Nguồn Nhân Lực Nữ trong Du Lịch Cộng Đồng tại Thái Nguyên: Nghiên cứu Luận án Tiến sĩ

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NGUỒN NHÂN LỰC NỮ TRONG DU LỊCH CỘNG ĐỒNG

1.1. Khái quát về du lịch cộng đồng

1.2. Khái niệm du lịch cộng đồng

1.3. Tổng quan các nghiên cứu về phát triển du lịch cộng đồng

1.4. Khái quát về nguồn nhân lực nữ trong du lịch cộng đồng

1.4.1. Khái niệm nguồn nhân lực

1.4.2. Khái niệm nguồn nhân lực nữ trong du lịch cộng đồng

1.4.3. Đặc điểm nguồn nhân lực nữ trong du lịch và du lịch cộng đồng

1.4.4. Sự tham gia của nguồn nhân lực nữ trong du lịch cộng đồng

1.5. Xác định khoảng trống nghiên cứu

1.6. Tiểu kết Chương 1

2. CHƯƠNG 2: ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Đặc điểm địa bàn

2.1.1. Không gian phát triển của tỉnh Thái Nguyên

2.1.2. Khái quát về các điểm du lịch cộng đồng khảo sát

2.2. Tiếp cận và phương pháp luận nghiên cứu

2.2.1. Tiếp cận nghiên cứu

2.2.2. Phương pháp luận nghiên cứu

2.3. Mô hình và giả thuyết nghiên cứu

2.3.1. Mô hình đánh giá năng lực của nguồn nhân lực nữ trong du lịch cộng đồng

2.3.2. Mô hình và giả thuyết nghiên cứu các yếu tố tác động đến sự tham gia của nguồn nhân lực nữ trong du lịch cộng đồng

2.4. Phương pháp nghiên cứu

2.4.1. Phương pháp thu thập liệu

2.4.2. Xác định thông tin, dữ liệu nghiên cứu và nội dung chi tiết của bảng hỏi/phiếu hướng dẫn phỏng vấn

2.4.3. Phương pháp phân tích liệu

2.5. Thực trạng vai trò, năng lực của nguồn nhân lực nữ trong du lịch cộng đồng tại Thái Nguyên

2.5.1. Nguồn nhân lực nữ trong du lịch cộng đồng tại Thái Nguyên

2.5.2. Đánh giá năng lực của nguồn nhân lực nữ trong hoạt động du lịch cộng đồng tại Thái Nguyên

2.5.3. Mô tả mẫu khảo sát nguồn nhân lực nữ tham gia du lịch cộng đồng

2.5.4. Kết quả phân tích nhân tố khám phá (EFA)

2.5.5. Kết quả đánh giá năng lực của nguồn nhân lực nữ trong du lịch cộng đồng

2.6. Tiểu kết Chương 2

3. CHƯƠNG 3: CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN SỰ THAM GIA CỦA NGUỒN NHÂN LỰC NỮ TRONG DU LỊCH CỘNG ĐỒNG TẠI THÁI NGUYÊN

3.1. Đánh giá mức độ tham gia của nguồn nhân lực nữ trong du lịch cộng đồng

3.2. Kiểm định các nhân tố ảnh hưởng đến mức độ tham gia của nguồn nhân lực nữ trong du lịch cộng đồng

3.3. Mô hình nghiên cứu điều chỉnh các nhân tố ảnh hưởng đến mức độ tham gia của nguồn nhân lực nữ trong du lịch cộng đồng

