Quản Lý Chi Thường Xuyên Tại Kho Bạc Nhà Nước Phú Bình

• Tác giả: Nguyễn Thị Phương Thảo
• Người hướng dẫn: TS. Phạm Thị Ngọc Vân
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
• Đề tài: Quản Lý Chi Thường Xuyên Tại Kho Bạc Nhà Nước Phú Bình
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ
• PHẦN MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NSNN TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC
• 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý chi thường xuyên NSNN tại Kho bạc Nhà nước
• 1.2. Chủ thể và công cụ quản lý chi thường xuyên NSNN
• 1.3. Nguyên tắc quản lý chi NSNN
• 1.4. Vai trò của quản lý chi thường xuyên ngân sách Nhà nước tại Kho bạc Nhà nước
• 1.5. Nội dung quản lý chi thường xuyên NSNN qua KBNN
• 1.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý chi thường xuyên NSNN qua Kho bạc Nhà nước
• 1.7. Cơ sở thực tiễn về quản lý chi thường xuyên NSNN tại Kho bạc Nhà nước
• 1.8. Kinh nghiệm thực tiễn quản lý chi thường xuyên NSNN tại một số KBNN
• 1.9. Bài học kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn quản lý chi thường xuyên NSNN tại KBNN Phú Bình
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Câu hỏi nghiên cứu
• 2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 2.3. Phương pháp thu thập số liệu, thông tin
• 2.4. Phương pháp xử lý và phân tích thông tin
• 2.5. Các chỉ tiêu nghiên cứu
• 2.5.1. Giá trị lập dự toán chi thường xuyên
• 2.5.2. Tổng giá trị chi thường xuyên ngân sách nhà nước
• 2.5.3. Kết quả quyết toán chi thường xuyên NSNN
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC PHÚ BÌNH
• 3.1. Khái quát chung về huyện Phú Bình và kho bạc nhà nước Phú Bình
• 3.1.1. Khái quát về huyện Phú Bình
• 3.1.2. Tổng quan về KBNN Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên
• 3.2. Thực trạng công tác quản lý chi thường xuyên Ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Phú Bình
• 3.2.1. Quy trình quản lý chi thường xuyên NSNN tại KBNN Phú Bình
• 3.2.2. Lập dự toán chi thường xuyên NSNN tại Kho bạc Nhà nước Phú Bình
• 3.2.3. Thực hiện chi thường xuyên NSNN tại Kho bạc Nhà nước Phú Bình
• 3.2.4. Quyết toán chi thường xuyên NSNN tại Kho bạc Nhà nước Phú Bình
• 3.2.5. Hoạt động kiểm tra, kiểm soát chi thường xuyên
• 3.3. Phân tích yếu tố ảnh hưởng tới quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Phú Bình
• 3.3.1. Yếu tố khách quan
• 3.3.2. Yếu tố chủ quan
• 3.3.3. Đánh giá chung về quản lý chi thường xuyên NSNN tại KBNN Phú Bình
• 3.3.4. Kết quả đạt được
• 3.3.5. Những mặt hạn chế
• 4. CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI KBNN PHÚ BÌNH
• 4.1. Định hướng, mục tiêu tăng cường quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước qua kho bạc nhà nước Phú Bình
• 4.2. Giải pháp tăng cường quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước qua kho bạc nhà nước Phú Bình
• 4.2.1. Nâng cao chất lượng lập dự toán
• 4.2.2. Nâng cao hiệu quả thực hiện dự toán chi thường xuyên
• 4.2.3. Hoàn thiện công tác quyết toán chi thường xuyên
• 4.2.4. Nâng cao chất lượng cán bộ quản lý chi thường xuyên tại KBNN huyện Phú Bình
• 4.2.5. Triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước
• 4.2.6. Tăng cường tổ chức kiểm tra thực hiện chi thường xuyên
• 4.2.7. Quy định cụ thể về cơ chế chi tiêu nội bộ tại KBNN huyện Phú Bình
• 4.3. Kiến nghị đối với các bên có liên quan
• 4.3.1. Đối với Bộ tài chính
• 4.3.2. Đối với Kho bạc nhà nước
• 4.3.3. Đối với KBNN tỉnh Thái Nguyên
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Quản Lý Chi Thường Xuyên tại KBNN Phú Bình

