Đánh giá kết quả điều trị suy tim ở bệnh nhân sau nhồi máu cơ tim cấp với tế bào gốc tự thân

• Tác giả: Phan Tuấn Đạt
• Người hướng dẫn: PGS. Phạm Mạnh Hùng
• Trường học: Trường Đại học Y Hà Nội
• Chuyên ngành: Nội – Tim mạch
• Đề tài: Đánh Giá Hiệu Quả Điều Trị Suy Tim Sau Nhồi Máu Cơ Tim Bằng Tế Bào Gốc Tự Thân
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ y học
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. ĐẶT VẤN ĐỀ
• 2. NHỒI MÁU CƠ TIM VÀ VẤN ĐỀ SUY TIM SAU NHỒI MÁU CƠ TIM CẤP
• 2.1. Dịch tễ học của bệnh
• 2.2. Sinh lý bệnh suy tim sau nhồi máu cơ tim cấp
• 2.3. Tái cấu trúc tâm thất
• 2.4. Chức năng thất trái sau nhồi máu cơ tim cấp
• 2.5. Các phương pháp điều trị suy tim sau nhồi máu cơ tim cấp hiện nay
• 2.6. Các phương pháp đánh giá và theo dõi tình trạng suy tim sau nhồi máu cơ tim cấp
• 2.7. Tế bào gốc trong điều trị suy tim sau nhồi máu cơ tim cấp
• 2.7.1. Khái niệm tế bào gốc
• 2.7.2. Các dòng tế bào gốc được sử dụng trong điều trị suy tim sau NMCT cấp
• 2.7.3. Các phương thức cấy ghép tế bào gốc trong điều trị suy tim sau NMCT cấp
• 2.7.4. Cơ chế hoạt động của tế bào gốc trong điều trị suy tim sau NMCT cấp
• 2.7.4.1. Biệt hoá thành các tế bào cơ tim. Hiệu ứng cận tiết
• 2.7.5. Kết quả các thử nghiệm lâm sàng sử dụng liệu pháp tế bào gốc tuỷ xương tự thân trong điều trị suy tim sau nhồi máu cơ tim cấp
• 2.7.5.1. Trên thế giới
• 2.7.5.2. Tại Việt Nam
• 2.7.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả điều trị suy tim sau nhồi máu cơ tim cấp bằng liệu pháp tế bào gốc và các hướng phát triển trong tương lai
• 2.7.6.1. Loại tế bào gốc
• 2.7.6.2. Liều tế bào gốc đưa vào. Khả năng di cư, làm tổ và đậu ghép của tế bào gốc
• 2.7.6.3. Phương thức cấy ghép tế bào gốc vào cơ tim
• 3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đối tượng nghiên cứu
• 3.2. Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân
• 3.3. Tiêu chuẩn loại trừ
• 3.4. Phương pháp nghiên cứu
• 3.5. Thiết kế nghiên cứu. Cỡ mẫu nghiên cứu. Các biến số và chỉ số nghiên cứu
• 3.6. Các khái niệm, tiêu chuẩn đánh giá
• 3.7. Quy trình kỹ thuật thu gom, tách chiết, cô đặc dịch tuỷ xương và bơm tế bào gốc vào động mạch vành
• 3.8. Quy trình nghiên cứu
• 3.9. Phương pháp xử lý số liệu
• 3.10. Đạo đức nghiên cứu
• 3.11. Thoả thuận tham gia nghiên cứu
• 3.12. Các nguy cơ và rủi ro
• 3.13. Chi trả chi phí điều trị
• 3.14. Bảo mật thông tin cá nhân
• 4. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA CÁC ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 4.1. Đặc điểm chung về lâm sàng
