Nghiên cứu tỷ lệ biến đổi phân tử KRAS, NRAS, BRAF, PIK3CA và PTEN trong ung thư đại trực tràng

• Tác giả: Nguyễn Hồng Phong
• Người hướng dẫn: Huỳnh Quyết Thắng
• Trường học: Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Giải phẫu bệnh và pháp y
• Đề tài: Nghiên cứu tỷ lệ các biến đổi phân tử KRAS, NRAS, BRAF, PIK3CA và PTEN trong carcinôm tuyến đại - trực tràng
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ y học
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Thành phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. DỊCH TỄ HỌC UNG THƢ ĐẠI TRỰC TRÀNG
• 1.2. CƠ CHẾ PHÂN TỬ TRONG BỆNH SINH CARCINÔM TUYẾN ĐẠI - TRỰC TRÀNG
• 1.3. ĐẶC ĐIỂM BỆNH HỌC CỦA CARCINÔM ĐẠI - TRỰC TRÀNG
• 1.4. TỔNG QUAN VỀ MỘT SỐ GEN, PROTEIN LIÊN QUAN ĐƢỜNG TRUYỀN TÍN HIỆU HẠ NGUỒN EGFR
• 1.5. TỔNG QUAN ĐẶC ĐIỂM ĐỘT BIẾN CÁC GEN KRAS, NRAS, BRAF, PIK3CA TRONG CARCINÔM TUYẾN ĐẠI - TRỰC TRÀNG
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU
• 2.2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.3. Y ĐỨC
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM MÔ BỆNH HỌC, LÂM SÀNG
• 3.2. BIỂU HIỆN PROTEIN PTEN VÀ MỐI LIÊN QUAN VỚI MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM MÔ BỆNH HỌC, LÂM SÀNG
• 3.3. ĐẶC ĐIỂM ĐỘT BIẾN GEN KRAS, NRAS, BRAF, PIK3CA
• 4. CHƯƠNG 4
• 4.1. MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM MÔ BỆNH HỌC, LÂM SÀNG
• 4.2. BIỂU HIỆN CỦA PROTEIN PTEN VÀ MỐI LIÊN QUAN VỚI MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM MÔ BỆNH HỌC, LÂM SÀNG
• 4.3. ĐẶC ĐIỂM ĐỘT BIẾN GEN KRAS, NRAS, BRAF, PIK3CA
• KẾT LUẬN
• KIẾN NGHỊ
• CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC 1: PHIẾU THU THẬP SỐ LIỆU
• PHỤ LỤC 2: PHIẾU CHẤP THUẬN THAM GIA NGHIÊN CỨU

I. Tỷ lệ biến đổi phân tử trong ung thư đại trực tràng

Nghiên cứu tập trung vào tỷ lệ biến đổi phân tử của các gen KRAS, NRAS, BRAF, PIK3CA và PTEN trong ung thư đại trực tràng. Các biến đổi này đóng vai trò quan trọng trong cơ chế bệnh sinh và tiên lượng bệnh. KRAS và NRAS là các gen liên quan đến đường truyền tín hiệu RAS/RAF/MAPK, trong khi PIK3CA và PTEN tham gia vào đường PI3K/PTEN/Akt. BRAF cũng là một gen quan trọng trong quá trình tăng sinh tế bào. Các đột biến ở các gen này có thể dẫn đến kháng thuốc điều trị nhắm trúng đích EGFR.

1.1. Vai trò của KRAS và NRAS

KRAS và NRAS là hai gen thường xuyên bị đột biến trong ung thư đại trực tràng. Các đột biến này làm tăng hoạt động của đường truyền tín hiệu RAS/RAF/MAPK, dẫn đến tăng sinh tế bào không kiểm soát. Nghiên cứu chỉ ra rằng đột biến KRAS xuất hiện ở khoảng 40-50% bệnh nhân, trong khi NRAS ít phổ biến hơn. Các đột biến này cũng liên quan đến khả năng kháng thuốc điều trị nhắm trúng đích EGFR.

1.2. Đột biến BRAF và PIK3CA

BRAF và PIK3CA là hai gen khác có tỷ lệ đột biến đáng kể trong ung thư đại trực tràng. Đột biến BRAF thường liên quan đến tiên lượng xấu và khả năng kháng thuốc. PIK3CA đóng vai trò trong đường truyền tín hiệu PI3K/PTEN/Akt, và các đột biến ở gen này có thể ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng đột biến PIK3CA có thể là yếu tố thuận lợi cho việc sử dụng aspirin trong điều trị hỗ trợ.

II. Ứng dụng trong chẩn đoán và điều trị

Nghiên cứu về tỷ lệ biến đổi phân tử của các gen KRAS, NRAS, BRAF, PIK3CA và PTEN có ý nghĩa quan trọng trong chẩn đoán ung thư và điều trị ung thư. Các biến đổi này được sử dụng như dấu ấn sinh học để tiên đoán đáp ứng điều trị với các liệu pháp nhắm trúng đích. Đặc biệt, đột biến KRAS và NRAS là các yếu tố tiên lượng kháng thuốc cetuximab và panitumumab.

2.1. Chẩn đoán phân tử

Việc xác định đột biến gen trong ung thư đại trực tràng giúp cải thiện độ chính xác của chẩn đoán ung thư. Các kỹ thuật như giải trình tự gen Sanger được sử dụng để phát hiện các đột biến mới. Nghiên cứu này cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phân tích sinh học phân tử trong việc xác định các biến đổi gen liên quan đến bệnh.

2.2. Điều trị nhắm trúng đích

Các đột biến gen như KRAS, NRAS, BRAF, PIK3CA và PTEN có vai trò quan trọng trong việc lựa chọn phương pháp điều trị ung thư. Bệnh nhân có đột biến KRAS hoặc NRAS thường không đáp ứng với các liệu pháp nhắm trúng đích EGFR. Ngược lại, đột biến PIK3CA có thể là yếu tố thuận lợi cho việc sử dụng aspirin trong điều trị hỗ trợ.

III. Ý nghĩa tiên lượng và thực tiễn

Nghiên cứu về tỷ lệ biến đổi phân tử trong ung thư đại trực tràng không chỉ giúp hiểu rõ hơn về cơ chế bệnh sinh mà còn có ý nghĩa tiên lượng bệnh. Các đột biến ở KRAS, NRAS, BRAF, PIK3CA và PTEN liên quan đến tiên lượng xấu và khả năng tái phát bệnh. Nghiên cứu này cũng góp phần vào việc phát triển các phương pháp y học chính xác trong điều trị ung thư đại trực tràng.

3.1. Tiên lượng bệnh

Các đột biến gen như KRAS, NRAS, BRAF, PIK3CA và PTEN có liên quan đến tiên lượng bệnh. Đột biến BRAF thường liên quan đến tiên lượng xấu, trong khi mất biểu hiện PTEN cũng là yếu tố tiên lượng không thuận lợi. Nghiên cứu này cung cấp thông tin quan trọng để dự đoán diễn tiến bệnh và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

3.2. Ứng dụng thực tiễn

Nghiên cứu này có giá trị thực tiễn cao trong việc áp dụng y học chính xác vào điều trị ung thư đại trực tràng. Việc xác định các đột biến gen giúp cá nhân hóa phương pháp điều trị, từ đó cải thiện hiệu quả và giảm tác dụng phụ. Đây là bước tiến quan trọng trong việc nâng cao chất lượng điều trị cho bệnh nhân ung thư đại trực tràng.