Ngân sách Nhà nước (NSNN) đóng vai trò then chốt trong mọi hoạt động kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng và đối ngoại của quốc gia. NSNN là công cụ quan trọng để Nhà nước thực hiện chức năng, nhiệm vụ, điều chỉnh vĩ mô nền kinh tế và đạt các mục tiêu thông qua phân phối tổng thu nhập quốc dân. Ở Việt Nam, ngân sách cấp huyện là một bộ phận cấu thành của NSNN, thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của NSNN. Quản lý hiệu quả thu, chi ngân sách cấp huyện góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và ổn định chính trị, xã hội địa phương. Chi NSNN gồm chi đầu tư phát triển và chi thường xuyên, trong đó chi thường xuyên chiếm tỷ trọng lớn, đảm bảo bộ máy nhà nước hoạt động ổn định và hiệu quả. Thái Nguyên, với vị trí địa lý thuận lợi và cơ sở hạ tầng hoàn thiện, đang hướng tới trở thành một trung tâm kinh tế chính trị lớn. Huyện Phú Bình, nằm ở phía Đông Nam tỉnh Thái Nguyên, đóng vai trò cầu nối giữa vùng đồng bằng châu thổ. Với các điều kiện phát triển kinh tế xã hội, Phú Bình được quy hoạch để trở thành một huyện phát triển toàn diện, thu hút đầu tư cho công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ.

1.1. Khái niệm Ngân sách Nhà nước và Chi Thường Xuyên

Ngân sách Nhà nước (NSNN) là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định, do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước (Lê Chi Mai, 2003). Nhà nước thực hiện phân phối tổng sản phẩm xã hội thông qua việc tạo lập và sử dụng quỹ tiền tệ tập trung của Nhà nước nhằm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước. Hoạt động của NSNN nằm trong sự kiểm soát của Nhà nước. Tổng các khoản thu NSNN được gộp chung lại, tài trợ cho các khoản chi NSNN. Thu NSNN bao gồm các khoản thu từ thuế, phí, lệ phí; các khoản thu từ hoạt động kinh tế của Nhà nước; các khoản đóng góp của các tổ chức và cá nhân; các khoản viện trợ; các khoản thu khác theo quy định của pháp luật (Nguyễn Thị Chắt, 2005).

1.2. Vai trò của Kho bạc Nhà nước trong Quản lý Chi NSNN

Kho bạc Nhà nước là tổ chức thuộc BTC, thực hiện chức năng quản lý nhà nước về quỹ NSNN, các quỹ tài chính nhà nước và các quỹ khác của Nhà nước được giao theo quy định của pháp luật; thực hiện việc huy động vốn cho NSNN, cho đầu tư phát triển qua hình thức phát hành công trái, trái phiếu theo quy định của pháp luật (Nguyễn Ngọc Hùng, 2006). Kho bạc Nhà nước thực hiện việc thanh toán, chi trả các khoản NSNN căn cứ vào dự toán được giao, quyết định chi của thủ trưởng đơn vị sử dụng ngân sách Nhà nước và tính hợp pháp của các tài liệu cần thiết khác theo quy định của Chính phủ; có quyền từ chối các khoản chi ngân sách không đủ điều kiện chi theo quy định hoặc tạm dừng thanh toán theo yêu cầu của cơ quan tài chính; Thủ trưởng cơ quan Kho bạc Nhà nước chịu trách nhiệm về các quyết định thanh toán, chi ngân sách hoặc từ chối thanh toán chi ngân sách…

