Tổng quan nghiên cứu

Dự toán ngân sách và quản lý chi phí dự án xây dựng là một trong những yếu tố then chốt quyết định sự thành công của dự án. Theo ước tính, chi phí xây dựng chiếm tỷ trọng lớn trong tổng mức đầu tư của các dự án bất động sản, đặc biệt là các dự án nghỉ dưỡng cao cấp như Novaworld – The Tropicana Hồ Tràm. Dự án này có quy mô 100 ha, với tổng mức đầu tư lên đến hơn 131 tỷ đồng cho gói thầu thi công kết cấu, hoàn thiện thô và MEP cho 149 căn nhà phố tại khu 3 (A, B, C). Việc lập dự toán ngân sách chính xác giúp cân đối dòng tiền, kiểm soát chi phí và đảm bảo tiến độ thi công theo kế hoạch 360 ngày từ tháng 10/2021 đến tháng 10/2022.

Mục tiêu nghiên cứu là xây dựng dự toán ngân sách chi tiết và quản lý chi phí hiệu quả cho dự án Novaworld – The Tropicana Hồ Tràm, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý tài chính trong các dự án xây dựng tương tự. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào gói thầu thi công kết cấu, hoàn thiện thô và MEP cho 149 căn nhà phố thuộc khu 3 của dự án, tại xã Bình Châu, huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Ý nghĩa của nghiên cứu được thể hiện qua việc cung cấp cơ sở dữ liệu chính xác cho nhà thầu chính và các nhà thầu phụ trong việc lập kế hoạch tài chính, lựa chọn nhà thầu, và kiểm soát chi phí nhằm tối ưu hóa lợi nhuận và đảm bảo chất lượng công trình.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý dự án xây dựng, trong đó có:

  • Lý thuyết dự toán ngân sách: Dự toán ngân sách là quá trình dự kiến toàn diện các chi phí cần thiết để hoàn thành dự án, bao gồm chi phí trực tiếp và gián tiếp, dựa trên các chỉ tiêu về số lượng và giá trị trong khoảng thời gian xác định. Phân loại dự toán theo thời gian (ngắn hạn, dài hạn), theo chức năng (hoạt động, tài chính) và theo mức độ phân tích (dự toán từ gốc, dự toán cuốn chiếu).

  • Mô hình quản lý chi phí dự án xây dựng: Bao gồm các bước lập dự toán, theo dõi, kiểm soát và đánh giá chi phí trong suốt vòng đời dự án. Mô hình này nhấn mạnh vai trò của việc lập dự toán chi tiết, phân chia công việc theo cấu trúc phân tách công việc (WBS), và áp dụng các phương pháp dự toán từ trên xuống, từ dưới lên hoặc kết hợp.

  • Khái niệm chính: Tổng mức đầu tư, dự toán xây dựng công trình, giá hợp đồng xây dựng, giá vốn, chi phí trực tiếp và gián tiếp, lợi nhuận dự kiến, hợp đồng trọn gói, và các phương pháp lựa chọn nhà thầu.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa thu thập dữ liệu thực tế và phân tích định lượng:

  • Nguồn dữ liệu: Số liệu dự toán ngân sách, báo giá của nhà thầu phụ, hợp đồng thi công, bản vẽ thiết kế kỹ thuật, và các tài liệu liên quan đến dự án Novaworld – The Tropicana Hồ Tràm. Dữ liệu được thu thập từ chủ đầu tư NovaGroup, nhà thầu chính Công ty Cổ phần Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình, và các nhà thầu phụ tham gia gói thầu.

  • Phương pháp phân tích: Phân tích chi phí dự toán theo từng hạng mục công tác (thép, bê tông, xây tường, chống thấm, hoàn thiện…), so sánh giá vốn với giá hợp đồng (BoQ), đánh giá tỷ lệ lợi nhuận tối thiểu, và lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu phụ. Sử dụng lưu đồ quy trình lập đề bài giao thầu và bảng tổng hợp dự toán ngân sách để kiểm soát chi phí.

  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện trong năm 2022, tập trung vào giai đoạn thi công từ tháng 10/2021 đến tháng 10/2022, với các bước thu thập dữ liệu, phân tích, đánh giá và đề xuất giải pháp được triển khai theo tiến độ dự án.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tổng mức đầu tư gói thầu thi công kết cấu, hoàn thiện thô và MEP là 131,484,951,235 đồng, trong đó chi phí nhân công và vật tư chiếm tỷ trọng lớn. Ví dụ, công tác chống thấm có khối lượng thi công lớn với các hạng mục như chống thấm ban công (tổng diện tích khoảng 357 m2), mái bê tông, sê nô (tổng diện tích hơn 5.000 m2), và bậc lối vào (hơn 4.600 m2).