• 4.2. Đặc điểm chung về cận lâm sàng
• 4.3. Đặc điểm chung của các thăm dò hình ảnh trong đánh giá hình thái và chức năng thất trái
• 5. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 5.1. Kết quả thu gom dịch tuỷ xương
• 5.2. Đặc điểm chung về kết quả chụp và can thiệp động mạch vành, tính an toàn của kỹ thuật tiêm tế bào gốc vào động mạch vành
• 5.3. Kết quả điều trị trên lâm sàng và cận lâm sàng ở bệnh nhân suy tim sau nhồi máu cơ tim cấp được sử dụng liệu pháp tế bào gốc tự thân
• 5.3.1. Kết quả điều trị trên lâm sàng
• 5.3.2. Kết quả điều trị trên cận lâm sàng
• 5.3.3. Kết quả điều trị trên các thăm dò hình ảnh trong đánh giá hình thái và chức năng thất trái
• 5.4. Biến cố xảy ra trong 12 tháng theo dõi
• 5.5. Một số yếu tố liên quan đến kết quả điều trị ở bệnh nhân sau nhồi máu cơ tim cấp được sử dụng liệu pháp tế bào gốc tự thân
• 5.5.1. Các yếu tố liên quan đến sự cải thiện phân suất tống máu thất trái trên siêu âm tim khi kết thúc nghiên cứu
• 5.5.2. Các yếu tố liên quan đến biến cố tái nhập viện do suy tim
• 5.5.3. Các yếu tố liên quan đến biến cố tử vong
• 6. BÀN LUẬN
• 6.1. Bàn luận về Đặc điểm chung của bệnh nhân
• 6.2. Bàn luận đặc điểm chung về lâm sàng
• 6.3. Bàn luận đặc điểm chung về cận lâm sàng
• 6.4. Bàn luận về đặc điểm chung của các thăm dò hình ảnh trong đánh giá hình thái và chức năng thất trái
• 6.5. Bàn luận về kết quả thu gom dịch tuỷ xương
• 6.6. Bàn luận về đặc điểm chung về kết quả chụp và can thiệp động mạch vành, tính an toàn của kỹ thuật tiêm tế bào gốc vào động mạch vành
• 6.7. Bàn luận về kết quả điều trị trên lâm sàng và cận lâm sàng ở bệnh nhân suy tim sau nhồi máu cơ tim cấp được sử dụng liệu pháp tế bào gốc tự thân
• 6.7.1. Bàn luận về kết quả điều trị trên lâm sàng
• 6.7.2. Bàn luận về kết quả điều trị trên cận lâm sàng
• 6.7.3. Bàn luận về kết quả điều trị trên các thăm dò hình ảnh trong đánh giá hình thái và chức năng thất trái
• 6.8. Bàn luận về biến cố xảy ra trong 12 tháng theo dõi
• 6.9. Bàn luận về một số yếu tố liên quan đến kết quả điều trị ở bệnh nhân sau nhồi máu cơ tim cấp được sử dụng liệu pháp tế bào gốc tự thân
• 6.10. Bàn luận về các yếu tố liên quan đến sự cải thiện phân suất tống máu thất trái trên siêu âm tim khi kết thúc nghiên cứu
• 6.11. Bàn luận về các yếu tố liên quan đến biến cố tái nhập viện do suy tim
• 6.12. Bàn luận về các yếu tố liên quan đến biến cố tử vong
• 7. CÁC HẠN CHẾ CỦA NGHIÊN CỨU
• DANH MỤC CÁC BÀI BÁO ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Giới thiệu về suy tim và nhồi máu cơ tim