II. Thách Thức Quản Lý Chi Thường Xuyên tại KBNN Phú Bình

Mặc dù công tác quản lý chi ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước Phú Bình đã có những chuyển biến tích cực, cơ chế kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước qua KBNN đã từng bước được hoàn thiện, ngày một chặt chẽ và đúng mực. Tuy nhiên, quá trình thực hiện công tác quản lý chi thường xuyên NSNN tại KBNN Phú Bình vẫn còn những tồn tại, hạn chế bất cập như: công tác sử dụng NSNN chưa hiệu quả, vẫn còn tình trạng lãng phí NSNN, việc phân công nhiệm vụ còn nhiều bất cập,… Trong khi đó nếu có thể quản lý tốt việc chi thường xuyên NSNN sẽ tiết kiệm được NSNN cũng như tạo thêm nhiều nguồn lực để đầu tư cho phát triển kinh tế - xã hội của huyện Phú Bình.

2.1. Thực trạng Sử Dụng Ngân Sách Chưa Hiệu Quả

Việc sử dụng NSNN chưa hiệu quả là một trong những thách thức lớn. Tình trạng lãng phí NSNN vẫn còn tồn tại, gây ảnh hưởng đến nguồn lực đầu tư cho phát triển kinh tế - xã hội của huyện Phú Bình. Cần có các biện pháp kiểm soát chặt chẽ hơn để đảm bảo nguồn vốn được sử dụng đúng mục đích và hiệu quả.

2.2. Bất Cập trong Phân Công Nhiệm Vụ Quản Lý Chi

Việc phân công nhiệm vụ trong công tác quản lý chi thường xuyên NSNN còn nhiều bất cập. Điều này có thể dẫn đến sự chồng chéo, thiếu trách nhiệm và làm giảm hiệu quả quản lý. Cần rà soát và điều chỉnh lại quy trình phân công nhiệm vụ để đảm bảo tính rõ ràng, minh bạch và hiệu quả.

III. Quy Trình Quản Lý Chi Thường Xuyên tại KBNN Phú Bình

Quản lý chi thường xuyên NSNN là quá trình các cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền sử dụng những công cụ, biện pháp tổng hợp để tập trung một phần nguồn tài chính (NSNN) để hình thành quỹ ngân sách của địa phương (theo các chức năng thẩm quyền của địa phương được phân định theo các quy định của pháp luật) và thực hiện phân phối, sử dụng quỹ NSNN một cách hợp lý, có hiệu quả nhằm đảm bảo thực hiện các yêu cầu của Nhà nước giao cho địa phương theo những nguyên tắc đã được xác lập, đảm bảo cho các khoản chi thường xuyên được sử dụng đúng mục tiêu kinh tế - xã hội của địa phương, tiết kiệm và hiệu quả (Nguyễn Văn Biểu, 2005). Quản lý chi thường xuyên NSNN tại kho bạc nhà nước là quá trình KBNN áp dụng các công cụ và phương pháp quản lý nhằm sử dụng tiết kiệm các khoản chi thường xuyên phục vụ các hoạt động tại KBNN bao gồm: hoạt động chi thanh toán cá nhân, hoạt động nghiệp vụ; hoạt động quản lý.

3.1. Các Bước trong Quy Trình Quản Lý Chi Thường Xuyên

Quy trình quản lý chi thường xuyên bao gồm nhiều bước, từ lập dự toán, phân bổ ngân sách, thực hiện chi tiêu đến kiểm tra, giám sát và quyết toán. Mỗi bước đều có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính hiệu quả và minh bạch của quá trình quản lý chi tiêu công. Cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định và hướng dẫn để đảm bảo quy trình được thực hiện đúng đắn.

3.2. Vai Trò của KBNN trong Kiểm Soát Chi Thường Xuyên

KBNN đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát chi thường xuyên, đảm bảo các khoản chi tiêu được thực hiện đúng mục đích, đúng quy định và hiệu quả. KBNN có quyền từ chối thanh toán các khoản chi không hợp lệ hoặc tạm dừng thanh toán theo yêu cầu của cơ quan tài chính. Việc kiểm soát chặt chẽ từ KBNN giúp ngăn chặn tình trạng lãng phí và tham nhũng trong chi tiêu công.

