Nghiên cứu kiến thức tuân thủ điều trị và hiệu quả can thiệp cho bệnh nhân đái tháo đường týp 2 tại bệnh viện đa khoa nông nghiệp

• Tác giả: Tống Lê Văn Kiến
• Người hướng dẫn: PTS. Hoàng Hải
• Trường học: Học viện Quân y
• Chuyên ngành: Quản lý y tế
• Đề tài: Kiến Thức, Tuân Thủ Điều Trị Của Bệnh Nhân Đái Tháo Đường Týp 2 Điều Trị Ngoại Trú Tại Bệnh Viện Đa Khoa Nông Nghiệp Và Kết Quả Một Số Biện Pháp Can Thiệp
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ y học
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Một số khái niệm và nội dung chung về bệnh đái tháo đường
• 1.1.1. Khái quát sơ lược về đái tháo đường
• 1.1.2. Định nghĩa về bệnh đái tháo đường
• 1.1.3. Chẩn đoán bệnh đái tháo đường
• 1.1.4. Phân loại đái tháo đường
• 1.1.5. Triệu chứng lâm sàng của đái tháo đường
• 1.1.6. Biến chứng của đái tháo đường
• 1.1.7. Điều trị đái tháo đường týp 2
• 1.1.8. Các thông số kiểm soát đái tháo đường và biến chứng đái tháo đường
• 1.2. Quản lý đái tháo đường ngoại trú và mục tiêu của chương trình quản lý đái tháo đường ngoại trú
• 1.3. Tình hình đái tháo đường trên thế giới và ở Việt Nam
• 1.3.1. Tình hình đái tháo đường trên thế giới
• 1.3.2. Tình hình đái tháo đường ở Việt Nam
• 1.4. Một số nghiên cứu về kiến thức và tuân thủ điều trị của bệnh nhân đái tháo đường týp 2
• 1.4.1. Tầm quan trọng, vai trò của kiến thức và tuân thủ điều trị đối với bệnh nhân đái tháo đường nói chung và đặc thù của bệnh nhân đái tháo đường ngoại trú
• 1.4.2. Một số nghiên cứu về thực trạng kiến thức và tuân thủ điều trị của bệnh nhân đái tháo đường týp 2
• 1.4.3. Một số nghiên cứu can thiệp về giáo dục nâng cao kiến thức, tuân thủ điều trị để đạt được mục tiêu điều trị đái tháo đường týp 2
• 1.4.3.1. Một số nghiên cứu can thiệp trên thế giới
• 1.4.3.2. Một số nghiên cứu can thiệp ở Việt Nam
• 1.4.4. Một số nét khái quát về quản lý người bệnh đái tháo đường tại Bệnh viện đa khoa Nông nghiệp
• 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Tiêu chuẩn lựa chọn đối tượng nghiên cứu
• 2.3. Tiêu chuẩn loại trừ đối tượng nghiên cứu
• 2.4. Địa điểm, thời gian nghiên cứu
• 2.4.1. Địa điểm nghiên cứu
• 2.4.2. Thời gian nghiên cứu
• 2.5. Phương pháp nghiên cứu
• 2.5.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.5.2. Cỡ mẫu và chọn mẫu nghiên cứu
• 2.5.3. Phương pháp thu thập số liệu
• 2.5.4. Biến số nghiên cứu
• 2.5.5. Các phương pháp áp dụng trong nghiên cứu và chỉ tiêu đánh giá
• 2.5.6. Bộ công cụ nghiên cứu
• 2.5.7. Nghiên cứu can thiệp
• 2.5.8. Tổ chức thực hiện và nhân lực tham gia nghiên cứu
• 2.5.8.1. Tổ chức thực hiện nghiên cứu
• 2.5.8.2. Nhân lực tham gia nghiên cứu
• 2.5.9. Các biện pháp khống chế sai số
• 2.5.10. Xử lý, phân tích số liệu
• 2.5.11. Đạo đức nghiên cứu
• 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Thực trạng kiến thức và tuân thủ điều trị của bệnh nhân đái tháo đường týp 2 điều trị ngoại trú có đăng ký tham gia sinh hoạt câu lạc bộ tại Bệnh viện đa khoa Nông nghiệp năm 2016
• 3.1.1. Thông tin chung về đối tượng nghiên cứu
• 3.1.2. Kiến thức về bệnh đái tháo đường
• 3.1.3. Kiến thức, thực hành về dinh dưỡng
• 3.1.4. Thực hành về tập luyện thể dục hàng ngày
• 3.1.5. Thực trạng tuân thủ dùng thuốc trong điều trị đái tháo đường và kiểm soát đường máu
• 3.1.6. Thực trạng các chỉ số theo mục tiêu điều trị đái tháo đường týp 2
• 3.1.7. Nguồn thông tin về bệnh đái tháo đường của đối tượng nghiên cứu
• 3.2. Đánh giá kết quả can thiệp cải thiện kiến thức và tuân thủ điều trị của bệnh nhân đái tháo đường týp 2 điều trị ngoại trú tại Bệnh viện đa khoa Nông nghiệp (2016 – 2017)
• 3.2.1. Kết quả cải thiện kiến thức về bệnh đái tháo đường của đối tượng nghiên cứu
• 3.2.2. Kết quả cải thiện kiến thức, thực hành về dinh dưỡng
• 3.2.3. Kết quả cải thiện về thực hành tập luyện thể dục
• 3.2.4. Kết quả cải thiện thực hành tuân thủ dùng thuốc trong điều trị đái tháo đường và kiểm soát đường máu
• 3.2.5. Kết quả cải thiện các chỉ số trong mục tiêu điều trị đái tháo đường týp 2
• 3.2.6. Kết quả cải thiện một số chỉ số về kiến thức và tuân thủ điều trị
• 3.3. Thực trạng kiến thức và tuân thủ điều trị của bệnh nhân đái tháo đường týp 2 điều trị ngoại trú có đăng ký tham gia sinh hoạt câu lạc bộ tại Bệnh viện đa khoa Nông nghiệp
• 3.3.1. Thông tin chung về đối tượng nghiên cứu
• 3.3.2. Kiến thức chung về bệnh đái tháo đường
• 3.3.3. Kiến thức, thực hành về dinh dưỡng
• 3.3.4. Thực hành về tập luyện thể dục
• 3.3.5. Thực trạng tuân thủ dùng thuốc trong điều trị đái tháo đường và kiểm soát đường máu
• 3.3.6. Thực trạng các chỉ số trong mục tiêu điều trị đái tháo đường týp 2
• 3.4. Đánh giá kết quả can thiệp cải thiện kiến thức và tuân thủ điều trị của bệnh nhân đái tháo đường týp 2 điều trị ngoại trú tại Bệnh viện đa khoa Nông nghiệp (2016 – 2017)
• 3.4.1. Kết quả cải thiện kiến thức về bệnh đái tháo đường
• 3.4.2. Kết quả cải thiện kiến thức, thực hành về dinh dưỡng
• 3.4.3. Kết quả cải thiện thực hành tập luyện thể dục
• 3.4.4. Kết quả cải thiện thực hành tuân thủ dùng thuốc trong điều trị đái tháo đường và kiểm soát đường máu
• 3.4.5. Kết quả cải thiện chỉ số trong mục tiêu điều trị đái tháo đường
• 3.4.6. Một số hạn chế của nghiên cứu
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC HÌNH

