Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, công nghệ số đã trở thành yếu tố then chốt thúc đẩy sự phát triển và nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp. Tại Việt Nam, Trung tâm kinh doanh VNPT Cao Bằng là một trong những đơn vị tiên phong ứng dụng công nghệ số vào hoạt động kinh doanh, đặc biệt trong lĩnh vực thanh toán điện tử qua dịch vụ ví điện tử VNPT Pay. Giai đoạn nghiên cứu từ 2017 đến 2019 cho thấy doanh thu của Trung tâm có sự tăng trưởng rõ rệt, với doanh thu năm 2017 đạt khoảng 203.889 triệu đồng, tăng lên 265.873 triệu đồng năm 2018 (tăng 130,54%) và tiếp tục tăng lên 304 tỷ đồng năm 2019. Tuy nhiên, quy trình phục vụ khách hàng vẫn còn mang tính thủ công, dữ liệu chưa được số hóa hoàn toàn, phương thức thanh toán chưa thuận tiện, gây mất thời gian cho khách hàng.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đề xuất các giải pháp tăng cường quản trị kinh doanh công nghệ số tại Trung tâm kinh doanh VNPT Cao Bằng, tập trung vào việc đẩy mạnh kinh doanh các dịch vụ số như VNPT Pay trong các lĩnh vực thiết yếu như điện, nước, hành chính công, y tế, giáo dục. Phạm vi nghiên cứu bao gồm hoạt động quản trị kinh doanh công nghệ số tại Trung tâm trong giai đoạn 2017-2019, với định hướng giải pháp cho giai đoạn 2020-2025. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh, góp phần phát triển kinh tế địa phương và thúc đẩy chuyển đổi số trong doanh nghiệp viễn thông.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản trị kinh doanh truyền thống kết hợp với các mô hình quản trị công nghệ số hiện đại. Hai khung lý thuyết chính được áp dụng gồm:

  • Lý thuyết quản trị kinh doanh: Quản trị là quá trình hoạch định, tổ chức, lãnh đạo và kiểm tra các hoạt động nhằm đạt mục tiêu doanh nghiệp với hiệu quả cao nhất. Mô hình quản trị của Stephen J. Caroll và Dennis J. Gillen nhấn mạnh vai trò của quản trị trong việc phối hợp các nguồn lực và hoạt động để tạo ra giá trị thặng dư.

  • Lý thuyết công nghệ số và chuyển đổi số: Công nghệ số là việc sử dụng các thiết bị và ứng dụng kỹ thuật số để thay đổi mô hình kinh doanh, tạo ra giá trị mới. Các xu hướng công nghệ số như siêu tự động hóa, đa trải nghiệm, blockchain, trí tuệ nhân tạo (AI) được xem là nền tảng thúc đẩy chuyển đổi số trong doanh nghiệp.

Các khái niệm chính bao gồm: quản trị kinh doanh công nghệ số, chuyển đổi số, ví điện tử, hệ thống thanh toán số, và các yếu tố ảnh hưởng đến quản trị kinh doanh công nghệ số (nhân lực, tài chính, công nghệ, môi trường kinh tế - xã hội).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng kết hợp duy vật lịch sử, cùng các phương pháp nghiên cứu kinh tế như:

  • Phương pháp thống kê: Thu thập và phân tích số liệu doanh thu, tăng trưởng khách hàng, hiệu quả hoạt động kinh doanh từ năm 2017 đến 2019.

  • Phương pháp phân tích và tổng hợp: Đánh giá thực trạng quản trị kinh doanh công nghệ số tại Trung tâm VNPT Cao Bằng, tổng hợp các yếu tố ảnh hưởng và hạn chế.

  • Phương pháp so sánh: So sánh kinh nghiệm quản trị công nghệ số của Trung tâm VNPT Cao Bằng với các Trung tâm VNPT tại Hà Nội và Hà Tĩnh.

  • Phương pháp suy diễn và quy nạp: Rút ra các giải pháp quản trị dựa trên phân tích thực trạng và kinh nghiệm thực tiễn.

Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm toàn bộ nhân sự và dữ liệu kinh doanh của Trung tâm VNPT Cao Bằng trong giai đoạn 2017-2019. Phương pháp chọn mẫu dựa trên tính đại diện và khả năng thu thập dữ liệu chính xác. Timeline nghiên cứu kéo dài từ năm 2019 đến 2020, với đề xuất giải pháp áp dụng cho giai đoạn 2020-2025.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng doanh thu và thị phần: Doanh thu của Trung tâm VNPT Cao Bằng tăng từ 203.889 triệu đồng năm 2017 lên 304 tỷ đồng năm 2019, tương đương mức tăng trưởng 114,69% năm 2019 so với năm trước. Thị phần di động trên địa bàn đạt 150% kế hoạch giao, cho thấy hiệu quả bước đầu của việc ứng dụng công nghệ số.

  2. Hiệu quả ứng dụng công nghệ số trong thanh toán: Doanh thu từ dịch vụ giá trị gia tăng qua VNPT Pay đạt 116% kế hoạch, tăng trưởng doanh thu từ hòa mạng qua VNPT Pay đạt 109% kế hoạch. Tuy nhiên, tỷ lệ khách hàng sử dụng ví điện tử còn thấp do tâm lý e ngại về bảo mật và thói quen sử dụng tiền mặt.

  3. Hạn chế về cơ sở pháp lý và mạng lưới phát triển: Cơ sở hành lang pháp lý cho dịch vụ ví điện tử còn chung chung, chưa có hướng dẫn cụ thể. Mạng lưới đại lý, cửa hàng hỗ trợ thanh toán chưa phát triển rộng, gây khó khăn trong việc mở rộng dịch vụ.

  4. Nguồn nhân lực và ngân sách hạn chế: Trình độ nhân sự quản trị công nghệ số còn thấp, tỷ lệ nhân viên được đào tạo chuyên sâu chiếm tỷ lệ nhỏ. Ngân sách dành cho quản trị kinh doanh công nghệ số chưa đủ mạnh, ảnh hưởng đến khả năng đầu tư công nghệ mới và marketing.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy Trung tâm VNPT Cao Bằng đã đạt được những thành tựu đáng kể trong việc ứng dụng công nghệ số, đặc biệt là trong lĩnh vực thanh toán điện tử qua VNPT Pay. Sự tăng trưởng doanh thu và thị phần vượt kế hoạch cho thấy hiệu quả của các giải pháp quản trị kinh doanh công nghệ số đã được triển khai. Tuy nhiên, các hạn chế về cơ sở pháp lý, mạng lưới phát triển và nguồn lực nhân sự là những rào cản lớn cần được khắc phục.

So sánh với Trung tâm VNPT Hà Nội và Hà Tĩnh, Trung tâm Cao Bằng còn nhiều điểm yếu về quy mô và nguồn lực, nhưng có thể học hỏi kinh nghiệm triển khai từng bước, tập trung vào các lĩnh vực trọng điểm trước khi mở rộng toàn diện. Việc tăng cường đào tạo nhân sự, nâng cao nhận thức lãnh đạo về công nghệ số và tăng ngân sách đầu tư là những yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả quản trị kinh doanh công nghệ số.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng doanh thu theo năm, bảng so sánh tỷ lệ hoàn thành kế hoạch BSC giữa các Trung tâm VNPT, và biểu đồ phân bổ ngân sách cho các hoạt động quản trị công nghệ số.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao trải nghiệm khách hàng: Triển khai các giải pháp công nghệ tương tác đa kênh, cải tiến giao diện ví điện tử VNPT Pay, tăng cường bảo mật để giảm tâm lý e ngại của khách hàng. Mục tiêu tăng tỷ lệ khách hàng sử dụng ví điện tử lên ít nhất 30% trong vòng 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: Ban quản lý Trung tâm và bộ phận công nghệ.

  2. Tăng cường ngân sách cho quản trị công nghệ số: Đề xuất Tập đoàn VNPT và các cấp quản lý địa phương tăng ngân sách đầu tư cho công tác số hóa, đào tạo nhân sự và marketing. Mục tiêu nâng ngân sách quản trị công nghệ số lên tối thiểu 20% tổng chi phí hoạt động trong giai đoạn 2020-2025.

  3. Đẩy mạnh hoạt động marketing và truyền thông: Xây dựng chiến dịch truyền thông đa phương tiện nhằm nâng cao nhận thức và khuyến khích khách hàng chuyển đổi sang thanh toán số. Thời gian thực hiện trong 12 tháng đầu tiên, tập trung vào các nhóm khách hàng tiềm năng tại Cao Bằng.

  4. Nâng cao dịch vụ chăm sóc khách hàng: Thiết lập hệ thống hỗ trợ khách hàng 24/7, đào tạo nhân viên chăm sóc khách hàng về kỹ năng công nghệ số, xử lý nhanh các sự cố liên quan đến ví điện tử. Mục tiêu giảm tỷ lệ phàn nàn khách hàng xuống dưới 5% trong 1 năm.