IV. Giải Pháp Nâng Cao Quản Lý Chi Thường Xuyên tại Phú Bình

Quản lý chi thường xuyên tại KBNN được coi là hợp lý, có hiệu quả nếu nó tạo ra được một cơ chế quản lý chi thường xuyên thích hợp, có tác động tích cực tới sự phát triển bền vững của KBNN cũng như sự phát triển kinh tế - xã hội địa phương (Trần Thị Thảo, 2005). Chủ thể quản lý: chủ thể quản lý chỉ thường xuyên NSNN tại KBNN là bộ phận kế toán tài chính dưới sự chỉ đạo của Ban lãnh đạo kho bạc. Theo đó, bộ phận tài chính, kế toán của đơn vị có nhiệm vụ xây dựng dự toán, tổ chức thực hiện chi và phối hợp với ban lãnh đạo kho bạc thực hiện kiểm tra, kiểm soát định kỳ để phát hiện những sai sót, bất hợp lý, từ chối những khoản chi không hợp lệ. Đây là cơ sở giúp tiết kiệm nguồn NSNN, đảm bảo chi đúng, chi đủ phục vụ các hoạt động thường xuyên của đơn vị.

4.1. Tăng Cường Kiểm Tra Giám Sát Chi Tiêu Công

Cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát chi tiêu công để phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm, lãng phí. Việc kiểm tra, giám sát cần được thực hiện thường xuyên, định kỳ và đột xuất, đảm bảo tính khách quan, minh bạch và hiệu quả. Đồng thời, cần có cơ chế khuyến khích người dân tham gia giám sát chi tiêu công.

4.2. Nâng Cao Năng Lực Cán Bộ Quản Lý Ngân Sách

Nâng cao năng lực cán bộ quản lý ngân sách là yếu tố then chốt để cải thiện hiệu quả quản lý chi tiêu công. Cần tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ, giúp họ nắm vững các quy định, quy trình và kỹ năng quản lý ngân sách. Đồng thời, cần có chính sách đãi ngộ hợp lý để thu hút và giữ chân những cán bộ giỏi.

4.3. Ứng Dụng Công Nghệ Thông Tin vào Quản Lý Chi

Ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý chi tiêu công giúp tăng cường tính minh bạch, hiệu quả và giảm thiểu rủi ro. Cần xây dựng hệ thống thông tin quản lý ngân sách hiện đại, cho phép theo dõi, kiểm soát chi tiêu công một cách trực tuyến và thời gian thực. Đồng thời, cần đẩy mạnh việc công khai thông tin về ngân sách trên các phương tiện truyền thông để người dân dễ dàng tiếp cận và giám sát.

V. Nguyên Tắc Quản Lý Chi Ngân Sách Nhà Nước Hiệu Quả

Tại KBNN, bộ phận tài chính kế toán thực hiện quản lý chi thường xuyên dựa trên công cụ chính sách, quy định hiện hành điều chỉnh, hướng dẫn hoạt động ngân sách. Đối với các khoản chi thường xuyên tại kho bạc, bộ phận kế toán sẽ căn cứ vào định mức chi thường xuyên của đơn vị do Ban lãnh đạo kho bạc ban hành có sự phê duyệt của kho bạc cấp trên. Đồng thời, bộ phận kế toán cũng căn cứ vào giấy tờ, chứng từ phát sinh khoản chi để thực hiện quản lý chi thường xuyên, ra quyết định chi hoặc từ chối chi các khoản chi của cá nhân. Chi ngân sách phải đảm bảo kỷ luật tài chính tổng thể: Chi ngân sách phải được tính toán trong khả năng nguồn lực huy động được từ nền kinh tế và các nguồn khác. Khả năng này không chỉ tính trong một năm mà phải được tính trong trung hạn (3-5 năm), kết hợp với dự báo xảy ra rủi ro, chỉ có như Vậy mới đảm bảo tính ổn định và bền vững của ngân sách trong trung hạn.