3.4. Kết quả phân tích hồi quy tương quan giữa các nhân tố và sự tham gia

3.5. Kiểm định tác động điều tiết của định kiến giới đối với sự tham gia

3.6. Kiểm định các giả thuyết nghiên cứu

3.7. Kết quả khảo sát nguồn nhân lực nữ về khó khăn, hạn chế trong hoạt động du lịch cộng đồng

3.8. Đánh giá những khó khăn, hạn chế trong hoạt động du lịch cộng đồng

3.9. Ý kiến đề xuất của nguồn nhân lực nữ trong hoạt động du lịch cộng đồng

3.10. Kết quả phỏng vấn các bên liên quan về hoạt động du lịch cộng đồng

3.10.1. Đối tượng và thông tin phỏng vấn

3.10.2. Kết quả phỏng vấn

3.10.3. Phân tích Điểm mạnh - Điểm yếu - Cơ hội - Thách thức (SWOT)

3.11. Hàm ý chính sách phát triển nguồn nhân lực nữ trong du lịch cộng đồng

3.11.1. Các căn cứ đề xuất giải pháp phát triển nguồn nhân lực nữ trong du lịch cộng đồng tại tỉnh Thái Nguyên

3.11.2. Quan điểm, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước đối với nguồn nhân lực

3.11.3. Mục tiêu phát triển bền vững, trao quyền cho phụ nữ và bình đẳng giới

3.11.4. Hàm ý chính sách phát triển nguồn nhân lực nữ trong hoạt động du lịch cộng đồng

3.11.5. Nâng cao năng lực nguồn nhân lực nữ trong du lịch cộng đồng

3.11.6. Hàm ý chính sách phát triển cơ sở hạ tầng và tài nguyên du lịch

3.11.7. Hàm ý chính sách phát triển du lịch cộng đồng

3.11.8. Hàm ý chính sách giải quyết khó khăn của nguồn nhân lực nữ trong du lịch cộng đồng

3.12. Tiểu kết Chương 3

4. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

I. Giới thiệu Nguồn Nhân Lực Nữ Điểm sáng Du Lịch Thái Nguyên

Thái Nguyên, vùng đất giàu truyền thống văn hóa và lịch sử, đang chứng kiến sự trỗi dậy của du lịch cộng đồng, một mô hình du lịch bền vững mang lại nhiều lợi ích cho kinh tế địa phương. Trong bối cảnh đó, nguồn nhân lực nữ đóng vai trò then chốt, góp phần tạo nên những sản phẩm du lịch độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa địa phương. Luận án tiến sĩ này tập trung nghiên cứu vai trò, năng lực và những thách thức mà nguồn nhân lực nữ gặp phải trong quá trình phát triển du lịch cộng đồng tại Thái Nguyên. Mục tiêu là đề xuất các giải pháp thiết thực để nâng cao năng lực và tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nguồn nhân lực nữ, góp phần vào sự phát triển bền vững của du lịch cộng đồng tại địa phương. "Du lịch dựa vào cộng đồng bắt nguồn từ những năm 1970, với động cơ là trao quyền cho các cộng đồng trong việc theo đuổi công bằng xã hội và tính bền vững" (Abdul Razzaq và cộng sự, 2012).

1.1. Tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng tại Thái Nguyên

Thái Nguyên sở hữu nhiều tiềm năng để phát triển du lịch cộng đồng, bao gồm cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, di tích lịch sử văn hóa phong phú và bản sắc văn hóa độc đáo của các dân tộc thiểu số. Các điểm đến du lịch cộng đồng nổi bật như xóm Hồng Thái, Tân Cương; xóm Tân Sơn, La Bằng; xóm Đồng Tâm, Tức Tranh... đang ngày càng thu hút du khách trong và ngoài nước. "Theo Thành Chung (2023), du lịch cộng đồng hiện nay ở Thái Nguyên đang được nhìn nhận là mô hình du lịch có nhiều lợi ích trong phát triển kinh tế bền vững người dân địa phương". Điều này tạo tiền đề vững chắc cho việc khai thác và phát triển nguồn nhân lực nữ trong lĩnh vực này.

1.2. Vai trò của phụ nữ trong du lịch cộng đồng Nghiên cứu Luận án

Luận án tiến sĩ này nhấn mạnh tầm quan trọng của nguồn nhân lực nữ trong việc phát triển du lịch cộng đồng tại Thái Nguyên. Phụ nữ không chỉ tham gia vào các hoạt động du lịch như hướng dẫn viên, phục vụ ăn uống, lưu trú mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn văn hóa, truyền thống địa phương và tạo ra các sản phẩm du lịch độc đáo. Việc nghiên cứu và đánh giá đúng vai trò của phụ nữ là cơ sở để đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực và tạo điều kiện phát triển cho nguồn nhân lực này.

II. Thực trạng Nhân Lực Nữ Thách thức Du Lịch Cộng Đồng Thái Nguyên

Mặc dù có nhiều tiềm năng và đóng góp quan trọng, nguồn nhân lực nữ trong du lịch cộng đồng tại Thái Nguyên vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Trình độ chuyên môn và kỹ năng còn hạn chế, thiếu vốn đầu tư và kiến thức về quản lý kinh doanh là những rào cản lớn đối với sự phát triển của họ. Bên cạnh đó, định kiến giới và gánh nặng gia đình cũng ảnh hưởng đến khả năng tham gia và phát triển sự nghiệp trong lĩnh vực du lịch. "Các nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng, một trong những nguyên nhân dẫn đến thất bại hoặc phát triển không như kỳ vọng của du lịch cộng đồng tại nhiều nước trên thế giới trong đó có Việt Nam liên quan trực tiếp đến nguồn nhân lực, đó là thiếu năng lực của cộng đồng địa phương" (D†uzewska, 2019; Worldbank, 2018; Phạm Văn Lợi, 2021). Việc giải quyết những thách thức này là yếu tố then chốt để phát huy tối đa tiềm năng của nguồn nhân lực nữ và thúc đẩy sự phát triển bền vững của du lịch cộng đồng tại Thái Nguyên.

