Tác động của hiệp định thương mại tự do Việt Nam

LỜI CAM ĐOAN

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU ĐÃ CÔNG BỐ Ở TRONG VÀ NGOÀI NƯỚC LIÊN QUAN ĐẾN CHỦ ĐỀ NGHIÊN CỨU CỦA LUẬN ÁN

1.1. Tổng quan các công trình nghiên cứu

1.2. Các nghiên cứu liên quan đến đánh giá tác động của các hiệp định thương mại tự do đến nền kinh tế Việt Nam

1.3. Các nghiên cứu liên quan đến xuất khẩu hàng nông sản và nhân tố tác động đến hàng nông sản xuất khẩu

1.4. Các nghiên cứu liên quan đến đánh giá tác động của việc thực hiện EVFTA đến hàng hoá xuất khẩu nói chung và hàng nông sản xuất khẩu của Việt Nam nói riêng

1.5. Khoảng trống nghiên cứu về lý luận và thực tiễn

2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TÁC ĐỘNG CỦA HIỆP ĐỊNH THƯƠNG MẠI TỰ DO ĐẾN HÀNG NÔNG SẢN XUẤT KHẨU CỦA QUỐC GIA

2.1. Lý thuyết về tự do hoá thương mại và hiệp định thương mại tự do

2.1.1. Khái niệm về tự do hoá thương mại và hiệp định thương mại tự do

2.1.2. Nội dung của hiệp định thương mại tự do

2.2. Lý thuyết về mặt hàng nông sản xuất khẩu và chuỗi cung ứng mặt hàng nông sản xuất khẩu

2.2.1. Khái niệm và cấu trúc của mặt hàng nông sản xuất khẩu

2.2.2. Đặc điểm của hàng nông sản xuất khẩu

2.2.3. Chuỗi cung ứng mặt hàng nông sản xuất khẩu

2.3. Nội hàm tác động của hiệp định thương mại tự do đến mặt hàng xuất khẩu của quốc gia

2.3.1. Nội dung tác động của hiệp định thương mại

2.3.2. Cách thức tác động của hiệp định thương mại tự do

2.4. Phương pháp đánh giá tác động

2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến tác động của hiệp định thương mại tự do tới hàng nông sản xuất khẩu của một quốc gia

2.5.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến tác động thương mại của hiệp định thương mại tự do tới hàng nông sản xuất khẩu của một quốc gia

2.5.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến tác động thúc đẩy của hiệp định thương mại tự do tới hàng nông sản xuất khẩu của một quốc gia

3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG TÁC ĐỘNG CỦA HIỆP ĐỊNH THƯƠNG MẠI TỰ DO VIỆT NAM - EU ĐẾN HÀNG NÔNG SẢN XUẤT KHẨU CỦA VIỆT NAM

3.1. Tổng quan về quan hệ thương mại Việt Nam – EU và hiệp định thương mại tự do EVFTA

3.1.1. Quan hệ thương mại Việt Nam – EU

3.1.2. Tổng quan về hiệp định thương mại tự do EVFTA

3.1.3. Bản chất của Hiệp định

3.2. Khái quát về thực trạng sản xuất và xuất khẩu hàng nông sản của Việt Nam sang EU

3.2.1. Tình hình sản xuất, chế biến nông sản của Việt Nam giai đoạn 2015 - 2022

3.2.2. Tình hình xuất khẩu hàng nông sản của Việt Nam sang EU giai đoạn 2015 - 2022

3.2.3. Khả năng cạnh tranh sản phẩm và năng lực cung ứng xuất khẩu hàng nông sản của Việt Nam

3.3. Thực trạng tác động của hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU đến một số mặt hàng nông sản xuất khẩu của Việt Nam

3.3.1. Hàng cà phê

3.3.2. Hàng rau quả

3.3.3. Thực trạng tác động của hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU đến một số mặt hàng nông sản cụ thể của Việt Nam bằng phương pháp nghiên cứu tình huống

3.3.3.1. Mặt hàng vải thiều

3.3.3.2. Mặt hàng gạo thơm giống Jasmine 85

3.3.4. Nhận xét chung

3.4. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến tác động của hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU tới hàng nông sản xuất khẩu của Việt Nam

3.4.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến tác động thương mại của EVFTA tới hàng nông sản xuất khẩu của Việt Nam

3.4.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến tác động thúc đẩy của EVFTA tới hàng nông sản xuất khẩu của Việt Nam

3.5. Đánh giá chung về tác động của hiệp định thương mại tự do tới hàng nông sản xuất khẩu của Việt Nam

3.5.1. Những kết quả đạt được và nguyên nhân

3.5.2. Những hạn chế và nguyên nhân

4. CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP TẬN DỤNG CƠ HỘI, HẠN CHẾ THÁCH THỨC TỪ HIỆP ĐỊNH THƯƠNG MẠI TỰ DO VIỆT NAM – EU ĐẾN HÀNG NÔNG SẢN XUẤT KHẨU CỦA VIỆT NAM VÀO THỊ TRƯỜNG EU GIAI ĐOẠN ĐẾN NĂM 2030

4.1. Bối cảnh trong nước và quốc tế ảnh hưởng đến tác động từ EVFTA đến hàng nông sản xuất khẩu của Việt Nam sang EU trong giai đoạn đến năm 2030

