Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự phát triển mạnh mẽ của tiếng Anh như một ngôn ngữ quốc tế, việc nâng cao kỹ năng nói tiếng Anh trở thành một yêu cầu thiết yếu đối với người học, đặc biệt là sinh viên chuyên ngành tiếng Anh. Tại Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Huế, sinh viên năm nhất chuyên ngành tiếng Anh gặp nhiều khó khăn trong việc phát triển kỹ năng nói do hạn chế về vốn từ vựng, sự tự ti và thiếu cơ hội thực hành. Nghiên cứu này được thực hiện với sự tham gia của 110 sinh viên năm nhất và 4 giảng viên tiếng Anh nhằm khảo sát việc sử dụng các hoạt động ngoài giờ học để cải thiện kỹ năng nói tiếng Anh. Mục tiêu chính của nghiên cứu là xác định các vấn đề sinh viên gặp phải khi luyện nói, nhận thức của sinh viên về tầm quan trọng của các hoạt động ngoài giờ học, các hoạt động phổ biến được sử dụng và tác động của chúng đến kỹ năng nói. Nghiên cứu tập trung trong phạm vi sinh viên năm nhất chuyên ngành tiếng Anh tại Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Huế trong năm học 2016. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả học tập và giảng dạy kỹ năng nói tiếng Anh, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo ngoại ngữ tại các trường đại học Việt Nam.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về kỹ năng nói trong ngôn ngữ thứ hai, trong đó Chaney (1998) định nghĩa nói là quá trình xây dựng và chia sẻ ý nghĩa thông qua các biểu tượng ngôn ngữ và phi ngôn ngữ trong nhiều bối cảnh khác nhau. Nunan (1989) nhấn mạnh các yếu tố cấu thành giao tiếp thành công bao gồm phát âm, ngữ điệu, sự lưu loát, kỹ năng tương tác và đàm phán ý nghĩa. Lý thuyết về phương pháp tiếp cận từ dưới lên (bottom-up) và từ trên xuống (top-down) trong dạy kỹ năng nói cũng được áp dụng nhằm giúp người học phát triển khả năng sử dụng ngôn ngữ một cách hiệu quả. Ngoài ra, các khái niệm về các vấn đề người học thường gặp như ức chế, thiếu ý tưởng, hạn chế từ vựng, ảnh hưởng ngôn ngữ mẹ đẻ và thiếu cơ hội thực hành cũng được xem xét để làm rõ bối cảnh nghiên cứu. Các hoạt động trong và ngoài lớp học được phân tích dựa trên các nghiên cứu trước đây nhằm đánh giá ưu nhược điểm và tác động của chúng đến việc phát triển kỹ năng nói.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định lượng và định tính nhằm tận dụng ưu điểm và hạn chế của từng phương pháp. Cỡ mẫu gồm 110 sinh viên năm nhất chuyên ngành tiếng Anh được chọn ngẫu nhiên để hoàn thành bảng câu hỏi khảo sát về nhận thức, khó khăn và thói quen sử dụng các hoạt động ngoài giờ học. Bên cạnh đó, 10 sinh viên tích cực tham gia các hoạt động ngoài giờ học và 4 giảng viên tiếng Anh được phỏng vấn sâu nhằm thu thập dữ liệu định tính về quan điểm, kinh nghiệm và đề xuất. Bảng câu hỏi gồm hai phần: thông tin cá nhân và các câu hỏi liên quan đến kỹ năng nói và hoạt động ngoài giờ học. Dữ liệu thu thập được xử lý bằng phương pháp thống kê mô tả, biểu diễn qua bảng biểu và biểu đồ, đồng thời phân tích nội dung phỏng vấn để làm rõ các vấn đề nghiên cứu. Thời gian nghiên cứu tập trung trong năm học 2016 tại Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Huế.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Nhận thức về kỹ năng nói và tự đánh giá năng lực: 56,4% sinh viên tự đánh giá khả năng tiếng Anh của mình ở mức khá, 43,6% ở mức trung bình. 68,2% sinh viên cho rằng kỹ năng nói rất quan trọng trong quá trình học tiếng Anh, chỉ 9,1% đánh giá là khá quan trọng.
