Tác Động Của Chiến Lược Siêu Nhận Thức Đến Kỹ Năng Nghe Của Sinh Viên Không Chuyên Tiếng Anh

• Tác giả: Pham Thi Kieu Tien
• Người hướng dẫn: Dr. Nguyen Dinh Thu
• Trường học: Van Lang University
• Chuyên ngành: TESOL
• Đề tài: Tác Động Của Chiến Lược Siêu Nhận Thức Đến Kỹ Năng Nghe Của Sinh Viên Không Chuyên Tiếng Anh
• Loại tài liệu: Thesis
• Năm xuất bản: 2016
• Địa điểm: Ho Chi Minh

• STATEMENT OF AUTHORSHIP
• ACKNOWLEDGEMENTS
• ABSTRACT
• TABLE OF CONTENTS
• 1. CHAPTER 1: INTRODUCTION
• 1.1. Background of the study
• 1.2. Problem statement
• 1.3. Research aims
• 1.4. Research questions
• 1.5. Research significance
• 1.6. Thesis structure
• 2. CHAPTER 2: LITERATURE REVIEW
• 2.1. Overview of listening comprehension
• 2.2. Definition of listening skill
• 2.3. Concept of listening comprehension
• 2.4. Stages of listening comprehension
• 2.5. Potential problems in learning listening comprehension
• 2.6. Overview of learning strategies
• 2.7. Classification of learning strategies
• 2.8. The concept of metacognition
• 2.9. Components of metacognition
• 2.10. Classification of metacognitive strategies
• 2.11. Importance of metacognitive strategies on language learning
• 2.12. The relationship between metacognitive strategies and listening comprehension
• 2.13. Summary of Chapter 2
• 3. CHAPTER 3: METHODOLOGY
• 3.1. Data collection process
• 3.2. The listening program of experimental group and control group
• 3.3. Intervention of experimental group
• 3.4. Listening guide sheet
• 3.5. Listening lesson plan for experimental group
• 3.6. Listening process of control group
• 3.7. Listening lesson plan for control group
• 3.8. Data analysis approach
• 3.9. Validity and reliability issues
• 3.10. Summary of Chapter 3
• 4. CHAPTER 4: FINDINGS AND DISCUSSION
• 4.1. Participants’ performance at pre-test and posttest
• 4.2. Independent samples t-test of control group and experimental group in Pretest
• 4.3. Pair samples t-test of control group in Pretest and Posttest
• 4.4. Pair samples t-test of experimental group in Pretest and Posttest
• 4.5. Independent samples t-test of control group and experimental group in Posttest
• 4.6. Questionnaire data analysis: Participant’s response to the use of metacognitive strategies in listening comprehension
• 4.6.1. Participants’ response to their individual information
• 4.6.2. Participants’ response to using planning and evaluation strategies in listening comprehension
• 4.6.3. Participants’ response to using directed attention strategies in listening comprehension
• 4.6.4. Participants’ response to using person knowledge strategies in listening comprehension
• 4.6.5. Participants’ response to using mental translation strategies in listening comprehension
• 4.6.6. Participants’ response to using problem-solving strategies in listening comprehension
• 4.7. Discussions of findings
• 4.8. Summary of chapter 4
• 4.9. Implications for teachers
• 4.10. Implications for students
• 4.11. Limitations of the study
• 4.12. Recommendations for the further research
• LIST OF TABLES AND FIGURES
• ABBREVIATION

I. Tổng Quan Về Tác Động Của Siêu Nhận Thức Đến Nghe

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, việc nâng cao năng lực ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh, trở nên vô cùng quan trọng. Tiếng Anh đóng vai trò là ngôn ngữ chính thức tại hơn 50 quốc gia và được sử dụng rộng rãi như một ngoại ngữ. Tại Việt Nam, chính sách mở cửa đã thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào nhiều ngành công nghiệp, trong đó tiếng Anh là phương tiện giao tiếp chính. Do đó, tiếng Anh ngày càng trở nên cần thiết đối với sinh viên, người lao động và mọi người nói chung. Kỹ năng nghe là một trong bốn kỹ năng quan trọng nhất (nghe, nói, đọc, viết) trong việc học tiếng Anh. Theo Rost (2002) và Richard (2005), kỹ năng nghe là kỹ năng vĩ mô cơ bản nhất. Mendelsohn (1994) ước tính rằng kỹ năng nghe chiếm 40-50% trong giao tiếp, trong khi nói chiếm 25-30%, đọc chiếm 11-16% và viết chiếm 9%. Do đó, việc phát triển kỹ năng nghe là vô cùng quan trọng. Chiến lược học tập, đặc biệt là siêu nhận thức, có thể đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao kỹ năng nghe.

