I. Tổng Quan Về Quản Lý Nhà Nước Đào Tạo Liên Thông
Việt Nam đang đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng. Phát triển nguồn nhân lực trở thành ưu tiên hàng đầu. Nghị quyết 29-NQ/TW khẳng định giáo dục là quốc sách hàng đầu, đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho phát triển. Đại hội XII của Đảng nhấn mạnh giáo dục phải gắn với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội và thị trường lao động. Nguồn nhân lực là động lực phát triển, chìa khóa giải quyết các vấn đề kinh tế - xã hội. Sự thay đổi nhanh chóng của khoa học công nghệ và kinh tế tri thức đòi hỏi người lao động phải liên tục được đào tạo và cập nhật kỹ năng. Điều này tác động đến cơ cấu lực lượng lao động, trình độ nhân lực và yêu cầu tuyển dụng trên thị trường lao động. Hàng năm, hàng vạn người lao động có nhu cầu đào tạo tiếp tục và đào tạo lại để nâng cao trình độ, đáp ứng yêu cầu công việc và chuyển đổi nghề nghiệp. Các hoạt động giáo dục và đào tạo cần được tổ chức linh hoạt, tạo điều kiện cho mọi người học tập thuận lợi và hiệu quả. Theo Nghị quyết Đại hội X của Đảng, cần chuyển dần sang mô hình giáo dục mở, xã hội học tập với hệ thống học tập suốt đời, đào tạo liên tục, liên thông giữa các bậc học, ngành học.
1.1. Tầm Quan Trọng Của Giáo Dục Nghề Nghiệp Trong Bối Cảnh Hiện Nay
Hiện nay, nhiều học sinh sau THPT mong muốn vào đại học hơn là giáo dục nghề nghiệp, vì lo ngại khó khăn trong việc học lên cao hơn. Điều này gây áp lực lớn cho hệ thống giáo dục đại học và lãng phí cho gia đình, xã hội. Hệ thống giáo dục cần thay đổi để đáp ứng nhu cầu học tập liên tục, tạo niềm tin cho mọi công dân. Cần xây dựng hệ thống đào tạo liền mạch giữa giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học, đáp ứng nhu cầu học tập suốt đời. Nghị quyết 29-NQ/TW nhấn mạnh đổi mới hệ thống giáo dục theo hướng mở, linh hoạt, liên thông giữa các bậc học, trình độ và phương thức giáo dục, đào tạo.
1.2. Vai Trò Của Đào Tạo Liên Thông Trong Hệ Thống Giáo Dục
Đào tạo liên thông là phương thức đào tạo đáp ứng tốt các yêu cầu trên, cho phép chuyển đổi kết quả học tập mà không cần học lại kiến thức đã có, tránh trùng lặp và rút ngắn thời gian. Đào tạo liên thông được thực hiện ở nhiều quốc gia để đáp ứng nhu cầu học tập đa dạng, liên tục của người dân. Để nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp, đào tạo liên thông trở thành đòi hỏi khách quan của xã hội, nhằm công nhận và chuyển đổi kết quả học tập từ bậc học này sang bậc học khác mà không phải học lại từ đầu.
II. Thực Trạng Quản Lý Nhà Nước Về Đào Tạo Liên Thông Tại Việt Nam
Từ định hướng lý luận và kinh nghiệm quốc tế, hệ thống giáo dục quốc dân cần tạo ra mối liên thông trong đào tạo giữa giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học để có nguồn nhân lực kế tiếp nhau, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Đào tạo liên thông là nhu cầu khách quan xuất phát từ yêu cầu của thị trường lao động về cơ cấu trình độ nghề nghiệp. Thực hiện đào tạo liên thông có quan hệ chặt chẽ, ảnh hưởng lớn đến hệ thống giáo dục quốc dân, phân luồng học sinh và chuẩn bị nguồn nhân lực chất lượng cao. Vấn đề đào tạo liên thông đã được Đảng, Nhà nước quan tâm và trở thành chủ trương lớn. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chỉ đạo triển khai đào tạo liên thông từ năm 2002 và thu hút sự quan tâm của đông đảo học sinh, phụ huynh, doanh nghiệp và xã hội.
