Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự phát triển nhanh chóng của ngành du lịch, du lịch sinh thái (DLST) đã trở thành một xu hướng quan trọng, đặc biệt tại các vùng có tài nguyên thiên nhiên phong phú như huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam. Theo số liệu thống kê, lượng khách du lịch đến Quảng Nam tăng trưởng đều đặn trong những năm gần đây, tuy nhiên đại dịch Covid-19 đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng, khiến lượng khách nội địa và quốc tế giảm mạnh trong năm 2020. Trước thực trạng này, việc phát triển loại hình du lịch sinh thái tại Nam Trà My không chỉ góp phần phục hồi ngành du lịch mà còn thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững, bảo tồn môi trường và văn hóa bản địa.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung vào việc đánh giá tiềm năng và thực trạng phát triển du lịch sinh thái tại huyện Nam Trà My, đồng thời đề xuất các giải pháp phát triển sản phẩm du lịch sinh thái mới phù hợp với điều kiện địa phương và nhu cầu thị trường giai đoạn 2020-2025. Phạm vi nghiên cứu chủ yếu giới hạn trong khu vực huyện Nam Trà My, với trọng tâm là hoạt động kinh doanh của Công ty TNHH MTV Dịch vụ Du lịch S-Tours, đơn vị tiên phong trong phát triển sản phẩm du lịch sinh thái tại địa phương.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc phát triển du lịch sinh thái bền vững, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế, bảo vệ môi trường và phát huy giá trị văn hóa dân tộc. Các chỉ số như số lượng khách du lịch, doanh thu và lợi nhuận của công ty S-Tours trong giai đoạn 2018-2020 được phân tích chi tiết để làm rõ tác động của dịch bệnh và tiềm năng phục hồi ngành du lịch sinh thái tại Nam Trà My.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình quản trị kinh doanh và du lịch sinh thái, trong đó có:

  • Khái niệm điểm đến du lịch theo Tổ chức Du lịch Thế giới (UN-WTO): điểm đến là vùng không gian địa lý mà khách du lịch lưu trú ít nhất một đêm, bao gồm các sản phẩm và dịch vụ du lịch, tài nguyên thu hút khách, có ranh giới hành chính và khả năng cạnh tranh trên thị trường.
  • Lý thuyết về du lịch sinh thái (Ecotourism): DLST là loại hình du lịch thiên nhiên có trách nhiệm, kết hợp phát triển kinh tế với bảo tồn môi trường và văn hóa bản địa, đồng thời hỗ trợ phát triển cộng đồng địa phương.
  • Ma trận phát triển sản phẩm - thị trường (Ansoff, 1957): được ứng dụng để phân tích chiến lược phát triển sản phẩm du lịch sinh thái mới nhằm tăng trưởng doanh thu trong thị trường hiện tại.
  • Các nguyên tắc cơ bản của du lịch sinh thái: bảo vệ môi trường, giáo dục môi trường, phát huy bản sắc văn hóa, tạo việc làm và lợi ích cho cộng đồng địa phương.

Các khái niệm chính bao gồm: điểm đến du lịch, loại hình du lịch sinh thái, phát triển sản phẩm du lịch, chiến lược marketing du lịch, và phát triển bền vững trong du lịch.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa thu thập dữ liệu thứ cấp và khảo sát thực địa:

  • Nguồn dữ liệu: thu thập từ các tài liệu chuyên ngành, báo cáo ngành, số liệu thống kê của Công ty S-Tours và các cơ quan quản lý địa phương, cùng các nghiên cứu trước đó về du lịch sinh thái và huyện Nam Trà My.
  • Phương pháp phân tích: sử dụng phân tích định lượng để đánh giá số liệu khách du lịch, doanh thu, lợi nhuận, cùng phân tích định tính qua khảo sát thực địa và phỏng vấn chuyên gia nhằm đánh giá thực trạng và tiềm năng phát triển.
  • Cỡ mẫu và chọn mẫu: khảo sát thực địa tại 10 xã của huyện Nam Trà My, tập trung vào các điểm du lịch sinh thái và các doanh nghiệp liên quan, đồng thời phỏng vấn các cán bộ quản lý, nhân viên công ty S-Tours và cộng đồng địa phương.
  • Timeline nghiên cứu: nghiên cứu được thực hiện trong giai đoạn 2020-2021, bao gồm thu thập dữ liệu, phân tích và đề xuất giải pháp phát triển du lịch sinh thái giai đoạn 2020-2025.

