CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HÀNH VI TIÊU DÙNG XANH CỦA NGƯỜI TIÊU DÙNG TẠI TỈNH BẮC NINH

• Tác giả: Ngô Cảnh Hoàng Giang
• Người hướng dẫn: ThS. Phạm Nhật Linh
• Trường học: Trường Đại học Kinh tế - ĐHQGHN
• Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
• Đề tài: Các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi tiêu dùng xanh của người tiêu dùng tại tỉnh Bắc Ninh
• Loại tài liệu: Khóa luận tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU
• 1.1. Tổng quan tài liệu nghiên cứu nước ngoài
• 1.2. Tổng quan tài liệu nghiên cứu trong nước
• 1.3. Khoảng trống nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG II: CƠ SỞ LÝ LUẬN
• 2.1. Sản phẩm xanh
• 2.1.1. Khái niệm và ý nghĩa của sản phẩm xanh
• 2.1.2. Lợi ích của sản phẩm xanh
• 2.2. Tiêu dùng xanh
• 2.2.1. Khái niệm tiêu dùng xanh
• 2.2.2. Lợi ích của tiêu dùng xanh
• 2.2.3. Tiêu dùng xanh tại Việt Nam
• 2.3. Hành vi tiêu dùng
• 2.3.1. Hành vi tiêu dùng xanh
• 2.3.2. Một số mô hình lý thuyết
• 2.3.2.1. Mô hình nghiên cứu đề xuất
• 2.3.3. Ý thức về môi trường
• 2.3.4. Niềm tin sản phẩm xanh
• 2.3.5. Nhận thức kiểm soát hành vi
• 2.3.6. Chuẩn mực chủ quan
• 3. CHƯƠNG III: ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu
• 3.2. Quy trình và phương pháp nghiên cứu
• 3.2.1. Quy trình nghiên cứu
• 3.2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 3.2.3. Thang đo nghiên cứu
• 3.2.4. Thu thập dữ liệu
• 3.2.5. Phương pháp xử lý và phân tích số liệu
• 3.2.5.1. Xử lý số liệu
• 3.2.5.2. Phân tích số liệu
• 3.2.5.3. Phương pháp thống kê mô tả
• 3.2.5.4. Kiểm định hệ số Cronbach’s Alpha
• 3.2.5.5. Phân tích nhân tố khám phá EFA (Exploratory Factor Analysis)
• 3.2.5.6. Phân tích hệ số tương quan Pearson-r (Pearson Correlation Coefficient)
• 3.2.5.7. Phân tích hồi quy đa biến
• 3.2.5.8. Kiểm định Independent-Samples T-Test
• 3.2.5.9. Phân tích phương sai (ANOVA)
• 4. CHƯƠNG IV: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Mô tả mẫu nghiên cứu
• 4.1.1. Giới tính người tiêu dùng
• 4.1.2. Trình độ học vấn
• 4.1.3. Thu nhập bình quân
• 4.2. Phân tích độ tin cậy của thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha
• 4.2.1. Kiểm định độ tin cậy cho biến độc lập “Giá cả”
• 4.2.2. Kiểm định độ tin cậy cho biến độc lập “Chuẩn mực chủ quan”
• 4.2.3. Kiểm định độ tin cậy cho biến độc lập “Niềm tin sản phẩm xanh”
• 4.2.4. Kiểm định độ tin cậy cho biến độc lập “Ý thức về môi trường”
• 4.2.5. Kiểm định độ tin cậy cho biến độc lập “Nhận thức kiểm soát hành vi”
• 4.2.6. Kiểm định độ tin cậy cho biến độc lập “Sự sẵn có”
• 4.2.7. Kiểm định độ tin cậy cho biến phụ thuộc “Hành vi tiêu dùng xanh”
• 4.3. Phân tích nhân tố khám phá EFA (Exploratory Factor Analysis)
• 4.3.1. Phân tích nhân tố với các biến độc lập
• 4.3.2. Phân tích nhân tố với biến phụ thuộc
• 4.4. Kiểm định mô hình nghiên cứu bằng phân tích hồi quy
• 4.4.1. Phân tích hệ số tương quan Pearson Correlation
• 4.4.2. Phân tích hồi quy, kiểm định mô hình và kiểm định lý thuyết
• 4.5. Kiểm định sự khác biệt về hành vi tiêu dùng xanh theo đặc điểm nhân khẩu học
• 4.5.1. Kiểm định sự khác biệt theo “giới tính”
• 4.5.2. Kiểm định sự khác biệt theo “độ tuổi”
• 4.5.3. Kiểm định sự khác biệt theo “thu nhập bình quân”
• 4.5.4. Kiểm định sự khác biệt theo “trình độ học vấn”
• 5. CHƯƠNG V: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• 5.1. Kiến nghị và Đề xuất
• 5.1.1. Đề xuất giải pháp góp phần thúc đẩy hành vi tiêu dùng xanh của người tiêu dùng sản phẩm xanh tại tỉnh Bắc Ninh trong tương lai
• 5.1.2. Kiến nghị đối với nhà giáo dục trong các công tác đào tạo và tuyên truyền về sản phẩm “xanh”
• 5.1.3. Kiến nghị đối với cơ quan quản lý và chính phủ
• 5.2. Hạn chế của đề tài
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC 1: KẾT QUẢ THỐNG KÊ MÔ TẢ
• PHỤ LỤC 2: KẾT QUẢ PHÂN TÍCH CRONBACH’S ALPHA
• PHỤ LỤC 3: KẾT QUẢ PHÂN TÍCH NHÂN TỐ KHÁM PHÁ EFA
• PHỤ LỤC 4: KẾT QUẢ PHÂN TÍCH TƯƠNG QUAN VÀ HỒI QUY TUYẾN TÍNH BỘI
• PHỤ LỤC 5: KẾT QUẢ PHÂN TÍCH ANOVA

