I. Tổng Quan Vai Trò DNNVV Trong Phát Triển Kinh Tế TP
Phát triển kinh tế bền vững là mục tiêu quan trọng của nhiều quốc gia, bao gồm Việt Nam. Tại TP.HCM, sự phát triển không chỉ dựa vào tăng trưởng GDP mà còn cần sự cân bằng giữa kinh tế, môi trường và xã hội. Trong đó, Doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) đóng vai trò then chốt. DNNVV không chỉ cung cấp sản phẩm, dịch vụ, tạo việc làm mà còn đóng góp lớn vào ngân sách nhà nước. Chúng là trụ cột quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, cung cấp lượng lớn hàng hóa, giải quyết việc làm, tạo thu nhập, và khai thác hiệu quả nguồn lực địa phương. Đồng thời, DNNVV hỗ trợ các doanh nghiệp lớn, tạo liên kết hợp tác, cạnh tranh lành mạnh và cùng phát triển. Tuy nhiên, trước Cách mạng công nghiệp 4.0, DNNVV đối mặt với thách thức về năng lực cạnh tranh, công nghệ, quản lý. Vì vậy, nghiên cứu và đưa ra giải pháp hỗ trợ DNNVV là vô cùng cần thiết. Theo Sách trắng DN năm 2023, DNNVV chiếm gần ½ tổng số lao động và đóng góp trên 40% GDP hàng năm. Nhiều sản phẩm, dịch vụ sáng tạo của DNNVV đã mang lại giá trị gia tăng lớn, thay đổi nhiều quan niệm và sản phẩm truyền thống.
1.1. Tính Cấp Thiết Nghiên Cứu Vai Trò DNNVV Tại TP.HCM
Nghiên cứu về vai trò của DNNVV đối với sự phát triển kinh tế của TP.HCM là vô cùng cấp thiết vì DNNVV chiếm tới 98% số lượng doanh nghiệp tại TP.HCM. Cần có nghiên cứu để đánh giá một cách khách quan, toàn diện về vai trò và hiệu quả hoạt động thực tế của DNNVV. Bối cảnh kinh tế - xã hội Việt Nam và thế giới đang có nhiều thay đổi mạnh mẽ. Vì vậy, cần nghiên cứu sâu hơn về thực trạng và khả năng thích ứng của DNNVV trong bối cảnh mới, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và phát huy vai trò của DNNVV.
1.2. Mục Tiêu Nghiên Cứu Phát Huy Vai Trò DNNVV
Mục tiêu chung của luận án là phân tích, đánh giá vai trò của DNNVV đối với sự phát triển kinh tế của TP.HCM và tìm ra các giải pháp phát huy hơn nữa vai trò của DNNVV trong phát triển kinh tế TP.HCM trong tương lai. Các mục tiêu cụ thể của luận án được đặt ra là tìm hiểu, làm rõ tương quan giữa vai trò của DNNVV và phát triển kinh tế; đánh giá vai trò của DNNVV đối với phát triển kinh tế tại TP.HCM giai đoạn 2011 - 2023; và xây dựng hệ thống giải pháp nâng cao vai của DNNVV trong phát triển kinh tế tại địa bàn TP.HCM trong thời gian tới.
II. Thách Thức Hạn Chế Của DNNVV Tác Động Đến KT TP
Mặc dù có vai trò quan trọng, DNNVV tại TP.HCM vẫn đối mặt với nhiều hạn chế. Với nguồn vốn hạn chế, chủ yếu từ vốn tự có, DNNVV thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận tín dụng để đầu tư đổi mới công nghệ. Công nghệ lạc hậu đi kèm với năng lực quản lý kém dẫn đến giá thành cao và năng lực cạnh tranh thấp. Điều này làm giảm khả năng tiếp cận các đơn hàng sản xuất với giá trị gia tăng cao. Báo cáo thống kê Tình hình lao động việc làm năm 2023 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho thấy, tỷ lệ lao động không có bằng cấp chuyên môn trong DNNVV cao hơn so với các doanh nghiệp lớn. Trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, những hạn chế này càng trở nên rõ rệt.
