Khóa Luận Tốt Nghiệp: Phát Triển Năng Lực Vận Dụng Kiến Thức Khoa Học Lớp 4 Cho Học Sinh Tiểu Học

• Tác giả: Nguyễn Thị Mến
• Người hướng dẫn: Th.S Phạm Thị Ánh Hồng
• Trường học: Trường Đại học Hải Phòng
• Chuyên ngành: Giáo dục Tiểu học
• Đề tài: Phát triển năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học cho học sinh trong dạy học môn Khoa học lớp 4
• Loại tài liệu: khóa luận tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hải Phòng

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Lí do chọn đề tài
• 0.2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
• 0.3. Những nghiên cứu về dạy học theo hướng phát triển năng lực
• 0.4. Những nghiên cứu về dạy học theo hướng phát triển năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học
• 0.5. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
• 0.6. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
• 0.7. Phạm vi nghiên cứu
• 0.8. Giả thuyết khoa học
• 0.9. Đóng góp mới của đề tài
• 0.10. Phương pháp nghiên cứu
• 0.11. Cấu trúc đề tài
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
• 1.1. Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học
• 1.2. Cấu trúc năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học
• 1.3. Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học của học sinh trong dạy học môn Khoa học
• 1.4. Các biểu hiện năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học của học sinh trong dạy học môn Khoa học
• 1.5. Ý nghĩa của việc phát triển năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học cho học sinh trong dạy học môn Khoa học
• 1.6. Cơ sở thực tiễn
• 1.6.1. Khảo sát nội dung, chương trình môn Khoa học lớp 4
• 1.6.2. Thực trạng việc phát triển năng lực vận dụng các kiến thức, kĩ năng đã học cho học sinh trong dạy học môn Khoa học lớp 4 trên địa bàn thành phố Hải Phòng
• 1.6.2.1. Khái quát về khảo sát thực trạng
• 1.6.2.2. Kết quả nghiên cứu thực trạng
• 1.7. Tiểu kết chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC VẬN DỤNG KIẾN THỨC, KĨ NĂNG ĐÃ HỌC CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC MÔN KHOA HỌC LỚP 4
• 2.1. Một số nguyên tắc đề xuất biện pháp phát triển năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học cho học sinh trong dạy học môn Khoa học lớp 4
• 2.2. Đảm bảo phù hợp với mục tiêu môn học
• 2.3. Đảm bảo tính hệ thống và logic về nội dung dạy học
• 2.4. Đảm bảo tính sát thực kinh nghiệm của học sinh gắn với ngữ cảnh thực tiễn
• 2.5. Đảm bảo tính vừa sức và theo hướng phát triển năng lực vận dụng kiến thức vào thực tiễn với học sinh
• 2.6. Đề xuất một số biện pháp phát triển năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học cho học sinh trong dạy học môn Khoa học lớp 4
• 2.6.1. Biện pháp 1: Xây dựng quy trình tổ chức dạy học môn Khoa học lớp 4 nhằm phát triển năng lực vận kiến thức, kĩ năng đã học cho học sinh
• 2.6.2. Biện pháp 2: Thiết kế một số hoạt động học tập trong dạy học môn Khoa học lớp 4 nhằm phát triển năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học cho học sinh
• 2.6.3. Biện pháp 3: Tổ chức đánh giá việc phát triển năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học cho học sinh trong dạy học môn Khoa học lớp 4
• 2.7. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
• 3.1. Mục đích và nhiệm vụ thực nghiệm
• 3.1.1. Mục đích thực nghiệm
• 3.1.2. Nhiệm vụ thực nghiệm
• 3.2. Đối tượng và thời gian thực nghiệm
• 3.3. Nội dung và cách thức thực nghiệm
• 3.3.1. Nội dung thực nghiệm
• 3.3.2. Cách thức thực nghiệm
• 3.4. Kết quả thực nghiệm
• 3.5. Tiểu kết chương 3
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Phát triển năng lực học sinh

Phát triển năng lực học sinh là mục tiêu trọng tâm trong giáo dục hiện đại, đặc biệt ở cấp tiểu học. Việc này không chỉ giúp học sinh nắm vững kiến thức mà còn hình thành khả năng tư duy, sáng tạo và giải quyết vấn đề. Trong môn Khoa học lớp 4, phát triển năng lực được thể hiện qua việc học sinh vận dụng kiến thức vào thực tiễn, từ đó phát triển tư duy phản biện và kỹ năng mềm. Các hoạt động trải nghiệm và phương pháp học tập chủ động đóng vai trò quan trọng trong quá trình này.

