Phân Tích Kinh Tế Chuỗi Cung Ứng Ngành Hàng Cua Biển Tại Đồng Bằng Sông Cửu Long

• Tác giả: Lê Ngọc Danh
• Người hướng dẫn: TS. Ngô Thị Thanh Trúc
• Trường học: Trường Đại Học Cần Thơ
• Chuyên ngành: Kinh Tế Nông Nghiệp
• Đề tài: Phân Tích Kinh Tế Chuỗi Cung Ứng Ngành Hàng Cua Biển Tại Đồng Bằng Sông Cửu Long
• Loại tài liệu: Luận Án Tiến Sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Cần Thơ

• LỜI CẢM ƠN
• TÓM TẮT
• ABSTRACT
• CAM ĐOAN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• MỤC LỤC
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC HÌNH
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
• 1. CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU
• 1.1. Đặt vấn đề nghiên cứu
• 1.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.2.1. Mục tiêu chung
• 1.2.2. Mục tiêu cụ thể
• 1.3. Câu hỏi và giả thiết trong nghiên cứu
• 1.3.1. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.3.2. Giả thuyết nghiên cứu
• 1.4. Phạm vi nghiên cứu
• 1.4.1. Đối tượng nghiên cứu
• 1.4.2. Không gian nghiên cứu
• 1.4.3. Thời gian nghiên cứu
• 1.5. Những điểm mới của luận án
• 1.5.1. Về học thuật
• 1.5.2. Về thực tiễn
• 1.6. Cấu trúc của luận án
• 2. CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 2.1. Tổng quan cơ sở lý thuyết chuỗi cung ứng
• 2.1.1. Khái niệm và lịch sử hình thành chuỗi cung ứng
• 2.1.2. Cấu trúc chuỗi cung ứng
• 2.1.3. Vận hành của chuỗi cung ứng
• 2.1.4. Chuỗi cung ngành hàng cua biển
• 2.1.5. Kinh tế chuỗi cung ứng ngành hàng cua biển vùng ĐBSCL
• 2.1.6. Nhu cầu người tiêu dùng cua biển trong chuỗi cung ứng
• 2.2. Tổng quan kết quả các nghiên cứu thực nghiệm chuỗi cung ứng
• 2.2.1. Kết quả nghiên cứu thực nghiệm ngành hàng thủy sản
• 2.2.2. Kết quả nghiên cứu thực nghiệm ngành hàng cua biển
• 2.3. Tổng quan các phương pháp nghiên cứu về kinh tế chuỗi cung ứng
• 2.4. Điểm nghẽn của chuỗi cung ứng thủy sản trên thế giới và Việt Nam
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Cách tiếp cận nghiên cứu
• 3.1.1. Khung nghiên cứu
• 3.1.2. Tiến trình nghiên cứu
• 3.2. Phương pháp nghiên cứu
• 3.2.1. Phương pháp nghiên cứu khám phá
• 3.2.2. Phương pháp nghiên cứu định lượng
• 3.2.3. Phương pháp chọn vùng nghiên cứu
• 3.3. Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu
• 3.3.1. Phương pháp tính cỡ mẫu
• 3.3.2. Phương pháp chọn mẫu
• 3.4. Phương pháp phân tích
• 3.4.1. Phân tích kinh tế chuỗi cung ứng
• 3.4.2. Các yếu tố ảnh hưởng chất lượng cua biển trong khâu sản xuất
• 3.4.3. Phân tích chi phí logistics trong chuỗi cung ứng
• 3.4.4. Phân tích rủi ro trong chuỗi cung ứng
• 3.4.5. Phân tích thời gian chờ trong chuỗi cung ứng ngành hàng cua biển vùng ĐBSCL
• 3.4.6. Phân tích nhu cầu người tiêu dùng cua biển tại Việt Nam
• 3.4.7. Phân tích ma trận SWOT
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Thực trạng sản xuất và tiêu thụ cua biển vùng ĐBSCL
• 4.1.1. Thực trạng thủy sản trên thế giới, Việt Nam và ĐBSCL
• 4.1.2. Thực trạng nuôi cua biển trên thế giới và Việt Nam
• 4.1.3. Thực trạng nuôi cua biển vùng đồng bằng sông Cửu Long
• 4.1.4. Tổng quan nhu cầu tiêu thụ cua biển thế giới, Việt Nam và ĐBSCL
• 4.2. Đặc điểm chuỗi cung ứng ngành hàng cua biển vùng ĐBSCL
• 4.2.1. Đặc điểm của tác nhân đầu vào trong chuỗi cung ứng vùng ĐBSCL
• 4.2.2. Đặc điểm tác nhân sản xuất trong chuỗi cung ứng cua biển vùng ĐBSCL
• 4.2.3. Đặc điểm của tác nhân phân phối trong chuỗi cung ứng cua biển vùng ĐBSCL
• 4.2.4. Đặc điểm của người tiêu dùng cua biển vùng ĐBSCL
• 4.3. Phân tích kinh tế chuỗi cung ứng ngành hàng cua biển vùng ĐBSCL
