Tổng quan nghiên cứu

Du lịch là ngành kinh tế tổng hợp, đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Tỉnh Bình Định, nằm trong vùng kinh tế trọng điểm miền Trung, sở hữu nhiều tiềm năng du lịch đa dạng như du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng biển, du lịch văn hóa - lịch sử. Giai đoạn 2016-2020, du lịch Bình Định đã có bước phát triển tích cực với sự tăng trưởng về số lượng khách và doanh thu, góp phần nâng cao tỷ trọng ngành dịch vụ trong cơ cấu kinh tế tỉnh. Tuy nhiên, du lịch Bình Định vẫn chưa khai thác hết tiềm năng, thương hiệu chưa đủ sức hấp dẫn, công tác quản lý nhà nước (QLNN) còn nhiều hạn chế, đặc biệt trong bối cảnh đại dịch Covid-19 gây ảnh hưởng nghiêm trọng.

Mục tiêu nghiên cứu là làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn QLNN về du lịch trên địa bàn tỉnh Bình Định, đánh giá thực trạng từ 2016 đến 2020, đồng thời đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả QLNN nhằm phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030. Phạm vi nghiên cứu tập trung trên địa bàn tỉnh Bình Định, giai đoạn từ 2016 đến 2020 cho thực trạng và đến 2030 cho định hướng phát triển.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở khoa học cho các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương nhằm phát huy tiềm năng du lịch, nâng cao năng lực quản lý, đồng thời góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững của tỉnh Bình Định.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản lý nhà nước và quản lý du lịch, trong đó có:

  • Lý thuyết quản lý nhà nước: Quản lý nhà nước là hoạt động điều chỉnh bằng quyền lực nhà nước thông qua pháp luật và chính sách nhằm ổn định và phát triển xã hội. Trong lĩnh vực du lịch, QLNN nhằm tạo môi trường phát triển bền vững, bảo vệ tài nguyên và quyền lợi các bên liên quan.

  • Lý thuyết phát triển du lịch bền vững: Nhấn mạnh sự cân bằng giữa phát triển kinh tế, bảo tồn môi trường và phát huy giá trị văn hóa, đảm bảo lợi ích lâu dài cho cộng đồng và du khách.

  • Khái niệm du lịch và hoạt động du lịch: Theo Luật Du lịch 2017, du lịch là hoạt động di chuyển và lưu trú ngoài nơi cư trú nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, nghỉ dưỡng, giải trí, khám phá. Hoạt động du lịch bao gồm khách du lịch, tổ chức kinh doanh và cộng đồng liên quan.

Các khái niệm chính bao gồm: quản lý nhà nước về du lịch, hoạt động kinh doanh du lịch, phát triển nguồn nhân lực du lịch, bảo vệ tài nguyên du lịch, và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý du lịch.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng:

  • Nguồn dữ liệu: Số liệu thống kê từ ngành du lịch tỉnh Bình Định giai đoạn 2016-2020, các báo cáo, văn bản pháp luật liên quan, kết quả điều tra xã hội học và khảo sát thực tế tại địa phương.

  • Phương pháp chọn mẫu: Lấy mẫu đại diện các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp du lịch và cộng đồng dân cư có liên quan trên địa bàn tỉnh.

  • Phương pháp phân tích: Phân tích tổng hợp, thống kê mô tả, so sánh, dự báo và phân tích SWOT để đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp.

  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu thực hiện trong năm 2021, tập trung đánh giá giai đoạn 2016-2020 và đề xuất định hướng đến năm 2030.

Phương pháp luận duy vật biện chứng và lịch sử được áp dụng để làm rõ mối quan hệ tác động qua lại giữa các yếu tố trong quản lý nhà nước về du lịch, đồng thời tiếp thu kết quả nghiên cứu khoa học đã công bố để hoàn thiện luận văn.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng du lịch Bình Định giai đoạn 2016-2020: Số lượt khách du lịch tăng trung bình khoảng 15% mỗi năm, doanh thu du lịch đạt mức tăng trưởng 20%/năm. Tuy nhiên, tỷ trọng ngành du lịch trong GRDP tỉnh vẫn còn thấp so với các tỉnh lân cận.