2.1. Khảo sát thực tế Đánh giá năng lực nguồn nhân lực nữ

Luận án tiến sĩ đã tiến hành khảo sát thực tế tại các điểm du lịch cộng đồng ở Thái Nguyên để đánh giá năng lực của nguồn nhân lực nữ. Kết quả cho thấy, phần lớn phụ nữ tham gia vào du lịch cộng đồng có trình độ học vấn thấp, thiếu kiến thức về marketing, quản lý tài chính và kỹ năng giao tiếp ngoại ngữ. Điều này ảnh hưởng đến khả năng cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp và thu hút khách du lịch. Việc đào tạo và nâng cao năng lực cho nguồn nhân lực nữ là vô cùng cần thiết.

2.2. Định kiến giới và rào cản tham gia du lịch cộng đồng

Định kiến giới vẫn là một rào cản lớn đối với sự tham gia và phát triển của nguồn nhân lực nữ trong du lịch cộng đồng tại Thái Nguyên. Nhiều phụ nữ phải đối mặt với áp lực từ gia đình và xã hội, cho rằng vai trò chính của họ là chăm sóc gia đình và con cái, không phù hợp với công việc du lịch. Điều này hạn chế khả năng tiếp cận các cơ hội đào tạo, việc làm và thăng tiến trong lĩnh vực du lịch.

2.3. Thiếu hụt kỹ năng mềm và kỹ năng quản lý

Ngoài trình độ chuyên môn, nguồn nhân lực nữ trong du lịch cộng đồng tại Thái Nguyên còn thiếu hụt các kỹ năng mềm như giao tiếp, làm việc nhóm, giải quyết vấn đề và kỹ năng quản lý như lập kế hoạch, tổ chức, kiểm soát. Đây là những kỹ năng quan trọng để xây dựng và phát triển các sản phẩm du lịch độc đáo, mang lại trải nghiệm tốt cho du khách. Cần có các chương trình đào tạo chuyên biệt để trang bị những kỹ năng này cho nguồn nhân lực nữ.

III. Cách Nâng Cao Năng Lực Giải pháp Nhân Lực Nữ Du Lịch Thái Nguyên

Để giải quyết những thách thức và phát huy tối đa tiềm năng của nguồn nhân lực nữ trong du lịch cộng đồng tại Thái Nguyên, luận án tiến sĩ đề xuất một số giải pháp trọng tâm. Cần tăng cường đào tạo và bồi dưỡng kiến thức chuyên môn, kỹ năng mềm và kỹ năng quản lý cho phụ nữ. Đồng thời, cần tạo điều kiện thuận lợi về vốn, chính sách và môi trường kinh doanh để khuyến khích phụ nữ tham gia vào các hoạt động khởi nghiệp du lịch. Việc bảo tồn văn hóa và phát huy các giá trị truyền thống địa phương cũng là yếu tố quan trọng để tạo ra các sản phẩm du lịch độc đáo và bền vững.

3.1. Chương trình đào tạo nhân lực chuyên biệt cho phụ nữ

Xây dựng và triển khai các chương trình đào tạo nhân lực chuyên biệt, phù hợp với nhu cầu và đặc điểm của nguồn nhân lực nữ trong du lịch cộng đồng tại Thái Nguyên. Các chương trình đào tạo cần tập trung vào kiến thức chuyên môn về du lịch, kỹ năng mềm, kỹ năng quản lý, kiến thức về văn hóa địa phương và bảo tồn văn hóa. Cần có sự phối hợp giữa các trường đại học, cao đẳng, trung tâm dạy nghề và các tổ chức phi chính phủ để đảm bảo chất lượng và hiệu quả của các chương trình đào tạo.

3.2. Chính sách hỗ trợ khởi nghiệp du lịch cho phụ nữ Thái Nguyên

Xây dựng và thực hiện các chính sách hỗ trợ khởi nghiệp du lịch cho phụ nữ tại Thái Nguyên. Các chính sách cần tạo điều kiện thuận lợi về vốn, thủ tục hành chính, tư vấn kinh doanh và marketing để khuyến khích phụ nữ tham gia vào các hoạt động kinh doanh du lịch. Cần có sự phối hợp giữa các cơ quan nhà nước, ngân hàng và các tổ chức tài chính để đảm bảo nguồn vốn và các dịch vụ hỗ trợ được cung cấp một cách hiệu quả.