• 4.3.1. Phân tích hiệu quả tài chính tác nhân cung cấp đầu vào
• 4.3.2. Phân tích hiệu quả tài chính tác nhân sản xuất
• 4.3.3. Phân tích hiệu quả tài chính tác nhân phân phối cua biển vùng ĐBSCL
• 4.3.4. Phân tích hiệu quả tài chính cách kênh trong chuỗi cung ứng ngành hàng cua biển vùng ĐBSCL
• 4.3.5. Phân phối lợi nhuận qua các tác nhân
• 4.4. Phân tích chất lượng sản phẩm cua biển vùng ĐBSCL
• 4.4.1. Phân tích chất lượng trong quy trình nuôi cua biển vùng ĐBSCL
• 4.4.2. Tiêu chí phân loại cua biển vùng ĐBSCL
• 4.4.3. Giá bán cua biển tại nông hộ vùng ĐBSCL
• 4.4.4. Lượng cua biển chết qua các tác nhân tiêu thụ trong chuỗi cung ứng vùng ĐBSCL
• 4.4.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng trong khâu sản xuất cua biển vùng ĐBSCL
• 4.5. Phân tích thời gian chờ trong chuỗi cung ứng cua biển vùng ĐBSCL
• 4.5.1. Thời gian vận hành chuỗi cung ứng cua biển vùng ĐBSCL
• 4.5.2. Sự hao hụt và giảm chất lượng thịt cua biển theo thời gian chờ
• 4.6. Phân tích chi phí logistics trong chuỗi cung ứng cua biển vùng ĐBSCL
• 4.6.1. Thông tin chung logistics trong chuỗi cung ứng cua biển vùng ĐBSCL
• 4.6.2. Phân tích chi phí logistics nông hộ nuôi cua
• 4.6.3. Phân tích chi phí logistics của thương lái
• 4.6.4. Phân tích chi phí logistics của chủ vựa
• 4.6.5. Phân tích chi phí logistics của người bán sỉ
• 4.6.6. Phân tích chi phí logistics của bán lẻ
• 4.7. Phân tích rủi ro trong chuỗi cung ứng ngành hàng cua biển vùng ĐBSCL
• 4.7.1. Mức độ rủi ro trong chuỗi cung ứng ngành hàng cua biển vùng ĐBSCL
• 4.7.2. Phân tích rủi ro thị trường cua biển các ngày trong tháng và trong năm
• 4.7.3. Rủi ro hao hụt và giá giảm trong thời gian chờ của chuỗi cung ứng ngành hàng cua biển vùng ĐBSCL
• 4.8. Phân tích hành vi tiêu dùng nội địa các sản phẩm cua biển vùng ĐBSCL
• 4.8.1. Đặc điểm của người tiêu dùng cua biển tại các thành phố lớn ở Việt Nam
• 4.8.2. Đặc điểm tiêu dùng cua biển tươi
• 4.8.3. Đặc điểm tiêu dùng cua biển chế biến
• 4.9. Chiến lược nâng cao hiệu quả hoạt động chuỗi cung ứng ngành hàng cua biển vùng Đồng bằng Sông Cửu Long
• 4.9.1. Thuận lợi và khó khăn trong từng khâu của chuỗi cung ứng cua biển vùng ĐBSCL
• 4.9.2. Giải pháp cho toàn chuỗi cung ứng ngành hàng cua biển vùng ĐBSCL
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
• 5.1. Đề xuất đối với tác nhân cung cấp đầu vào
• 5.2. Giải pháp cho tác nhân sản xuất nông hộ
• 5.3. Giải pháp cho tác nhân phân phối
• 5.4. Đề xuất đối với tác nhân tiêu dùng
• 5.5. Đề xuất đối với tác nhân hỗ trợ chuỗi
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• DANH MỤC CÁC BÀI BÁO ĐÃ CÔNG BỐ
• PHỤC LỤC 1: PHIẾU KHẢO SÁT
• PHỤ LỤC 2: DANH SÁCH CÁC CHUYÊN GIA VÀ NGƯỜI AM HIỂU VỀ NGÀNH HÀNG CUA BIỂN
• PHỤ LỤC 3 : KẾT QUẢ PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ KINH TẾ
• PHỤ LỤC 4: KẾT QUẢ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN Ý ĐỊNH MUA CUA BIỂN CHẾ BIẾN
• PHỤ LỤC 5: KẾT QUẢ PHÂN TÍCH CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẤT LƯỢNG CUA BIỂN
• PHỤ LỤC 6: PHÂN TÍCH MA TRẬN SWOT
• PHỤ LỤC 7: DANH SÁCH PHỎNG VẤN

I. Tổng Quan Về Phân Tích Kinh Tế Chuỗi Cung Ứng Ngành Hàng Cua Biển

Phân tích kinh tế chuỗi cung ứng ngành hàng cua biển tại Đồng bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL) là một lĩnh vực nghiên cứu quan trọng. Ngành hàng này không chỉ đóng góp vào nền kinh tế địa phương mà còn có tiềm năng xuất khẩu lớn. Nghiên cứu này nhằm mục đích hiểu rõ hơn về cấu trúc và hoạt động của chuỗi cung ứng, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả kinh tế cho ngành hàng cua biển.

