Đánh giá kết quả điều trị ung thư gan nguyên phát bằng thuốc sorafenib

• Tác giả: Nguyễn Thị Thu Hường
• Người hướng dẫn: PGS. Lê Văn Quảng
• Trường học: Trường Đại Học Y Hà Nội
• Chuyên ngành: Ung Thư
• Đề tài: Đánh Giá Kết Quả Điều Trị Của Thuốc Sorafenib Trên Bệnh Nhân Ung Thư Gan Nguyên Phát
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ y học
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Dịch tễ học và nguyên nhân sinh bệnh
• 1.2. Hướng dẫn chẩn đoán
• 1.3. Chẩn đoán giai đoạn
• 1.4. Những tiến bộ trong chẩn đoán
• 1.5. Các phương pháp điều trị
• 1.6. Điều trị ung thư gan nguyên phát giai đoạn bệnh tiến triển
• 1.7. Vai trò của sorafenib trong điều trị ung thư gan nguyên phát
• 1.8. Cơ chế hoạt động phân tử của sorafenib
• 1.9. Vai trò sorafenib đơn trị
• 1.10. Vai trò sorafenib sau TACE và ghép gan
• 1.11. Vai trò của sorafenib phối hợp với các phương pháp khác
• 1.12. Các nghiên cứu trong nước đánh giá vai trò của sorafenib
• 1.13. Sorafenib và các vấn đề tranh cãi
• 1.14. Sorafenib và các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả điều trị
• 1.14.1. Giai đoạn bệnh
• 1.14.2. Chức năng gan
• 1.14.3. Tình trạng viêm gan virus B, C
• 1.14.4. Liều thuốc dùng khởi điểm
• 1.14.5. Độc tính trong quá trình điều trị
• 1.14.6. Các yếu tố tiên lượng khác
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân
• 2.3. Tiêu chuẩn loại trừ
• 2.4. Phương pháp nghiên cứu
• 2.5. Thiết kế nghiên cứu
• 2.6. Địa điểm và thời gian nghiên cứu
• 2.7. Cỡ mẫu nghiên cứu
• 2.8. Các bước tiến hành
• 2.9. Xử trí các tình huống thường gặp trong quá trình điều trị
• 2.10. Phân tích số liệu
• 2.11. Đạo đức trong nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm bệnh nhân nghiên cứu
• 3.2. Đặc điểm chung
• 3.3. Đặc điểm điều trị
• 3.4. Kết quả điều trị
• 3.5. Kết quả đáp ứng theo tiêu chuẩn RECIST
• 3.6. Đáp ứng theo AFP
• 3.7. Kết quả thời gian sống bệnh không tiến triển
• 3.8. Thời gian sống toàn bộ
• 3.9. Tác dụng không mong muốn (độc tính) của sorafenib
• 3.10. Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả điều trị
• 3.10.1. Ảnh hưởng của tuổi và giới
• 3.10.2. Ảnh hưởng của tình trạng viêm gan virus
• 3.10.3. Ảnh hưởng của chỉ số toàn trạng trước điều trị
• 3.10.4. Ảnh hưởng của AFP trước điều trị
• 3.10.5. Ảnh hưởng của số lượng và kích thước u gan
• 3.10.6. Ảnh hưởng của tình trạng huyết khối tĩnh mạch cửa
• 3.10.7. Ảnh hưởng của tình trạng di căn xa ngoài gan
• 3.10.8. Ảnh hưởng của men gan trước điều trị
• 3.10.9. Ảnh hưởng của chức năng gan trước điều trị
• 3.10.10. Ảnh hưởng của liều sorafenib khởi điểm
• 3.10.11. Ảnh hưởng của tác dụng không mong muốn (độc tính)
• 3.10.12. Phân tích đa biến các yếu tố ảnh hưởng tới kết quả PFS
• 3.10.13. Phân tích đa biến các yếu tố ảnh hưởng tới kết quả OS
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Đặc điểm bệnh nhân nghiên cứu
• 4.2. Kết quả điều trị
• 4.3. Kết quả đáp ứng theo tiêu chuẩn RECIST
• 4.4. Kết quả đáp ứng theo AFP
• 4.5. Thời gian sống bệnh không tiến triển
• 4.6. Thời gian sống toàn bộ
• 4.7. Tác dụng không mong muốn (độc tính) của sorafenib
• 4.8. Thời gian xuất hiện và kéo dài độc tính
• 4.9. Tính phụ thuộc liều của một số độc tính thường gặp
• 4.10. Nhận xét một số yếu tố ảnh hưởng đến kết quả điều trị
• 4.10.1. Ảnh hưởng của tuổi và giới
• 4.10.2. Ảnh hưởng của tình trạng viêm gan virus
• 4.10.3. Ảnh hưởng của chỉ số toàn trạng trước điều trị
• 4.10.4. Ảnh hưởng của nồng độ AFP trước điều trị
• 4.10.5. Ảnh hưởng của số lượng, kích thước u gan
• 4.10.6. Ảnh hưởng của tình trạng huyết khối tĩnh mạch cửa
• 4.10.7. Ảnh hưởng của tình trạng di căn xa ngoài gan
• 4.10.8. Ảnh hưởng của men gan trước điều trị
• 4.10.9. Ảnh hưởng của chức năng gan trước điều trị
• 4.10.10. Ảnh hưởng của liều sorafenib khởi điểm
• 4.10.11. Ảnh hưởng của một số độc tính tới kết quả điều trị
• 4.10.12. Các yếu tố ảnh hưởng độc lập khi phân tích đa biến
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Giới thiệu về sorafenib

