Luận Văn Thạc Sĩ: Rèn Luyện Kỹ Năng Vận Dụng Kiến Thức Hóa Học Vào Thực Tiễn Cho Học Sinh Trung Học Phổ Thông

• Tác giả: Đậu Thị Thịnh
• Người hướng dẫn: PGS.TS Đặng Thị Oanh
• Trường học: Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Sư Phạm Hóa Học
• Đề tài: Một Số Biện Pháp Rèn Luyện Kỹ Năng Vận Dụng Kiến Thức Hóa Học Vào Thực Tiễn Cho Học Sinh Trung Học Phổ Thông Phần Hữu Cơ Lớp 12 Nâng Cao
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2011
• Địa điểm: Hà Nội

• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ LÝ LUẬN
• 1.1. Dạy học tích cực trong dạy học hóa học ở trường phổ thông
• 1.2. Khái niệm về phương pháp dạy học tích cực
• 1.3. Những dấu hiệu đặc trưng của phương pháp dạy học tích cực
• 1.3.1. Dấu hiệu thứ nhất
• 1.3.2. Dấu hiệu thứ hai
• 1.3.3. Dấu hiệu thứ ba
• 1.3.4. Dấu hiệu thứ tư
• 1.3.5. Dấu hiệu thứ năm
• 1.4. Các phương pháp dạy học tích cực
• 1.5. Sử dụng PPDH theo dự án để rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn
• 1.6. Sử dụng bài tập hóa học theo hướng dạy học tích cực
• 1.7. Vai trò của vận dụng kiến thức trong quá trình nhận thức và học tập
• 1.8. Kỹ năng vận dụng kiến thức là một phẩm chất, một tiêu chí của mục tiêu đào tạo con người năng động sáng tạo trong nhà trường
• 1.9. Thực trạng về việc rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức hóa học vào thực tiễn thông qua quá trình dạy học môn hóa học ở trường phổ thông
• 1.10. Tiểu kết chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN LUYỆN KỸ NĂNG VẬN DỤNG KIẾN THỨC HÓA HỌC VÀO THỰC TIỄN THÔNG QUA QUÁ TRÌNH DẠY HỌC MÔN HÓA HỌC Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG
• 2.1. Phân tích cấu trúc chương trình hóa học hữu cơ-THPT
• 2.2. Mục tiêu môn học
• 2.3. Nội dung chương trình hóa học phổ thông
• 2.4. Định hướng đổi mới chương trình hóa học phổ thông
• 2.5. Phân tích cấu trúc chương trình hóa học hữu cơ lớp 12 nâng cao
• 2.6. Hệ thống các kiến thức, kỹ năng trong chương trình hóa học hữu cơ lớp 12 nâng cao có liên quan đến thực tiễn
• 2.7. Một số nguyên tắc rèn kỹ năng vận dụng kiến thức cho học sinh trong dạy học hóa học
• 2.8. Quy trình rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức hóa học vào thực tiễn trong dạy học hóa học
• 2.9. Một số biện pháp rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức hóa học vào thực tiễn cho học sinh thông qua quá trình dạy học ở trường phổ thông
• 2.9.1. Biện pháp 1: lựa chọn, xây dựng các vấn đề thực tiễn, các tình huống có vấn đề và các bài tập sản xuất gắn liền với cuộc sống, môi trường xung quanh
• 2.9.2. Sử dụng phương pháp dạy học dự án để rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức hóa học vào thực tiễn thông qua dạy học hóa học hữu cơ lớp 12- CTNC
• 2.9.2.1. Dự án thứ nhất “Tìm hiểu lipit: cách sử dụng, bảo quản và ứng dụng của chất béo”
• 2.9.2.2. Dự án thứ hai “Tìm hiểu về vật liệu polime”
• 2.9.3. Biện pháp 3: Lựa chọn, xây dựng và sử dụng bài tập hóa học có liên quan đến thực tiễn trong dạng bài luyện tập, ôn tập để rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức hóa học vào thực tiễn
• 2.9.4. Thiết kế bài giảng cho lớp thực nghiệm
• 2.10. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
• 3.1. Kế hoạch thực nghiệm
• 3.2. Mục đích, nhiệm vụ thực nghiệm sư phạm
• 3.3. Phương pháp thực nghiệm
• 3.4. Địa bàn và đối tượng thực nghiệm sư phạm
• 3.5. Nội dung thực nghiệm
• 3.6. Quá trình tiến hành thực nghiệm sư phạm
• 3.7. Khảo sát lớp đối chứng và lớp thực nghiệm
• 3.8. Phương pháp đánh giá
• 3.9. Nội dung thực nghiệm
• 3.10. Kết quả và xử lý kết quả thực nghiệm sư phạm
• 3.11. Tiểu kết chương 3
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức hóa học cho học sinh THPT

Rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức hóa học cho học sinh trung học phổ thông (THPT) là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong giáo dục hiện đại. Việc này không chỉ giúp học sinh nắm vững kiến thức lý thuyết mà còn áp dụng vào thực tiễn cuộc sống. Đặc biệt, trong bối cảnh xã hội ngày càng phát triển, nhu cầu về nguồn nhân lực có khả năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn ngày càng cao. Do đó, việc rèn luyện kỹ năng này cần được chú trọng trong quá trình dạy học.