5.1. Đảm Bảo Kỷ Luật Tài Chính và Tính Bền Vững

Chi ngân sách phải được tính toán trong khả năng nguồn lực huy động được từ nền kinh tế và các nguồn khác. Khả năng này không chỉ tính trong một năm mà phải được tính trong trung hạn (3-5 năm), kết hợp với dự báo xảy ra rủi ro, chỉ có như vậy mới đảm bảo tính ổn định và bền vững của ngân sách trong trung hạn. Nhìn chung các nhà quản lý phải dự tính được rủi ro về thu và sự biến động về chi để có chính sách đối ứng với những tình huống có thể xảy ra và dự tính nhiều phương án.

5.2. Gắn Chi Ngân Sách với Mục Tiêu Phát Triển Kinh Tế

Chi ngân sách nhà nước phải gắn với chính sách kinh tế gắn với mục tiêu phát triển kinh tế trung và dài hạn: Chi ngân sách phải dựa trên nguồn thu có được, nhưng nguồn thu lại được hình thành chủ yếu từ hoạt động kinh tế và gắn với chính sách kinh tế, gắn với mục tiêu vĩ mô. Mặt khác trong bất kể nền kinh tế nào và đặc biệt là kinh tế thị trường, trách nhiệm của Nhà nước là phải tập trung giải quyết vấn đề về phát triển kinh tế xã hội, giáo dục, y tế, xoá đói giảm nghèo, trợ cấp xã hội, bảo vệ môi trường, phòng chống dịch bệnh, khắc phục chênh lệch giữa các vùng, miền. NSNN chính là công cụ để Nhà nước thực hiện trách nhiệm xã hội to lớn đó.

VI. Minh Bạch và Công Khai trong Quản Lý Chi Ngân Sách

Chi ngân sách phải đảm bảo tính minh bạch, công khai trong cả quy trình từ khâu lập, tổ chức thực hiện, quyết toán, báo cáo và kiểm toán. Thực hiện nguyên tắc này vừa nâng cao trách nhiệm của các tổ chức cá nhân có liên quan đến ngân sách, vừa đảm bảo sử dụng ngân sách có hiệu quả, vừa giúp cho phát hiện chỉnh sửa để thông tin về ngân sách sát đúng thực tiễn hơn. Chi ngân sách phải cân đối hài hoà giữa ngành, địa phương, giữa trung ương địa phương, kết hợp giải quết ưu tiên chiến lược trong trong năm với trung và dài hạn: Giải quyết mối quan hệ giữa phát triển ngành - địa phương, giữa các ngành, giữa các địa phương để xây dựng ngân sách, thúc đẩy phát triển cân đối, toàn diện, tạo ra mối quan hệ tương tác hỗ trợ lẫn nhau giữa các ngành các địa phương.

6.1. Công Khai Thông Tin Ngân Sách cho Người Dân

Việc công khai thông tin ngân sách cho người dân là rất quan trọng để tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình của các cơ quan nhà nước. Thông tin cần được công khai bao gồm dự toán, quyết toán, các khoản chi tiêu lớn và các dự án đầu tư công. Việc công khai thông tin giúp người dân có thể giám sát và đánh giá hiệu quả sử dụng ngân sách.

6.2. Kiểm Toán Độc Lập và Báo Cáo Minh Bạch

Cần có cơ chế kiểm toán độc lập để đảm bảo tính khách quan và chính xác của thông tin tài chính. Báo cáo tài chính cần được lập một cách minh bạch, rõ ràng và dễ hiểu, giúp người dân và các nhà quản lý có thể đánh giá được tình hình tài chính của địa phương. Đồng thời, cần có cơ chế xử lý nghiêm các sai phạm trong quản lý tài chính.