3.3. Tăng cường vốn xã hội và vai trò lãnh đạo của phụ nữ

Tăng cường vốn xã hội và vai trò lãnh đạo của phụ nữ trong du lịch cộng đồng tại Thái Nguyên. Cần khuyến khích phụ nữ tham gia vào các tổ chức cộng đồng, hiệp hội du lịch và các hoạt động xã hội để nâng cao vị thế và tiếng nói của họ trong quá trình phát triển du lịch. Cần có các chương trình đào tạo về lãnh đạo, quản lý và kỹ năng vận động chính sách để giúp phụ nữ tự tin hơn trong việc tham gia vào quá trình ra quyết định.

IV. Ứng dụng Kết quả Nguồn Nhân Lực Nữ Thay đổi Du Lịch

Nghiên cứu này không chỉ dừng lại ở việc phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp, mà còn hướng đến việc ứng dụng những kết quả nghiên cứu vào thực tiễn. Các kết quả khảo sát, phân tích và đánh giá là cơ sở quan trọng để xây dựng các chương trình đào tạo, chính sách hỗ trợ và mô hình phát triển du lịch cộng đồng phù hợp với điều kiện thực tế của Thái Nguyên. Việc triển khai các giải pháp này sẽ góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống cho nguồn nhân lực nữ, đồng thời thúc đẩy sự phát triển bền vững của du lịch cộng đồng.

4.1. Mô hình du lịch cộng đồng bền vững do phụ nữ làm chủ

Xây dựng và nhân rộng các mô hình du lịch cộng đồng bền vững do phụ nữ làm chủ tại Thái Nguyên. Các mô hình này cần dựa trên các giá trị văn hóa, truyền thống địa phương và có sự tham gia tích cực của cộng đồng. Cần có sự hỗ trợ về vốn, kỹ thuật và marketing để giúp các mô hình này phát triển bền vững và mang lại lợi ích kinh tế - xã hội cho cộng đồng.

4.2. Đánh giá tác động của du lịch đến bình đẳng giới

Đánh giá tác động của du lịch đến bình đẳng giới tại Thái Nguyên. Nghiên cứu này sẽ giúp xác định những tác động tích cực và tiêu cực của du lịch đến bình đẳng giới và đề xuất các giải pháp để giảm thiểu những tác động tiêu cực và tăng cường những tác động tích cực. Cần có sự tham gia của các nhà nghiên cứu, các tổ chức phi chính phủ và các cơ quan nhà nước để đảm bảo tính khách quan và tin cậy của kết quả đánh giá.

V. Tương Lai Nguồn Nhân Lực Nữ Phát triển Bền Vững Du Lịch

Với những nỗ lực chung của các cấp chính quyền, các tổ chức xã hội và cộng đồng, tương lai của nguồn nhân lực nữ trong du lịch cộng đồng tại Thái Nguyên hứa hẹn nhiều triển vọng tươi sáng. Khi trình độ chuyên môn và kỹ năng được nâng cao, các cơ hội và thách thức được giải quyết, phụ nữ sẽ đóng vai trò ngày càng quan trọng trong việc phát triển du lịch bền vững, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Luận án tiến sĩ này hy vọng sẽ đóng góp một phần nhỏ vào quá trình đó.

5.1. Chính sách phát triển toàn diện nguồn nhân lực

Đề xuất các chính sách phát triển toàn diện nguồn nhân lực trong du lịch cộng đồng tại Thái Nguyên, tập trung vào việc nâng cao năng lực cho nguồn nhân lực nữ và tạo điều kiện thuận lợi để họ phát huy tối đa tiềm năng của mình. Các chính sách cần có sự phối hợp giữa các cơ quan nhà nước, các tổ chức xã hội và cộng đồng để đảm bảo tính hiệu quả và bền vững.

5.2. Giải pháp phát triển du lịch cộng đồng bền vững toàn diện

Đề xuất các giải pháp phát triển du lịch cộng đồng bền vững, toàn diện, có sự tham gia tích cực của nguồn nhân lực nữ. Các giải pháp cần tập trung vào việc bảo tồn văn hóa, phát triển sản phẩm du lịch độc đáo, quảng bá thương hiệu và tạo ra những trải nghiệm tốt cho du khách. Cần có sự phối hợp giữa các doanh nghiệp du lịch, các tổ chức cộng đồng và các cơ quan nhà nước để đảm bảo tính hiệu quả và bền vững.

PHẠM THỊ NHẠN - NGUÒN NHÂN LỰC NỮ TRONG DU LỊCH CỘNG ĐÔNG TẠI TỈNH THÁI NGUYÊN - LUẬN ÁN TIẾN SĨ