Báo Cáo Nghiên Cứu: Ảnh Hưởng Của Công Bố Thông Tin Về Phát Triển Bền Vững Đến Giá Trị Doanh Nghiệp Niêm Yết Trên Thị Trường Chứng Khoán Việt Nam

• Người hướng dẫn: Cô Giáo Hướng Dẫn
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế Quốc Dân
• Chuyên ngành: Khoa Học Xã Hội
• Đề tài: Ảnh Hưởng Của Công Bố Thông Tin Về Phát Triển Bền Vững Đến Giá Trị Của Các Doanh Nghiệp Niêm Yết Trên Thị Trường Chứng Khoán Việt Nam
• Loại tài liệu: báo cáo tổng kết đề tài
• Năm xuất bản: 2023

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
• 1.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 1.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.2.1. Mục tiêu tổng quát
• 1.2.2. Mục tiêu cụ thể
• 1.3. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.4.1. Đối tượng nghiên cứu
• 1.4.2. Phạm vi nghiên cứu
• 1.5. Phương pháp nghiên cứu
• 1.5.1. Nguồn dữ liệu
• 1.5.2. Phương pháp nghiên cứu
• 1.6. Ý nghĩa của nghiên cứu và những đóng góp mới của nghiên cứu
• 1.6.1. Ý nghĩa của nghiên cứu
• 1.6.2. Những đóng góp mới của đề tài
• 1.7. Bố cục nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG II: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ CÔNG BỐ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG VÀ GIÁ TRỊ DOANH NGHIỆP
• 2.1. Tổng quan các công trình nghiên cứu
• 2.1.1. Tổng quan các công trình nghiên cứu ở nước ngoài
• 2.1.2. Tổng quan các công trình nghiên cứu ở Việt Nam
• 2.1.3. Khoảng trống nghiên cứu
• 2.2. Cơ sở lý thuyết về công bố phát triển bền vững
• 2.2.1. Tổng quan về công bố thông tin phát triển bền vững
• 2.2.2. Tổng quan về giá trị doanh nghiệp
• 2.2.2.1. Định nghĩa về giá trị doanh nghiệp (FV - Firm Value)
• 2.2.2.2. Đo lường giá trị doanh nghiệp
• 2.2.3. Một số quan điểm lý thuyết dùng trong nghiên cứu
• 2.2.3.1. Lý thuyết các bên liên quan (Stakeholder theory)
• 2.2.3.2. Lý thuyết nâng cao giá trị (The Value Enhancing Theory)
• 3. CHƯƠNG III: MÔ HÌNH VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Giả thuyết nghiên cứu
• 3.2. Ảnh hưởng của công bố thông tin về phát triển bền vững tổng quát đến giá trị doanh nghiệp
• 3.3. Ảnh hưởng của công bố các khía cạnh phát triển bền vững đến giá trị doanh nghiệp
• 3.4. Xây dựng mô hình nghiên cứu
• 3.4.1. Xác định mô hình nghiên cứu
• 3.4.2. Thiết kế mẫu nghiên cứu và thu thập dữ liệu
• 3.4.3. Xây dựng mô hình nghiên cứu
• 3.5. Xử lý dữ liệu
• 3.5.1. Phương pháp thống kê mô tả
• 3.5.2. Phân tích tương quan
• 3.5.3. Phân tích hồi quy đa biến
• 4. CHƯƠNG IV: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Thống kê mô tả
• 4.2. Phân tích tương quan
• 4.3. Phân tích ảnh hưởng của công bố phát triển bền vững tổng quát và các khía cạnh đến giá trị doanh nghiệp
• 4.4. Mô hình ảnh hưởng công bố thông tin về phát triển bền vững đến giá trị doanh nghiệp đo bằng hệ số Tobin’s iQ
• 4.5. Mô hình của công bố thông tin về phát triển bền vững đến giá trị doanh nghiệp đo bằng giá trị thị trường của cổ phiếu (thị giá cổ phiếu)
• 4.6. Tổng hợp kết quả phân tích hồi quy
• 4.7. Thảo luận kết quả đạt được
• 4.7.1. Thảo luận việc công bố thông tin về phát triển bền vững
• 4.7.2. Thảo luận về kết quả nghiên cứu
• 5. CHƯƠNG V: KẾT LUẬN VÀ MỘT SỐ KHUYẾN NGHỊ TỪ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 5.1. Những đóng góp, hạn chế của đề tài và định hướng nghiên cứu trong tương lai
• 5.1.1. Đóng góp của đề tài
• 5.1.2. Hạn chế của nghiên cứu
• 5.1.3. Định hướng nghiên cứu trong tương lai
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC 1: DANH SÁCH CÁC CÔNG TY TRONG MẪU NGHIÊN CỨU
• PHỤ LỤC 2: BỘ TIÊU CHUẨN GRI (GLOBAL REPORTING INITIATIVE)
• PHỤ LỤC 3: BỘ CHỈ TIÊU THỐNG KÊ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG CỦA VIỆT NAM
• PHỤ LỤC 4: QUY TRÌNH HỒI QUY TRÊN STATA 17