Các vấn đề gặp phải khi luyện nói trong lớp: 43,6% sinh viên gặp khó khăn về ý tưởng khi nói, 29,1% bị ức chế do sợ mắc lỗi và mất mặt, 19% thiếu từ vựng để diễn đạt. Các vấn đề về ảnh hưởng ngôn ngữ mẹ đẻ và thiếu cơ hội nói chiếm tỷ lệ thấp (dưới 5%). Tần suất gặp các vấn đề này thường xuyên, với hơn 90% sinh viên gặp từ "thỉnh thoảng" đến "luôn luôn".
Hoạt động trong lớp học: Hoạt động thảo luận được 44,5% sinh viên đánh giá là phổ biến nhất, tiếp theo là trò chơi (23,6%) và hoạt động thông tin (20%). 58,2% sinh viên thường xuyên hoặc luôn tham gia các hoạt động này và 50% hài lòng với các hoạt động trong lớp.
Hoạt động ngoài giờ học: 100% sinh viên tham gia các hoạt động ngoài giờ học. Các hoạt động phổ biến nhất gồm nghe nhạc (20%), nói tiếng Anh với bạn bè (10,9%), nói chuyện với người nước ngoài (10%), lướt Internet (10,9%) và tham gia câu lạc bộ tiếng Anh (8,2%). 51% sinh viên luôn nghe nhạc tiếng Anh, hoạt động này giúp mở rộng vốn từ và cải thiện phát âm. Lý do chọn các hoạt động ngoài giờ học chủ yếu là do sở thích (50%) và lời khuyên của giáo viên (28,2%).
Thảo luận kết quả
Kết quả cho thấy sinh viên năm nhất chuyên ngành tiếng Anh tại Đại học Huế nhận thức rõ tầm quan trọng của kỹ năng nói và chủ động tìm kiếm các hoạt động ngoài giờ học để cải thiện. Các vấn đề như thiếu ý tưởng, ức chế và hạn chế từ vựng là những rào cản chính, phù hợp với các nghiên cứu trước đây về khó khăn trong học nói tiếng Anh. Hoạt động thảo luận trong lớp giúp tăng cường sự tham gia và phát triển kỹ năng nói, tuy nhiên, việc bổ sung các hoạt động ngoài giờ học như nghe nhạc, giao tiếp với người nước ngoài và tham gia câu lạc bộ tạo điều kiện cho sinh viên thực hành trong môi trường tự nhiên, tăng sự tự tin và khả năng giao tiếp thực tế. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ sinh viên tham gia các hoạt động ngoài giờ học và biểu đồ tròn về các vấn đề gặp phải khi luyện nói. So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, kết quả này khẳng định vai trò quan trọng của việc kết hợp hoạt động trong và ngoài lớp để nâng cao kỹ năng nói tiếng Anh.
Đề xuất và khuyến nghị
Khuyến khích sinh viên tích cực tham gia các hoạt động ngoài giờ học: Nhà trường và giảng viên nên tổ chức và quảng bá các câu lạc bộ tiếng Anh, các buổi giao lưu với người nước ngoài nhằm tạo môi trường thực hành tiếng Anh tự nhiên, nâng cao tỷ lệ tham gia lên ít nhất 70% trong vòng 1 năm.
Đa dạng hóa các hoạt động trong lớp học: Giáo viên cần linh hoạt áp dụng các hình thức thảo luận, trò chơi, thông tin-gap phù hợp với trình độ và sở thích của sinh viên để tăng cường sự tương tác và giảm bớt sự ức chế khi nói.
Tăng cường hỗ trợ về từ vựng và phát âm: Cung cấp tài liệu học tập bổ trợ, ứng dụng công nghệ như phần mềm học từ vựng, ứng dụng di động để sinh viên có thể tự học và luyện tập phát âm hiệu quả ngoài giờ học.