Phương pháp chuyên gia, tham chiếu và dự báo cũng được áp dụng để kiểm tra tính logic và khả thi của các giải pháp đề xuất.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng khách du lịch và doanh thu của Công ty S-Tours: Năm 2019, tổng số khách đạt 4.232 lượt, tăng 32,99% so với năm 2018 (3.182 lượt). Doanh thu năm 2019 đạt 20.298 triệu đồng, tăng 33,04% so với năm 2018 (15.261 triệu đồng). Tuy nhiên, năm 2020 do ảnh hưởng của Covid-19, lượng khách giảm còn 1.986 lượt (giảm 53% so với 2019), doanh thu giảm còn 10.263 triệu đồng (giảm 49,4%).

  2. Tiềm năng phát triển du lịch sinh thái tại Nam Trà My: Huyện có diện tích tự nhiên 82.253 ha, với 90% diện tích là núi đồi, hệ sinh thái đa dạng, nhiều sông suối, thác ghềnh và rừng nguyên sinh. Các dân tộc thiểu số như Xê Đăng, Ca Dong, M'Nông giữ được bản sắc văn hóa đặc trưng, tạo nên giá trị văn hóa độc đáo cho du lịch sinh thái. Cơ sở hạ tầng du lịch đang được đầu tư đồng bộ với hệ thống điện, nước sạch, giao thông và viễn thông được cải thiện đáng kể.

  3. Thực trạng sản phẩm du lịch sinh thái: Công ty S-Tours đã phát triển hơn 50 chương trình du lịch trong nước, trong đó có các tour du lịch sinh thái tại Nam Trà My. Các sản phẩm du lịch sinh thái hiện tại chủ yếu tập trung vào tham quan cảnh quan thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa dân tộc và các hoạt động khám phá tự nhiên. Tuy nhiên, các sản phẩm còn hạn chế về đa dạng trải nghiệm và dịch vụ hỗ trợ.

  4. Ảnh hưởng của dịch Covid-19 và xu hướng du lịch mới: Đại dịch đã làm thay đổi hành vi du khách, ưu tiên các yếu tố an toàn, vệ sinh và không gian mở. Khách du lịch có xu hướng lựa chọn các điểm đến gần, thời gian lưu trú ngắn và sản phẩm du lịch chất lượng cao hơn. Đây là cơ hội để phát triển các sản phẩm du lịch sinh thái phù hợp với nhu cầu mới.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ của ngành du lịch tại Nam Trà My trước đại dịch, phản ánh tiềm năng phát triển loại hình du lịch sinh thái dựa trên tài nguyên thiên nhiên và văn hóa đặc thù. Sự sụt giảm nghiêm trọng năm 2020 là hệ quả trực tiếp của các biện pháp giãn cách xã hội và hạn chế đi lại, tương tự với xu hướng chung của ngành du lịch toàn cầu.

So sánh với các nghiên cứu về du lịch sinh thái tại các khu vực khác như Tràng An (Ninh Bình), Nam Trà My có lợi thế về đa dạng sinh học và văn hóa dân tộc, nhưng cần cải thiện hơn về cơ sở vật chất kỹ thuật và đa dạng hóa sản phẩm để tăng sức hấp dẫn. Việc áp dụng ma trận Ansoff giúp xác định chiến lược phát triển sản phẩm mới nhằm đáp ứng nhu cầu thay đổi của khách hàng, đồng thời tăng cường liên kết giữa các bên liên quan.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng khách du lịch và doanh thu giai đoạn 2018-2020, bảng phân tích cơ cấu khách theo loại hình du lịch sinh thái, và sơ đồ mạng lưới sản phẩm du lịch sinh thái hiện có tại Nam Trà My.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Phát triển sản phẩm du lịch sinh thái đa dạng và đặc trưng: Thiết kế các tour du lịch sinh thái kết hợp trải nghiệm văn hóa dân tộc, khám phá thiên nhiên hoang sơ, và các hoạt động giáo dục môi trường. Mục tiêu tăng 20% số lượng sản phẩm mới trong giai đoạn 2021-2025. Chủ thể thực hiện: Công ty S-Tours phối hợp với chính quyền địa phương.

  2. Tăng cường đầu tư cơ sở hạ tầng và dịch vụ hỗ trợ: Nâng cấp hệ thống giao thông, cơ sở lưu trú, nhà hàng và các dịch vụ đi kèm để đáp ứng tiêu chuẩn du lịch sinh thái. Mục tiêu nâng cao công suất sử dụng buồng lưu trú lên 75% vào năm 2025. Chủ thể thực hiện: UBND huyện Nam Trà My, doanh nghiệp du lịch và nhà đầu tư.

  3. Xây dựng chiến lược marketing và xúc tiến hỗn hợp: Triển khai các chiến dịch truyền thông đa kênh, tập trung vào thị trường nội địa và quốc tế, nhấn mạnh giá trị bảo tồn môi trường và văn hóa bản địa. Mục tiêu tăng 30% lượt khách du lịch sinh thái đến Nam Trà My trong 5 năm tới. Chủ thể thực hiện: Công ty S-Tours, Sở Du lịch Quảng Nam.

