Tổng quan nghiên cứu

Thời gian chờ đợi của bệnh nhân khám ngoại trú là một trong những thước đo quan trọng phản ánh chất lượng dịch vụ y tế tại các bệnh viện. Tại Bệnh viện Quân y 7A, số lượt khám ngoại trú dao động từ 600 đến 750 lượt/ngày, với thời gian chờ trung bình kéo dài từ 65 đến 290 phút, vượt xa tiêu chuẩn quy định của Bộ Y tế (không quá 50 phút). Thời gian chờ kéo dài không chỉ làm giảm sự hài lòng của bệnh nhân mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng cạnh tranh của bệnh viện trong bối cảnh tự chủ tài chính và cạnh tranh ngày càng gay gắt trong ngành y tế.

Nghiên cứu được thực hiện nhằm mục tiêu xác định các yếu tố ảnh hưởng đến thời gian chờ của bệnh nhân khám ngoại trú tại Khoa Khám bệnh – Bệnh viện Quân y 7A, phân tích thực trạng các yếu tố này và đề xuất các giải pháp giảm thiểu thời gian chờ. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào bệnh viện Quân y 7A trong khoảng thời gian từ ngày 01/01/2019 đến 31/01/2019.

Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở dữ liệu khoa học giúp Ban Giám đốc và lãnh đạo khoa xây dựng kế hoạch cải tiến quy trình khám chữa bệnh, nâng cao chất lượng dịch vụ, tăng sự hài lòng của bệnh nhân và nâng cao điểm chất lượng bệnh viện theo tiêu chí của Bộ Y tế. Qua đó, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động và khả năng cạnh tranh của bệnh viện trong giai đoạn chuyển đổi cơ chế tài chính.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình về thời gian chờ của bệnh nhân và chất lượng dịch vụ y tế. Bốn khái niệm chính được tập trung gồm:

  1. Quy trình đăng ký khám: Bao gồm các bước bốc số, phân loại bệnh, lập hồ sơ khám, trích xuất thông tin cá nhân và duyệt chỉ định. Quy trình này ảnh hưởng trực tiếp đến thời gian chờ ban đầu của bệnh nhân.

  2. Thao tác của nhân viên y tế: Thời gian nhập liệu, lấy mẫu xét nghiệm, chuẩn bị bệnh nhân cho các kỹ thuật cận lâm sàng, thu tiền viện phí và trả thẻ bảo hiểm y tế. Thao tác nhanh, chính xác giúp giảm thời gian chờ không cần thiết.

  3. Thời gian phục vụ của nhân viên y tế: Thời gian tư vấn, khám bệnh, làm thủ thuật, đọc kết quả cận lâm sàng và thời gian vắng mặt của nhân viên tại các vị trí phục vụ. Đây là yếu tố quyết định chất lượng và tốc độ phục vụ bệnh nhân.

  4. Đúng lịch hẹn của bệnh nhân: Việc bệnh nhân tuân thủ lịch hẹn, mang đầy đủ giấy tờ, chuẩn bị đúng yêu cầu ảnh hưởng đến thời gian chờ và hiệu quả khám chữa bệnh.

Mô hình nghiên cứu đề xuất dựa trên các giả thuyết cho rằng các yếu tố trên đều ảnh hưởng có ý nghĩa đến thời gian chờ của bệnh nhân, trong đó đúng lịch hẹn có tác động ngược chiều.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng với thiết kế mô tả cắt ngang. Dữ liệu được thu thập qua khảo sát trực tiếp 171 bệnh nhân khám ngoại trú tại Khoa Khám bệnh – Bệnh viện Quân y 7A trong tháng 1 năm 2019, trong đó 158 phiếu hợp lệ được sử dụng để phân tích.

Cỡ mẫu được tính dựa trên công thức ước lượng trung bình với độ lệch chuẩn 63,5 phút, độ chính xác ±10 phút và mức ý nghĩa 95%. Phương pháp chọn mẫu thuận tiện được áp dụng do đặc thù bệnh viện và thời gian nghiên cứu.

Dữ liệu thu thập bao gồm thông tin cá nhân, thời gian thực hiện từng bước trong quy trình khám bệnh, các yếu tố ảnh hưởng đến thời gian chờ. Công cụ thu thập là bảng câu hỏi tự thiết kế kết hợp đồng hồ bấm giờ đo thời gian thực tế.

Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm SPSS 20 với các kỹ thuật thống kê mô tả, phân tích hồi quy tuyến tính để kiểm định các giả thuyết và xác định mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến thời gian chờ. Mức ý nghĩa thống kê được đặt ở 5% (α = 0,05).

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thời gian chờ trung bình kéo dài vượt chuẩn: Thời gian chờ trung bình của bệnh nhân tại Bệnh viện Quân y 7A là khoảng 178 phút, cao hơn so với các bệnh viện cùng khu vực như Bệnh viện Nguyễn Tri Phương (137 phút) và Bệnh viện Nguyễn Trãi (152 phút). Thời gian chờ dài nhất lên đến 290 phút, vượt 20,83% so với tiêu chuẩn Bộ Y tế (50 phút).

  2. Bốn yếu tố chính ảnh hưởng đến thời gian chờ: Phân tích hồi quy tuyến tính cho thấy các yếu tố Quy trình đăng ký, Thao tác của nhân viên y tế, Thời gian phục vụ của nhân viên y tế và Đúng lịch hẹn của bệnh nhân đều có ảnh hưởng có ý nghĩa thống kê đến thời gian chờ (p < 0,05). Trong đó, Quy trình đăng ký và Thao tác của nhân viên y tế là những yếu tố tác động mạnh nhất.

  3. Đặc điểm mẫu nghiên cứu: Đa số bệnh nhân đến khám sau giờ mở hộp số (96,8%), sử dụng bảo hiểm y tế (78,5%), và là bệnh nhân tái khám (69%). Nhóm tuổi chủ yếu từ 36 đến 45 tuổi (26,6%), giới tính nam chiếm 67,7%, nghề nghiệp chủ yếu là công nhân viên (29,7%), hưu trí (24,7%) và quân nhân/chiến sĩ (20,3%).

  4. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng: Quy trình đăng ký còn nhiều bước phức tạp, thao tác nhập liệu và xử lý thông tin của nhân viên y tế chưa tối ưu, thời gian phục vụ tại các phòng khám và cận lâm sàng kéo dài, bệnh nhân không tuân thủ đúng lịch hẹn gây gián đoạn quy trình khám chữa bệnh.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, khẳng định vai trò quan trọng của quy trình đăng ký và thao tác nhân viên y tế trong việc giảm thời gian chờ. Thời gian chờ kéo dài làm giảm sự hài lòng của bệnh nhân, ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn dịch vụ y tế và khả năng cạnh tranh của bệnh viện.

So sánh với các bệnh viện khác trong khu vực, Bệnh viện Quân y 7A có thời gian chờ cao hơn do số lượng nhân viên y tế chưa đáp ứng đủ với khối lượng bệnh nhân, quy trình đăng ký chưa được tối ưu và việc áp dụng công nghệ thông tin còn hạn chế. Việc bệnh nhân không đúng lịch hẹn cũng làm tăng thời gian chờ không cần thiết.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột so sánh thời gian chờ trung bình giữa các bệnh viện và bảng phân tích hồi quy thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố. Các kết quả này cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng các giải pháp cải tiến quy trình và nâng cao hiệu quả phục vụ.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tối ưu hóa quy trình đăng ký khám: Rút gọn các bước đăng ký, áp dụng hệ thống đăng ký trực tuyến và tự động bốc số để giảm thời gian chờ ban đầu. Mục tiêu giảm thời gian đăng ký xuống dưới 10 phút trong vòng 12 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc bệnh viện phối hợp với phòng Công nghệ thông tin.

  2. Nâng cao kỹ năng và hiệu quả thao tác của nhân viên y tế: Tổ chức đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực nhập liệu, xử lý thông tin và phục vụ bệnh nhân nhanh chóng, chính xác. Mục tiêu giảm thời gian thao tác trung bình 15% trong 6 tháng. Chủ thể thực hiện: Phòng Đào tạo và Ban Điều dưỡng.

  3. Tăng cường nhân lực tại các bộ phận then chốt: Bổ sung nhân viên tại phòng khám, cận lâm sàng và thu viện phí để đáp ứng khối lượng bệnh nhân lớn, giảm thời gian phục vụ. Mục tiêu tăng số lượng nhân viên lên 20% trong 1 năm. Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc và phòng Tổ chức cán bộ.