4.1.1. Bối cảnh trong nước

4.1.2. Bối cảnh quốc tế

4.2. Cơ hội, thách thức đối với hàng nông sản xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường EU trong thời gian tới

4.2.1. Thách thức

4.2.2. Nhu cầu thị trường và tiềm năng nhập khẩu hàng nông sản của EU

4.2.2.1. Nhu cầu về số lượng

4.2.2.2. Yêu cầu về chất lượng, an toàn thực phẩm tại thị trường EU

4.2.2.3. Khả năng cung ứng nội khối EU

4.2.2.4. Mức độ cạnh tranh của thị trường EU

4.3. Giải pháp nhằm tận dụng các tác động tích cực, hạn chế các tác động không tích cực từ EVFTA để tăng cường xuất khẩu mặt hàng nông sản của Việt Nam sang thị trường EU

4.3.1. Giải pháp đối với doanh nghiệp

4.3.2. Giải pháp nhằm nâng cao giá trị cho mặt hàng nông sản xuất khẩu của Việt Nam

4.3.3. Giải pháp khác

4.3.4. Kiến nghị vĩ mô

4.3.4.1. Đối với Chính phủ

4.3.4.2. Đối với các Bộ, ban ngành

KẾT LUẬN

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ

LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về hiệp định thương mại tự do Việt Nam EU

Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) có hiệu lực từ ngày 01/08/2020, được coi là một trong những hiệp định thương mại tự do thế hệ mới với cam kết cao nhất mà Việt Nam từng ký kết. Hiệp định này không chỉ giúp Việt Nam mở rộng thị trường xuất khẩu mà còn tạo cơ hội cho các sản phẩm nông sản Việt Nam gia tăng giá trị xuất khẩu. Theo đó, EVFTA cam kết xóa bỏ thuế quan lên tới 99% dòng thuế nhập khẩu giữa hai bên trong vòng 7-10 năm. Điều này đã tạo ra những cơ hội lớn cho hàng nông sản Việt Nam, đặc biệt là các mặt hàng như cà phê, gạo, và rau quả. Từ trước khi hiệp định có hiệu lực, xuất khẩu nông sản Việt Nam sang EU đã có sự tăng trưởng, nhưng chưa đạt được tiềm năng tối đa. EVFTA mở ra cánh cửa mới cho nông sản Việt Nam, giúp nâng cao kim ngạch xuất khẩu và gia tăng sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

II. Tác động kinh tế của EVFTA đến xuất khẩu nông sản

Tác động của hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU đến xuất khẩu nông sản thể hiện rõ qua việc cắt giảm thuế quan và mở rộng thị trường. Các mặt hàng nông sản chủ lực như cà phê, rau quả, và gạo sẽ được hưởng lợi từ việc giảm thuế suất về 0% trong thời gian ngắn. Cụ thể, cà phê là mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang EU, chiếm khoảng 38% kim ngạch xuất khẩu nông sản. Trước khi EVFTA có hiệu lực, thuế suất đối với cà phê chế biến dao động từ 7,5% đến 11,5%. Việc giảm thuế về 0% đã tạo ra lợi thế cạnh tranh lớn cho cà phê Việt Nam. Đối với rau quả, EU là thị trường nhập khẩu hàng đầu thế giới, nhưng Việt Nam chỉ chiếm khoảng 0,94% trong tổng nhập khẩu của EU. EVFTA mở ra cơ hội để nâng cao kim ngạch xuất khẩu rau quả, nhờ vào việc cắt giảm thuế quan và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp xuất khẩu.

III. Thách thức trong việc xuất khẩu nông sản sang EU

Mặc dù EVFTA mở ra nhiều cơ hội, nhưng hàng nông sản Việt Nam vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức khi thâm nhập vào thị trường EU. Các tiêu chuẩn kỹ thuật và yêu cầu về an toàn thực phẩm tại EU rất cao, bao gồm quy tắc xuất xứ và kiểm dịch động thực vật. Do đó, các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản cần phải nâng cao chất lượng sản phẩm, đảm bảo nguồn gốc rõ ràng và đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường này. Hơn nữa, sự cạnh tranh từ các quốc gia khác trong khu vực cũng là một yếu tố cần xem xét. Việc không đáp ứng đủ các yêu cầu này có thể dẫn đến việc mất cơ hội xuất khẩu và ảnh hưởng đến kim ngạch xuất khẩu nông sản của Việt Nam.

IV. Giải pháp tận dụng cơ hội từ EVFTA

Để tận dụng tối đa lợi ích từ hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU, các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản cần thực hiện một số giải pháp cụ thể. Đầu tiên, cần tăng cường đầu tư vào công nghệ chế biến và bảo quản để nâng cao chất lượng sản phẩm. Thứ hai, việc xây dựng thương hiệu và nâng cao nhận thức về sản phẩm nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế cũng rất quan trọng. Cuối cùng, các cơ quan chức năng cần hỗ trợ doanh nghiệp trong việc nghiên cứu thị trường, cung cấp thông tin và đào tạo về các tiêu chuẩn xuất khẩu. Những giải pháp này không chỉ giúp nâng cao giá trị xuất khẩu nông sản mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp Việt Nam.

Tác động của hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU đến hàng nông sản xuất khẩu