Tổng quan nghiên cứu

Quản lý chi thường xuyên từ ngân sách nhà nước (NSNN) là một trong những hoạt động trọng yếu nhằm đảm bảo sự vận hành ổn định và hiệu quả của bộ máy nhà nước, đồng thời góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Tại huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên, Kho bạc Nhà nước (KBNN) đóng vai trò trung tâm trong việc quản lý và kiểm soát các khoản chi thường xuyên NSNN. Giai đoạn 2017-2019, tổng thu NSNN tại KBNN huyện Phú Bình liên tục tăng trưởng, với số thu thực hiện năm 2019 đạt 139 tỷ đồng, vượt 48% so với dự toán giao. Tuy nhiên, công tác quản lý chi thường xuyên vẫn còn tồn tại những hạn chế như việc sử dụng ngân sách chưa hiệu quả, phân công nhiệm vụ chưa tối ưu, và nguy cơ lãng phí nguồn lực.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng quản lý chi thường xuyên tại KBNN Phú Bình, xác định những tồn tại, nguyên nhân và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên NSNN. Phạm vi nghiên cứu tập trung tại KBNN huyện Phú Bình, với dữ liệu thu thập trong giai đoạn 2017-2019 và khảo sát sơ cấp năm 2019. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hoàn thiện cơ chế quản lý chi thường xuyên NSNN, góp phần tiết kiệm ngân sách, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững tại địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản lý ngân sách nhà nước và quản lý chi thường xuyên NSNN, trong đó:

• Lý thuyết quản lý ngân sách nhà nước: NSNN là công cụ điều tiết vĩ mô, phân phối nguồn lực tài chính nhằm thực hiện các chức năng kinh tế, chính trị, xã hội của Nhà nước. Quản lý chi NSNN phải đảm bảo tính minh bạch, hiệu quả, tiết kiệm và phù hợp với chính sách phát triển kinh tế - xã hội.

• Lý thuyết quản lý chi thường xuyên NSNN: Quản lý chi thường xuyên là quá trình sử dụng các công cụ, biện pháp để phân bổ, kiểm soát và sử dụng các khoản chi nhằm duy trì hoạt động ổn định của bộ máy nhà nước. Nguyên tắc quản lý chi bao gồm tính kỷ luật tài chính, minh bạch, cân đối giữa các ngành, địa phương và sự gắn kết giữa chi đầu tư và chi thường xuyên.

Các khái niệm chính bao gồm: dự toán chi thường xuyên, quyết toán chi thường xuyên, kiểm soát chi NSNN, định mức chi tiêu ngân sách, và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý chi.

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Nghiên cứu sử dụng dữ liệu thứ cấp từ các báo cáo tài chính, văn bản pháp luật, tài liệu hướng dẫn của Bộ Tài chính và KBNN tỉnh Thái Nguyên; đồng thời thu thập số liệu sơ cấp qua khảo sát toàn bộ 12 cán bộ, công chức tại KBNN huyện Phú Bình năm 2019.

• Phương pháp phân tích: Sử dụng phương pháp phân tích định lượng qua số liệu thống kê về dự toán, chi thực hiện và quyết toán chi thường xuyên; phân tích định tính qua khảo sát ý kiến cán bộ và so sánh với các quy định pháp luật hiện hành.

• Timeline nghiên cứu: Thu thập và phân tích dữ liệu giai đoạn 2017-2019; khảo sát sơ cấp thực hiện trong tháng 9 năm 2019; tổng hợp, đánh giá và đề xuất giải pháp hoàn thiện trong năm 2020.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tình hình lập dự toán chi thường xuyên: Giai đoạn 2017-2019, dự toán chi thường xuyên do KBNN huyện Phú Bình lập luôn cao hơn dự toán được giao, với chênh lệch lần lượt là 311 triệu đồng (2017), 254 triệu đồng (2018) và 321 triệu đồng (2019). Điều này phản ánh sự điều chỉnh, kiểm soát chặt chẽ của KBNN tỉnh nhằm tiết kiệm chi tiêu.

2. Cơ cấu dự toán chi thường xuyên: Khoản chi thanh toán cá nhân chiếm tỷ trọng lớn nhất, tăng từ 4.033 triệu đồng năm 2017 lên 4.806 triệu đồng năm 2019, tương ứng mức tăng gần 19%. Chi quản lý hành chính và chi hoạt động nghiệp vụ cũng tăng lần lượt 15,37% và 52,26% trong giai đoạn này.