1.1. Tầm quan trọng của Kỹ năng Nghe trong bối cảnh hội nhập

Kỹ năng nghe cung cấp thông tin đầu vào để hiểu và ghi nhớ, từ đó áp dụng vào các kỹ năng giao tiếp khác (Gass & Selinker, 2008). Huong (2011) cũng chỉ ra rằng, theo kết quả khảo sát của British Council và Apollo Vietnam, người học Việt Nam xếp thứ tám về đọc và viết, nhưng thứ mười tám về nghe và nói trong số hai mươi quốc gia được khảo sát. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao kỹ năng nghe cho người Việt Nam, đặc biệt là sinh viên. Để đạt được mục tiêu này, cần áp dụng các chiến lược học tập hiệu quả.

1.2. Tổng quan về Chiến lược Siêu Nhận Thức trong học Nghe

Siêu nhận thức liên quan đến việc nhận thức và kiểm soát quá trình suy nghĩ của một người. Nó bao gồm việc lập kế hoạch, giám sát và đánh giá quá trình học tập. Trong bối cảnh học nghe, siêu nhận thức giúp người học nhận biết các khó khăn, lập kế hoạch để giải quyết chúng và tự đánh giá hiệu quả của quá trình học. Oxford (1990) nhấn mạnh rằng, việc nắm vững các chiến lược học tập, bao gồm cả siêu nhận thức, giúp người học tự tin hơn và học tập hiệu quả hơn.

II. Khó Khăn Thường Gặp Giải Pháp Kỹ Năng Nghe Cho Sinh Viên

Việc đạt điểm cao trong các bài kiểm tra nghe là một thách thức đối với nhiều sinh viên, đặc biệt là sinh viên không chuyên tiếng Anh. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Thứ nhất, người học có thể không nhận ra các từ quen thuộc hoặc mất tập trung khi suy nghĩ về các phần trước đó. Thứ hai, họ có xu hướng quên thông tin đã nghe và bỏ lỡ phần tiếp theo. Thứ ba, họ có thể hiểu sai các phần sau do các vấn đề trước đó. Cuối cùng, họ có thể không nhận ra các điểm chính trong văn bản hoặc không chú ý đến thông điệp dự định. Tran (2014) cũng chỉ ra rằng, sinh viên thiếu kiến thức về từ vựng và phát âm, cũng như thiếu các chiến lược học tập hiệu quả.

2.1. Các Vấn Đề Cụ Thể trong Kỹ Năng Nghe Của Sinh Viên

Các vấn đề về kỹ năng nghe có thể bao gồm việc không nhận diện được từ vựng quen thuộc, mất tập trung, quên thông tin, hiểu sai thông tin và không nhận diện được điểm chính. Những vấn đề này thường gặp ở sinh viên không chuyên tiếng Anh, những người có ít kinh nghiệm tự học tiếng Anh và ít tiếp xúc với môi trường ngôn ngữ tiếng Anh. Do đó, cần có các giải pháp cụ thể để giải quyết những vấn đề này.

2.2. Chiến Lược Học Tập Như Một Giải Pháp Tiềm Năng

Các chiến lược học tập, đặc biệt là siêu nhận thức, có thể giúp sinh viên khắc phục những khó khăn trong kỹ năng nghe. Chiến lược giúp người học tận dụng kiến thức hiện có để đạt được kết quả tốt hơn. Trong thực tế, chiến lược quan trọng như kiến thức, vì chúng có thể giúp người học đạt được kết quả tốt trong học tập và nghe. Oxford (1990) đã chứng minh tầm quan trọng và hiệu quả của các chiến lược học tập, đặc biệt là siêu nhận thức.

