NGHIÊN CỨU CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN NHẬN THỨC MỨC ĐỘ NGHIÊM TRỌNG CỦA BẠO LỰC MẠNG CỦA SINH VIÊN TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI

Các định nghĩa về bạo lực mạng thường bao gồm các yếu tố chính như: có chủ đích, gây tổn thương, lặp đi lặp lại, diễn ra trong thời gian dài, xung đột về quyền lực và mang tính khiêu khích. N. Willard (2005) đưa ra 6 hình thức phổ biến: quấy rối (harassment), phỉ báng (denigration), gây đau khổ (flaming), mạo danh (impersonation), phát tán và lừa đảo (outing and trickery), rình rập trên mạng (cyber stalking) và tẩy chay, cô lập (exclusion). Việc phân loại này giúp dễ dàng nhận diện và đối phó với từng loại hành vi trực tuyến tiêu cực. Điều này có thể diễn ra trên bất cứ trang mạng hay ứng dụng nào. Chúng ta thường chứng kiến những người hay gửi các hình ảnh về người khác và đăng các bài viết lên mạng với mục đích bắt nạt.

Nghiên cứu trên thế giới đã đi sâu vào các khía cạnh khác nhau của cyberbullying, từ định nghĩa, phân loại đến các yếu tố ảnh hưởng đến nhận thức và tác động của nó. Tại Việt Nam, các nghiên cứu ban đầu thường tập trung vào mức độ phổ biến và các yếu tố liên quan. Tuy nhiên, vẫn còn thiếu các nghiên cứu chuyên sâu về nhận thức mức độ nghiêm trọng của bạo lực mạng và các yếu tố tác động đến nhận thức này ở đối tượng sinh viên. Nghiên cứu của Phạm Thị Thu Ba, Trần Quỳnh Anh so sánh mức độ bị bạo lực mạng dựa trên các yếu tố: giới tính, địa lý, mối quan hệ với bạn bè, thời gian dành cho game,.Tuy nhiên, nghiên cứu mới chỉ ra các tiêu chí ảnh hưởng đến hành vi bạo lực mạng mà chưa nghiên cứu nhận thức

Các nghiên cứu cho thấy giới tính, tuổi tác và kinh nghiệm cá nhân có thể ảnh hưởng đáng kể đến nhận thức về bạo lực mạng. Ví dụ, một số nghiên cứu cho thấy phụ nữ thường có xu hướng nhận thức rõ hơn về các hình thức quấy rối trực tuyến so với nam giới. Tương tự, những người từng là nạn nhân của cyberbullying có thể có nhận thức sâu sắc hơn về mức độ nghiêm trọng của nó so với những người chưa từng trải qua. Những người này sẽ có sự mức độ nhận biết cao hơn hẳn so với những người chưa bao giờ gặp phải. Về kinh nghiệm cá nhân với cyberbullying có thể có nhận thức sâu sắc hơn về mức độ nghiêm trọng của nó so với những người chưa từng trải qua.

Môi trường xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành nhận thức về bạo lực mạng. Gia đình, bạn bè và văn hóa mạng có thể ảnh hưởng đến cách sinh viên nhận thức và đánh giá các hành vi trực tuyến. Ví dụ, một gia đình có nhận thức cao về an toàn mạng xã hội có thể giúp con cái nhận thức rõ hơn về các nguy cơ bắt nạt trực tuyến. Tương tự, một cộng đồng mạng có văn hóa lành mạnh có thể giảm thiểu tình trạng cyberbullying và nâng cao nhận thức về an toàn trực tuyến.

Khảo sát bảng hỏi là một phương pháp hiệu quả để thu thập dữ liệu định lượng về nhận thức về bạo lực mạng. Bảng hỏi nên bao gồm các câu hỏi về mức độ nhận thức về các hình thức cyberbullying khác nhau, mức độ nghiêm trọng của bắt nạt trực tuyến, và các yếu tố ảnh hưởng đến nhận thức. Dữ liệu thu thập được có thể được phân tích thống kê để xác định các xu hướng và mối quan hệ giữa các biến số. Ngoài ra thái độ của người trả lời cũng nên được quan tâm để có được những đánh giá khách quan và chân thực nhất.

Phỏng vấn sâu là một phương pháp hiệu quả để thu thập thông tin chi tiết hơn về kinh nghiệm và quan điểm của sinh viên về bạo lực mạng. Phỏng vấn sâu nên tập trung vào việc khám phá các khía cạnh khác nhau của nhận thức, từ việc định nghĩa cyberbullying đến việc đánh giá mức độ nghiêm trọng của nó. Dữ liệu thu thập được có thể được phân tích để xác định các chủ đề và mô hình chung. Ngoài ra cũng cần hỏi về những hậu quả mà nạn nhân phải đối diện.

Dựa trên kết quả nghiên cứu, các chương trình giáo dục và tuyên truyền về cyberbullying nên được thiết kế một cách cẩn thận để đáp ứng nhu cầu của sinh viên. Các chương trình này nên cung cấp thông tin chính xác và dễ hiểu về các hình thức bạo lực mạng, các yếu tố nguy cơ, và các biện pháp phòng ngừa. Ngoài ra, các chương trình này cũng nên sử dụng các phương pháp tiếp cận sáng tạo và hấp dẫn để thu hút sự chú ý của sinh viên. Các chương trình này cần tác động trực tiếp đến các yếu tố nguy cơ.

Để phòng ngừa bạo lực mạng hiệu quả, cần tạo ra một môi trường mạng an toàn và hỗ trợ cho sinh viên. Điều này có thể bao gồm việc thiết lập các quy tắc ứng xử trên mạng rõ ràng, khuyến khích sinh viên báo cáo các trường hợp cyberbullying, và cung cấp các dịch vụ hỗ trợ tâm lý cho các nạn nhân. Ngoài ra, các trường đại học và cao đẳng nên hợp tác với các tổ chức phi chính phủ và các chuyên gia về an toàn trực tuyến để xây dựng một hệ thống hỗ trợ toàn diện cho sinh viên.

Các nghiên cứu trong tương lai có thể tập trung vào việc so sánh nhận thức về bạo lực mạng giữa các nhóm sinh viên khác nhau, chẳng hạn như theo giới tính, ngành học, hoặc trình độ học vấn. Việc so sánh này có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến nhận thức và phát triển các chương trình can thiệp phù hợp với từng nhóm đối tượng. Việc so sánh cũng nên được thực hiện giữa những sinh viên có và không có kinh nghiệm với cyberbullying.

Việc đánh giá hiệu quả của các chương trình can thiệp cyberbullying là rất quan trọng để đảm bảo rằng các chương trình này thực sự giúp nâng cao nhận thức và phòng ngừa bạo lực mạng. Các nghiên cứu có thể sử dụng các phương pháp đánh giá khác nhau, chẳng hạn như khảo sát trước và sau can thiệp, phỏng vấn sâu, và phân tích dữ liệu thống kê, để đánh giá tác động của các chương trình này đến nhận thức, thái độ, và hành vi của sinh viên.