I. Tổng Quan Về Tiêu Dùng Xanh Tại Bắc Ninh Thực Trạng Tiềm Năng

Thế giới đang chứng kiến sự gia tăng dân số và tác động tiêu cực đến môi trường, đòi hỏi sự chuyển đổi sang tiêu dùng bền vững. Báo cáo Brundtland nhấn mạnh sự phát triển đáp ứng nhu cầu hiện tại mà không ảnh hưởng đến thế hệ tương lai. Tiêu dùng xanh, một xu hướng toàn cầu, nổi lên như một giải pháp quan trọng. Tại Việt Nam, dù xu hướng tiêu dùng xanh còn chậm so với thế giới, nhưng đang dần được thúc đẩy bởi các chính sách và nhận thức về ô nhiễm môi trường, đặc biệt tại các tỉnh công nghiệp như Bắc Ninh. Nghiên cứu này tập trung vào việc khám phá thực trạng và tiềm năng của tiêu dùng xanh tại Bắc Ninh, nơi đang đối mặt với thách thức ô nhiễm từ các làng nghề.

1.1. Bối Cảnh Quốc Tế và Sự Trỗi Dậy của Tiêu Dùng Bền Vững

Báo cáo của Liên Hợp Quốc dự báo dân số thế giới sẽ tiếp tục tăng, gây áp lực lên tài nguyên và môi trường. Theo một báo cáo của Liên Hợp Quốc vào tháng 7 năm 2023, con số 8 tỷ đã bị vượt qua và dự báo sẽ đạt mức cao nhất khoảng 10,4 tỷ người vào những năm 2080. Điều này thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp và tiêu dùng, nhưng cũng gây ra biến đổi khí hậu và ô nhiễm. Báo cáo Brundtland định nghĩa phát triển bền vững là 'sự phát triển đáp ứng được các nhu cầu hiện tại mà không ảnh hưởng xấu đến khả năng đáp ứng nhu cầu của các thế hệ mai sau'. Tiêu dùng bền vững là chìa khóa để 'tiêu ít hơn và dùng được nhiều hơn', giảm thiểu tác động đến môi trường.