2.3. Thực trạng giảng dạy và học tập kỹ năng nghe hiện nay

Chương trình đào tạo tiếng Anh tại các trường đại học Việt Nam thường tập trung vào từ vựng, ngữ pháp và kỹ năng đọc hiểu (To Minh Thanh, 2006). Pham (2014) nhận thấy sinh viên thường xuyên làm các bài tập đọc hiểu và ngữ pháp. Tran (2012) cũng chỉ ra rằng nhiều giáo viên tiếng Anh không tập trung vào việc dạy kỹ năng nghe do lớp học đông và thiếu thời gian. Điều này dẫn đến việc sinh viên không chú trọng đến việc nâng cao kỹ năng nghe và gặp khó khăn khi học nghe tại trường đại học.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Siêu Nhận Thức Và Kỹ Năng Nghe

Nghiên cứu này được thực hiện tại Đại học Văn Lang (VLU) nhằm tìm hiểu ảnh hưởng của chiến lược siêu nhận thức đến kỹ năng nghe của sinh viên không chuyên tiếng Anh năm nhất. Phương pháp nghiên cứu sử dụng cả phân tích định tính và định lượng. Sáu mươi sinh viên năm nhất không chuyên Anh tại VLU được chia thành nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng. Các công cụ thu thập dữ liệu bao gồm các bài kiểm tra nghe, bảng câu hỏi và phỏng vấn. Nghiên cứu này nhằm mục đích khám phá xem liệu chiến lược siêu nhận thức có thể nâng cao kỹ năng nghe cho sinh viên không chuyên tiếng Anh hay không, và cách sinh viên sử dụng các chiến lược này sau khi được giới thiệu.

3.1. Thiết Kế Nghiên Cứu và Đối Tượng Tham Gia

Nghiên cứu được thực hiện với thiết kế bán thực nghiệm, sử dụng nhóm đối chứng. Nhóm thực nghiệm được hướng dẫn sử dụng chiến lược siêu nhận thức trong quá trình học nghe, trong khi nhóm đối chứng học nghe theo phương pháp truyền thống. Các đối tượng tham gia là sinh viên không chuyên tiếng Anh năm nhất tại Đại học Văn Lang. Việc lựa chọn đối tượng này phù hợp với mục tiêu của nghiên cứu là tìm hiểu tác động của siêu nhận thức đến kỹ năng nghe của nhóm sinh viên này.

3.2. Công Cụ Thu Thập Dữ Liệu và Quy Trình Thực Hiện

Các công cụ thu thập dữ liệu bao gồm bài kiểm tra nghe trước và sau can thiệp, bảng câu hỏi về việc sử dụng chiến lược siêu nhận thức và phỏng vấn sâu để thu thập thông tin chi tiết về kinh nghiệm của sinh viên. Quy trình thực hiện bao gồm việc chọn mẫu, chia nhóm, tiến hành bài kiểm tra đầu vào, can thiệp bằng chiến lược siêu nhận thức cho nhóm thực nghiệm, tiến hành bài kiểm tra đầu ra và phân tích dữ liệu.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Ảnh Hưởng Của Siêu Nhận Thức Đến Nghe

Nghiên cứu cho thấy chiến lược siêu nhận thức đã cải thiện kỹ năng nghe của sinh viên không chuyên tiếng Anh tại Đại học Văn Lang. Bên cạnh đó, sinh viên sử dụng nhiều chiến lược giải quyết vấn đề và chiến lược tập trung có định hướng hơn, chiến lược lập kế hoạch và đánh giá, cũng như chiến lược kiến thức cá nhân. Đa số sinh viên sử dụng chiến lược siêu nhận thức khi nghe vì họ có thái độ tốt về việc sử dụng các chiến lược này trong việc hiểu nghe.

4.1. So sánh Kết Quả Kiểm Tra Trước và Sau Can Thiệp

Phân tích so sánh kết quả kiểm tra nghe trước và sau can thiệp cho thấy sự cải thiện đáng kể về điểm số của nhóm thực nghiệm so với nhóm đối chứng. Điều này cho thấy chiến lược siêu nhận thức có tác động tích cực đến kỹ năng nghe của sinh viên không chuyên tiếng Anh. Kết quả này phù hợp với các nghiên cứu trước đây về hiệu quả của siêu nhận thức trong học tập.

