Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh ngành y tế Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức về chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh, việc nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn dịch vụ khám và điều trị của bệnh nhân trở nên cấp thiết. Tại thành phố Cần Thơ, Bệnh viện Hoàn Mỹ Cửu Long là một trong những cơ sở y tế tư nhân có quy mô và chất lượng dịch vụ ngày càng được nâng cao, thu hút lượng lớn bệnh nhân. Theo số liệu khảo sát năm 2019 với 200 bệnh nhân tại bệnh viện, các yếu tố như hiệu quả khám chữa bệnh, năng lực chuyên môn, chất lượng dịch vụ và chi phí khám chữa bệnh được xác định là những nhân tố chủ chốt ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn dịch vụ của bệnh nhân.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích, đánh giá mức độ tác động của các nhân tố này đến quyết định chọn dịch vụ khám chữa bệnh tại Bệnh viện Hoàn Mỹ Cửu Long, đồng thời đề xuất các hàm ý quản trị giúp bệnh viện nâng cao năng lực cạnh tranh và thu hút bệnh nhân. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào bệnh nhân đã hoặc đang sử dụng dịch vụ khám chữa bệnh tại bệnh viện trong giai đoạn từ tháng 6 đến tháng 10 năm 2019. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở khoa học cho các nhà quản lý y tế và hoạch định chính sách nhằm cải thiện chất lượng dịch vụ y tế, góp phần nâng cao sự hài lòng và tin tưởng của người bệnh.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết hành vi người tiêu dùng và hành vi lựa chọn dịch vụ y tế, bao gồm:

  • Thuyết hành động hợp lý (TRA): Giải thích rằng hành vi của người tiêu dùng được quyết định bởi ý định hành vi, chịu ảnh hưởng bởi thái độ cá nhân và chuẩn chủ quan từ môi trường xã hội.
  • Thuyết hành vi hoạch định (TPB): Mở rộng TRA bằng cách bổ sung nhân tố kiểm soát hành vi nhận thức, giúp dự đoán chính xác hơn hành vi lựa chọn dịch vụ.
  • Thuyết nhu cầu của Maslow: Phân loại nhu cầu con người theo thứ bậc từ sinh lý đến tự thể hiện, giúp hiểu động lực lựa chọn dịch vụ y tế dựa trên nhu cầu sức khỏe và an toàn.
  • Khái niệm chất lượng dịch vụ y tế: Được định nghĩa là khả năng đáp ứng nhu cầu và mong đợi của người bệnh về hiệu quả khám chữa bệnh, chất lượng chuyên môn, dịch vụ và chi phí hợp lý.

Các khái niệm chính trong nghiên cứu gồm: hiệu quả khám chữa bệnh, chất lượng chuyên môn, chất lượng dịch vụ, chi phí khám chữa bệnh và quyết định chọn bệnh viện.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp định tính và định lượng:

  • Nghiên cứu định tính: Thảo luận nhóm với các bác sĩ chủ nhiệm khoa và ban lãnh đạo bệnh viện để xây dựng mô hình nghiên cứu và thang đo sơ bộ, làm rõ ý nghĩa các biến quan sát.
  • Nghiên cứu định lượng: Thu thập dữ liệu từ 200 bệnh nhân tại Bệnh viện Hoàn Mỹ Cửu Long thông qua bảng câu hỏi Likert 5 mức độ, đánh giá các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định chọn dịch vụ.

Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm SPSS 20 với các kỹ thuật: kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích hồi quy đa biến và kiểm định mô hình. Cỡ mẫu 200 được chọn dựa trên quy tắc tối thiểu 5-10 lần số biến quan sát, đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy của kết quả. Thời gian thu thập dữ liệu từ tháng 6 đến tháng 10 năm 2019.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Hiệu quả khám chữa bệnh có ảnh hưởng tích cực đến quyết định chọn dịch vụ với hệ số hồi quy β = 0.32, mức độ hài lòng trung bình đạt 4.1/5, cho thấy bệnh nhân đánh giá cao kết quả điều trị và sự hỗ trợ kịp thời từ bệnh viện.