  2. Thực trạng quản lý nhà nước về du lịch: Bộ máy quản lý nhà nước đã được củng cố với Sở Du lịch làm cơ quan chủ trì, phân cấp rõ ràng cho các cấp chính quyền. Công tác xây dựng quy hoạch, chính sách và cải cách thủ tục hành chính có chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, năng lực cán bộ quản lý và nguồn nhân lực du lịch còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển.

  3. Hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật: Đầu tư hạ tầng giao thông, lưu trú và dịch vụ du lịch tăng nhưng chưa đồng bộ và chưa đủ sức cạnh tranh với các địa phương như Đà Nẵng, Khánh Hòa. Số lượng buồng lưu trú tăng khoảng 10%/năm nhưng chất lượng chưa cao.

  4. Ảnh hưởng của đại dịch Covid-19: Đại dịch làm giảm mạnh lượng khách du lịch, doanh thu sụt giảm trên 50% trong năm 2020, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động kinh doanh và thu hút đầu tư.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những hạn chế trong QLNN về du lịch Bình Định bao gồm: năng lực quản lý nhà nước chưa đồng đều, thiếu sự phối hợp liên ngành hiệu quả, chính sách phát triển chưa đủ linh hoạt và chưa khai thác tốt các nguồn lực xã hội. So với các tỉnh như Khánh Hòa và Đà Nẵng, Bình Định còn thiếu các sản phẩm du lịch đặc thù và chưa phát huy hết lợi thế tài nguyên thiên nhiên và văn hóa.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng số lượt khách và doanh thu du lịch qua các năm, bảng so sánh năng lực hạ tầng và nguồn nhân lực giữa Bình Định và các tỉnh lân cận, cũng như biểu đồ tác động của Covid-19 đến ngành du lịch.

Ý nghĩa của nghiên cứu là làm rõ các yếu tố ảnh hưởng đến QLNN về du lịch, từ đó đề xuất các giải pháp thiết thực nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, góp phần phát triển du lịch Bình Định bền vững và trở thành ngành kinh tế mũi nhọn.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường năng lực quản lý nhà nước về du lịch: Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý du lịch từ tỉnh đến cơ sở, nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng quản lý và ứng dụng công nghệ thông tin. Thời gian thực hiện: 2022-2025. Chủ thể: Sở Du lịch phối hợp với các trường đại học, viện nghiên cứu.

  2. Hoàn thiện quy hoạch và chính sách phát triển du lịch: Rà soát, điều chỉnh quy hoạch phát triển du lịch phù hợp với tiềm năng và xu hướng thị trường, xây dựng chính sách ưu đãi đầu tư, hỗ trợ doanh nghiệp và cộng đồng phát triển sản phẩm du lịch đặc thù. Thời gian: 2022-2024. Chủ thể: UBND tỉnh, Sở Du lịch.

  3. Đầu tư đồng bộ hạ tầng du lịch: Tập trung phát triển hạ tầng giao thông, lưu trú, dịch vụ và công nghệ thông tin phục vụ du lịch, ưu tiên các khu, điểm du lịch trọng điểm. Thời gian: 2022-2030. Chủ thể: UBND tỉnh, các sở ngành liên quan, nhà đầu tư.

  4. Đẩy mạnh xúc tiến, quảng bá và liên kết phát triển du lịch: Tăng cường hợp tác liên vùng, quốc tế, tổ chức các chương trình quảng bá thương hiệu du lịch Bình Định, phát triển du lịch thông minh và ứng dụng công nghệ số trong quản lý và marketing. Thời gian: 2022-2025. Chủ thể: Sở Du lịch, Hiệp hội Du lịch, doanh nghiệp.

