Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nâng cao chất lượng dịch vụ y tế là ưu tiên hàng đầu, sự hài lòng của người bệnh về quy trình khám bệnh ngoại trú đóng vai trò then chốt trong việc cải thiện hiệu quả chăm sóc sức khỏe. Tại Bệnh viện Đa khoa khu vực Định Quán, tỉnh Đồng Nai, với khoảng 500-600 lượt khám ngoại trú mỗi ngày trong năm 2022, việc đánh giá chi tiết các bước trong quy trình khám bệnh và các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của người bệnh là cần thiết. Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá mức độ hài lòng của người bệnh về từng bước trong quy trình khám bệnh ngoại trú và phân tích các yếu tố tác động tại bệnh viện này trong năm 2022. Nghiên cứu được thực hiện trong khoảng thời gian từ tháng 2/2021 đến tháng 4/2022, tập trung vào đối tượng người bệnh khám ngoại trú tại bệnh viện. Kết quả nghiên cứu không chỉ giúp bệnh viện nhận diện các điểm mạnh, điểm yếu trong quy trình khám bệnh mà còn cung cấp cơ sở khoa học để đề xuất các giải pháp cải tiến, góp phần nâng cao chỉ số hài lòng người bệnh – một trong những chỉ số quan trọng phản ánh chất lượng dịch vụ y tế.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý chất lượng dịch vụ y tế, trong đó có mô hình PATH của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) về tiêu chuẩn nâng cao chất lượng bệnh viện, tập trung vào 6 tiêu chuẩn: an toàn, người bệnh làm trung tâm, hiệu quả lâm sàng, hiệu suất, hướng về nhân viên và quản trị hiệu quả. Khái niệm sự hài lòng của người bệnh được định nghĩa là sự đánh giá chủ quan dựa trên sự so sánh giữa kỳ vọng và trải nghiệm thực tế, bao gồm các yếu tố như quy trình đón tiếp, thời gian chờ đợi, cơ sở vật chất, giao tiếp nhân viên y tế và quyền lợi người bệnh. Quy trình khám bệnh ngoại trú được chuẩn hóa theo Quyết định số 1313/QĐ-BYT của Bộ Y tế, gồm các bước chính: tiếp đón người bệnh, khám lâm sàng và cận lâm sàng, thanh toán viện phí, phát và nhận thuốc. Nghiên cứu cũng phân tích các yếu tố ảnh hưởng thuộc về cơ sở y tế (cơ sở vật chất, nhân lực, công nghệ thông tin) và thuộc về người bệnh (đặc điểm cá nhân, hình thức khám, tính chất bệnh, khung thời gian khám).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng thiết kế cắt ngang kết hợp phương pháp định lượng và định tính. Phần định lượng khảo sát 270 người bệnh ngoại trú tại Bệnh viện Đa khoa khu vực Định Quán, được chọn mẫu thuận tiện theo tiêu chí: người bệnh từ 18 tuổi trở lên, hoàn thành đủ các bước quy trình khám bệnh, không nhập viện sau khám. Bộ công cụ khảo sát gồm bảng hỏi Likert 5 mức độ đánh giá sự hài lòng về từng khâu trong quy trình khám bệnh và thời gian chờ đợi. Phân tích số liệu sử dụng phần mềm Stata 14.0 với các thống kê mô tả và so sánh tỷ lệ phần trăm. Phần định tính thực hiện phỏng vấn sâu 3 cuộc với lãnh đạo bệnh viện và người bệnh, thảo luận nhóm 2 cuộc với nhân viên y tế và người bệnh nhằm làm rõ các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 2/2021 đến tháng 4/2022, đảm bảo tuân thủ các quy định về đạo đức nghiên cứu.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Mức độ hài lòng chung cao ở các khâu tiếp đón và khám lâm sàng: Tỷ lệ hài lòng chung tại khâu tiếp đón người bệnh đạt 77,4%, khâu khám lâm sàng đạt 73,0%. Người bệnh đánh giá tích cực về thời gian chờ đợi, quy trình đón tiếp, cơ sở vật chất và giao tiếp nhân viên y tế tại các khâu này.