  4. Áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý bệnh viện: Triển khai phần mềm quản lý khám chữa bệnh tích hợp, theo dõi lịch hẹn và nhắc nhở bệnh nhân để giảm sai sót và thời gian chờ. Mục tiêu hoàn thành triển khai trong 18 tháng. Chủ thể thực hiện: Phòng Công nghệ thông tin và Ban Giám đốc.

  5. Tuyên truyền, hướng dẫn bệnh nhân tuân thủ lịch hẹn: Xây dựng chương trình truyền thông, hướng dẫn bệnh nhân chuẩn bị đầy đủ giấy tờ, tuân thủ giờ hẹn để giảm thời gian chờ do sai sót. Mục tiêu nâng tỷ lệ bệnh nhân đúng lịch hẹn lên 90% trong 12 tháng. Chủ thể thực hiện: Khoa Khám bệnh và Tổ Chăm sóc khách hàng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban Giám đốc và lãnh đạo các bệnh viện: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng kế hoạch cải tiến quy trình khám chữa bệnh, nâng cao chất lượng dịch vụ và tăng sự hài lòng của bệnh nhân.

  2. Quản lý chất lượng bệnh viện: Áp dụng mô hình và phương pháp phân tích để đánh giá và kiểm soát thời gian chờ, từ đó đề xuất các giải pháp phù hợp với đặc thù từng bệnh viện.

  3. Nhân viên y tế và điều dưỡng: Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến thời gian chờ, nâng cao kỹ năng thao tác và phục vụ bệnh nhân hiệu quả hơn.

  4. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý y tế, kinh tế phát triển: Tham khảo phương pháp nghiên cứu định lượng, mô hình lý thuyết và kết quả thực tiễn để phát triển các đề tài nghiên cứu liên quan đến quản lý chất lượng dịch vụ y tế.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao thời gian chờ của bệnh nhân lại quan trọng trong quản lý bệnh viện?
    Thời gian chờ ảnh hưởng trực tiếp đến sự hài lòng của bệnh nhân, chất lượng dịch vụ và khả năng cạnh tranh của bệnh viện. Thời gian chờ dài làm giảm số lượng bệnh nhân được phục vụ và ảnh hưởng tiêu cực đến hình ảnh bệnh viện.

  2. Những yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến thời gian chờ tại Bệnh viện Quân y 7A?
    Quy trình đăng ký và thao tác của nhân viên y tế là hai yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất, chi phối phần lớn thời gian chờ của bệnh nhân.

  3. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn là gì?
    Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng với khảo sát trực tiếp 171 bệnh nhân, phân tích hồi quy tuyến tính để xác định các yếu tố ảnh hưởng đến thời gian chờ.

  4. Giải pháp nào được đề xuất để giảm thời gian chờ hiệu quả nhất?
    Tối ưu hóa quy trình đăng ký khám và áp dụng công nghệ thông tin quản lý là hai giải pháp trọng tâm giúp giảm thời gian chờ nhanh và bền vững.

  5. Làm thế nào để bệnh nhân có thể góp phần giảm thời gian chờ?
    Bệnh nhân cần tuân thủ đúng lịch hẹn, chuẩn bị đầy đủ giấy tờ và thực hiện đúng hướng dẫn của nhân viên y tế để tránh gây gián đoạn quy trình khám chữa bệnh.

Kết luận

  • Thời gian chờ trung bình của bệnh nhân khám ngoại trú tại Bệnh viện Quân y 7A là khoảng 178 phút, vượt xa tiêu chuẩn Bộ Y tế.
  • Bốn yếu tố chính ảnh hưởng đến thời gian chờ gồm: Quy trình đăng ký, Thao tác nhân viên y tế, Thời gian phục vụ nhân viên y tế và Đúng lịch hẹn của bệnh nhân.
  • Nghiên cứu đã đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm giảm thời gian chờ, bao gồm tối ưu quy trình, nâng cao kỹ năng nhân viên, tăng cường nhân lực và ứng dụng công nghệ thông tin.
  • Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng, hỗ trợ bệnh viện nâng cao chất lượng dịch vụ và sự hài lòng của bệnh nhân.
  • Các bước tiếp theo cần triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi và đánh giá hiệu quả để điều chỉnh phù hợp, hướng tới mục tiêu giảm thời gian chờ xuống dưới 50 phút trong vòng 2 năm tới.

Hành động ngay hôm nay để cải thiện trải nghiệm khám chữa bệnh cho bệnh nhân và nâng cao uy tín của Bệnh viện Quân y 7A!