ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH - LUẬN ÁN TIẾN SĨ: CHỦ NGHĨA DUY VẬT BIỆN CHỨNG VÀ CHỦ NGHĨA DUY VẬT LỊCH SỬ

Trong thời đại mà khoa học và công nghệ đang có những bước tiến vượt bậc, vai trò của Chủ nghĩa duy vật biện chứng và Chủ nghĩa duy vật lịch sử càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Luận án này khẳng định sự cần thiết phải nghiên cứu và làm rõ những nguyên tắc cơ bản của Triết học Mác - Lênin, đồng thời phải biết vận dụng chúng một cách sáng tạo vào việc giải quyết những vấn đề thực tiễn đặt ra. Đảng và Nhà nước Việt Nam đã khẳng định khoa học và công nghệ là nền tảng, động lực quan trọng nhất để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, phát triển kinh tế tri thức, góp phần tăng năng suất, chất lượng, hiệu quả lao động, đóng góp cho tăng trưởng, phát triển nhanh và bền vững đất nước, vì vậy khoa học và công nghệ có vai trò vị trí trở thành quốc sách hàng đầu, là vấn đề chiến lược trong phát triển kinh tế - xã hội và phát triển bền vững. Theo Mác, sự phát triển của tư bản cố định là chỉ số cho thấy tri thức xã hội phổ biến đã chuyên hóa đến mức độ nào đó thành lực lượng sản xuất trực tiếp (C.Angghen, 2000, Toàn tập, tập 4ó, phần II, tr. 309)

Luận án này xác định mục tiêu chính là phân tích và đánh giá một cách khách quan, khoa học vai trò của Chủ nghĩa duy vật biện chứng và Chủ nghĩa duy vật lịch sử trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào việc ứng dụng và phát triển các nguyên lý của chủ nghĩa duy vật vào các lĩnh vực cụ thể như: phát triển khoa học công nghệ, xây dựng văn hóa, và giải quyết các vấn đề xã hội. Luận án cũng xem xét những thách thức và cơ hội đặt ra trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, đồng thời đề xuất các giải pháp để phát huy hơn nữa vai trò của Quan điểm duy vật trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trong quá trình nghiên cứu và vận dụng Chủ nghĩa duy vật biện chứng và Chủ nghĩa duy vật lịch sử, không tránh khỏi việc xuất hiện những quan điểm sai lệch, thậm chí là xuyên tạc. Luận án này có nhiệm vụ phê phán những quan điểm sai trái đó, bảo vệ sự trong sáng của Học thuyết Mác-Lênin, đồng thời góp phần làm sáng tỏ những vấn đề lý luận còn tồn tại. Việc phê phán này phải dựa trên cơ sở khoa học, khách quan, không mang tính chủ quan, duy ý chí.

Toàn cầu hóa đang tạo ra những tác động sâu sắc đến mọi mặt của đời sống xã hội, trong đó có lĩnh vực Triết học Mác - Lênin. Luận án này xem xét những tác động đó, đặc biệt là những thách thức và cơ hội đặt ra đối với việc phát triển Chủ nghĩa duy vật biện chứng và Chủ nghĩa duy vật lịch sử trong bối cảnh toàn cầu hóa. Nghiên cứu này cũng đề xuất các giải pháp để Ứng dụng triết học Mác - Lênin vào việc giải quyết những vấn đề toàn cầu như: biến đổi khí hậu, bất bình đẳng xã hội, và xung đột sắc tộc.

Để đạt được những kết quả nghiên cứu có giá trị, luận án này sử dụng một phương pháp nghiên cứu liên ngành, đa chiều, kết hợp giữa các phương pháp truyền thống và hiện đại. Các phương pháp truyền thống như: phân tích lịch sử, so sánh, và tổng hợp được kết hợp với các phương pháp hiện đại như: mô hình hóa, phân tích hệ thống, và thống kê. Phương pháp nghiên cứu này đảm bảo tính khách quan, khoa học, và toàn diện của kết quả nghiên cứu.

Luận án này sử dụng Quan điểm duy vật lịch sử để phân tích các vấn đề xã hội, tập trung vào việc xem xét các yếu tố kinh tế, chính trị, văn hóa, và xã hội trong mối quan hệ biện chứng với nhau. Việc phân tích này giúp làm sáng tỏ bản chất của các vấn đề xã hội, đồng thời đề xuất các giải pháp để giải quyết chúng một cách hiệu quả. Luận án nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xem xét các yếu tố lịch sử trong quá trình phân tích xã hội.

Luận án chỉ ra rằng Triết học Mác - Lênin có vai trò quan trọng trong việc định hướng sự phát triển của khoa học, đặc biệt là trong việc xác định các mục tiêu nghiên cứu và lựa chọn các phương pháp nghiên cứu phù hợp. Chủ nghĩa duy vật biện chứng giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về bản chất của thế giới vật chất, trong khi Chủ nghĩa duy vật lịch sử giúp họ hiểu rõ hơn về sự phát triển của xã hội loài người. Luận án nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kết hợp giữa lý luận và thực tiễn trong quá trình nghiên cứu khoa học.

Để Phát triển triết học Mác - Lênin đáp ứng nhu cầu thực tiễn, luận án đề xuất cần phải có sự đổi mới trong phương pháp nghiên cứu và giảng dạy triết học. Cần phải tăng cường tính thực tiễn của các bài giảng triết học, đồng thời khuyến khích các nhà nghiên cứu triết học tham gia vào việc giải quyết các vấn đề thực tiễn đặt ra. Luận án cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc học tập kinh nghiệm quốc tế trong quá trình phát triển triết học.

Để thúc đẩy Nghiên cứu triết học, luận án đề xuất cần phải có các chính sách hỗ trợ từ nhà nước, đặc biệt là trong việc đầu tư vào các cơ sở nghiên cứu triết học và đào tạo đội ngũ các nhà nghiên cứu triết học có trình độ cao. Cần phải tạo điều kiện cho các nhà nghiên cứu triết học tham gia vào việc hoạch định chính sách, đồng thời khuyến khích họ công bố các công trình nghiên cứu của mình trên các tạp chí khoa học uy tín.

Trong kỷ nguyên số, Chủ nghĩa duy vật biện chứng và Chủ nghĩa duy vật lịch sử vẫn có vai trò quan trọng trong việc định hướng sự phát triển của xã hội loài người. Luận án này dự báo rằng, trong tương lai, chủ nghĩa duy vật sẽ tiếp tục được phát triển và hoàn thiện, đáp ứng nhu cầu của thời đại. Cần phải nghiên cứu và vận dụng chủ nghĩa duy vật một cách sáng tạo vào việc giải quyết những vấn đề đặt ra trong kỷ nguyên số.