Tiền Giả Định Trong Câu Phủ Định Bác Bỏ Tiếng Việt Và Ứng Dụng Trong Dạy Tiếng Việt Cho Người Nước Ngoài

• Tác giả: Nguyễn Thị Kim Huệ
• Người hướng dẫn: Pgs.Ts Vũ Văn Thi
• Trường học: Trường Đại Học Khoa Học Xã Hội Và Nhân Văn
• Chuyên ngành: Ngôn ngữ học
• Đề tài: Tiền Giả Định Trong Câu Phủ Định Bác Bỏ Tiếng Việt Và Ứng Dụng Vào Việc Dạy Tiếng Việt Cho Người Nước Ngoài
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2014
• Địa điểm: Hà Nội

Mục lục chi tiết

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Tính cấp thiết, đối tượng, phạm vi nghiên cứu của đề tài
• 0.1.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 0.1.2. Đối tượng nghiên cứu
• 0.1.3. Phạm vi nghiên cứu
• 0.1.4. Mục đích nghiên cứu
• 0.1.5. Ý nghĩa của đề tài
• 0.1.5.1. Ý nghĩa lí luận
• 0.1.5.2. Ý nghĩa thực tiễn
• 0.1.6. Phương pháp nghiên cứu và tư liệu
• 0.1.7. Bố cục của luận văn
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN
• 1.1. Vấn đề tiền giả định
• 1.2. Vấn đề phủ định và phủ định bác bỏ
• 1.2.1. Khái niệm về phủ định trong logic học
• 1.2.2. Phủ định trong ngôn ngữ học
• 1.2.3. Phủ định điển hình và phủ định bác bỏ
• 1.2.4. Bác bỏ tiền giả định
• 1.2.5. Tiểu kết
• 2. CHƯƠNG 2: CÁC PHƯƠNG PHÁP BÁC BỎ VÀ ĐIỀU KIỆN ĐỂ MỘT CÂU BÁC BỎ CÓ THỂ THỰC HIỆN ĐƯỢC
• 2.1. Điều kiện thực hiện hành vi bác bỏ
• 2.2. Các phương thức bác bỏ
• 2.2.1. Bác bỏ thông qua TGĐ
• 2.2.2. Bác bỏ thông qua bác bỏ một TGĐ
• 2.2.3. Bác bỏ bằng cách chất vấn
• 2.2.4. Bác bỏ thông qua tính phi lí tiền giả định
• 2.2.5. Bác bỏ thông qua hàm ý
• 2.2.5.1. Bác bỏ thông qua hàm ý phản đối ngầm
• 2.2.5.2. Bác bỏ thông qua hàm ý cầu khiến, ra lệnh, yêu cầu
• 2.2.6. Bác bỏ bằng cách sử dụng thành ngữ, tục ngữ
• 2.2.7. Bác bỏ bằng cách so sánh, tỉ dụ
• 2.2.8. Bác bỏ bằng cách chơi chữ
• 2.2.9. Bác bỏ bằng cách mỉa mai
• 2.2.10. Bác bỏ bằng cách thề
• 2.2.11. Bác bỏ thông qua hàm ý câu hỏi
• 2.3. Các tác tử bác bỏ và mô hình bác bỏ tiếng Việt
• 2.3.1. Tác tử bác bỏ là gì?
• 2.3.2. Phân loại và miêu tả các TTBB và các mô hình điển hình
• 2.3.2.1. Tác tử bác bỏ “nào” và các kết hợp
• 2.3.2.2. Tác tử bác bỏ “gì” và các kết hợp
• 2.3.2.3. Tác tử bác bỏ “đâu” và các kết hợp
• 2.3.2.4. Tác tử bác bỏ “sao/làm sao mà”
• 2.3.2.5. Tác tử bác bỏ “ai”
• 2.3.2.6. Tác tử bác bỏ “mà”
• 2.3.2.7. Tác tử bác bỏ “chẳng lẽ…à/hay sao”
• 2.3.3. Tiểu kết
• 3. CHƯƠNG 3: ỨNG DỤNG DẠY TIỀN GIẢ ĐỊNH TRONG CÂU PHỦ ĐỊNH BÁC BỎ CHO NGƯỜI NƯỚC NGOÀI
• 3.1. Một vài nhận xét về việc dạy tiếng Việt hiện nay
• 3.2. Vấn đề giảng dạy câu phủ định bác bỏ cho người nước ngoài
• 3.3. Vấn đề tính tình thái trong câu PĐBB
• 3.4. Vấn đề ngữ cảnh có liên quan đến câu PĐBB
• 3.5. Đặc trưng văn hóa của câu PĐBB
• 3.6. Vấn đề mô hình hóa các cấu trúc PĐBB
• 3.7. Một số kiến nghị về việc giảng dạy câu PĐBB cho NNN
• 3.8. Vấn đề đưa ngữ liệu câu PĐBB trong các giáo trình tiếng Việt
• 3.9. Vấn đề đưa các mô hình câu PĐBB vào các giáo trình ở các cấp độ
• 3.10. Tiểu kết
• KẾT LUẬN
• TÀI LIỆU TRÍCH DẪN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tóm tắt

I. Tổng Quan Về Tiền Giả Định Trong Câu Phủ Định Bác Bỏ

Tiền giả định (TGĐ) trong câu phủ định bác bỏ (PĐBB) là một khái niệm quan trọng trong ngôn ngữ học, đặc biệt là trong việc dạy tiếng Việt cho người nước ngoài. TGĐ là những điều mà người nói coi như đã được biết đến và không cần phải nhắc lại. Việc hiểu rõ TGĐ giúp người học nắm bắt được ý nghĩa sâu xa của câu nói và cách thức giao tiếp trong tiếng Việt. Câu phủ định bác bỏ không chỉ đơn thuần là phủ định một thông tin mà còn chứa đựng những hàm ý và thái độ của người nói.