1.1. Khái Niệm Về Chuỗi Cung Ứng Ngành Hàng Cua

Chuỗi cung ứng ngành hàng cua biển bao gồm tất cả các bước từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ. Mỗi giai đoạn trong chuỗi cung ứng đều có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng và giá trị sản phẩm.

1.2. Tình Hình Hiện Tại Của Ngành Hàng Cua Biển

Ngành hàng cua biển tại ĐBSCL đang phát triển mạnh mẽ với sản lượng đạt 68 nghìn tấn vào năm 2020. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức cần giải quyết để nâng cao giá trị sản phẩm.

II. Vấn Đề Và Thách Thức Trong Chuỗi Cung Ứng Ngành Hàng Cua Biển

Chuỗi cung ứng ngành hàng cua biển tại ĐBSCL đang đối mặt với nhiều vấn đề như chi phí logistics cao, thời gian chờ dài và rủi ro từ điều kiện tự nhiên. Những thách thức này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và giá bán sản phẩm cua biển.

2.1. Chi Phí Logistics Trong Chuỗi Cung Ứng

Chi phí logistics là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế của chuỗi cung ứng. Phân tích cho thấy chi phí lao động chiếm tỷ trọng cao nhất trong tổng chi phí của nông hộ nuôi cua.

2.2. Thời Gian Chờ Và Ảnh Hưởng Đến Chất Lượng

Thời gian chờ trung bình của cua biển trong chuỗi cung ứng dao động từ 45 đến 107 giờ. Thời gian chờ dài có thể dẫn đến giảm chất lượng sản phẩm, ảnh hưởng đến giá trị thương mại.

III. Phương Pháp Phân Tích Kinh Tế Chuỗi Cung Ứng Ngành Hàng Cua

Nghiên cứu sử dụng các phương pháp phân tích kinh tế chuỗi cung ứng để đánh giá hiệu quả hoạt động của từng tác nhân trong chuỗi. Các phương pháp này bao gồm phân tích hồi quy đa biến và phân tích SWOT.

3.1. Phân Tích Hồi Quy Đa Biến

Phân tích hồi quy đa biến giúp xác định các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng cua biển trong khâu sản xuất. Kết quả cho thấy quyết định bắt cua Y4 và số lượng bẫy có ảnh hưởng lớn đến chất lượng.

3.2. Phân Tích SWOT Ngành Hàng Cua Biển

Phân tích SWOT giúp xác định điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của ngành hàng cua biển. Từ đó, đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Và Kết Quả Nghiên Cứu Ngành Hàng Cua

Kết quả nghiên cứu cho thấy nông dân nuôi cua biển có lợi nhuận thấp nhất trong chuỗi cung ứng, trong khi thương lái và vựa có lợi nhuận cao hơn. Điều này cho thấy cần có các giải pháp để cải thiện thu nhập cho nông dân.

4.1. Phân Tích Lợi Nhuận Của Các Tác Nhân

Lợi nhuận của nông dân chỉ đạt 3,2 triệu đồng/1000m2/năm, trong khi thương lái đạt 237 triệu đồng/năm. Cần có chính sách hỗ trợ để nâng cao thu nhập cho nông dân.

4.2. Tình Hình Tiêu Thụ Cua Biển Tại Thị Trường

Thị trường tiêu thụ cua biển chủ yếu tập trung tại các thành phố lớn như Cần Thơ, Hồ Chí Minh và Hà Nội. Việc mở rộng thị trường tiêu thụ là cần thiết để nâng cao giá trị sản phẩm.

V. Kết Luận Và Đề Xuất Giải Pháp Cho Ngành Hàng Cua Biển

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng để nâng cao hiệu quả kinh tế chuỗi cung ứng ngành hàng cua biển, cần có các giải pháp đồng bộ từ sản xuất đến tiêu thụ. Các giải pháp này bao gồm cải thiện chất lượng sản phẩm và giảm thời gian chờ.

5.1. Giải Pháp Nâng Cao Chất Lượng Sản Phẩm

Cần áp dụng các tiêu chuẩn chất lượng cao trong sản xuất cua biển để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường. Điều này sẽ giúp nâng cao giá trị sản phẩm và thu nhập cho nông dân.

5.2. Giải Pháp Giảm Thời Gian Chờ Trong Chuỗi Cung Ứng

Cải thiện cơ sở hạ tầng và quy trình logistics sẽ giúp giảm thời gian chờ của cua biển, từ đó nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm trong chuỗi cung ứng.