I. Ảnh Hưởng Của Công Bố Thông Tin PTBV Tổng Quan Nghiên Cứu

Nền kinh tế toàn cầu đang trải qua những thay đổi lớn, đòi hỏi các doanh nghiệp không chỉ phát triển toàn diện mà còn phải phát triển bền vững. Phát triển bền vững là sự kết hợp hài hòa giữa phát triển kinh tế, phát triển xã hội và bảo vệ môi trường. Trong bối cảnh đó, nhiều doanh nghiệp chuyển dịch từ kinh doanh vì lợi nhuận sang kinh doanh có trách nhiệm. Đại dịch COVID-19 đã chứng minh vai trò quan trọng của phát triển bền vững trong việc giúp doanh nghiệp thích ứng và phục hồi. Thông tư số 155/2015/TT-BTC của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã góp phần nâng cao nhận thức về sự cần thiết của công bố thông tin phát triển bền vững. Công bố thông tin PTBV giúp doanh nghiệp chứng minh sự phù hợp với chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh và thông lệ quốc tế. Tuy nhiên, tại Việt Nam, vấn đề này chưa được quan tâm và đầu tư đúng mức.

1.1. Tính Cấp Thiết Của Công Bố Thông Tin Phát Triển Bền Vững

Sự thay đổi chóng mặt của thị trường đòi hỏi doanh nghiệp không chỉ phát triển toàn diện mà còn phải phát triển bền vững. Phát triển bền vững là “Quá trình phát triển có sự kết hợp chặt chẽ, hợp lý và hài hòa giữa ba mặt của sự phát triển bao gồm phát triển kinh tế (tăng trưởng kinh tế), phát triển xã hội (thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội; xóa đói giảm nghèo và giải quyết việc làm) và bảo vệ môi trường (xử lí, khắc phục ô nhiễm, phục hồi và cải thiện chất lượng môi trường)”. Trong doanh nghiệp phát triển bền vững có thể hiểu đơn giản là chiến lược quản trị doanh nghiệp thích ứng được với mọi hoàn cảnh, dựa trên cơ sở bảo đảm hài hòa các lợi ích về kinh tế (lợi nhuận, doanh thu) với lợi ích của người lao động và bảo vệ môi trường.

1.2. Mục Tiêu Nghiên Cứu Về Ảnh Hưởng Đến Giá Trị Doanh Nghiệp

Nghiên cứu này tập trung vào việc xác định ảnh hưởng của công bố thông tin về phát triển bền vững đến giá trị của doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Để đạt được mục tiêu này, nghiên cứu đặt ra các mục tiêu cụ thể như sau: xác định các thông tin về phát triển bền vững, tính toán và đo lường mức độ công bố thông tin PTBV và giá trị doanh nghiệp, kiểm tra mối quan hệ tác động giữa mức độ công bố thông tin PTBV với giá trị doanh nghiệp, và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao việc thực hiện công bố thông tin PTBV của doanh nghiệp Việt Nam.