  2. Tỷ lệ lợi nhuận tối thiểu giữa giá vốn nhà thầu chính và giá hợp đồng (BoQ) được duy trì ở mức hợp lý, đảm bảo hiệu quả kinh tế cho nhà thầu chính. Giá BCH/CT được lập dựa trên giá vốn đề xuất, không vượt quá giá BoQ, giúp kiểm soát chi phí và tối ưu hóa lợi nhuận.

  3. Quy trình lựa chọn nhà thầu phụ được thực hiện bài bản với kế hoạch mời thầu, xét thầu và giao thầu rõ ràng, đảm bảo tính minh bạch và cạnh tranh. Ví dụ, gói thầu công tác đất có giá trị 153,348,264 đồng được mời thầu từ tháng 7/2021 và giao thầu vào tháng 8/2021.

  4. Phương pháp lập dự toán ngân sách kết hợp từ trên xuống và từ dưới lên được áp dụng hiệu quả, giúp cân bằng giữa kiểm soát chi phí của nhà quản lý cấp cao và sự tham gia trực tiếp của các bộ phận thi công. Điều này góp phần giảm thiểu sai sót trong dự toán và tăng tính khả thi của kế hoạch tài chính.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy việc lập dự toán ngân sách chi tiết và quản lý chi phí chặt chẽ là yếu tố quyết định thành công của dự án xây dựng quy mô lớn như Novaworld – The Tropicana Hồ Tràm. Việc áp dụng phương pháp dự toán kết hợp giúp tận dụng ưu điểm của cả hai cách tiếp cận, đồng thời giảm thiểu nhược điểm như lệ thuộc quá nhiều vào số liệu cũ hoặc tốn thời gian lập dự toán từ gốc.

So sánh với các nghiên cứu trong ngành xây dựng, tỷ lệ lợi nhuận và chi phí dự toán của dự án này nằm trong mức hợp lý, phù hợp với đặc thù dự án nghỉ dưỡng cao cấp và yêu cầu kỹ thuật khắt khe. Việc lựa chọn nhà thầu phụ qua quy trình mời thầu minh bạch cũng góp phần nâng cao chất lượng thi công và kiểm soát chi phí hiệu quả.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bổ chi phí theo hạng mục thi công và bảng so sánh giá vốn với giá hợp đồng, giúp các bên liên quan dễ dàng theo dõi và đánh giá hiệu quả quản lý tài chính dự án.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường áp dụng công nghệ quản lý dự toán và chi phí: Sử dụng phần mềm chuyên dụng để lập dự toán ngân sách và theo dõi chi phí theo thời gian thực, giúp giảm thiểu sai sót và nâng cao hiệu quả quản lý. Chủ thể thực hiện: Ban chỉ huy công trình và phòng kế toán dự án. Thời gian: Triển khai trong 6 tháng đầu năm 2023.

  2. Đào tạo nâng cao năng lực cho đội ngũ lập dự toán và quản lý chi phí: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về kỹ thuật lập dự toán, phân tích chi phí và quản lý tài chính dự án cho cán bộ kỹ thuật và quản lý. Chủ thể thực hiện: Chủ đầu tư phối hợp với nhà thầu chính. Thời gian: Hàng năm, bắt đầu từ quý 1/2023.

  3. Xây dựng quy trình kiểm soát chi phí chặt chẽ và minh bạch hơn: Thiết lập các tiêu chuẩn đánh giá, kiểm tra định kỳ chi phí thi công, đặc biệt là các hạng mục có chi phí lớn như chống thấm, hoàn thiện thô. Chủ thể thực hiện: Ban quản lý dự án và nhà thầu chính. Thời gian: Áp dụng ngay trong giai đoạn thi công còn lại.

  4. Tăng cường phối hợp giữa các cấp quản lý trong lập dự toán ngân sách: Khuyến khích sự tham gia của các bộ phận thi công trong quá trình lập dự toán để nâng cao tính chính xác và khả thi của kế hoạch tài chính. Chủ thể thực hiện: Ban chỉ huy công trình và các phòng ban liên quan. Thời gian: Liên tục trong suốt vòng đời dự án.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Nhà quản lý dự án xây dựng: Giúp hiểu rõ quy trình lập dự toán ngân sách và quản lý chi phí chi tiết, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý tài chính dự án.