  2. Khâu xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh có mức độ hài lòng thấp hơn: Tỷ lệ hài lòng chung ở khâu xét nghiệm là 57,9%, khâu chẩn đoán hình ảnh và thăm dò chức năng là 55,7%. Thời gian chờ đợi và quy trình đón tiếp tại các khâu này được người bệnh phản ánh còn nhiều hạn chế.

  3. Ảnh hưởng của đặc điểm người bệnh và hình thức khám: Phần lớn người bệnh tham gia nghiên cứu có độ tuổi trên 40 (75,2%), sử dụng bảo hiểm y tế (94,8%), và tái khám (70,7%). Các yếu tố như giới tính, loại hình khám, lần khám, ngày đến khám và tính chất bệnh (mạn tính hay cấp tính) có liên quan đến mức độ hài lòng chung.

  4. Yếu tố cơ sở y tế tác động đến sự hài lòng: Hệ thống mạng máy tính, hệ thống bốc số tự động, hạ tầng khu khám chữa bệnh, nguồn nhân lực y tế và thái độ giao tiếp, hướng dẫn của nhân viên y tế là những yếu tố được đánh giá cao và ảnh hưởng tích cực đến sự hài lòng.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy sự hài lòng của người bệnh tại Bệnh viện Đa khoa khu vực Định Quán tương đối cao ở các khâu tiếp đón và khám lâm sàng, phù hợp với các nghiên cứu trong nước và quốc tế về tầm quan trọng của quy trình đón tiếp và giao tiếp nhân viên y tế trong việc nâng cao trải nghiệm người bệnh. Tuy nhiên, mức độ hài lòng thấp hơn ở các khâu xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh phản ánh những hạn chế về thời gian chờ đợi và quy trình vận hành chưa tối ưu, tương tự như các báo cáo tại các bệnh viện khác. Việc áp dụng công nghệ thông tin như hệ thống bốc số tự động và quản lý hồ sơ điện tử đã góp phần cải thiện hiệu quả quy trình, nhưng vẫn cần tiếp tục hoàn thiện để giảm thiểu thời gian chờ đợi và tăng tính liên hoàn giữa các khâu. Đặc điểm người bệnh và hình thức khám cũng ảnh hưởng đến sự hài lòng, cho thấy cần có các chính sách phân luồng và hỗ trợ phù hợp với từng nhóm đối tượng. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ hài lòng theo từng khâu và bảng so sánh thời gian chờ đợi trung bình giữa các bước khám bệnh.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tối ưu hóa quy trình khám bệnh tại các khâu xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh: Áp dụng các giải pháp công nghệ như hệ thống nhận mẫu và trả kết quả tự động, tăng cường nhân lực và cải tiến bố trí phòng khám nhằm giảm thời gian chờ đợi, hướng tới mục tiêu giảm thời gian khám bệnh tại các khâu này xuống dưới 3 giờ trong vòng 12 tháng tới. Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc bệnh viện phối hợp với các khoa cận lâm sàng.

  2. Nâng cao chất lượng giao tiếp và hỗ trợ người bệnh: Tổ chức các khóa đào tạo kỹ năng giao tiếp, tư vấn cho nhân viên y tế, đặc biệt tại các khâu có tỷ lệ hài lòng thấp, nhằm tăng mức độ hài lòng chung lên trên 80% trong 6 tháng tới. Chủ thể thực hiện: Phòng Đào tạo và các khoa lâm sàng.

  3. Cải thiện cơ sở vật chất và hạ tầng khu khám bệnh: Mở rộng khu vực chờ, bổ sung thiết bị hiện đại và bảng chỉ dẫn rõ ràng, đảm bảo môi trường khám bệnh sạch sẽ, an toàn, thuận tiện cho người bệnh, hoàn thành trong vòng 18 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban Quản lý dự án bệnh viện.

  4. Phát triển hệ thống đặt lịch khám và thanh toán điện tử: Triển khai hệ thống đặt lịch khám qua điện thoại và website, áp dụng thanh toán không dùng tiền mặt để giảm thủ tục hành chính và thời gian chờ đợi, hướng tới tăng tỷ lệ người bệnh sử dụng dịch vụ trực tuyến lên 50% trong 1 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng Công nghệ thông tin phối hợp phòng Tài chính kế toán.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo các bệnh viện tuyến tỉnh và trung ương: Để tham khảo mô hình đánh giá sự hài lòng người bệnh và các giải pháp cải tiến quy trình khám bệnh ngoại trú phù hợp với thực tiễn tại các cơ sở y tế tương tự.