II. Thách Thức Trong Công Bố Thông Tin Phát Triển Bền Vững Tại VN

Mặc dù phát triển bền vững là xu thế chung, nhưng ở Việt Nam, vấn đề này chưa thực sự được doanh nghiệp quan tâm. Chính phủ đã có kế hoạch hành động quốc gia về phát triển bền vững và nhiều hoạt động nâng cao nhận thức đã được triển khai. Tuy nhiên, sự lan tỏa và nhận thức về Sustainability Disclosure Index (SDI) của doanh nghiệp còn rất chậm. Các nghiên cứu trước đây chủ yếu tập trung vào tác động bên ngoài mà chưa quan tâm đến sự tác động từ chính bản thân doanh nghiệp. Do đó, cần có nghiên cứu sâu sắc hơn về ảnh hưởng của công bố thông tin PTBV đến giá trị doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam.

2.1. Công Bố Thông Tin Phát Triển Bền Vững So Với Quốc Tế

Công bố phát triển bền vững rất phổ biến ở các quốc gia phát triển như Mỹ, Anh, Nhật Bản, nhưng với một quốc gia đang phát triển như Việt Nam thì thực tế nội dung này chưa được quan tâm và đầu tư. Phát triển bền vững vẫn là xu thế chung của cộng đồng doanh nghiệp, nhưng ở Việt Nam vấn đề này chưa thực sự được doanh nghiệp quan tâm.

2.2. Khoảng Trống Nghiên Cứu Về Tác Động Đến Giá Trị Doanh Nghiệp

Trước đây có nhiều nghiên cứu về công bố phát triển bền vững tác động đến giá trị của doanh nghiệp, song các nghiên cứu chủ yếu được thực hiện và quan tâm ở các quốc gia phát triển còn ở Việt Nam thì chưa có nhiều nghiên cứu về vấn đề này. Các nghiên cứu chủ yếu chỉ nêu ra tác động bên ngoài mà chưa quan tâm nhiều đến sự tác động từ chính bản thân doanh nghiệp.

2.3. Câu Hỏi Nghiên Cứu Về Nội Dung Công Bố Thông Tin PTBV

Để đạt được các mục tiêu trên, nghiên cứu cần tìm hiểu câu trả lời cho các câu hỏi nghiên cứu sau đây: Công bố thông tin về phát triển bền vững của các doanh nghiệp bao gồm những nội dung gì? Công bố thông tin về phát triển bền vững của các doanh nghiệp và giá trị của doanh nghiệp đo lường như thế nào? Công bố thông tin về phát triển bền vững của các doanh nghiệp có ảnh hưởng như thế nào đến giá trị của doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam? Các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam nên công bố thông tin về phát triển bền vững như thế nào để nâng cao giá trị doanh nghiệp?

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Ảnh Hưởng Của Công Bố Thông Tin ESG

Nghiên cứu sử dụng dữ liệu thứ cấp từ báo cáo thường niên và báo cáo phát triển bền vững của 128 doanh nghiệp niêm yết trên HOSE. Các biến SDI được thu thập từ nội dung báo cáo, còn các biến về giá trị doanh nghiệp được thu thập từ bộ dữ liệu tài chính. Phương pháp nghiên cứu kết hợp định tính và định lượng. Phương pháp định lượng làm rõ mức độ công bố thông tin chung, về môi trường, xã hội, kinh tế và quản trị. Phương pháp định lượng sử dụng mô hình hồi quy đa biến trên Stata 17 để kiểm định các giả thuyết.