Đào tạo và nâng cao năng lực giảng viên: Tổ chức các khóa tập huấn về phương pháp dạy kỹ năng nói và quản lý lớp học nhằm giúp giảng viên tạo ra môi trường học tập tích cực, khuyến khích sinh viên phát huy tối đa khả năng giao tiếp.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Sinh viên chuyên ngành tiếng Anh: Giúp nhận thức rõ các khó khăn và phương pháp tự học hiệu quả để nâng cao kỹ năng nói.
Giảng viên tiếng Anh: Cung cấp cơ sở khoa học để thiết kế các hoạt động giảng dạy phù hợp, tăng cường hiệu quả luyện nói trong và ngoài lớp.
Nhà quản lý giáo dục: Tham khảo để xây dựng chính sách, chương trình đào tạo và hỗ trợ phát triển kỹ năng giao tiếp tiếng Anh cho sinh viên đại học.
Nghiên cứu sinh và học giả trong lĩnh vực ngôn ngữ: Là tài liệu tham khảo quý giá cho các nghiên cứu tiếp theo về phương pháp dạy học và phát triển kỹ năng ngôn ngữ thứ hai.
Câu hỏi thường gặp
Tại sao kỹ năng nói lại quan trọng trong học tiếng Anh?
Kỹ năng nói giúp người học giao tiếp hiệu quả, thể hiện ý tưởng và cảm xúc trực tiếp, đồng thời là thước đo quan trọng trong đánh giá năng lực ngôn ngữ.Sinh viên thường gặp những khó khăn gì khi luyện nói tiếng Anh?
Các khó khăn phổ biến gồm thiếu ý tưởng, sợ mắc lỗi, hạn chế từ vựng và thiếu cơ hội thực hành, dẫn đến sự ức chế và thiếu tự tin.Hoạt động ngoài giờ học nào hiệu quả nhất để cải thiện kỹ năng nói?
Nghe nhạc tiếng Anh, nói chuyện với bạn bè hoặc người nước ngoài, tham gia câu lạc bộ tiếng Anh và sử dụng các ứng dụng học tập được đánh giá cao về hiệu quả.Làm thế nào để giáo viên hỗ trợ sinh viên vượt qua sự ức chế khi nói?
Tạo môi trường học tập thân thiện, khuyến khích, sửa lỗi nhẹ nhàng và tổ chức các hoạt động nhóm nhỏ giúp sinh viên tự tin hơn khi giao tiếp.Sinh viên có thể tự học kỹ năng nói tiếng Anh hiệu quả như thế nào?
Sinh viên nên tích cực tham gia các hoạt động giao tiếp ngoài lớp, luyện nghe qua nhạc, phim, sử dụng ứng dụng học từ vựng và thực hành nói thường xuyên với bạn bè hoặc người bản ngữ.
Kết luận
- Sinh viên năm nhất chuyên ngành tiếng Anh tại Đại học Ngoại ngữ, Đại học Huế nhận thức rõ tầm quan trọng của kỹ năng nói và chủ động tham gia các hoạt động ngoài giờ học.
- Các vấn đề chính ảnh hưởng đến kỹ năng nói gồm thiếu ý tưởng, ức chế và hạn chế từ vựng, cần được chú trọng giải quyết trong giảng dạy.
- Hoạt động ngoài giờ học như nghe nhạc, giao tiếp với người nước ngoài và tham gia câu lạc bộ tiếng Anh có tác động tích cực đến sự phát triển kỹ năng nói.
- Giáo viên và nhà trường cần phối hợp đa dạng hóa hoạt động trong và ngoài lớp, hỗ trợ sinh viên phát triển toàn diện kỹ năng giao tiếp.
- Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, đánh giá hiệu quả và mở rộng nghiên cứu sang các đối tượng sinh viên khác để nâng cao chất lượng đào tạo tiếng Anh.
Hành động ngay hôm nay: Sinh viên và giảng viên hãy tích cực áp dụng các hoạt động ngoài giờ học để nâng cao kỹ năng nói, góp phần xây dựng môi trường học tập tiếng Anh năng động và hiệu quả.