4.2. Phân Tích Thói Quen Sử Dụng Chiến Lược Siêu Nhận Thức

Kết quả phân tích bảng câu hỏi cho thấy sinh viên sử dụng nhiều loại chiến lược siêu nhận thức khác nhau, bao gồm lập kế hoạch, giám sát và đánh giá. Tuy nhiên, một số chiến lược có thể được sử dụng phổ biến hơn các chiến lược khác, tùy thuộc vào đặc điểm cá nhân và yêu cầu của bài tập nghe. Việc hiểu rõ thói quen sử dụng chiến lược siêu nhận thức của sinh viên giúp giáo viên điều chỉnh phương pháp giảng dạy phù hợp hơn.

4.3. Thái Độ Của Sinh Viên Về Chiến Lược Siêu Nhận Thức

Hầu hết sinh viên đều có thái độ tích cực về chiến lược siêu nhận thức và nhận thấy chúng hữu ích trong việc cải thiện kỹ năng nghe. Họ tin rằng việc sử dụng chiến lược siêu nhận thức giúp họ tự tin hơn và kiểm soát quá trình học tập tốt hơn. Thái độ tích cực này là một yếu tố quan trọng để đảm bảo hiệu quả của việc áp dụng chiến lược siêu nhận thức trong thực tế.

V. Ứng Dụng Và Tương Lai Siêu Nhận Thức Trong Dạy và Học

Phân tích chiến lược siêu nhận thức có thể mang lại lợi ích cho cả sinh viên và giáo viên tiếng Anh. Giáo viên có thể áp dụng chiến lược siêu nhận thức như một trong những kỹ thuật giảng dạy nghe của họ. Nghiên cứu này cũng giới thiệu cho sinh viên Việt Nam thông tin về chiến lược siêu nhận thức và nghe để sinh viên có thể hiểu rõ hơn về hai lĩnh vực này và dễ dàng áp dụng chúng trong các tình huống khác. Nghiên cứu này hy vọng sẽ góp phần thay đổi quan niệm và niềm tin của sinh viên Việt Nam và Đại học Văn Lang, phát triển khả năng tự chủ của họ cũng như khuyến khích họ sử dụng chiến lược siêu nhận thức khi nghe.

5.1. Hàm Ý Sư Phạm Áp Dụng Siêu Nhận Thức Vào Giảng Dạy

Kết quả nghiên cứu cung cấp những gợi ý quan trọng cho việc giảng dạy kỹ năng nghe. Giáo viên nên chủ động giới thiệu và hướng dẫn sinh viên sử dụng các chiến lược siêu nhận thức khác nhau. Đồng thời, cần khuyến khích sinh viên tự đánh giá quá trình học tập và điều chỉnh chiến lược phù hợp. Việc tích hợp siêu nhận thức vào chương trình giảng dạy giúp sinh viên trở thành người học chủ động và hiệu quả hơn.

5.2. Hàm Ý Cho Sinh Viên Tự Chủ và Tự Điều Chỉnh Kỹ Năng Nghe

Nghiên cứu khuyến khích sinh viên chủ động tìm hiểu và áp dụng chiến lược siêu nhận thức vào quá trình học nghe. Việc tự đánh giá, lập kế hoạch và giám sát giúp sinh viên nhận biết được điểm mạnh, điểm yếu và điều chỉnh phương pháp học tập phù hợp. Tự chủ và tự điều chỉnh là những yếu tố then chốt để đạt được thành công trong việc nâng cao kỹ năng nghe.

5.3. Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Mở Rộng Phạm Vi và Đối Tượng

Nghiên cứu này tập trung vào sinh viên không chuyên tiếng Anh năm nhất tại một trường đại học cụ thể. Các nghiên cứu tiếp theo có thể mở rộng phạm vi và đối tượng, ví dụ như nghiên cứu tác động của siêu nhận thức đến kỹ năng nghe của sinh viên chuyên ngữ hoặc người học ở các trình độ khác nhau. Bên cạnh đó, cần có những nghiên cứu sâu hơn về mối quan hệ giữa siêu nhận thức và các yếu tố khác như động lực học tập, nhận thức bản thân và kỹ năng tư duy phản biện.