  2. Nhân viên y tế và quản lý khoa khám bệnh: Hỗ trợ nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của quy trình khám bệnh chuẩn hóa, cải thiện kỹ năng giao tiếp và quản lý thời gian khám chữa bệnh.

  3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành tổ chức quản lý y tế: Cung cấp dữ liệu thực tiễn và phương pháp nghiên cứu kết hợp định lượng, định tính trong lĩnh vực quản lý chất lượng dịch vụ y tế.

  4. Cơ quan quản lý y tế và hoạch định chính sách: Là tài liệu tham khảo để xây dựng các chính sách nâng cao chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh, đặc biệt trong việc áp dụng công nghệ thông tin và cải tiến quy trình khám bệnh ngoại trú.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao sự hài lòng của người bệnh lại quan trọng trong khám bệnh ngoại trú?
    Sự hài lòng phản ánh chất lượng dịch vụ y tế từ góc nhìn người bệnh, giúp bệnh viện nhận diện điểm mạnh, điểm yếu để cải tiến, nâng cao hiệu quả chăm sóc và giảm thiểu khiếu nại.

  2. Các yếu tố nào ảnh hưởng nhiều nhất đến sự hài lòng của người bệnh?
    Theo nghiên cứu, yếu tố cơ sở vật chất, thời gian chờ đợi, quy trình đón tiếp, giao tiếp nhân viên y tế và quyền lợi người bệnh là những yếu tố chính tác động đến sự hài lòng.

  3. Làm thế nào để giảm thời gian chờ đợi trong quy trình khám bệnh?
    Áp dụng công nghệ thông tin như hệ thống bốc số tự động, đặt lịch khám trực tuyến, tăng cường nhân lực và cải tiến bố trí quy trình khám bệnh giúp giảm thời gian chờ đợi hiệu quả.

  4. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn này?
    Nghiên cứu kết hợp phương pháp định lượng (khảo sát 270 người bệnh) và định tính (phỏng vấn sâu, thảo luận nhóm) nhằm đánh giá toàn diện sự hài lòng và các yếu tố ảnh hưởng.

  5. Kết quả nghiên cứu có thể áp dụng cho các bệnh viện khác không?
    Mặc dù nghiên cứu tập trung tại Bệnh viện Đa khoa khu vực Định Quán, các kết quả và đề xuất có tính tham khảo cao cho các bệnh viện tuyến tỉnh và trung ương có quy mô và đặc điểm tương tự.

Kết luận

  • Nghiên cứu đã đánh giá chi tiết sự hài lòng của người bệnh về các bước trong quy trình khám bệnh ngoại trú tại Bệnh viện Đa khoa khu vực Định Quán năm 2022, với tỷ lệ hài lòng chung cao nhất ở khâu tiếp đón (77,4%) và thấp nhất ở khâu chẩn đoán hình ảnh (55,7%).
  • Các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng bao gồm cơ sở vật chất, nhân lực y tế, ứng dụng công nghệ thông tin và đặc điểm người bệnh như tuổi, giới tính, hình thức khám.
  • Phương pháp nghiên cứu kết hợp định lượng và định tính giúp cung cấp cái nhìn toàn diện và sâu sắc về thực trạng và nguyên nhân.
  • Đề xuất các giải pháp cải tiến quy trình khám bệnh, nâng cao chất lượng dịch vụ và giảm thời gian chờ đợi nhằm tăng mức độ hài lòng người bệnh trong thời gian tới.
  • Khuyến nghị các bệnh viện và cơ quan quản lý y tế áp dụng kết quả nghiên cứu để nâng cao hiệu quả khám chữa bệnh ngoại trú, hướng tới mục tiêu chăm sóc sức khỏe toàn diện và bền vững.

Hành động tiếp theo là triển khai các giải pháp cải tiến được đề xuất, đồng thời tiến hành đánh giá định kỳ sự hài lòng người bệnh để đảm bảo chất lượng dịch vụ ngày càng được nâng cao.