2.1. Những Khó Khăn Trong Quản Lý Nhà Nước Về Đào Tạo Liên Thông
Tuy nhiên, trên thực tế, đào tạo liên thông giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc do công tác quản lý đào tạo liên thông nói chung và quản lý nhà nước về đào tạo liên thông nói riêng còn nhiều bất cập, không hiệu quả. Vì vậy, việc nghiên cứu cơ sở lý luận, thực tiễn quản lý nhà nước về đào tạo liên thông và đề xuất các giải pháp quản lý nhà nước về đào tạo liên thông giáo dục nghề nghiệp - giáo dục đại học là hết sức cấp thiết. Mặc dù đã có nhiều công trình nghiên cứu về liên thông và đào tạo liên thông, quản lý hệ thống giáo dục, nhưng chưa có công trình nào đi sâu nghiên cứu cơ sở khoa học và các giải pháp quản lý nhà nước về đào tạo liên thông giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học ở Việt Nam.
2.2. Mục Tiêu Nghiên Cứu Về Quản Lý Nhà Nước Đào Tạo Liên Thông
Xuất phát từ cơ sở lý luận và thực tiễn trên, việc lựa chọn đề tài: “Quản lý nhà nước về đào tạo liên thông giáo dục nghề nghiệp - giáo dục đại học đáp ứng nhu cầu nhân lực quốc gia” là rất cần thiết và có ý nghĩa khoa học và thực tiễn cao. Mục đích nghiên cứu là nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn quản lý nhà nước...
III. Chính Sách Đào Tạo Liên Thông Phân Tích Đề Xuất Mới
Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 khóa XI của Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo tiếp tục nhận mạnh: “Đổi mới hệ thống giáo dục theo hướng mở, linh hoạt, liên thông giữa các bậc học, trình độ và giữa các phương thức giáo dục, đào tạo. Chuẩn hoá, hiện đại hoá giáo dục và đào tạo” [38]. Đào tạo liên thông là phương thức đào tạo đáp ứng tốt các yêu cầu nói trên do quá trình đào tạo cho phép chuyển đổi kết quả học tập của người học mà không cần phải học lại những kiến thức và kỹ năng đã thu nhận được từ các giai đoạn học tập trước, tránh trùng lặp nội dung đào tạo và rút ngắn thời gian học tập để có được trình độ mong muốn.
3.1. Hoàn Thiện Chính Sách Đào Tạo Liên Thông GDNN GDĐH
Để đáp ứng yêu cầu đó , cần xây dựng một hệ thống đào tạo liền mạch , thông suốt giữa giáo dục nghề nghiệp với giáo dục đại học nhằm đáp ứng nh u cầu học tâ ̣p suốt đời của người dân. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 khóa XI của Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo tiếp tục nhận mạnh: “Đổi mới hệ thống giáo dục theo hướng mở, linh hoạt, liên thông giữa các bậc học, trình độ và giữa các phương thức giáo dục, đào tạo. Chuẩn hoá, hiện đại hoá giáo dục và đào tạo” [38].
3.2. Xây Dựng Chuẩn Trình Độ Đào Tạo Liên Thông GDNN GDĐH
Đào tạo liên thông được thực hiện ở nhiều quốc gia trên thế giới, nhất là các nước phát triển, để đáp ứng nhu cầu học tập đa dạng, liên tục của người dân. Trước nhu cầu học tập ngày càng tăng lên, để nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp của đội ngũ nhân lực phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa nền kinh tế đất nước, đào tạo liên thông trở thành đòi hỏi khách quan của xã hội, nhằm công nhận và chuyển đổi kết quả học tập và rèn luyện của người học từ một bậc học này tới một hoặc một số bậc, cấp học khác trong hệ thống đào tạo mà không phải học lại từ đầu.
IV. Giải Pháp Nâng Cao Quản Lý Nhà Nước Đào Tạo Liên Thông
Từ định hướng lý luận cũng như kinh nghiệm của các quốc gia trên thế giới và từ thực tế đòi hỏi gay gắt của nền kinh tế thị trường trong xu thế hội nhập và toàn cầu hóa ngày nay, hệ thống giáo dục quốc dân nước ta phải tạo ra được mối liên thông trong đào tạo giữa giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học để có được nguồn nhân lực kế tiếp nhau, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đào tạo liên thông là nhu cầu khách quan xuất phát từ yêu cầu của thị trường sức lao động về cơ cấu trình độ nghề nghiệp cần đào tạo.
4.1. Tăng Cường Kiểm Định Chất Lượng Đào Tạo Liên Thông
Thực hiện đào tạo liên thông có quan hệ chặt chẽ, ảnh hưởng to lớn đến hệ thống giáo dục quốc dân, đến việc phân luồng học sinh và đặc biệt là chuẩn bị nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Vấn đề đào tạo liên thông đã được Đảng , Nhà nước rất quan tâm và đã trở thành chủ trương lớn của Đảng , Nhà nước và của Ngành giáo dục và đào tạo.