VI. Kết Luận Siêu Nhận Thức Chìa Khóa Cải Thiện Kỹ Năng Nghe

Nghiên cứu này khẳng định vai trò quan trọng của chiến lược siêu nhận thức trong việc cải thiện kỹ năng nghe của sinh viên không chuyên tiếng Anh. Việc áp dụng chiến lược siêu nhận thức giúp sinh viên tự tin hơn, kiểm soát quá trình học tập tốt hơn và đạt được kết quả cao hơn. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn trong việc giảng dạy và học tập tiếng Anh, đặc biệt là kỹ năng nghe.

6.1. Tóm tắt các kết quả chính của nghiên cứu

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng chiến lược siêu nhận thức có ảnh hưởng tích cực đến kỹ năng nghe của sinh viên không chuyên tiếng Anh. Sinh viên sử dụng nhiều chiến lược khác nhau và có thái độ tích cực đối với chiến lược siêu nhận thức. Kết quả này cung cấp bằng chứng thực nghiệm về hiệu quả của việc áp dụng chiến lược siêu nhận thức trong việc nâng cao kỹ năng nghe.

6.2. Đề xuất cho việc ứng dụng kết quả nghiên cứu

Dựa trên kết quả nghiên cứu, giáo viên nên tích hợp chiến lược siêu nhận thức vào chương trình giảng dạy kỹ năng nghe. Sinh viên nên chủ động tìm hiểu và áp dụng chiến lược siêu nhận thức vào quá trình học tập. Cần có sự phối hợp giữa giáo viên và sinh viên để tối ưu hóa hiệu quả của việc sử dụng chiến lược siêu nhận thức.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, việc nâng cao năng lực sử dụng tiếng Anh trở thành nhu cầu cấp thiết đối với người học, đặc biệt tại Việt Nam – nơi tiếng Anh được xem là ngôn ngữ giao tiếp quốc tế quan trọng. Theo ước tính, hơn 50 quốc gia sử dụng tiếng Anh làm ngôn ngữ chính thức hoặc ngoại ngữ phổ biến, trong đó Việt Nam đã đưa tiếng Anh vào chương trình giảng dạy từ lớp 3. Tuy nhiên, kỹ năng nghe vẫn được đánh giá là khó khăn nhất trong bốn kỹ năng ngôn ngữ (Huang, 2003), chiếm khoảng 40-50% trong giao tiếp (Mendelsohn, 1994). Kết quả khảo sát của các trung tâm Anh ngữ uy tín như British Council và Apollo Vietnam cho thấy người học Việt Nam đứng thứ 18 về kỹ năng nghe và nói trong số 20 quốc gia được khảo sát (Huong, 2011).

Vấn đề nghiên cứu tập trung vào việc cải thiện khả năng nghe hiểu của sinh viên không chuyên ngành tiếng Anh tại Trường Đại học Văn Lang, nơi sinh viên thường thiếu kỹ năng và chiến lược nghe hiệu quả do hạn chế về thời gian học tập và môi trường thực hành. Mục tiêu chính của nghiên cứu là đánh giá tác động của các chiến lược siêu nhận thức (metacognitive strategies) đến khả năng nghe hiểu của sinh viên năm nhất không chuyên tiếng Anh, đồng thời khảo sát mức độ sử dụng và thái độ của sinh viên đối với các chiến lược này.

Phạm vi nghiên cứu được giới hạn tại Trường Đại học Văn Lang, với 60 sinh viên năm nhất thuộc hai lớp chuyên ngành Kinh tế, trong khoảng thời gian 15 tuần học. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho việc áp dụng chiến lược siêu nhận thức trong giảng dạy kỹ năng nghe, góp phần nâng cao hiệu quả học tập và phát triển tự chủ học tập của sinh viên, đồng thời hỗ trợ giáo viên trong việc thiết kế phương pháp giảng dạy phù hợp.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai lý thuyết chính: lý thuyết về chiến lược học tập và lý thuyết về kỹ năng nghe hiểu. Theo Oxford (1990), chiến lược học tập bao gồm các hành động có chủ đích giúp người học tiếp thu và sử dụng ngôn ngữ hiệu quả, trong đó chiến lược siêu nhận thức là nhóm chiến lược quan trọng nhất, bao gồm các hoạt động lập kế hoạch, giám sát và đánh giá quá trình học tập. Flavell (1976) định nghĩa siêu nhận thức là "suy nghĩ về suy nghĩ", bao gồm kiến thức về bản thân, nhiệm vụ và chiến lược học tập.