1.2. Thực Trạng Ô Nhiễm Môi Trường và Sự Cần Thiết của Sản Phẩm Xanh

Môi trường sống đang trở thành mối quan tâm hàng đầu. Xu hướng tiêu dùng sản phẩm xanh ra đời để đáp ứng nhu cầu bảo vệ sức khỏe và môi trường. Các chính phủ và tổ chức quốc tế khuyến khích sử dụng năng lượng tái tạo, giảm thiểu vật liệu không tái chế. Tuy nhiên, cần thay đổi cả quy trình sản xuất và hành vi tiêu dùng. Các chuyên gia khẳng định tiêu dùng xanh là một trong những biện pháp 'giải cứu trái đất' trước tình hình môi trường ngày càng xấu đi. Như vậy, các chuyên gia khẳng định tiêu dùng xanh là một trong những biện pháp 'giải cứu trái đất' trước tình hình xấu đi của môi trường sống.

II. Thách Thức Cơ Hội Phát Triển Thị Trường Xanh Tại Bắc Ninh

Mặc dù có tiềm năng, thị trường xanh tại Bắc Ninh đối mặt với nhiều thách thức. Ô nhiễm môi trường từ các làng nghề và khu công nghiệp ảnh hưởng đến sức khỏe người dân. Bên cạnh đó, nhận thức về tiêu dùng xanh còn hạn chế và mức độ sẵn sàng chi trả cho sản phẩm xanh chưa cao. Tuy nhiên, sự tăng trưởng kinh tế, thu nhập của người dân và sự quan tâm đến sức khỏe tạo ra cơ hội để thúc đẩy tiêu dùng xanh. Cần có những giải pháp đồng bộ từ chính phủ, doanh nghiệp và người tiêu dùng để vượt qua thách thức và tận dụng cơ hội này.

2.1. Ô Nhiễm Môi Trường và Tác Động Đến Hành Vi Tiêu Dùng

Báo cáo Hiện trạng Môi trường Quốc gia giai đoạn 2016 - 2020 chỉ ra rằng sự phát triển kinh tế của Việt Nam gây áp lực lớn lên môi trường. Tại Bắc Ninh, lượng chất thải rắn công nghiệp tăng trung bình 10% mỗi năm. Theo số liệu thống kê thì tại Bắc Ninh, Lượng chất thải rắn công nghiệp phát năm 2020 là 865 tấn/ngày, tăng trung bình mỗi năm khoảng 10%. Nhiều làng nghề ở Bắc Ninh bị ô nhiễm trầm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân. Điều này khiến người tiêu dùng thận trọng hơn khi lựa chọn thực phẩm và hàng hóa, ưu tiên sản phẩm an toàn và chất lượng.

2.2. Rào Cản và Động Lực Cho Tiêu Dùng Thân Thiện Môi Trường

Thực tế cho thấy xu hướng tiêu dùng bền vững ở Việt Nam còn chậm so với thế giới. Người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế. Nghiên cứu cần làm rõ mức độ sẵn sàng chi trả cho sản phẩm xanh và động cơ thực sự của người tiêu dùng. Tuy nhiên, Bắc Ninh có nhiều yếu tố thuận lợi như tăng trưởng kinh tế, hệ thống siêu thị phát triển, và dân số quan tâm đến sức khỏe, tạo động lực cho thị trường sản phẩm xanh phát triển. Là Một trong những tỉnh có tốc độ tăng trưởng dẫn đầu cả nước từ những năm trước 2023. Bắc Ninh với các trung tâm thương mại, hệ thống siêu thị, chuỗi cửa hàng tiện ích cộng với dân số đông, bao gồm nhiều tầng lớp dân cư có thu nhập vừa và cao quan tâm đến sức khoẻ sẽ là một trong những yếu tố thúc đẩy thị trường sản phẩm xanh phát triển.