  2. Chất lượng chuyên môn của đội ngũ y bác sĩ là nhân tố có tác động mạnh nhất với β = 0.38, thể hiện qua trình độ chuyên môn, thái độ phục vụ và quy trình điều trị rõ ràng. Trung bình điểm đánh giá đạt 4.3/5, phản ánh sự tin tưởng của bệnh nhân vào năng lực chuyên môn của bệnh viện.

  3. Chất lượng dịch vụ bao gồm cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế và quy trình khám chữa bệnh có ảnh hưởng tích cực với β = 0.29. Bệnh viện được đánh giá có phòng chờ rộng rãi, thiết bị hiện đại và quy trình thủ tục nhanh gọn, điểm trung bình 4.0/5.

  4. Chi phí khám chữa bệnh cũng là nhân tố quan trọng, có ảnh hưởng tích cực với β = 0.25, cho thấy chi phí phù hợp với chất lượng dịch vụ là yếu tố được bệnh nhân cân nhắc kỹ lưỡng. Mức độ đồng thuận về chi phí hợp lý đạt 3.8/5.

Mô hình hồi quy đa biến giải thích được khoảng 62% biến thiên của quyết định chọn dịch vụ khám chữa bệnh, cho thấy các nhân tố trên là những yếu tố then chốt ảnh hưởng đến lựa chọn của bệnh nhân tại Bệnh viện Hoàn Mỹ Cửu Long.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trong và ngoài nước, khẳng định vai trò quan trọng của chất lượng chuyên môn và hiệu quả khám chữa bệnh trong việc thu hút bệnh nhân. Sự hài lòng về chất lượng dịch vụ và chi phí hợp lý cũng góp phần nâng cao quyết định lựa chọn bệnh viện. Nguyên nhân có thể do bệnh nhân ngày càng có nhận thức cao về sức khỏe, mong muốn được chăm sóc tốt với chi phí hợp lý.

So sánh với các nghiên cứu trước, mức độ ảnh hưởng của chất lượng chuyên môn và hiệu quả khám chữa bệnh tại Bệnh viện Hoàn Mỹ Cửu Long cao hơn, phản ánh sự đầu tư bài bản về nhân lực và trang thiết bị hiện đại. Biểu đồ hồi quy và bảng phân tích nhân tố có thể minh họa rõ ràng mức độ ảnh hưởng và tương quan giữa các biến, giúp nhà quản lý dễ dàng nhận diện các điểm mạnh và điểm cần cải thiện.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao năng lực chuyên môn: Tăng cường đào tạo, cập nhật kiến thức chuyên môn cho đội ngũ y bác sĩ, tổ chức các hội thảo khoa học thường xuyên nhằm nâng cao trình độ và thái độ phục vụ. Mục tiêu tăng điểm đánh giá chất lượng chuyên môn lên 4.5/5 trong vòng 12 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo bệnh viện phối hợp với các trường đại học y khoa.

  2. Cải thiện hiệu quả khám chữa bệnh: Rút ngắn thời gian chờ đợi, nâng cao chất lượng chẩn đoán và điều trị, đảm bảo kết quả điều trị đạt hiệu quả cao nhất. Mục tiêu giảm thời gian chờ khám xuống dưới 15 phút và tăng tỷ lệ bệnh nhân hài lòng lên 90% trong 1 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng khám, khoa điều trị.

  3. Tối ưu hóa chất lượng dịch vụ: Đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế hiện đại, cải tiến quy trình thủ tục hành chính nhằm tạo thuận tiện cho bệnh nhân. Mục tiêu nâng cấp ít nhất 3 khoa phòng và hoàn thiện quy trình khám chữa bệnh trong 18 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban quản lý bệnh viện.

  4. Kiểm soát và điều chỉnh chi phí hợp lý: Xây dựng chính sách giá phù hợp với chất lượng dịch vụ, minh bạch chi phí, hỗ trợ các đối tượng khó khăn. Mục tiêu duy trì chi phí trong khung hợp lý, tăng tỷ lệ bệnh nhân đồng ý chi phí lên 85% trong 1 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng tài chính kế toán, ban lãnh đạo.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Nhà quản lý bệnh viện và cơ sở y tế: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chiến lược nâng cao chất lượng dịch vụ, cải thiện quy trình khám chữa bệnh và quản lý chi phí hiệu quả.