  2. Chủ đầu tư và nhà thầu chính: Cung cấp cơ sở dữ liệu và phương pháp lập dự toán chính xác, hỗ trợ trong việc thương thảo hợp đồng và kiểm soát chi phí thi công.

  3. Chuyên gia tư vấn xây dựng và kiểm toán dự án: Là tài liệu tham khảo để đánh giá tính khả thi của dự toán ngân sách và đề xuất các giải pháp tối ưu hóa chi phí.

  4. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành Kinh tế xây dựng, Quản lý dự án: Giúp nắm bắt kiến thức thực tiễn về lập dự toán ngân sách và quản lý chi phí trong các dự án xây dựng quy mô lớn, đặc biệt trong lĩnh vực bất động sản nghỉ dưỡng.

Câu hỏi thường gặp

  1. Dự toán ngân sách dự án xây dựng là gì?
    Dự toán ngân sách là quá trình dự kiến toàn diện các chi phí cần thiết để hoàn thành dự án, bao gồm chi phí nguyên vật liệu, nhân công, thiết bị và các chi phí gián tiếp khác. Ví dụ, trong dự án Tropicana Hồ Tràm, dự toán giúp xác định tổng mức đầu tư hơn 131 tỷ đồng cho gói thầu thi công.

  2. Phương pháp lập dự toán nào được áp dụng trong dự án này?
    Dự án áp dụng phương pháp kết hợp từ trên xuống và từ dưới lên, giúp cân bằng giữa kiểm soát chi phí của nhà quản lý cấp cao và sự tham gia trực tiếp của các bộ phận thi công, từ đó nâng cao tính chính xác và khả thi của dự toán.

  3. Làm thế nào để kiểm soát chi phí hiệu quả trong dự án xây dựng?
    Kiểm soát chi phí hiệu quả dựa trên việc lập dự toán chi tiết, theo dõi tiến độ thi công, so sánh chi phí thực tế với dự toán, và điều chỉnh kịp thời. Quy trình lựa chọn nhà thầu minh bạch cũng góp phần giảm thiểu chi phí phát sinh không cần thiết.

  4. Vai trò của nhà thầu phụ trong quản lý chi phí dự án?
    Nhà thầu phụ thực hiện các hạng mục thi công cụ thể, do đó việc lựa chọn nhà thầu phụ qua quy trình mời thầu cạnh tranh giúp đảm bảo chi phí hợp lý và chất lượng thi công, góp phần vào thành công chung của dự án.

  5. Tại sao cần đào tạo đội ngũ lập dự toán và quản lý chi phí?
    Đào tạo giúp nâng cao năng lực chuyên môn, cập nhật các phương pháp và công nghệ mới trong quản lý chi phí, từ đó giảm thiểu sai sót và tăng hiệu quả quản lý tài chính dự án, đặc biệt trong các dự án quy mô lớn và phức tạp.

Kết luận

  • Luận văn đã xây dựng thành công dự toán ngân sách chi tiết cho gói thầu thi công kết cấu, hoàn thiện thô và MEP của dự án Novaworld – The Tropicana Hồ Tràm với tổng mức đầu tư hơn 131 tỷ đồng.
  • Phương pháp lập dự toán kết hợp từ trên xuống và từ dưới lên giúp cân bằng giữa kiểm soát chi phí và sự tham gia của các bộ phận thi công, nâng cao tính chính xác và khả thi của dự toán.
  • Quy trình lựa chọn nhà thầu phụ minh bạch và khoa học góp phần kiểm soát chi phí hiệu quả và đảm bảo chất lượng thi công.
  • Đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực quản lý dự toán và chi phí, áp dụng công nghệ quản lý hiện đại, và tăng cường đào tạo đội ngũ chuyên môn.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai áp dụng các giải pháp đề xuất, theo dõi và đánh giá hiệu quả quản lý chi phí trong giai đoạn thi công còn lại, đồng thời mở rộng nghiên cứu cho các dự án xây dựng khác.

Hành động ngay hôm nay để tối ưu hóa quản lý chi phí dự án xây dựng của bạn, đảm bảo thành công và hiệu quả kinh tế bền vững!