III. Giải Pháp Marketing Xanh Cho Doanh Nghiệp Tại Bắc Ninh

Để thúc đẩy tiêu dùng xanh tại Bắc Ninh, doanh nghiệp cần áp dụng chiến lược marketing xanh hiệu quả. Điều này bao gồm việc cung cấp thông tin rõ ràng về lợi ích của sản phẩm xanh, xây dựng hình ảnh thương hiệu uy tín, và tạo ra các chương trình khuyến mãi hấp dẫn. Đồng thời, doanh nghiệp cần chú trọng đến trách nhiệm xã hội (CSR), tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường và hỗ trợ cộng đồng. Sự kết hợp giữa marketing xanh và CSR sẽ giúp doanh nghiệp tạo dựng niềm tin với người tiêu dùng và thúc đẩy hành vi tiêu dùng xanh.

3.1. Truyền Thông và Xây Dựng Nhận Thức Về Lối Sống Xanh

Doanh nghiệp cần chủ động truyền thông về lợi ích của sản phẩm xanh và lối sống xanh thông qua các kênh truyền thông đa dạng. Thông tin cần rõ ràng, minh bạch, và dễ hiểu. Doanh nghiệp có thể hợp tác với các tổ chức môi trường và cộng đồng để tổ chức các sự kiện, hội thảo, và chiến dịch nâng cao nhận thức về tiêu dùng bền vững. Đặc biệt cần tập trung truyền thông về các tác động trực tiếp của ô nhiễm môi trường và lợi ích của sản phẩm đối với sức khỏe người tiêu dùng.

3.2. Tạo Động Lực Mua Hàng Bằng Ưu Đãi và Chương Trình Khuyến Mãi

Giá cả là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến quyết định mua hàng của người tiêu dùng. Doanh nghiệp có thể tạo động lực mua sản phẩm xanh bằng cách cung cấp các ưu đãi hấp dẫn, như giảm giá, tặng quà, hoặc tích điểm. Bên cạnh đó, doanh nghiệp có thể triển khai các chương trình đổi cũ lấy mới, thu gom sản phẩm đã qua sử dụng, hoặc hỗ trợ tài chính cho các dự án bảo vệ môi trường. Các chương trình khuyến mãi cần gắn liền với thông điệp bảo vệ môi trường và tiêu dùng bền vững.

IV. Vai Trò Chính Sách Giải Pháp Thúc Đẩy Tiêu Dùng Xanh Tại Bắc Ninh

Chính phủ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tiêu dùng xanh thông qua việc ban hành các chính sách khuyến khích sản xuất và tiêu dùng sản phẩm xanh, tăng cường kiểm soát ô nhiễm môi trường, và nâng cao nhận thức của người dân. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính phủ, doanh nghiệp, và người tiêu dùng để xây dựng một thị trường xanh bền vững tại Bắc Ninh. Các chính sách cần tập trung vào việc tạo ra một môi trường kinh doanh công bằng cho các doanh nghiệp sản xuất sản phẩm xanh, hỗ trợ tài chính cho người tiêu dùng mua sản phẩm xanh, và xử lý nghiêm các hành vi gây ô nhiễm môi trường.

4.1. Xây Dựng và Hoàn Thiện Khung Pháp Lý Về Sản Phẩm Thân Thiện Môi Trường

Cần xây dựng và hoàn thiện khung pháp lý về sản phẩm thân thiện môi trường, bao gồm các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, và quy trình chứng nhận. Điều này sẽ giúp người tiêu dùng dễ dàng nhận biết và lựa chọn sản phẩm xanh, đồng thời tạo ra một sân chơi công bằng cho các doanh nghiệp. Khung pháp lý cần quy định rõ trách nhiệm của các bên liên quan trong việc bảo vệ môi trường và xử lý vi phạm.