Sorafenib là một loại thuốc ức chế đa tyrosine kinase, được sử dụng trong điều trị ung thư gan nguyên phát. Thuốc này đã được chứng minh có hiệu quả trong việc cải thiện thời gian sống cho bệnh nhân mắc ung thư gan giai đoạn tiến triển. Theo nghiên cứu SHARP, sorafenib làm giảm 31% nguy cơ tử vong và tăng thời gian sống toàn bộ trung bình lên 10,7 tháng. Điều này cho thấy hiệu quả điều trị của sorafenib là rất đáng kể, đặc biệt trong bối cảnh các phương pháp điều trị khác không mang lại kết quả khả quan. Tuy nhiên, việc sử dụng sorafenib cũng đi kèm với nhiều tác dụng phụ như mệt mỏi, tăng huyết áp và phản ứng da tay chân. Do đó, việc đánh giá hiệu quả điều trị và các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả điều trị là rất cần thiết.

1.1. Cơ chế hoạt động của sorafenib

Sorafenib hoạt động bằng cách ức chế nhiều loại kinase, bao gồm VEGFR và PDGFR, từ đó ngăn chặn sự phát triển của mạch máu nuôi dưỡng khối u. Cơ chế này giúp làm giảm sự phát triển của ung thư gan và cải thiện thời gian sống cho bệnh nhân. Nghiên cứu cho thấy rằng sorafenib không chỉ tác động lên các tế bào ung thư mà còn ảnh hưởng đến môi trường xung quanh khối u, làm giảm khả năng di căn. Điều này cho thấy sorafenib có thể là một lựa chọn điều trị hiệu quả cho bệnh nhân mắc ung thư gan nguyên phát.

II. Đánh giá hiệu quả điều trị của sorafenib

Nghiên cứu về hiệu quả điều trị của sorafenib cho thấy thuốc này có thể cải thiện đáng kể thời gian sống cho bệnh nhân mắc ung thư gan nguyên phát. Các nghiên cứu lâm sàng đã chỉ ra rằng thời gian sống bệnh không tiến triển (PFS) và thời gian sống toàn bộ (OS) đều được cải thiện khi sử dụng sorafenib. Cụ thể, thời gian PFS trung bình đạt 5,5 tháng, trong khi OS trung bình là 10,7 tháng. Những kết quả này cho thấy sorafenib là một lựa chọn điều trị quan trọng cho bệnh nhân giai đoạn tiến triển. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng hiệu quả điều trị còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như giai đoạn bệnh, chức năng gan và tình trạng viêm gan virus.

2.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị

Nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị của sorafenib. Giai đoạn bệnh là một trong những yếu tố quan trọng nhất. Bệnh nhân ở giai đoạn sớm thường có kết quả điều trị tốt hơn so với những người ở giai đoạn muộn. Ngoài ra, chức năng gan cũng đóng vai trò quan trọng. Bệnh nhân có chức năng gan tốt hơn thường có khả năng đáp ứng tốt hơn với sorafenib. Tình trạng viêm gan virus B và C cũng có thể ảnh hưởng đến kết quả điều trị. Các nghiên cứu cho thấy rằng bệnh nhân có nồng độ AFP cao trước điều trị có thể có kết quả điều trị kém hơn. Do đó, việc đánh giá các yếu tố này là cần thiết để tối ưu hóa liệu pháp điều trị.

III. Tác dụng phụ của sorafenib

Mặc dù sorafenib có nhiều lợi ích trong việc điều trị ung thư gan nguyên phát, nhưng thuốc cũng đi kèm với nhiều tác dụng phụ. Các tác dụng phụ thường gặp bao gồm mệt mỏi, tăng huyết áp, và phản ứng da tay chân. Những tác dụng này có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Nghiên cứu cho thấy rằng khoảng 50% bệnh nhân gặp phải các tác dụng phụ này trong quá trình điều trị. Việc theo dõi và quản lý các tác dụng phụ là rất quan trọng để đảm bảo bệnh nhân có thể tiếp tục điều trị mà không bị gián đoạn.

3.1. Quản lý tác dụng phụ

Quản lý các tác dụng phụ của sorafenib là một phần quan trọng trong quá trình điều trị. Bệnh nhân cần được theo dõi chặt chẽ để phát hiện sớm các tác dụng phụ và có biện pháp can thiệp kịp thời. Việc điều chỉnh liều lượng sorafenib có thể cần thiết trong một số trường hợp để giảm thiểu tác dụng phụ mà vẫn đảm bảo hiệu quả điều trị. Ngoài ra, các biện pháp hỗ trợ như điều trị triệu chứng cũng có thể giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân trong quá trình điều trị.