của xã hội. Điều này thể hiện rõ nét trong các tác phẩm như Số đỏ và Giông tố, nơi các nhân vật bị cuốn vào vòng xoáy của sự tha hóa và phi nhân.
2.2. Vấn đề tính dục
Tính dục là một chủ đề quan trọng trong các tác phẩm của Vũ Trọng Phụng, thể hiện sự tiếp nhận chủ nghĩa hiện đại từ lý thuyết Phân tâm học của Sigmund Freud. Ông đã khai thác vấn đề này để phản ánh sự ẩn ức và khủng hoảng tâm lý của con người trong xã hội hiện đại. Các tác phẩm của ông đã đặt ra những câu hỏi về bản chất con người và sự kiểm soát của xã hội đối với cá nhân.
III. Chủ nghĩa hiện đại trong tác phẩm của Vũ Trọng Phụng từ bình diện thi pháp
Chủ nghĩa hiện đại trong các tác phẩm của Vũ Trọng Phụng còn được thể hiện qua các thủ pháp nghệ thuật như nghịch dị, biểu trưng, và cắt dán điện ảnh. Những thủ pháp này đã giúp ông phản ánh hiện thực xã hội một cách sâu sắc và đa chiều, đồng thời tạo nên những tác phẩm có giá trị nghệ thuật cao. Vũ Trọng Phụng đã sử dụng các thủ pháp này để khắc họa sự phức tạp và mâu thuẫn của xã hội Việt Nam đương thời.
3.1. Thủ pháp nghịch dị
Nghịch dị là một thủ pháp nghệ thuật quan trọng trong các tác phẩm của Vũ Trọng Phụng, thể hiện sự tiếp nhận chủ nghĩa hiện đại. Ông đã sử dụng thủ pháp này để khắc họa sự phi lý và mâu thuẫn của xã hội, đồng thời tạo nên những tình huống truyện đầy kịch tính và bất ngờ. Các tác phẩm của ông đã phản ánh sâu sắc hiện thực xã hội Việt Nam đương thời, đồng thời đặt ra những câu hỏi về bản chất con người và xã hội.
3.2. Tính biểu trưng
Tính biểu trưng là một yếu tố quan trọng trong các tác phẩm của Vũ Trọng Phụng, thể hiện sự tiếp nhận chủ nghĩa hiện đại. Ông đã sử dụng các biểu tượng để phản ánh sự phức tạp và mâu thuẫn của xã hội, đồng thời tạo nên những tác phẩm có giá trị nghệ thuật cao. Các tác phẩm của ông đã phản ánh sâu sắc hiện thực xã hội Việt Nam đương thời, đồng thời đặt ra những câu hỏi về bản chất con người và xã hội.