I. Tổng quan về bệnh đái tháo đường týp 2

Bệnh đái tháo đường týp 2 là một bệnh mạn tính, đặc trưng bởi tình trạng tăng glucose máu do kháng insulin và giảm tiết insulin. Bệnh gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng như bệnh tim mạch, tổn thương thận, thần kinh và mắt. Theo Hiệp hội Đái tháo đường Quốc tế (IDF), số người mắc bệnh đang gia tăng nhanh chóng, dự đoán sẽ đạt 629 triệu người vào năm 2045. Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc bệnh cũng tăng đáng kể, từ 2.7% năm 2002 lên 5.42% năm 2012. Kiểm soát đường máu và tuân thủ điều trị là yếu tố then chốt để ngăn ngừa biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

1.1. Định nghĩa và chẩn đoán bệnh đái tháo đường

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bệnh đái tháo đường là một hội chứng đặc trưng bởi tăng glucose máu do thiếu hoặc mất hoàn toàn insulin. Chẩn đoán dựa trên các tiêu chuẩn như glucose máu lúc đói ≥ 7.0 mmol/L hoặc glucose máu 2 giờ sau nghiệm pháp ≥ 11.1 mmol/L. Hiệp hội Đái tháo đường Mỹ (ADA) cũng nhấn mạnh rằng bệnh liên quan đến rối loạn chuyển hóa carbohydrat, lipid và protein, dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.