  5. Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra và bảo vệ môi trường du lịch: Xây dựng cơ chế giám sát, xử lý vi phạm trong hoạt động du lịch, bảo vệ tài nguyên và môi trường, đảm bảo an ninh, an toàn cho du khách. Thời gian: liên tục. Chủ thể: Sở Du lịch, các cơ quan chức năng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cơ quan quản lý nhà nước về du lịch: Giúp nâng cao năng lực quản lý, xây dựng chính sách và quy hoạch phát triển du lịch phù hợp với thực tiễn địa phương.

  2. Doanh nghiệp kinh doanh du lịch: Cung cấp thông tin về xu hướng phát triển, các giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ và cách thức hợp tác với chính quyền địa phương.

  3. Các tổ chức nghiên cứu và đào tạo: Là tài liệu tham khảo để phát triển chương trình đào tạo, nghiên cứu chuyên sâu về quản lý du lịch và phát triển nguồn nhân lực.

  4. Cộng đồng dân cư địa phương: Hiểu rõ vai trò và lợi ích của du lịch, từ đó tích cực tham gia phát triển du lịch cộng đồng, bảo vệ tài nguyên và môi trường.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý nhà nước về du lịch là gì?
    Quản lý nhà nước về du lịch là hoạt động của các cơ quan nhà nước nhằm điều chỉnh, tổ chức và kiểm soát các hoạt động du lịch thông qua pháp luật, chính sách để phát triển du lịch bền vững, bảo vệ tài nguyên và quyền lợi các bên liên quan.

  2. Tại sao du lịch Bình Định chưa phát triển mạnh như các tỉnh lân cận?
    Nguyên nhân chính là do năng lực quản lý nhà nước còn hạn chế, hạ tầng du lịch chưa đồng bộ, sản phẩm du lịch chưa đa dạng và thương hiệu chưa được quảng bá hiệu quả, cùng với tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19.

  3. Các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về du lịch ở Bình Định là gì?
    Bao gồm tăng cường đào tạo cán bộ quản lý, hoàn thiện quy hoạch và chính sách, đầu tư hạ tầng đồng bộ, đẩy mạnh xúc tiến quảng bá, liên kết phát triển và tăng cường kiểm tra, bảo vệ môi trường du lịch.

  4. Vai trò của công nghệ thông tin trong quản lý du lịch?
    Công nghệ thông tin giúp quản lý dữ liệu khách du lịch, hỗ trợ xúc tiến quảng bá, phát triển du lịch thông minh, nâng cao chất lượng dịch vụ và tạo môi trường kinh doanh thuận lợi.

  5. Làm thế nào để phát triển nguồn nhân lực du lịch chất lượng cao?
    Cần tăng cường đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, liên kết giữa nhà nước, nhà trường và doanh nghiệp, đồng thời thu hút đầu tư và áp dụng các chương trình đào tạo phù hợp với nhu cầu thực tế của ngành du lịch.

Kết luận

  • Luận văn đã làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn tỉnh Bình Định giai đoạn 2016-2020.
  • Đánh giá thực trạng cho thấy du lịch Bình Định có bước phát triển tích cực nhưng còn nhiều hạn chế về năng lực quản lý, hạ tầng và thương hiệu.
  • Đề xuất các quan điểm, mục tiêu và giải pháp thiết thực nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn đến năm 2025 và định hướng đến 2030.
  • Nghiên cứu góp phần cung cấp cơ sở khoa học cho các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và cộng đồng trong phát triển du lịch bền vững.
  • Khuyến nghị triển khai các giải pháp đồng bộ, tăng cường hợp tác liên ngành và ứng dụng công nghệ để nâng cao sức cạnh tranh của du lịch Bình Định trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

Hành động tiếp theo là tổ chức các khóa đào tạo nâng cao năng lực quản lý, hoàn thiện quy hoạch và chính sách, đồng thời đẩy mạnh xúc tiến quảng bá thương hiệu du lịch Bình Định. Các cơ quan quản lý và doanh nghiệp cần phối hợp chặt chẽ để thực hiện các giải pháp đề xuất, hướng tới phát triển du lịch bền vững và hiệu quả.