1.1. Tại sao cần rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức hóa học

Kỹ năng vận dụng kiến thức hóa học giúp học sinh phát triển tư duy phản biện và khả năng giải quyết vấn đề. Học sinh sẽ có khả năng áp dụng kiến thức vào các tình huống thực tế, từ đó nâng cao khả năng tự học và tự nghiên cứu.

1.2. Những lợi ích của việc rèn luyện kỹ năng này

Việc rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức hóa học không chỉ giúp học sinh hiểu sâu hơn về môn học mà còn tạo ra sự hứng thú trong học tập. Học sinh sẽ cảm thấy tự tin hơn khi đối mặt với các vấn đề trong cuộc sống hàng ngày.

II. Những thách thức trong việc rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức hóa học

Mặc dù việc rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức hóa học là cần thiết, nhưng vẫn tồn tại nhiều thách thức trong quá trình thực hiện. Một trong những thách thức lớn nhất là sự thiếu hụt tài liệu và phương pháp dạy học phù hợp. Nhiều giáo viên vẫn còn sử dụng phương pháp giảng dạy truyền thống, dẫn đến việc học sinh không thể áp dụng kiến thức vào thực tiễn.

2.1. Thiếu tài liệu và phương pháp dạy học hiện đại

Nhiều giáo viên chưa được đào tạo về các phương pháp dạy học tích cực, dẫn đến việc họ không biết cách áp dụng kiến thức hóa học vào thực tiễn. Điều này làm giảm hiệu quả của quá trình dạy học.

2.2. Sự thiếu động lực từ học sinh

Nhiều học sinh không nhận thức được tầm quan trọng của việc vận dụng kiến thức hóa học vào thực tiễn, dẫn đến sự thiếu động lực trong học tập. Điều này cần được khắc phục thông qua các hoạt động giáo dục phù hợp.

III. Phương pháp dạy học tích cực để rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức hóa học

Để rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức hóa học, việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực là rất quan trọng. Các phương pháp này không chỉ giúp học sinh tiếp cận kiến thức một cách chủ động mà còn khuyến khích sự sáng tạo và tư duy phản biện.

3.1. Sử dụng phương pháp dạy học dự án

Phương pháp dạy học dự án giúp học sinh thực hiện các nhiệm vụ học tập phức hợp, gắn liền với thực tiễn. Học sinh sẽ làm việc theo nhóm để giải quyết các vấn đề thực tế, từ đó phát triển kỹ năng vận dụng kiến thức hóa học.

3.2. Tích hợp bài tập thực tiễn vào giảng dạy

Việc tích hợp các bài tập thực tiễn vào giảng dạy giúp học sinh thấy được sự liên kết giữa lý thuyết và thực hành. Điều này không chỉ nâng cao khả năng vận dụng kiến thức mà còn tạo ra sự hứng thú trong học tập.

IV. Ứng dụng thực tiễn của kỹ năng vận dụng kiến thức hóa học

Kỹ năng vận dụng kiến thức hóa học có thể được áp dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau trong cuộc sống. Từ việc hiểu biết về các chất hóa học trong thực phẩm đến việc áp dụng kiến thức hóa học trong sản xuất và bảo vệ môi trường, học sinh sẽ thấy được giá trị thực tiễn của môn học.

4.1. Ứng dụng trong đời sống hàng ngày

Học sinh có thể áp dụng kiến thức hóa học để hiểu rõ hơn về các sản phẩm tiêu dùng, từ đó đưa ra lựa chọn thông minh hơn trong cuộc sống hàng ngày.

4.2. Ứng dụng trong ngành công nghiệp

Kiến thức hóa học cũng rất quan trọng trong các ngành công nghiệp như sản xuất thực phẩm, dược phẩm và hóa chất. Học sinh có thể tìm hiểu về quy trình sản xuất và ứng dụng của hóa học trong các lĩnh vực này.

V. Kết luận và hướng phát triển tương lai cho kỹ năng vận dụng kiến thức hóa học

Việc rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức hóa học cho học sinh THPT là một quá trình liên tục và cần sự phối hợp chặt chẽ giữa giáo viên và học sinh. Trong tương lai, cần tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học và phát triển các tài liệu hỗ trợ để nâng cao hiệu quả của việc dạy và học môn hóa học.

5.1. Đề xuất các giải pháp cải tiến

Cần xây dựng các chương trình đào tạo cho giáo viên về phương pháp dạy học tích cực, đồng thời phát triển các tài liệu học tập phù hợp với nhu cầu thực tiễn.

5.2. Tăng cường sự hợp tác giữa nhà trường và cộng đồng

Sự hợp tác giữa nhà trường và các tổ chức, doanh nghiệp sẽ giúp học sinh có cơ hội thực hành và áp dụng kiến thức hóa học vào thực tiễn, từ đó nâng cao kỹ năng vận dụng kiến thức.