2.1. Khó Khăn Tiếp Cận Vốn và Công Nghệ Của DNNVV TP.HCM
DNNVV thường xuyên đối diện với những khó khăn về vốn, công nghệ và quản lý, làm hạn chế năng lực cạnh tranh và khả năng phát triển. Điều này ảnh hưởng đến khả năng đóng góp của DNNVV vào tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững của thành phố. Sự hạn chế về vốn đầu tư và nguồn lực tài chính khác khiến DNNVV chậm trễ trong việc đổi mới công nghệ, nâng cao năng suất lao động và chất lượng sản phẩm.
2.2. Chất Lượng Nguồn Nhân Lực Điểm Yếu Của DNNVV TP.HCM
Bên cạnh những khó khăn về vốn và công nghệ, nguồn nhân lực cũng là một thách thức lớn đối với DNNVV tại TP.HCM. Tỷ lệ lao động không có bằng cấp chuyên môn cao gây khó khăn trong việc tiếp thu và ứng dụng công nghệ mới, cũng như nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Do đó, cần có các giải pháp để nâng cao trình độ và kỹ năng của người lao động trong DNNVV.
III. Giải Pháp Chính Sách Hỗ Trợ Phát Triển DNNVV Tại TP
Để giải quyết những thách thức và phát huy vai trò của DNNVV, cần có các chính sách hỗ trợ từ chính quyền thành phố. Các chính sách này cần tập trung vào việc cải thiện môi trường kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi cho DNNVV tiếp cận vốn, công nghệ, và thị trường. Đồng thời, cần có các chương trình đào tạo, nâng cao năng lực cho người lao động trong DNNVV. Các chính sách cần bám sát Nghị quyết 31/NQ-CP và Nghị quyết 98/NQ-CP, tập trung vào chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ cao, và nâng cao năng lực cạnh tranh.
3.1. Cải Thiện Môi Trường Kinh Doanh Cho DNNVV Tại TP.HCM
Chính quyền TP.HCM cần tạo ra một môi trường kinh doanh thuận lợi hơn cho DNNVV. Điều này bao gồm việc giảm bớt các thủ tục hành chính rườm rà, tạo điều kiện cho DNNVV tiếp cận thông tin và các nguồn lực khác một cách dễ dàng hơn. Cần có các chính sách hỗ trợ pháp lý và tư vấn cho DNNVV để giúp họ tuân thủ các quy định pháp luật.
3.2. Tăng Cường Tiếp Cận Vốn và Công Nghệ Cho DNNVV TP.HCM
Cần có các giải pháp để giúp DNNVV tiếp cận vốn và công nghệ một cách dễ dàng hơn. Điều này có thể bao gồm việc thành lập các quỹ hỗ trợ DNNVV, cung cấp các khoản vay ưu đãi, và hỗ trợ DNNVV trong việc tìm kiếm và ứng dụng công nghệ mới. Cần có các chương trình khuyến khích DNNVV đầu tư vào nghiên cứu và phát triển.
IV. Ứng Dụng Thực Trạng Phát Triển DNNVV Tại TP
Thực tế, DNNVV TP.HCM đang có đóng góp rất lớn vào sự phát triển của thành phố. Theo số liệu từ Cục Thống kê TP.HCM, DNNVV chiếm tới 98% tổng số doanh nghiệp, thu hút 1.886 lao động, chiếm 24,89% tổng số lao động trên địa bàn. Điều này góp phần tạo công ăn việc làm, nâng cao thu nhập và thực hiện các phúc lợi cho người lao động, tạo tiền đề để phát triển kinh tế, ổn định xã hội. Sự phát triển của DNNVV đã góp phần làm phong phú hơn số lượng hàng hoá và dịch vụ, thúc đẩy sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế thành phố theo hướng tăng tỷ trọng các ngành dịch vụ, giảm dần tỷ trọng các ngành công nghiệp, nông nghiệp. Đồng thời, DNNVV cũng là nơi thu hút nguồn vốn tư nhân để đưa vào sản xuất, là khu vực kinh tế năng động, linh hoạt và đồng thời đóng góp hơn 20% vào tổng ngân sách của thành phố.
4.1. Đóng Góp Của DNNVV Vào Tăng Trưởng Kinh Tế TP.HCM
DNNVV đóng góp một phần quan trọng vào tăng trưởng kinh tế của TP.HCM. Họ tạo ra việc làm, tăng thu nhập cho người dân, đóng góp vào ngân sách nhà nước, và thúc đẩy sự phát triển của các ngành công nghiệp khác. Cần có các biện pháp để khuyến khích sự phát triển của DNNVV nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của thành phố.
4.2. Chuyển Dịch Cơ Cấu Kinh Tế Vai Trò Của DNNVV Tại TP.HCM
DNNVV đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế của TP.HCM. Họ thúc đẩy sự phát triển của các ngành dịch vụ và công nghệ cao, đồng thời giảm sự phụ thuộc vào các ngành công nghiệp truyền thống. Điều này giúp thành phố trở nên cạnh tranh hơn và thích ứng tốt hơn với những thay đổi của nền kinh tế toàn cầu.
V. Tương Lai Phát Huy Vai Trò DNNVV Đến Năm 2030 Tại TP
Để tiếp tục phát huy vai trò của DNNVV trong phát triển kinh tế TP.HCM đến năm 2030, cần có tầm nhìn chiến lược và hành động cụ thể. Bối cảnh quốc tế và trong nước đang có nhiều thay đổi, đòi hỏi DNNVV phải thích ứng nhanh chóng. Các giải pháp cần tập trung vào việc nâng cao năng lực cạnh tranh, chuyển đổi số, và hội nhập kinh tế quốc tế. Đồng thời, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền thành phố, DNNVV, và các tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp.
5.1. Mục Tiêu Phát Triển DNNVV TP.HCM Đến Năm 2030
Mục tiêu là nâng cao vai trò của DNNVV trong phát triển kinh tế thành phố. Để đạt được mục tiêu này, cần có các chính sách hỗ trợ DNNVV tiếp cận vốn, công nghệ và thị trường. Đồng thời, cần có các chương trình đào tạo, nâng cao năng lực cho người lao động trong DNNVV. Ngoài ra, cần tạo ra một môi trường kinh doanh thuận lợi cho DNNVV phát triển.
5.2. Giải Pháp Nâng Cao Năng Lực Cạnh Tranh Cho DNNVV TP.HCM
Cần có các giải pháp để nâng cao năng lực cạnh tranh của DNNVV. Điều này có thể bao gồm việc hỗ trợ DNNVV đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm, và phát triển thương hiệu. Cần có các chương trình hỗ trợ DNNVV tham gia vào các chuỗi giá trị toàn cầu. Chính quyền thành phố cần tạo điều kiện cho DNNVV tiếp cận thông tin và các nguồn lực khác một cách dễ dàng hơn.
VI. Kết Luận DNNVV Động Lực Phát Triển Kinh Tế TP
Luận án này đã phân tích và đánh giá vai trò quan trọng của DNNVV trong phát triển kinh tế TP.HCM. Mặc dù còn nhiều thách thức, DNNVV vẫn là động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm, và nâng cao đời sống người dân. Để tiếp tục phát huy vai trò này, cần có sự quan tâm và hỗ trợ từ chính quyền thành phố, sự nỗ lực của bản thân DNNVV, và sự chung tay của toàn xã hội. Với những giải pháp phù hợp, DNNVV sẽ tiếp tục đóng góp quan trọng vào sự phát triển bền vững của TP.HCM.
6.1. Tóm Tắt Đóng Góp Của DNNVV Với KT TP.HCM
DNNVV đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế của TP.HCM, bao gồm tạo việc làm, đóng góp vào GDP và thúc đẩy sự đổi mới. Nghiên cứu này làm nổi bật tầm quan trọng của việc hỗ trợ DNNVV và tạo ra một môi trường thuận lợi cho sự tăng trưởng của họ.
6.2. Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Về DNNVV TP.HCM
Nghiên cứu sâu hơn có thể tập trung vào các thách thức cụ thể mà DNNVV phải đối mặt trong các ngành khác nhau, hoặc đánh giá hiệu quả của các chính sách khác nhau nhằm hỗ trợ sự phát triển của họ. Nghiên cứu thêm cũng có thể khám phá vai trò của công nghệ trong việc thúc đẩy tăng trưởng DNNVV và năng lực cạnh tranh.