Về kỹ năng nghe hiểu, Buck (2001) nhấn mạnh đây là quá trình phức tạp, đòi hỏi người nghe phải phân biệt âm thanh, hiểu từ vựng, cấu trúc ngữ pháp, đồng thời sử dụng kiến thức ngôn ngữ và phi ngôn ngữ để giải mã thông tin. Vandergrift (1997) phân loại chiến lược siêu nhận thức trong nghe thành năm loại: giải quyết vấn đề, lập kế hoạch và đánh giá, dịch thuật trong đầu, kiến thức về bản thân và tập trung chú ý.

Ba khái niệm chính được sử dụng trong nghiên cứu gồm:

• Chiến lược siêu nhận thức: các kỹ năng quản lý và điều chỉnh quá trình nghe như lập kế hoạch, giám sát và đánh giá.
• Nghe hiểu: khả năng nhận diện và hiểu thông tin từ ngôn ngữ nói trong thời gian thực.
• Thái độ học tập: quan điểm và cảm nhận của người học về việc sử dụng chiến lược trong quá trình nghe.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu áp dụng phương pháp hỗn hợp (mixed methods), kết hợp phân tích định lượng và định tính nhằm tăng độ tin cậy và đa chiều cho kết quả. Cỡ mẫu gồm 60 sinh viên năm nhất không chuyên ngành tiếng Anh tại Trường Đại học Văn Lang, chia thành nhóm thí nghiệm (30 sinh viên) và nhóm đối chứng (30 sinh viên). Phương pháp chọn mẫu thuận tiện (convenience sampling) được sử dụng do giới hạn về lớp học và quyền lựa chọn.

Dữ liệu định lượng được thu thập qua bài kiểm tra nghe trước và sau can thiệp, cùng bảng câu hỏi khảo sát mức độ sử dụng chiến lược siêu nhận thức (Metacognitive Awareness Listening Questionnaire - MALQ). Dữ liệu định tính được thu thập qua phỏng vấn sâu nhằm làm rõ thái độ và trải nghiệm của sinh viên khi áp dụng chiến lược.

Thời gian nghiên cứu kéo dài 15 tuần, trong đó nhóm thí nghiệm được hướng dẫn và thực hành các chiến lược siêu nhận thức trong các bài học nghe, còn nhóm đối chứng học theo phương pháp truyền thống. Phân tích dữ liệu định lượng sử dụng các phép kiểm định t-test độc lập và t-test cặp để so sánh điểm số trước và sau can thiệp giữa hai nhóm. Dữ liệu phỏng vấn được mã hóa và phân tích nội dung nhằm rút ra các chủ đề chính liên quan đến thái độ và nhận thức của sinh viên.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tác động tích cực của chiến lược siêu nhận thức đến khả năng nghe hiểu:
   Điểm trung bình bài kiểm tra nghe sau can thiệp của nhóm thí nghiệm tăng đáng kể so với trước (tăng khoảng 15%), trong khi nhóm đối chứng chỉ tăng nhẹ (khoảng 3%). Kiểm định t-test độc lập cho thấy sự khác biệt có ý nghĩa thống kê (p < 0.05).

2. Mức độ sử dụng các loại chiến lược siêu nhận thức:
   Sinh viên sử dụng nhiều nhất các chiến lược giải quyết vấn đề và tập trung chú ý, kế đến là lập kế hoạch và đánh giá, cũng như kiến thức về bản thân. Ngược lại, chiến lược dịch thuật trong đầu ít được sử dụng, chiếm dưới 10% tần suất phản hồi trong bảng câu hỏi.

3. Thái độ tích cực đối với việc áp dụng chiến lược siêu nhận thức:
   Hơn 80% sinh viên nhóm thí nghiệm thể hiện thái độ tích cực, cho rằng các chiến lược giúp họ tự tin hơn và cải thiện khả năng nghe. Phỏng vấn cho thấy sinh viên nhận thức rõ lợi ích của việc lập kế hoạch trước khi nghe và đánh giá sau khi nghe.

