I. Dân nghèo thành thị trong văn học Việt Nam giai đoạn 1930 1945
Khóa luận tập trung phân tích hiện thực dân nghèo thành thị trong giai đoạn 1930 - 1945, một thời kỳ đầy biến động của lịch sử Việt Nam. Bối cảnh xã hội lúc bấy giờ chịu ảnh hưởng nặng nề từ chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp, dẫn đến sự bần cùng hóa và lưu manh hóa của một bộ phận lớn dân cư. Nguyễn Đình Lạp, thông qua hai tác phẩm Ngoại ô và Ngõ hẻm, đã khắc họa chân thực cuộc sống nghèo khổ, bế tắc của người lao động tại các khu vực ngoại ô và ngõ hẻm của Hà Nội. Những tác phẩm này không chỉ phản ánh hiện thực xã hội mà còn thể hiện sự đồng cảm sâu sắc của tác giả với những số phận bất hạnh.
1.1. Tiền đề lịch sử xã hội
Giai đoạn 1930 - 1945 là thời kỳ đất nước chịu sự đô hộ của thực dân Pháp, với những chính sách bóc lột và ngu dân. Dân nghèo thành thị phải đối mặt với cuộc sống cơ cực, bị đẩy vào các khu vực ngoại ô và ngõ hẻm, nơi điều kiện sống vô cùng khó khăn. Nguyễn Đình Lạp đã lấy bối cảnh này làm nền tảng để xây dựng nên hai tác phẩm Ngoại ô và Ngõ hẻm, phản ánh chân thực cuộc sống của những người lao động nghèo khổ.
1.2. Cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Đình Lạp
Nguyễn Đình Lạp sinh năm 1913 tại làng Bạch Mai, Hà Nội, là một nhà văn tài năng của dòng văn học hiện thực phê phán. Ông bắt đầu sự nghiệp viết văn từ năm 1933 và nhanh chóng khẳng định tên tuổi với các tác phẩm phóng sự và tiểu thuyết. Hai tác phẩm Ngoại ô và Ngõ hẻm được coi là đỉnh cao trong sự nghiệp của ông, phản ánh sâu sắc cuộc sống của dân nghèo thành thị trong bối cảnh xã hội đầy biến động.
II. Hiện thực đời sống và con người trong Ngoại ô và Ngõ hẻm
Khóa luận đi sâu vào phân tích hiện thực đời sống và con người được khắc họa trong hai tác phẩm Ngoại ô và Ngõ hẻm của Nguyễn Đình Lạp. Tác giả đã miêu tả chi tiết cuộc sống nghèo khổ, bế tắc của người lao động tại các khu vực ngoại ô và ngõ hẻm, đồng thời khắc họa những phẩm chất tốt đẹp của họ như tình yêu thương và lòng nghĩa hiệp. Những nhân vật trong tác phẩm đều mang số phận bất hạnh, nhưng vẫn giữ được nhân cách và tình người.
2.1. Hiện thực đời sống
Nguyễn Đình Lạp đã miêu tả chân thực cuộc sống nghèo khổ, bế tắc của người lao động tại các khu vực ngoại ô và ngõ hẻm. Những người dân nơi đây phải vật lộn với cuộc sống hàng ngày, đối mặt với đói nghèo và bệnh tật. Tác phẩm cũng phản ánh những phong tục, tập quán của dân nghèo thành thị, tạo nên bức tranh toàn diện về đời sống của họ.
2.2. Hiện thực con người
Các nhân vật trong Ngoại ô và Ngõ hẻm đều mang số phận bất hạnh, nhưng họ vẫn giữ được những phẩm chất tốt đẹp như tình yêu thương và lòng nghĩa hiệp. Nguyễn Đình Lạp đã khắc họa sâu sắc tâm lý và tính cách của những con người này, qua đó thể hiện sự đồng cảm và thương cảm của mình đối với họ.
III. Nghệ thuật thể hiện trong Ngoại ô và Ngõ hẻm
Khóa luận cũng phân tích những phương diện nghệ thuật được Nguyễn Đình Lạp sử dụng trong hai tác phẩm Ngoại ô và Ngõ hẻm. Tác giả đã thành công trong việc xây dựng nhân vật, miêu tả ngoại hình và tâm lý một cách chân thực. Ngôn ngữ dân dã, đời thường cùng giọng điệu khách quan, xót xa đã góp phần tạo nên sức hấp dẫn và giá trị nghệ thuật cho tác phẩm.
3.1. Nghệ thuật xây dựng nhân vật
Nguyễn Đình Lạp đã xây dựng thành công các nhân vật với ngoại hình và tâm lý được miêu tả một cách chân thực. Những nhân vật này không chỉ là đại diện cho dân nghèo thành thị mà còn mang trong mình những phẩm chất tốt đẹp, tạo nên sự đồng cảm từ phía người đọc.
3.2. Ngôn ngữ và giọng điệu
Ngôn ngữ trong Ngoại ô và Ngõ hẻm mang đậm chất dân dã, đời thường, phản ánh chân thực cuộc sống của dân nghèo thành thị. Giọng điệu của tác giả vừa khách quan, vừa xót xa, thương cảm, góp phần tạo nên sức hấp dẫn và giá trị nghệ thuật cho tác phẩm.