3.1. Nguồn Dữ Liệu Cho Phân Tích Giá Trị Doanh Nghiệp

Bài nghiên cứu sử dụng dữ liệu thứ cấp. Các biến SDI được thu thập từ nội dung báo cáo thường niên, báo cáo phát triển bền vững của 128 doanh nghiệp niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (HOSE) có công bố thông tin về phát triển bền vững. Các biến về giá trị doanh nghiệp thu thập dữ liệu dựa trên bộ dữ liệu tài chính hoàn chỉnh trong báo cáo thường niên mà các doanh nghiệp cung cấp.

3.2. Phương Pháp Định Lượng Mô Hình Hồi Quy Đa Biến

Đối với phương pháp nghiên cứu định lượng, nhóm tác giả tiến hành phân tích mô hình hồi quy đa biến bằng phần mềm Stata 17 để kiểm định các giả thuyết nghiên cứu. Trong quá trình thực hiện 2 phương pháp nghiên cứu trên, nhóm tác giả đã thu thập dữ liệu thứ cấp và tính toán được từ báo cáo thường niên, báo cáo tài chính năm 2021 của các doanh nghiệp niêm yết trên HOSE.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Ảnh Hưởng Từ Công Bố Phát Triển Bền Vững

Nghiên cứu chỉ ra ảnh hưởng của việc công bố thông tin về phát triển bền vững đến giá trị doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam năm 2021. Thông tin này giúp doanh nghiệp có cái nhìn rõ hơn về tác động của việc công bố PTBV đến giá trị doanh nghiệp. Nghiên cứu cũng đề xuất các giải pháp, hành động để cải thiện giá trị doanh nghiệp. Bên cạnh đó, nghiên cứu góp phần nâng cao thực trạng thực hiện công bố về phát triển bền vững của các doanh nghiệp tại Việt Nam.

4.1. Ảnh Hưởng Tích Cực Của Công Bố Thông Tin PTBV

Nghiên cứu một lần nữa khẳng định được những tác động tích cực của việc công bố thông tin về phát triển bền vững đến giá trị của doanh nghiệp. Do đó, các doanh nghiệp ở Việt Nam cần chú trọng hơn đến công bố khoản mục này vì hiệu quả đạt được là giúp gia tăng giá trị của doanh nghiệp trong tương lai.

4.2. Các Khía Cạnh PTBV Trong Doanh Nghiệp Niêm Yết

Đề tài làm rõ các khía cạnh của công bố phát triển bền vững (gồm Môi trường, Xã hội, Kinh tế, Quản trị) trong các doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam, từ đó cho thấy sự cần thiết của việc thiết lập phát triển bền vững tại doanh nghiệp.

V. Khuyến Nghị Cải Thiện Công Bố PTBV Để Tăng Giá Trị

Nghiên cứu đề xuất một số giải pháp hữu hiệu giúp các doanh nghiệp Việt Nam thực hiện công bố thông tin về phát triển bền vững một cách hiệu quả nhất hướng tới mục tiêu phát triển bền vững trong dài hạn. Đồng thời, đề tài cũng chỉ ra những hạn chế và định hướng nghiên cứu trong tương lai để có cái nhìn toàn diện hơn về vấn đề này.

5.1 Giải Pháp Hữu Hiệu Cho Doanh Nghiệp Niêm Yết

Nghiên cứu đã đề xuất một số giải pháp hữu hiệu giúp các doanh nghiệp Việt Nam thực hiện công bố thông tin về phát triển bền vững một cách hiệu quả nhất hướng tới mục tiêu phát triển bền vững trong dài hạn.

5.2 Hạn Chế Và Định Hướng Nghiên Cứu Tương Lai

Sau khi thảo luận và phân tích về kết quả nhận được, nhóm tác giả sẽ đưa ra một số khuyến nghị cho doanh nghiệp, đồng thời cũng nêu ra những đóng góp, những hạn chế của đề tài, định hướng tiếp tục nghiên cứu trong tương lai và đưa ra kết luận cuối cùng.