4.2. Tăng Cường Giáo Dục và Truyền Thông Về Ý Thức Bảo Vệ Môi Trường

Giáo dục và truyền thông đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho người dân. Cần đưa nội dung về tiêu dùng bền vững và sản phẩm xanh vào chương trình giáo dục ở các cấp học. Đồng thời, cần tăng cường truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội, và các kênh truyền thông cộng đồng. Các hoạt động truyền thông cần tập trung vào việc thay đổi thói quen tiêu dùng và khuyến khích lối sống xanh.

V. Nghiên Cứu Thực Tiễn Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Hành Vi Tiêu Dùng Xanh

Nghiên cứu về hành vi tiêu dùng xanh tại Bắc Ninh cần tập trung vào việc xác định các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua sản phẩm xanh của người tiêu dùng. Các yếu tố này có thể bao gồm ý thức bảo vệ môi trường, nhận thức về sản phẩm xanh, giá cả, sự sẵn có, và ảnh hưởng của xã hội. Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp thông tin quan trọng cho doanh nghiệp và chính phủ để xây dựng các chiến lược và chính sách hiệu quả.

5.1. Phân Tích Mức Độ Ảnh Hưởng Của Nhận Thức Về Môi Trường

Nhận thức về môi trường là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hành vi tiêu dùng xanh. Người tiêu dùng có ý thức bảo vệ môi trường cao thường có xu hướng lựa chọn sản phẩm xanh và dịch vụ xanh. Nghiên cứu cần đánh giá mức độ ảnh hưởng của nhận thức về môi trường đến quyết định mua hàng của người tiêu dùng tại Bắc Ninh.

5.2. Đánh Giá Vai Trò Của Sự Sẵn Sàng Chi Trả Cho Sản Phẩm Xanh

Sự sẵn sàng chi trả cho sản phẩm xanh là một yếu tố then chốt quyết định sự thành công của thị trường xanh. Người tiêu dùng có thể có ý thức bảo vệ môi trường cao, nhưng nếu giá cả của sản phẩm xanh quá cao, họ có thể không sẵn sàng chi trả. Nghiên cứu cần đánh giá mức độ sẵn sàng chi trả của người tiêu dùng tại Bắc Ninh và xác định các yếu tố ảnh hưởng đến sự sẵn sàng chi trả.

VI. Kết Luận Triển Vọng Phát Triển Tiêu Dùng Xanh Tại Bắc Ninh

Tiêu dùng xanh có triển vọng phát triển mạnh mẽ tại Bắc Ninh trong tương lai. Với sự gia tăng ý thức bảo vệ môi trường của người dân, sự hỗ trợ của chính phủ, và sự nỗ lực của doanh nghiệp, thị trường xanh sẽ ngày càng mở rộng. Để đạt được mục tiêu phát triển bền vững, cần có sự chung tay của tất cả các bên liên quan để xây dựng một xã hội xanh và một nền kinh tế xanh tại Bắc Ninh.

6.1. Tóm Tắt Các Kết Quả Nghiên Cứu và Đề Xuất Giải Pháp

Nghiên cứu này đã xác định các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi tiêu dùng xanh của người tiêu dùng tại Bắc Ninh và đề xuất các giải pháp để thúc đẩy tiêu dùng xanh. Các giải pháp này bao gồm việc nâng cao nhận thức về môi trường, cung cấp thông tin rõ ràng về sản phẩm xanh, tạo động lực mua hàng bằng ưu đãi, và hoàn thiện khung pháp lý về sản phẩm thân thiện môi trường.

6.2. Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo và Đóng Góp Cho Khoa Học

Nghiên cứu này có thể được mở rộng để khám phá sâu hơn về các yếu tố văn hóa và xã hội ảnh hưởng đến hành vi tiêu dùng xanh tại Bắc Ninh. Đồng thời, cần có thêm các nghiên cứu về hiệu quả của các chính sách và chiến lược thúc đẩy tiêu dùng xanh. Kết quả nghiên cứu sẽ đóng góp vào sự phát triển của lý thuyết về tiêu dùng bền vững và cung cấp thông tin hữu ích cho các nhà hoạch định chính sách và doanh nghiệp.