  4. Phát triển nguồn nhân lực và hợp tác cộng đồng: Đào tạo hướng dẫn viên chuyên nghiệp, nâng cao nhận thức cộng đồng về du lịch sinh thái và bảo tồn. Mục tiêu 100% hướng dẫn viên được đào tạo chuyên sâu về DLST vào năm 2023. Chủ thể thực hiện: Công ty S-Tours, các tổ chức đào tạo, UBND huyện.

  5. Hoàn thiện cơ chế chính sách hỗ trợ phát triển du lịch sinh thái: Đề xuất các chính sách ưu đãi đầu tư, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững, đồng thời tăng cường quản lý nhà nước về du lịch sinh thái. Chủ thể thực hiện: UBND tỉnh Quảng Nam, UBND huyện Nam Trà My.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Doanh nghiệp du lịch và công ty lữ hành: Nhận diện cơ hội phát triển sản phẩm du lịch sinh thái mới, xây dựng chiến lược kinh doanh phù hợp với xu hướng thị trường và nhu cầu khách hàng.

  2. Cơ quan quản lý nhà nước về du lịch và phát triển kinh tế địa phương: Sử dụng kết quả nghiên cứu để hoạch định chính sách, quy hoạch phát triển du lịch bền vững, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý điểm đến.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản trị kinh doanh, du lịch: Tham khảo cơ sở lý luận, phương pháp nghiên cứu và kết quả thực tiễn về phát triển du lịch sinh thái tại vùng miền núi Việt Nam.

  4. Cộng đồng địa phương và các tổ chức phi chính phủ: Hiểu rõ vai trò và lợi ích của du lịch sinh thái trong phát triển kinh tế xã hội, bảo tồn văn hóa và môi trường, từ đó tham gia tích cực vào các hoạt động du lịch.

Câu hỏi thường gặp

  1. Du lịch sinh thái khác gì so với các loại hình du lịch khác?
    Du lịch sinh thái tập trung vào bảo tồn môi trường tự nhiên và văn hóa bản địa, đồng thời giáo dục du khách về giá trị sinh thái, khác với du lịch giải trí hay mua sắm chỉ chú trọng trải nghiệm và tiêu dùng.

  2. Tại sao Nam Trà My được đánh giá có tiềm năng phát triển du lịch sinh thái?
    Với 90% diện tích là núi đồi, hệ sinh thái đa dạng, nhiều sông suối, thác ghềnh và văn hóa đặc sắc của các dân tộc thiểu số, Nam Trà My có điều kiện tự nhiên và nhân văn thuận lợi cho phát triển DLST.

  3. Ảnh hưởng của dịch Covid-19 đến du lịch sinh thái tại Nam Trà My như thế nào?
    Dịch bệnh làm giảm hơn 50% lượng khách và doanh thu năm 2020 so với năm trước, nhưng cũng tạo cơ hội để điều chỉnh sản phẩm, tập trung vào an toàn, không gian mở và trải nghiệm chất lượng cao.

  4. Các giải pháp chính để phát triển du lịch sinh thái tại Nam Trà My là gì?
    Bao gồm phát triển sản phẩm đa dạng, đầu tư cơ sở hạ tầng, marketing hiệu quả, đào tạo nguồn nhân lực và hoàn thiện chính sách hỗ trợ phát triển bền vững.

  5. Làm thế nào để cộng đồng địa phương tham gia vào phát triển du lịch sinh thái?
    Thông qua đào tạo, nâng cao nhận thức, tạo việc làm trong ngành du lịch, cung cấp dịch vụ và sản phẩm địa phương, đồng thời tham gia bảo tồn môi trường và văn hóa.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về phát triển loại hình du lịch sinh thái, tập trung vào huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam.
  • Phân tích số liệu cho thấy tiềm năng lớn và những thách thức do dịch Covid-19 gây ra đối với ngành du lịch sinh thái tại địa phương.
  • Đề xuất các giải pháp phát triển sản phẩm mới, nâng cấp cơ sở hạ tầng, marketing và đào tạo nguồn nhân lực nhằm thúc đẩy phát triển bền vững.
  • Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho doanh nghiệp và cơ quan quản lý trong việc hoạch định chiến lược phát triển du lịch sinh thái giai đoạn 2020-2025.
  • Khuyến khích các bên liên quan phối hợp chặt chẽ để khai thác hiệu quả tiềm năng du lịch sinh thái, góp phần phát triển kinh tế xã hội và bảo vệ môi trường tại Nam Trà My.

Hành động tiếp theo: Các doanh nghiệp và cơ quan quản lý nên áp dụng các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu, cập nhật xu hướng thị trường để phát triển du lịch sinh thái hiệu quả và bền vững.