3. Hiệu quả thực hiện chi thường xuyên: Số thu NSNN tại KBNN huyện Phú Bình tăng trưởng liên tục, năm 2019 đạt 139 tỷ đồng, vượt 48% so với dự toán giao. Kết quả quyết toán chi thường xuyên cho thấy KBNN huyện đã tiết kiệm được một phần dự toán, góp phần cân đối ngân sách địa phương.

4. Đánh giá quy trình quản lý chi thường xuyên: Khảo sát cán bộ cho thấy 83% đánh giá quy trình quản lý chi thường xuyên tại KBNN Phú Bình hợp lý và tuân thủ chặt chẽ quy định của hệ thống KBNN. Việc phân công nhiệm vụ rõ ràng được đánh giá cao với điểm trung bình 4,33/5.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của sự chênh lệch giữa dự toán lập và dự toán giao chủ yếu do KBNN tỉnh Thái Nguyên kiểm soát, loại bỏ các khoản chi không cần thiết, nhằm thực hiện chính sách tiết kiệm ngân sách. Việc chi thanh toán cá nhân chiếm tỷ trọng lớn phản ánh đặc thù hoạt động của KBNN huyện, tập trung vào chi trả lương, phụ cấp cho cán bộ công chức. Sự tăng trưởng thu NSNN và tiết kiệm chi thường xuyên cho thấy hiệu quả quản lý tài chính được cải thiện qua các năm.

So sánh với các nghiên cứu tại KBNN huyện khác như Sơn Tây, Phúc Thọ và Đại Từ, KBNN Phú Bình có nhiều điểm tương đồng về quy trình quản lý và ứng dụng công nghệ thông tin, tuy nhiên vẫn còn hạn chế về nguồn nhân lực và phân công nhiệm vụ do quy mô nhỏ. Việc ứng dụng công nghệ thông tin được đánh giá là yếu tố then chốt giúp nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ so sánh dự toán lập và dự toán giao, bảng phân bổ dự toán chi theo từng khoản và biểu đồ tăng trưởng thu NSNN qua các năm, giúp minh họa rõ nét hiệu quả quản lý chi thường xuyên tại KBNN Phú Bình.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Nâng cao chất lượng lập dự toán chi thường xuyên: Tăng cường đào tạo cán bộ kế toán, áp dụng các phương pháp dự báo chính xác hơn, đảm bảo dự toán sát thực tế nhu cầu chi tiêu. Mục tiêu giảm chênh lệch giữa dự toán lập và dự toán giao xuống dưới 5% trong vòng 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo KBNN huyện phối hợp với KBNN tỉnh.

2. Tối ưu hóa phân bổ dự toán chi: Xây dựng cơ chế phân bổ dự toán linh hoạt, gắn với hiệu quả sử dụng ngân sách và đặc thù từng đơn vị, tránh phân bổ theo định mức cố định. Mục tiêu tăng hiệu quả sử dụng ngân sách lên 10% trong 3 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng kế toán và Ban giám đốc KBNN huyện.

3. Tăng cường kiểm tra, kiểm soát chi thường xuyên: Thiết lập hệ thống kiểm soát nội bộ chặt chẽ, thực hiện kiểm tra định kỳ và đột xuất nhằm phát hiện kịp thời các sai phạm, giảm thiểu lãng phí. Mục tiêu giảm tỷ lệ sai sót chi không hợp lệ xuống dưới 2% trong năm đầu tiên. Chủ thể thực hiện: Bộ phận kiểm soát nội bộ và Ban giám đốc KBNN huyện.

4. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin: Hoàn thiện hệ thống phần mềm quản lý chi, đào tạo nâng cao trình độ tin học cho cán bộ, đảm bảo quy trình quản lý chi thường xuyên được tự động hóa và minh bạch. Mục tiêu hoàn thành ứng dụng công nghệ mới trong 12 tháng tới. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo KBNN huyện phối hợp với KBNN tỉnh và Bộ Tài chính.