  5. Xây dựng chính sách chiết khấu, trích thưởng theo doanh thu: Áp dụng chính sách ưu đãi cho khách hàng và đại lý phát triển kênh thanh toán số, khuyến khích mở rộng mạng lưới đại lý tại các khu vực nông thôn và miền núi. Thời gian triển khai từ năm 2021, đánh giá hiệu quả hàng năm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý Trung tâm kinh doanh VNPT Cao Bằng: Nhận diện các điểm mạnh, hạn chế trong quản trị kinh doanh công nghệ số, từ đó xây dựng chiến lược phát triển phù hợp.

  2. Các nhà quản lý doanh nghiệp viễn thông và công nghệ thông tin: Áp dụng các mô hình quản trị công nghệ số và kinh nghiệm thực tiễn để nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh.

  3. Chuyên gia và nhà nghiên cứu trong lĩnh vực quản lý kinh tế và công nghệ số: Tham khảo cơ sở lý luận, phương pháp nghiên cứu và kết quả thực tiễn để phát triển các nghiên cứu tiếp theo.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp: Hiểu rõ các khó khăn, thách thức trong quản trị kinh doanh công nghệ số tại địa phương, từ đó xây dựng chính sách hỗ trợ phù hợp.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản trị kinh doanh công nghệ số là gì?
    Quản trị kinh doanh công nghệ số là quá trình điều hành các hoạt động ứng dụng công nghệ số trong kinh doanh nhằm đạt hiệu quả cao nhất với chi phí tối ưu. Ví dụ, quản lý dịch vụ ví điện tử VNPT Pay để tăng doanh thu và cải thiện trải nghiệm khách hàng.

  2. Tại sao Trung tâm VNPT Cao Bằng cần chuyển đổi số?
    Chuyển đổi số giúp Trung tâm nâng cao năng lực cạnh tranh, giảm chi phí vận hành, tăng tốc độ phục vụ khách hàng và mở rộng thị trường trong bối cảnh công nghệ 4.0 phát triển mạnh mẽ.

  3. Những khó khăn chính khi triển khai quản trị kinh doanh công nghệ số tại Cao Bằng là gì?
    Bao gồm hạn chế về cơ sở pháp lý, nguồn nhân lực chưa đủ chuyên môn, ngân sách đầu tư hạn chế, mạng lưới đại lý chưa phát triển và tâm lý e ngại của khách hàng về bảo mật.

  4. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả quản trị kinh doanh công nghệ số?
    Cần tăng cường đào tạo nhân sự, nâng ngân sách đầu tư, đẩy mạnh marketing, cải thiện dịch vụ chăm sóc khách hàng và xây dựng chính sách ưu đãi cho khách hàng và đại lý.

  5. Kinh nghiệm từ các Trung tâm VNPT khác có thể áp dụng cho Cao Bằng như thế nào?
    Có thể triển khai từng bước, bắt đầu từ một lĩnh vực trọng điểm, huy động sự đồng lòng của toàn bộ nhân viên, cân nhắc ngân sách và lựa chọn công nghệ phù hợp với quy mô và đặc thù địa phương.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản trị kinh doanh công nghệ số và phân tích thực trạng tại Trung tâm VNPT Cao Bằng giai đoạn 2017-2019.
  • Đã chỉ ra các thành tựu như tăng trưởng doanh thu vượt kế hoạch, đồng thời nhận diện các hạn chế về pháp lý, nhân lực, ngân sách và truyền thông.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả quản trị kinh doanh công nghệ số, tập trung vào trải nghiệm khách hàng, ngân sách, marketing và chăm sóc khách hàng.
  • Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng cho Trung tâm VNPT Cao Bằng và các doanh nghiệp viễn thông khác trong quá trình chuyển đổi số.
  • Khuyến nghị triển khai các giải pháp trong giai đoạn 2020-2025, đồng thời tiếp tục nghiên cứu, đánh giá hiệu quả để điều chỉnh phù hợp.

Hành động tiếp theo là xây dựng kế hoạch chi tiết triển khai các giải pháp, tổ chức đào tạo nhân sự và tăng cường hợp tác với các bên liên quan nhằm thúc đẩy chuyển đổi số thành công tại Trung tâm kinh doanh VNPT Cao Bằng.