1.2. Tình hình bệnh đái tháo đường trên thế giới và Việt Nam

Bệnh đái tháo đường được coi là đại dịch của thế kỷ 21, với số người mắc tăng nhanh trên toàn cầu. Tại Việt Nam, bệnh đang trở thành gánh nặng y tế lớn, đặc biệt trong bối cảnh chuyển dịch dịch tễ học sang các bệnh không lây nhiễm. Nghiên cứu cho thấy tỷ lệ mắc bệnh tăng 201% từ năm 2002 đến 2012, dự báo sẽ tiếp tục tăng trong những năm tới.

II. Kiến thức và tuân thủ điều trị của bệnh nhân đái tháo đường týp 2

Kiến thức y khoa và tuân thủ điều trị đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát bệnh đái tháo đường týp 2. Nghiên cứu cho thấy, bệnh nhân có kiến thức đúng về bệnh và tuân thủ điều trị tốt sẽ có khả năng kiểm soát đường máu tốt hơn, giảm nguy cơ biến chứng. Tuy nhiên, thực tế cho thấy tỷ lệ bệnh nhân có kiến thức không đúng và không tuân thủ điều trị vẫn còn cao, đặc biệt ở các nước đang phát triển như Việt Nam.

2.1. Tầm quan trọng của kiến thức và tuân thủ điều trị

Kiến thức về bệnh đái tháo đường giúp bệnh nhân hiểu rõ về chế độ ăn, tập luyện và sử dụng thuốc. Tuân thủ điều trị bao gồm việc tuân thủ chế độ ăn, dùng thuốc đúng liều và thời gian, kiểm tra đường máu định kỳ. Nghiên cứu tại Bangladesh và Pakistan cho thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa kiến thức, thái độ và thực hành với việc kiểm soát đường máu.

2.2. Thực trạng kiến thức và tuân thủ điều trị tại Việt Nam

Nghiên cứu tại các bệnh viện ở Việt Nam cho thấy, tỷ lệ bệnh nhân có kiến thức đúng về chế độ ăn và tuân thủ điều trị còn thấp. Ví dụ, chỉ 17.6% bệnh nhân biết về các loại thực phẩm cần tránh, và tỷ lệ tuân thủ chế độ ăn chỉ đạt 58.1-79.0%. Điều này cho thấy cần có các biện pháp can thiệp hiệu quả để cải thiện kiến thức và tuân thủ điều trị.

III. Hiệu quả can thiệp tại Bệnh viện Đa khoa Nông nghiệp

Nghiên cứu tại Bệnh viện Đa khoa Nông nghiệp từ năm 2016 đến 2017 đã đánh giá hiệu quả của các biện pháp can thiệp nhằm nâng cao kiến thức và tuân thủ điều trị cho bệnh nhân đái tháo đường týp 2 điều trị ngoại trú. Kết quả cho thấy, các biện pháp can thiệp như giáo dục sức khỏe, tư vấn dinh dưỡng và hướng dẫn sử dụng thuốc đã cải thiện đáng kể kiến thức và thực hành của bệnh nhân.

3.1. Các biện pháp can thiệp được áp dụng

Các biện pháp can thiệp bao gồm giáo dục sức khỏe về bệnh đái tháo đường, tư vấn chế độ ăn phù hợp, hướng dẫn tập luyện thể dục và sử dụng thuốc đúng cách. Bệnh nhân cũng được hướng dẫn kiểm tra đường máu tại nhà và tái khám định kỳ. Các biện pháp này được thực hiện thông qua các buổi sinh hoạt câu lạc bộ và tư vấn cá nhân.

3.2. Kết quả can thiệp

Kết quả nghiên cứu cho thấy, sau can thiệp, tỷ lệ bệnh nhân có kiến thức đúng về bệnh tăng từ 17.6% lên 80%. Tỷ lệ tuân thủ chế độ ăn và dùng thuốc cũng cải thiện đáng kể. Các chỉ số đường máu, HbA1c và lipid máu của bệnh nhân cũng được cải thiện rõ rệt, giúp giảm nguy cơ biến chứng.