Luận án về phân bổ và cấp phát vốn ngân sách cho các dự án đầu tư xây dựng tại tỉnh Lai Châu

Hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) là một lĩnh vực kinh tế then chốt trong tiến trình công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước. Mục tiêu chính là xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật nền tảng, tạo đà và hiệu ứng phát triển lan tỏa sang các lĩnh vực kinh tế khác. Tuy nhiên, hoạt động đầu tư XDCB rất phức tạp, liên quan đến nhiều chủ thể và cấp, ngành khác nhau. Quá trình thực hiện đầu tư XDCB dễ gây thất thoát, lãng phí vốn ngân sách. Do đó, cần quản lý chặt chẽ từ nhiều góc độ khác nhau. Dự án đầu tư XDCB là biểu hiện cụ thể của hoạt động này, chỉ rõ lý do, nội dung, hình thức, phương pháp và các giai đoạn thực hiện. Vốn ngân sách từ nhà nước đóng vai trò quan trọng trong việc tài trợ cho các dự án này, chiếm phần lớn trong tổng số vốn đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, sự thiếu hiệu quả từ các dự án sử dụng nguồn vốn này luôn là vấn đề nóng gây nhức nhối trong xã hội.

Lai Châu là một tỉnh miền núi với cơ sở hạ tầng còn thấp kém và nhiều khó khăn trong phát triển kinh tế - xã hội. Sau khi thành lập tỉnh vào năm 2003, công tác đầu tư XDCB được Trung ương quan tâm hỗ trợ phân bổ nguồn vốn ngân sách. Tuy nhiên, công tác phân bổ và cấp phát vốn vẫn còn nhiều tồn tại và hạn chế. Thất thoát, lãng phí diễn ra ngay từ khâu định hướng đầu tư, quyết định chủ trương đầu tư. Tình trạng phân cấp đầu tư chồng chéo và phân bổ nguồn lực không hợp lý dẫn đến việc sử dụng vốn ngân sách không hiệu quả. Các dự án thường gặp phải tình trạng dàn trải, gây nợ đọng trong XDCB. Đánh giá thực trạng cho thấy cần có những giải pháp cụ thể để cải thiện tình hình này.

Để hoàn thiện công tác phân bổ và cấp phát vốn ngân sách cho các dự án đầu tư XDCB tại Lai Châu, cần xác lập khung lý luận và căn cứ thực tiễn. Các giải pháp bao gồm hoàn thiện cơ chế chính sách, nâng cao khả năng tự cân đối ngân sách địa phương và tăng cường năng lực của các cơ quan quản lý nhà nước. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, ngành trong việc quản lý và thực hiện các dự án. Đặc biệt, việc xác định thứ tự ưu tiên trong hệ thống mục tiêu kế hoạch là rất quan trọng để đảm bảo hiệu quả trong việc sử dụng vốn ngân sách. Các kiến nghị cũng cần được gửi đến Quốc hội và Chính phủ để có những điều chỉnh phù hợp.

Nghiên cứu về phân bổ và cấp phát vốn ngân sách cho các dự án đầu tư XDCB tại Lai Châu không chỉ có ý nghĩa lý luận mà còn mang tính thực tiễn cao. Việc cải thiện công tác này sẽ góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn ngân sách, giảm thiểu thất thoát và lãng phí, đồng thời thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Cần có sự quan tâm, hỗ trợ từ các cấp, ngành để thực hiện các giải pháp đề xuất một cách hiệu quả.