5. Phát triển nguồn nhân lực: Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, kỹ năng quản lý ngân sách cho cán bộ, đặc biệt là cán bộ trẻ, nhằm nâng cao năng lực và giảm thiểu tình trạng kiêm nhiệm gây áp lực công việc. Mục tiêu nâng tỷ lệ cán bộ có trình độ đại học trở lên lên 70% trong 3 năm. Chủ thể thực hiện: Ban giám đốc KBNN huyện phối hợp với các cơ sở đào tạo.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý Kho bạc Nhà nước các cấp: Nghiên cứu giúp hiểu rõ quy trình, thực trạng và giải pháp quản lý chi thường xuyên NSNN, từ đó nâng cao hiệu quả công tác quản lý tài chính công.

2. Lãnh đạo và chuyên viên các cơ quan tài chính địa phương: Áp dụng các kiến thức và giải pháp đề xuất để cải thiện công tác lập dự toán, phân bổ và kiểm soát chi ngân sách tại địa phương.

3. Giảng viên và sinh viên ngành Quản lý kinh tế, Tài chính công: Tài liệu tham khảo bổ ích cho việc giảng dạy, học tập và nghiên cứu về quản lý ngân sách nhà nước và quản lý chi thường xuyên.

4. Các nhà hoạch định chính sách và chuyên gia tài chính công: Cung cấp cơ sở thực tiễn và phân tích chuyên sâu để xây dựng, hoàn thiện chính sách quản lý chi ngân sách hiệu quả, phù hợp với điều kiện địa phương.

Câu hỏi thường gặp

1. Quản lý chi thường xuyên NSNN là gì?
   Quản lý chi thường xuyên NSNN là quá trình sử dụng các công cụ, biện pháp để phân bổ, kiểm soát và sử dụng các khoản chi nhằm duy trì hoạt động ổn định của bộ máy nhà nước, đảm bảo chi đúng mục đích, tiết kiệm và hiệu quả.

2. Tại sao dự toán chi thường xuyên lập và giao lại có sự chênh lệch?
   Chênh lệch do KBNN tỉnh kiểm soát, loại bỏ các khoản chi không cần thiết hoặc vượt định mức nhằm thực hiện chính sách tiết kiệm ngân sách, đảm bảo cân đối thu - chi.

3. Các khoản chi thường xuyên chính tại KBNN Phú Bình gồm những gì?
   Bao gồm chi thanh toán cá nhân (lương, phụ cấp), chi quản lý hành chính (vật tư, hội nghị, sửa chữa) và chi hoạt động nghiệp vụ (mua sắm thiết bị, bảo vệ kho quỹ).

4. Ứng dụng công nghệ thông tin giúp gì trong quản lý chi thường xuyên?
   Giúp tự động hóa quy trình, tăng tốc độ xử lý, nâng cao tính chính xác và minh bạch, giảm thiểu sai sót và gian lận trong quản lý chi ngân sách.

5. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên tại KBNN huyện?
   Cần nâng cao chất lượng lập dự toán, tối ưu phân bổ chi, tăng cường kiểm soát, ứng dụng công nghệ thông tin và phát triển nguồn nhân lực chuyên môn cao.

Kết luận

• Quản lý chi thường xuyên NSNN tại KBNN huyện Phú Bình đã đạt được nhiều kết quả tích cực, góp phần đảm bảo hoạt động ổn định của bộ máy nhà nước và phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
• Tồn tại chính là sự chênh lệch giữa dự toán lập và dự toán giao, phân công nhiệm vụ còn hạn chế do quy mô nhỏ, và cần nâng cao ứng dụng công nghệ thông tin.
• Đề xuất các giải pháp trọng tâm gồm nâng cao chất lượng lập dự toán, tối ưu phân bổ chi, tăng cường kiểm soát, ứng dụng công nghệ và phát triển nguồn nhân lực.
• Nghiên cứu có thể được tiếp tục mở rộng với dữ liệu cập nhật và áp dụng mô hình quản lý hiện đại hơn trong giai đoạn tới.
• Kêu gọi các cơ quan quản lý và cán bộ KBNN huyện Phú Bình phối hợp triển khai các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên, góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững.