## Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu liên tục đối mặt với nhiều khó khăn như căng thẳng kinh tế Mỹ - Trung, đại dịch COVID-19, và các xung đột địa chính trị, hoạt động tài trợ chuỗi cung ứng trở thành một yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp duy trì và phát triển. Việt Nam, với vai trò ngày càng quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu, đang cần phát triển mạnh mẽ dịch vụ tài trợ chuỗi cung ứng để hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước. Tài trợ chuỗi cung ứng (Supply Chain Finance - SCF) là giải pháp tài chính giúp tối ưu vốn lưu động và nâng cao khả năng thanh khoản cho các bên trong chuỗi cung ứng, đặc biệt trong thương mại quốc tế và nội địa.
Luận văn tập trung nghiên cứu thực trạng và giải pháp phát triển tài trợ chuỗi cung ứng tại Ngân hàng TNHH MTV Shinhan Việt Nam, một ngân hàng có vốn đầu tư nước ngoài, bắt đầu triển khai dịch vụ này từ tháng 4/2022. Mục tiêu nghiên cứu là đánh giá hiệu quả các sản phẩm tài trợ chuỗi cung ứng hiện có, nhận diện hạn chế và đề xuất giải pháp phát triển phù hợp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân hàng. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các chi nhánh và phòng giao dịch của Shinhan tại Việt Nam, trong giai đoạn từ tháng 4/2022 đến nay.
Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển tài trợ chuỗi cung ứng tại Việt Nam, góp phần hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ, tăng cường hiệu quả quản trị chuỗi cung ứng, đồng thời nâng cao vị thế của ngân hàng trong thị trường tài chính hiện đại.
## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
### Khung lý thuyết áp dụng
Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:
- **Lý thuyết tài trợ chuỗi cung ứng (SCF):** Định nghĩa SCF là việc sử dụng các kỹ thuật tài chính và công nghệ để tối ưu vốn lưu động và thanh khoản trong chuỗi cung ứng, đặc biệt áp dụng trong phương thức thanh toán ghi sổ.
- **Mô hình quản trị chuỗi cung ứng:** Tập trung vào kiểm soát, giám sát và phối hợp các hoạt động sản xuất, tồn kho, phân phối nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường hiệu quả.
- **Khái niệm tài trợ khoản phải thu, forfaiting, bao thanh toán, chiết khấu tín dụng thư xuất khẩu:** Các sản phẩm tài trợ chuỗi cung ứng được phân loại thành nhóm giải pháp trực tiếp và gián tiếp, giúp doanh nghiệp tối ưu dòng tiền và giảm rủi ro tài chính.
- **Luật và quy định quốc tế:** Áp dụng các quy định của UCP 600, ISBP, URF 800, Thông tư 02/2017/TT-NHNN và Thông tư 04/2013/TT-NHNN về hoạt động chiết khấu, bao thanh toán và chuyển nhượng công cụ chuyển nhượng.
### Phương pháp nghiên cứu
- **Nguồn dữ liệu:** Thu thập số liệu thực tế từ Ngân hàng Shinhan Việt Nam, các báo cáo tài chính, tài liệu pháp lý, và nghiên cứu so sánh với các ngân hàng khác trong nước và quốc tế.
- **Phương pháp phân tích:** Sử dụng phương pháp thống kê mô tả, so sánh, phân tích SWOT để đánh giá thực trạng và hiệu quả hoạt động tài trợ chuỗi cung ứng.
- **Cỡ mẫu và chọn mẫu:** Nghiên cứu tập trung vào toàn bộ các chi nhánh và phòng giao dịch của Shinhan tại Việt Nam, với dữ liệu thu thập từ tháng 4/2022 đến nay.
- **Timeline nghiên cứu:** Quá trình nghiên cứu kéo dài trong năm 2023, bao gồm thu thập dữ liệu, phân tích, và đề xuất giải pháp.
## Kết quả nghiên cứu và thảo luận
### Những phát hiện chính
- **Phát hiện 1:** Ngân hàng Shinhan Việt Nam đã triển khai thành công các sản phẩm tài trợ chuỗi cung ứng như khoản vay nhờ thu, thư tín dụng UPAS nội địa và gói vay đại lý ô tô. Khoản vay nhờ thu chiếm tỷ lệ lên đến 90% giá trị nhờ thu, giúp khách hàng tiếp cận vốn nhanh chóng với lãi suất ưu đãi.
- **Phát hiện 2:** Tỷ lệ khách hàng mới tăng trung bình khoảng 15% mỗi năm nhờ áp dụng công nghệ 4.0 trong quản lý và kết nối nền tảng tài trợ chuỗi cung ứng, nâng cao hiệu quả giao dịch và giảm thời gian xử lý.
- **Phát hiện 3:** Lợi nhuận từ hoạt động tài trợ chuỗi cung ứng đóng góp khoảng 20% tổng lợi nhuận hoạt động của ngân hàng, cho thấy tiềm năng phát triển lớn trong lĩnh vực này.
- **Phát hiện 4:** Một số hạn chế được ghi nhận gồm quy trình phê duyệt còn phức tạp, nhân sự chưa được đào tạo chuyên sâu, và hệ thống công nghệ chưa hoàn toàn đồng bộ, ảnh hưởng đến tốc độ và chất lượng dịch vụ.
### Thảo luận kết quả
Nguyên nhân của những hạn chế trên chủ yếu do tài trợ chuỗi cung ứng là lĩnh vực mới tại Việt Nam, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên và nền tảng công nghệ hiện đại. So với các ngân hàng lớn trong khu vực như Standard Chartered hay Techcombank, Shinhan còn đang trong giai đoạn hoàn thiện sản phẩm và quy trình. Việc áp dụng công nghệ 4.0 đã giúp ngân hàng tăng trưởng khách hàng mới và nâng cao hiệu quả hoạt động, phù hợp với xu hướng toàn cầu về số hóa tài chính. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng khách hàng và lợi nhuận theo từng sản phẩm tài trợ, cũng như bảng so sánh các chỉ tiêu hiệu quả với các ngân hàng khác.
## Đề xuất và khuyến nghị
- **Đa dạng hóa sản phẩm tài trợ chuỗi cung ứng:** Phát triển thêm các sản phẩm mới phù hợp với nhu cầu đa dạng của doanh nghiệp, nhằm tăng thị phần và doanh thu trong vòng 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: Ban phát triển sản phẩm ngân hàng.
- **Tăng tốc chuyển đổi số:** Đầu tư nâng cấp nền tảng công nghệ, tích hợp AI và blockchain để tối ưu quy trình phê duyệt và quản lý rủi ro, giảm thời gian xử lý xuống dưới 24 giờ trong 12 tháng tới. Chủ thể thực hiện: Phòng công nghệ thông tin.
- **Nâng cao chất lượng nhân sự:** Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về tài trợ chuỗi cung ứng và kỹ năng tư vấn khách hàng, nhằm tăng tỷ lệ hài lòng khách hàng lên trên 90% trong 18 tháng. Chủ thể thực hiện: Phòng nhân sự và đào tạo.
- **Chính sách đãi ngộ nhân sự:** Xây dựng chính sách thưởng và thăng tiến rõ ràng để giữ chân nhân tài, giảm tỷ lệ nghỉ việc dưới 5% mỗi năm. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo ngân hàng.
- **Phát triển hệ sinh thái số riêng:** Xây dựng hệ sinh thái số kết nối các bên trong chuỗi cung ứng, tạo thuận lợi cho giao dịch và tài trợ, dự kiến hoàn thành trong 3 năm. Chủ thể thực hiện: Ban chiến lược và công nghệ.
## Đối tượng nên tham khảo luận văn
- **Ngân hàng và tổ chức tài chính:** Nghiên cứu để phát triển sản phẩm tài trợ chuỗi cung ứng, nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng thị trường.
- **Doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN):** Hiểu rõ các giải pháp tài chính hỗ trợ vốn lưu động, giúp cải thiện dòng tiền và tăng cường quản trị chuỗi cung ứng.
- **Nhà quản lý và hoạch định chính sách:** Tham khảo để xây dựng chính sách hỗ trợ tài chính và phát triển thị trường tài trợ chuỗi cung ứng hiệu quả.
- **Học giả và sinh viên ngành Tài chính - Ngân hàng:** Tài liệu tham khảo chuyên sâu về lý thuyết, thực tiễn và giải pháp phát triển tài trợ chuỗi cung ứng tại Việt Nam.
## Câu hỏi thường gặp
1. **Tài trợ chuỗi cung ứng là gì?**
Tài trợ chuỗi cung ứng là giải pháp tài chính giúp tối ưu vốn lưu động và thanh khoản cho các bên trong chuỗi cung ứng thông qua các sản phẩm như chiết khấu khoản phải thu, forfaiting, bao thanh toán.
2. **Ngân hàng Shinhan Việt Nam có những sản phẩm tài trợ chuỗi cung ứng nào?**
Ngân hàng cung cấp khoản vay nhờ thu, thư tín dụng UPAS nội địa và gói vay đại lý ô tô, với các ưu đãi về lãi suất và thủ tục đơn giản.
3. **Lợi ích của tài trợ chuỗi cung ứng đối với doanh nghiệp là gì?**
Giúp doanh nghiệp cải thiện dòng tiền, giảm rủi ro tài chính, tăng khả năng thanh toán và duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh hiệu quả.
4. **Phương pháp nghiên cứu của luận văn là gì?**
Sử dụng kết hợp thu thập tài liệu, thống kê, phân tích so sánh và tổng hợp dữ liệu thực tế từ ngân hàng và các tổ chức tài chính khác.
5. **Các thách thức khi phát triển tài trợ chuỗi cung ứng tại Việt Nam?**
Bao gồm hạn chế về công nghệ, nhân sự chưa chuyên sâu, quy trình phê duyệt phức tạp và thiếu sự phối hợp đồng bộ giữa các bên.
## Kết luận
- Tài trợ chuỗi cung ứng là xu hướng phát triển tất yếu, giúp tối ưu vốn lưu động và nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng tại Việt Nam.
- Ngân hàng Shinhan Việt Nam đã triển khai thành công các sản phẩm tài trợ chuỗi cung ứng với nhiều ưu điểm nhưng còn tồn tại hạn chế cần khắc phục.
- Việc áp dụng công nghệ hiện đại và nâng cao chất lượng nhân sự là yếu tố then chốt để phát triển dịch vụ này.
- Các giải pháp đề xuất tập trung vào đa dạng sản phẩm, chuyển đổi số, đào tạo nhân sự và phát triển hệ sinh thái số.
- Nghiên cứu mở ra hướng đi mới cho ngân hàng và doanh nghiệp trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững chuỗi cung ứng.
Hành động tiếp theo là triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và ứng dụng công nghệ mới nhằm nâng cao hiệu quả tài trợ chuỗi cung ứng tại Việt Nam.