1.1. Khái Niệm Tiền Giả Định Trong Ngôn Ngữ Học

Tiền giả định là những thông tin mà người nói cho rằng người nghe đã biết. Ví dụ, khi nói 'Cô ấy không đi học', TGĐ là 'Cô ấy đã từng đi học'. Việc nhận diện TGĐ giúp người học hiểu rõ hơn về ngữ cảnh và ý nghĩa của câu nói.

1.2. Vai Trò Của Tiền Giả Định Trong Giao Tiếp

TGĐ đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra sự liên kết giữa các câu và giúp người nghe hiểu được ý định của người nói. Trong giao tiếp, việc sử dụng TGĐ một cách hiệu quả có thể giúp tránh hiểu lầm và tạo ra sự hòa hợp trong cuộc trò chuyện.

II. Thách Thức Trong Việc Dạy Câu Phủ Định Bác Bỏ Cho Người Nước Ngoài

Việc dạy câu phủ định bác bỏ cho người nước ngoài gặp nhiều thách thức. Một trong những khó khăn lớn nhất là sự khác biệt về ngữ nghĩa và ngữ dụng giữa tiếng Việt và các ngôn ngữ khác. Người học cần phải nắm vững không chỉ ngữ pháp mà còn cả văn hóa và bối cảnh giao tiếp để hiểu và sử dụng câu PĐBB một cách chính xác.

2.1. Khó Khăn Trong Việc Hiểu Tiền Giả Định

Người nước ngoài thường gặp khó khăn trong việc nhận diện TGĐ trong câu PĐBB. Điều này có thể dẫn đến việc hiểu sai ý nghĩa của câu và gây ra những hiểu lầm không đáng có trong giao tiếp.

2.2. Ảnh Hưởng Của Văn Hóa Đến Câu Phủ Định Bác Bỏ

Văn hóa có ảnh hưởng lớn đến cách thức sử dụng câu PĐBB. Người học cần phải hiểu rõ các yếu tố văn hóa để có thể áp dụng đúng cách trong giao tiếp, từ đó tránh được những tình huống khó xử.

III. Phương Pháp Dạy Tiếng Việt Cho Người Nước Ngoài Qua Câu Phủ Định Bác Bỏ

Để dạy tiếng Việt hiệu quả cho người nước ngoài, cần áp dụng các phương pháp giảng dạy phù hợp với đặc điểm ngôn ngữ và văn hóa. Việc sử dụng các tình huống giao tiếp thực tế, kết hợp với việc phân tích TGĐ trong câu PĐBB sẽ giúp người học nắm bắt nhanh chóng và hiệu quả hơn.

3.1. Sử Dụng Tình Huống Giao Tiếp Thực Tế

Việc đưa ra các tình huống giao tiếp thực tế giúp người học có cơ hội thực hành và áp dụng kiến thức vào thực tế. Điều này không chỉ giúp họ hiểu rõ hơn về TGĐ mà còn nâng cao khả năng giao tiếp.

3.2. Phân Tích Câu Phủ Định Bác Bỏ Trong Bối Cảnh Văn Hóa

Phân tích câu PĐBB trong bối cảnh văn hóa giúp người học nhận thức được các yếu tố ảnh hưởng đến cách sử dụng ngôn ngữ. Điều này sẽ giúp họ có cái nhìn sâu sắc hơn về ngôn ngữ và văn hóa Việt Nam.

IV. Ứng Dụng Kết Quả Nghiên Cứu Vào Giảng Dạy Tiếng Việt

Kết quả nghiên cứu về TGĐ trong câu PĐBB có thể được ứng dụng vào việc biên soạn giáo trình dạy tiếng Việt cho người nước ngoài. Việc tích hợp các kiến thức lý thuyết vào thực tiễn giảng dạy sẽ giúp nâng cao chất lượng dạy và học tiếng Việt.

4.1. Biên Soạn Giáo Trình Dạy Tiếng Việt

Các giáo trình dạy tiếng Việt cần được biên soạn dựa trên các nghiên cứu về TGĐ và PĐBB. Điều này sẽ giúp người học dễ dàng tiếp cận và hiểu rõ hơn về ngôn ngữ.

4.2. Đánh Giá Hiệu Quả Giảng Dạy

Cần có các phương pháp đánh giá hiệu quả giảng dạy để xác định mức độ tiếp thu của người học. Việc này sẽ giúp điều chỉnh phương pháp giảng dạy cho phù hợp hơn.

V. Kết Luận Về Tiền Giả Định Trong Câu Phủ Định Bác Bỏ

Tiền giả định trong câu phủ định bác bỏ là một khía cạnh quan trọng trong ngôn ngữ học và giảng dạy tiếng Việt. Việc hiểu rõ TGĐ không chỉ giúp người học nắm bắt được ngữ nghĩa mà còn nâng cao khả năng giao tiếp trong tiếng Việt. Tương lai của việc nghiên cứu và ứng dụng TGĐ trong giảng dạy tiếng Việt cho người nước ngoài sẽ mở ra nhiều cơ hội mới.

5.1. Tương Lai Của Nghiên Cứu Tiền Giả Định

Nghiên cứu về TGĐ trong câu PĐBB sẽ tiếp tục được mở rộng, giúp người học có cái nhìn sâu sắc hơn về ngôn ngữ và văn hóa Việt Nam.

5.2. Đề Xuất Hướng Nghiên Cứu Mới

Cần có thêm nhiều nghiên cứu về các khía cạnh khác nhau của TGĐ trong ngôn ngữ học, từ đó góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy tiếng Việt cho người nước ngoài.