  2. Chuyên gia nghiên cứu trong lĩnh vực quản trị y tế: Tham khảo mô hình nghiên cứu và phương pháp phân tích để phát triển các nghiên cứu tiếp theo về hành vi lựa chọn dịch vụ y tế.

  3. Nhà hoạch định chính sách y tế: Dựa trên các nhân tố ảnh hưởng để thiết kế chính sách hỗ trợ phát triển bệnh viện tư nhân, nâng cao chất lượng dịch vụ y tế toàn diện.

  4. Các nhà đầu tư và doanh nghiệp y tế tư nhân: Áp dụng các hàm ý quản trị để đầu tư đúng hướng, nâng cao năng lực cạnh tranh và thu hút khách hàng trong thị trường dịch vụ y tế ngày càng phát triển.

Câu hỏi thường gặp

  1. Những nhân tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến quyết định chọn dịch vụ khám chữa bệnh?
    Chất lượng chuyên môn và hiệu quả khám chữa bệnh là hai nhân tố có ảnh hưởng mạnh nhất, với hệ số hồi quy lần lượt là 0.38 và 0.32, phản ánh sự tin tưởng và kỳ vọng của bệnh nhân vào năng lực y tế và kết quả điều trị.

  2. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn là gì?
    Nghiên cứu kết hợp phương pháp định tính (thảo luận nhóm chuyên gia) và định lượng (khảo sát 200 bệnh nhân), sử dụng phân tích Cronbach’s Alpha, EFA và hồi quy đa biến để kiểm định mô hình và giả thuyết.

  3. Chi phí khám chữa bệnh ảnh hưởng như thế nào đến quyết định của bệnh nhân?
    Chi phí có ảnh hưởng tích cực nhưng mức độ thấp hơn so với các nhân tố khác (β = 0.25). Bệnh nhân cân nhắc chi phí phù hợp với chất lượng dịch vụ khi lựa chọn bệnh viện.

  4. Làm thế nào để bệnh viện cải thiện chất lượng dịch vụ theo nghiên cứu?
    Bệnh viện cần đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại, cải tiến quy trình thủ tục hành chính và nâng cao thái độ phục vụ của nhân viên để tạo sự hài lòng cho bệnh nhân.

  5. Nghiên cứu có giới hạn nào cần lưu ý không?
    Nghiên cứu tập trung vào một bệnh viện tư nhân tại Cần Thơ với mẫu 200 bệnh nhân, do đó kết quả có thể chưa đại diện cho toàn bộ hệ thống y tế hoặc các vùng miền khác. Nghiên cứu tiếp theo nên mở rộng phạm vi và đa dạng mẫu.

Kết luận

  • Xác định bốn nhân tố chính ảnh hưởng đến quyết định chọn dịch vụ khám chữa bệnh tại Bệnh viện Hoàn Mỹ Cửu Long gồm: hiệu quả khám chữa bệnh, chất lượng chuyên môn, chất lượng dịch vụ và chi phí khám chữa bệnh.
  • Chất lượng chuyên môn và hiệu quả khám chữa bệnh có tác động mạnh nhất, chi phí là yếu tố được cân nhắc kỹ lưỡng nhưng ảnh hưởng thấp hơn.
  • Mô hình nghiên cứu giải thích được khoảng 62% biến thiên trong quyết định lựa chọn dịch vụ của bệnh nhân.
  • Đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực chuyên môn, cải thiện hiệu quả điều trị, tối ưu hóa chất lượng dịch vụ và kiểm soát chi phí hợp lý nhằm thu hút và giữ chân bệnh nhân.
  • Khuyến nghị các nhà quản lý bệnh viện, nhà hoạch định chính sách và nhà đầu tư y tế áp dụng kết quả nghiên cứu để phát triển bền vững dịch vụ khám chữa bệnh trong tương lai.

Tiếp theo, các bên liên quan nên triển khai các giải pháp đề xuất và tiến hành nghiên cứu mở rộng để đánh giá hiệu quả thực tiễn, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ y tế tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và toàn quốc.