1.1. Vai trò của giáo dục tiểu học

Giáo dục tiểu học là nền tảng giúp học sinh hình thành các kỹ năng cơ bản và phát triển năng lực toàn diện. Trong môn Khoa học lớp 4, giáo dục tiểu học tập trung vào việc giúp học sinh hiểu và vận dụng kiến thức khoa học vào đời sống. Các hoạt động thực hành, thí nghiệm và trải nghiệm thực tế giúp học sinh phát triển khả năng tư duy và giải quyết vấn đề một cách hiệu quả.

1.2. Phương pháp học tập hiệu quả

Phương pháp học tập chủ động và tích cực là yếu tố then chốt trong việc phát triển năng lực học sinh. Các phương pháp như học qua dự án, thảo luận nhóm và thực hành thí nghiệm giúp học sinh không chỉ tiếp thu kiến thức mà còn biết cách vận dụng chúng vào thực tế. Điều này đặc biệt quan trọng trong môn Khoa học lớp 4, nơi học sinh cần hiểu và áp dụng các kiến thức khoa học tự nhiên vào cuộc sống hàng ngày.

II. Vận dụng kiến thức khoa học

Vận dụng kiến thức khoa học là khả năng học sinh áp dụng những kiến thức đã học vào thực tiễn, giải quyết các vấn đề trong cuộc sống. Trong môn Khoa học lớp 4, việc vận dụng kiến thức được thể hiện qua các hoạt động thí nghiệm, quan sát và phân tích hiện tượng tự nhiên. Điều này giúp học sinh không chỉ hiểu sâu hơn về thế giới xung quanh mà còn phát triển kỹ năng tư duy logic và phản biện.

2.1. Khoa học tự nhiên và ứng dụng

Khoa học tự nhiên là môn học giúp học sinh khám phá và hiểu biết về thế giới tự nhiên. Trong chương trình lớp 4, học sinh được học về các hiện tượng tự nhiên như chu kỳ sống của thực vật, động vật và các yếu tố môi trường. Việc vận dụng kiến thức này vào thực tế giúp học sinh phát triển khả năng quan sát, phân tích và đưa ra kết luận khoa học.

2.2. Kỹ năng giải quyết vấn đề

Kỹ năng giải quyết vấn đề là một trong những năng lực quan trọng được phát triển thông qua việc vận dụng kiến thức khoa học. Trong môn Khoa học lớp 4, học sinh được hướng dẫn cách tiếp cận và giải quyết các vấn đề thực tế thông qua các hoạt động thí nghiệm và thảo luận nhóm. Điều này không chỉ giúp học sinh hiểu sâu hơn về kiến thức mà còn rèn luyện khả năng tư duy độc lập và sáng tạo.

III. Giáo dục STEM và hoạt động trải nghiệm

Giáo dục STEM và hoạt động trải nghiệm là hai phương pháp giáo dục hiện đại, giúp học sinh phát triển năng lực toàn diện. Trong môn Khoa học lớp 4, giáo dục STEM kết hợp kiến thức khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học, giúp học sinh hiểu và vận dụng kiến thức một cách tích hợp. Các hoạt động trải nghiệm thực tế như thí nghiệm, quan sát và dự án giúp học sinh phát triển kỹ năng mềm và khả năng ứng dụng kiến thức vào thực tiễn.

3.1. Tích hợp giáo dục STEM

Giáo dục STEM là phương pháp giáo dục tích hợp các môn khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học, giúp học sinh phát triển năng lực toàn diện. Trong môn Khoa học lớp 4, giáo dục STEM được áp dụng thông qua các hoạt động thí nghiệm, dự án và giải quyết vấn đề thực tế. Điều này giúp học sinh không chỉ hiểu sâu hơn về kiến thức mà còn phát triển kỹ năng tư duy logic và sáng tạo.

3.2. Hoạt động trải nghiệm thực tế

Hoạt động trải nghiệm là phương pháp giáo dục giúp học sinh học thông qua thực hành và trải nghiệm thực tế. Trong môn Khoa học lớp 4, các hoạt động như thí nghiệm, quan sát và dự án giúp học sinh hiểu và vận dụng kiến thức một cách hiệu quả. Điều này không chỉ giúp học sinh phát triển kỹ năng mềm mà còn rèn luyện khả năng tư duy độc lập và giải quyết vấn đề.