4. Sự khác biệt về hiệu quả giữa các chiến lược:
   Chiến lược tập trung chú ý và giải quyết vấn đề có mối tương quan mạnh nhất với điểm số nghe (r ≈ 0.65), trong khi chiến lược dịch thuật trong đầu có tương quan âm với điểm số (r ≈ -0.30).

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trước đây trên thế giới, như của Vandergrift (2003) và Birjandi & Rahimi (2012), khẳng định vai trò quan trọng của chiến lược siêu nhận thức trong nâng cao kỹ năng nghe. Việc sinh viên ít sử dụng chiến lược dịch thuật trong đầu phản ánh xu hướng chuyển từ dịch từng từ sang hiểu trực tiếp, phù hợp với quan điểm của Chiung-Wen Chang (2013) về tác động tiêu cực của dịch thuật trong quá trình nghe.

Biểu đồ so sánh điểm số trước và sau can thiệp giữa hai nhóm có thể minh họa rõ sự cải thiện vượt trội của nhóm thí nghiệm. Bảng phân tích tần suất sử dụng các chiến lược cũng giúp làm nổi bật sự ưu tiên của sinh viên đối với các chiến lược tập trung và giải quyết vấn đề.

Nguyên nhân của những kết quả này có thể do việc hướng dẫn có hệ thống các chiến lược siêu nhận thức giúp sinh viên chủ động hơn trong việc kiểm soát quá trình nghe, giảm bớt lo lắng và tăng khả năng tập trung. So với nhóm đối chứng, nhóm thí nghiệm được trang bị công cụ để tự điều chỉnh và đánh giá hiệu quả học tập, từ đó nâng cao kết quả nghe hiểu.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tích hợp giảng dạy chiến lược siêu nhận thức vào chương trình học tiếng Anh đại học

   • Động từ hành động: Thiết kế, triển khai
   • Mục tiêu: Tăng điểm trung bình kỹ năng nghe lên ít nhất 10% trong học kỳ
   • Thời gian: Áp dụng trong 1 năm học
   • Chủ thể: Bộ môn Ngoại ngữ, giảng viên tiếng Anh

2. Tổ chức các buổi tập huấn nâng cao năng lực cho giáo viên về phương pháp dạy chiến lược siêu nhận thức

   • Động từ hành động: Đào tạo, hướng dẫn
   • Mục tiêu: 100% giáo viên tiếng Anh được trang bị kiến thức về chiến lược siêu nhận thức
   • Thời gian: 6 tháng đầu năm học
   • Chủ thể: Ban giám hiệu, phòng đào tạo

3. Phát triển tài liệu học tập và bài tập thực hành chiến lược siêu nhận thức phù hợp với trình độ sinh viên không chuyên

   • Động từ hành động: Soạn thảo, cập nhật
   • Mục tiêu: Tăng cường khả năng tự học và tự đánh giá của sinh viên
   • Thời gian: 1 học kỳ
   • Chủ thể: Giảng viên, nhóm biên soạn tài liệu

4. Khuyến khích sinh viên áp dụng chiến lược siêu nhận thức trong học tập thông qua các hoạt động ngoại khóa và câu lạc bộ tiếng Anh

   • Động từ hành động: Tổ chức, thúc đẩy
   • Mục tiêu: Nâng cao thái độ tích cực và kỹ năng tự học của sinh viên
   • Thời gian: Liên tục trong năm học
   • Chủ thể: Hội sinh viên, phòng công tác sinh viên

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giảng viên tiếng Anh tại các trường đại học

   • Lợi ích: Áp dụng phương pháp giảng dạy chiến lược siêu nhận thức để nâng cao hiệu quả dạy kỹ năng nghe.
   • Use case: Thiết kế bài giảng tích hợp chiến lược siêu nhận thức cho sinh viên không chuyên.

2. Sinh viên không chuyên ngành tiếng Anh

   • Lợi ích: Hiểu và áp dụng các chiến lược siêu nhận thức để cải thiện kỹ năng nghe và tự học hiệu quả hơn.
   • Use case: Tự luyện nghe theo các bước lập kế hoạch, giám sát và đánh giá.

3. Nhà nghiên cứu trong lĩnh vực giảng dạy tiếng Anh và ngôn ngữ học ứng dụng

   • Lợi ích: Tham khảo dữ liệu thực nghiệm về tác động của chiến lược siêu nhận thức trong môi trường Việt Nam.
   • Use case: Phát triển các nghiên cứu tiếp theo về chiến lược học tập và kỹ năng nghe.

4. Nhà quản lý giáo dục và xây dựng chương trình đào tạo

   • Lợi ích: Căn cứ khoa học để điều chỉnh chương trình đào tạo tiếng Anh phù hợp với nhu cầu thực tế.
   • Use case: Xây dựng chính sách đào tạo và phát triển năng lực ngoại ngữ cho sinh viên đại học.

Câu hỏi thường gặp

1. Chiến lược siêu nhận thức là gì và tại sao quan trọng trong kỹ năng nghe?
   Chiến lược siêu nhận thức là các kỹ năng quản lý quá trình học tập như lập kế hoạch, giám sát và đánh giá. Chúng giúp người học chủ động kiểm soát việc nghe, từ đó nâng cao hiệu quả hiểu và ghi nhớ thông tin (Oxford, 1990).

2. Làm thế nào để sinh viên áp dụng chiến lược siêu nhận thức trong thực tế?
   Sinh viên có thể bắt đầu bằng việc xác định mục tiêu nghe, tập trung chú ý trong khi nghe, và sau đó tự đánh giá mức độ hiểu để điều chỉnh phương pháp học. Ví dụ, trước khi nghe, sinh viên có thể dự đoán nội dung dựa trên chủ đề.

3. Chiến lược nào được sử dụng nhiều nhất và hiệu quả nhất trong nghiên cứu?
   Chiến lược tập trung chú ý và giải quyết vấn đề được sử dụng phổ biến và có mối tương quan tích cực mạnh với điểm số nghe, giúp sinh viên duy trì sự tập trung và xử lý thông tin hiệu quả.

4. Tại sao chiến lược dịch thuật trong đầu lại ít được sử dụng và có tác động tiêu cực?
   Dịch thuật trong đầu làm chậm quá trình nghe và gây gián đoạn sự hiểu thông tin liên tục, khiến người học khó nắm bắt ý chính và ngữ cảnh, do đó ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng nghe hiểu (Chiung-Wen Chang, 2013).

5. Nghiên cứu có thể áp dụng cho các đối tượng khác ngoài sinh viên không chuyên tiếng Anh không?
   Có thể, vì chiến lược siêu nhận thức là phương pháp học tập chung có thể áp dụng cho nhiều đối tượng học ngoại ngữ khác nhau, tuy nhiên cần điều chỉnh phù hợp với trình độ và đặc điểm người học.

Kết luận

• Chiến lược siêu nhận thức có tác động tích cực và rõ rệt trong việc nâng cao kỹ năng nghe hiểu của sinh viên không chuyên tiếng Anh tại Trường Đại học Văn Lang.
• Sinh viên sử dụng nhiều nhất các chiến lược tập trung chú ý và giải quyết vấn đề, trong khi chiến lược dịch thuật trong đầu ít được áp dụng và có ảnh hưởng tiêu cực.
• Thái độ của sinh viên đối với việc áp dụng chiến lược siêu nhận thức là tích cực, giúp tăng sự tự tin và hiệu quả học tập.
• Nghiên cứu đề xuất tích hợp giảng dạy chiến lược siêu nhận thức vào chương trình đào tạo và tổ chức các hoạt động hỗ trợ nhằm phát triển kỹ năng nghe.
• Các bước tiếp theo bao gồm mở rộng nghiên cứu với mẫu lớn hơn và đa dạng hơn, đồng thời phát triển tài liệu giảng dạy phù hợp để nhân rộng hiệu quả.

Call-to-action: Các giảng viên và nhà quản lý giáo dục nên xem xét áp dụng các chiến lược siêu nhận thức trong giảng dạy và xây dựng chương trình để nâng cao chất lượng đào tạo tiếng Anh, đồng thời khuyến khích sinh viên chủ động phát triển kỹ năng nghe qua các phương pháp học tập hiệu quả.