4.2. Đổi Mới Chương Trình Đào Tạo Liên Thông GDNN GDĐH
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chỉ đạo triển khai thực hiện đào tạo liên thông từ năm 2002 và đang thu hút sự quan tâm của đông đảo học sinh, các bậc phụ huynh, các doanh nghiệp và toàn xã hội nhằm đáp ứng nhu cầu đào tạo nhân lực cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và nhu cầu học tập của người dân.
V. Ứng Dụng Thực Tiễn Kết Quả Nghiên Cứu Đào Tạo Liên Thông
Tuy nhiên, trên thực tế ở Việt Nam, đào tạo liên thông giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc do công tác quản lý đào tạo liên thông nói chung và quản lý nhà nước về đào tạo liên thông nói riêng còn nhiều bất cập, không hiệu quả. Vì vậy, việc nghiên cứu cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn quản lý nhà nước về đào tạo liên thông và đề xuất được các giải pháp quản lý nhà nước về đào tạo liên thông giáo dục nghề nghiệp - giáo dục đại học cho phù hợp và có hiệu quả là hết sức cấp thiết.
5.1. Mô Hình Đào Tạo Liên Thông Hiệu Quả Tại Các Trường
Tuy đã có nhiều công trình nghiên cứu, luận án về liên thông và đào tạo liên thông, quản lý hệ thống giáo dục.xong cho đến nay chưa có công trình nghiên cứu khoa học, luận án nào đi sâu nghiên cứu cơ sở khoa học và các giải pháp quản lý nhà nước về đào tạo liên thông giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học ở Việt Nam.
5.2. Đánh Giá Tác Động Của Đào Tạo Liên Thông Đến Thị Trường Lao Động
Xuất phát từ cơ sở lý luận và thực tiễn trên, việc lựa chọn đề tài: “Quản lý nhà nước về đào tạo liên thông giáo dục nghề nghiệp - giáo dục đại học đáp ứng nhu cầu nhân lực quốc gia” là rất cần thiết và có ý nghĩa khoa học& thực tiễn cao. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn quản lý nhà nước...
VI. Tương Lai Quản Lý Nhà Nước Về Đào Tạo Liên Thông Việt Nam
Để đáp ứng yêu cầu đó , cần xây dựng một hệ thống đào tạo liền mạch , thông suốt giữa giáo dục nghề nghiệp với giáo dục đại học nhằm đáp ứng nh u cầu học tâ ̣p suốt đời của người dân. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 khóa XI của Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo tiếp tục nhận mạnh: “Đổi mới hệ thống giáo dục theo hướng mở, linh hoạt, liên thông giữa các bậc học, trình độ và giữa các phương thức giáo dục, đào tạo. Chuẩn hoá, hiện đại hoá giáo dục và đào tạo” [38].
6.1. Hội Nhập Quốc Tế Về Đào Tạo Liên Thông GDNN GDĐH
Đào tạo liên thông được thực hiện ở nhiều quốc gia trên thế giới, nhất là các nước phát triển, để đáp ứng nhu cầu học tập đa dạng, liên tục của người dân. Trước nhu cầu học tập ngày càng tăng lên, để nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp của đội ngũ nhân lực phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa nền kinh tế đất nước, đào tạo liên thông trở thành đòi hỏi khách quan của xã hội, nhằm công nhận và chuyển đổi kết quả học tập và rèn luyện của người học từ một bậc học này tới một hoặc một số bậc, cấp học khác trong hệ thống đào tạo mà không phải học lại từ đầu.
6.2. Chuyển Đổi Số Trong Quản Lý Nhà Nước Đào Tạo Liên Thông
Từ định hướng lý luận cũng như kinh nghiệm của các quốc gia trên thế giới và từ thực tế đòi hỏi gay gắt của nền kinh tế thị trường trong xu thế hội nhập và toàn cầu hóa ngày nay, hệ thống giáo dục quốc dân nước ta phải tạo ra được mối liên thông trong đào tạo giữa giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học để có được nguồn nhân lực kế tiếp nhau, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đào tạo liên thông là nhu cầu khách quan xuất phát từ yêu cầu của thị trường sức lao động về cơ cấu trình độ nghề nghiệp cần đào tạo.