Suy tim là một tình trạng bệnh lý nghiêm trọng, thường xảy ra sau nhồi máu cơ tim (NMCT). NMCT là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn phế. Theo thống kê, tỷ lệ bệnh nhân suy tim sau NMCT ngày càng gia tăng, đặc biệt là khi các biện pháp điều trị như can thiệp động mạch vành trở nên phổ biến. Suy tim sau NMCT không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn làm tăng nguy cơ tử vong. Việc hiểu rõ mối liên hệ giữa suy tim và NMCT là rất quan trọng để phát triển các phương pháp điều trị hiệu quả hơn.

1.1. Tình trạng dịch tễ học

Bệnh mạch vành là nguyên nhân chính gây tử vong trên toàn cầu, chiếm khoảng 16% tổng số ca tử vong. Tỷ lệ suy tim sau NMCT đã giảm nhờ vào sự phát triển của các phương pháp điều trị, nhưng vẫn còn cao. Nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ suy tim sau NMCT có thể lên đến 40% nếu không được điều trị kịp thời. Điều này cho thấy sự cần thiết phải có các phương pháp điều trị mới, hiệu quả hơn để giảm thiểu tình trạng này.

1.2. Sinh lý bệnh suy tim

Suy tim sau NMCT xảy ra do tổn thương cơ tim, dẫn đến giảm chức năng co bóp. Các tế bào cơ tim chết sẽ được thay thế bằng mô sẹo, gây ra tình trạng suy giảm chức năng tim. Quá trình tái cấu trúc tâm thất diễn ra sau NMCT làm cho tình trạng suy tim trở nên nghiêm trọng hơn. Việc hiểu rõ cơ chế sinh lý bệnh này là cần thiết để phát triển các phương pháp điều trị hiệu quả.

II. Tế bào gốc trong điều trị suy tim

Tế bào gốc tự thân đã được nghiên cứu như một phương pháp điều trị tiềm năng cho suy tim sau NMCT. Các nghiên cứu cho thấy tế bào gốc có khả năng tái tạo mô tim, cải thiện chức năng tim và giảm triệu chứng suy tim. Việc sử dụng tế bào gốc tự thân giúp giảm thiểu nguy cơ thải ghép và các biến chứng khác. Nghiên cứu lâm sàng đã chỉ ra rằng liệu pháp tế bào gốc có thể cải thiện đáng kể phân suất tống máu thất trái ở bệnh nhân suy tim.

2.1. Cơ chế hoạt động của tế bào gốc

Tế bào gốc có khả năng biệt hóa thành các tế bào cơ tim, giúp phục hồi chức năng tim. Ngoài ra, tế bào gốc còn có tác dụng cận tiết, giải phóng các yếu tố tăng trưởng và cytokine, hỗ trợ quá trình sửa chữa mô tim. Cơ chế này giúp cải thiện tình trạng suy tim và giảm thiểu các triệu chứng lâm sàng.

2.2. Kết quả nghiên cứu lâm sàng

Nhiều nghiên cứu lâm sàng đã chứng minh hiệu quả của tế bào gốc trong điều trị suy tim sau NMCT. Các thử nghiệm cho thấy sự cải thiện rõ rệt về chức năng tim và giảm triệu chứng suy tim. Kết quả này mở ra triển vọng mới cho việc điều trị suy tim, đặc biệt là ở những bệnh nhân không đáp ứng với các phương pháp điều trị truyền thống.

III. Đánh giá hiệu quả điều trị

Đánh giá hiệu quả điều trị suy tim sau NMCT bằng tế bào gốc tự thân là một bước quan trọng trong nghiên cứu. Các chỉ số lâm sàng và cận lâm sàng được sử dụng để đánh giá sự cải thiện chức năng tim. Kết quả cho thấy có sự cải thiện đáng kể về phân suất tống máu và các triệu chứng lâm sàng. Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu để khẳng định tính hiệu quả và an toàn của phương pháp này.

3.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả điều trị

Nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến kết quả điều trị suy tim bằng tế bào gốc, bao gồm loại tế bào gốc, liều lượng và phương thức cấy ghép. Việc hiểu rõ các yếu tố này sẽ giúp tối ưu hóa quy trình điều trị và nâng cao hiệu quả điều trị cho bệnh nhân.

3.2. Hướng phát triển trong tương lai

Nghiên cứu về tế bào gốc trong điều trị suy tim vẫn đang tiếp tục phát triển. Các hướng nghiên cứu mới có thể bao gồm việc kết hợp tế bào gốc với các phương pháp điều trị khác để nâng cao hiệu quả. Việc phát triển các kỹ thuật cấy ghép mới cũng sẽ giúp cải thiện kết quả điều trị cho bệnh nhân suy tim sau NMCT.