I. Quản lý tổng hợp bọ phấn trắng hại lúa
Nghiên cứu tập trung vào việc xác định và áp dụng các biện pháp quản lý tổng hợp để kiểm soát bọ phấn trắng hại lúa tại hai tỉnh Long An và An Giang. Các biện pháp bao gồm sử dụng giống lúa ít nhiễm, điều chỉnh mật độ sạ, bón phân cân đối, và trồng hoa quanh bờ ruộng để thu hút thiên địch. Kết quả cho thấy các biện pháp này giúp giảm thiểu tác hại của bọ phấn trắng mà không ảnh hưởng đến môi trường.
1.1. Sử dụng giống lúa ít nhiễm
Nghiên cứu đã xác định các giống lúa như OM4218 và nếp IR4625 có khả năng kháng bọ phấn trắng tốt hơn so với các giống khác. Việc sử dụng các giống này giúp giảm thiểu thiệt hại do bọ phấn trắng gây ra, đồng thời duy trì năng suất lúa.
1.2. Điều chỉnh mật độ sạ
Mật độ sạ 120 kg/ha được khuyến nghị để hạn chế sự phát triển của bọ phấn trắng. Mật độ này giúp cây lúa phát triển tốt hơn và giảm áp lực từ dịch hại.
II. Đặc điểm sinh học và sinh thái của bọ phấn trắng
Nghiên cứu đã xác định bọ phấn trắng tại Long An và An Giang có tên khoa học là Aleurocybotus indicus, thuộc họ Aleyrodidae. Vòng đời trung bình của chúng là 21,93 ngày, bao gồm các giai đoạn thành trùng, trứng, và ấu trùng. Bọ phấn trắng phát triển tốt ở nhiệt độ 30°C và có khả năng sinh sản đơn tính.
2.1. Vòng đời và sinh sản
Vòng đời của bọ phấn trắng bao gồm 3 giai đoạn chính: thành trùng, trứng, và ấu trùng. Ấu trùng có 4 tuổi, trong đó tuổi 4 được gọi là nhộng giả. Bọ phấn trắng có khả năng sinh sản đơn tính, tạo ra thế hệ sau với 100% thành trùng đực.
2.2. Ảnh hưởng của nhiệt độ
Nhiệt độ 30°C là điều kiện tối ưu cho sự phát triển của bọ phấn trắng. Nhiệt độ cao hơn hoặc thấp hơn đều làm giảm khả năng sinh sản và phát triển của chúng.
III. Thiên địch và biện pháp sinh học
Nghiên cứu đã xác định các loài thiên địch của bọ phấn trắng, bao gồm bọ rùa 8 chấm, bọ rùa đỏ, và ong ký sinh Encarsia transvena. Các loài này có khả năng kiểm soát hiệu quả quần thể bọ phấn trắng. Ngoài ra, thuốc sinh học M.b(1,5x109 bt/g) và thuốc hóa học Abamectin 1.8% cũng được đánh giá cao về hiệu quả trừ bọ phấn trắng.
3.1. Thiên địch tự nhiên
Bọ rùa 8 chấm và bọ rùa đỏ là những thiên địch bắt mồi hiệu quả của bọ phấn trắng. Ong ký sinh Encarsia transvena cũng được ghi nhận là loài ký sinh quan trọng, giúp giảm mật số bọ phấn trắng.
3.2. Thuốc sinh học và hóa học
Thuốc sinh học M.b(1,5x109 bt/g) có hiệu lực trừ bọ phấn trắng từ 66,0 - 66,8%. Thuốc hóa học Abamectin 1.8% và Pymetrozine 500g/kg cũng được đánh giá cao về hiệu quả và ít ảnh hưởng đến thiên địch.
IV. Ảnh hưởng của bọ phấn trắng đến năng suất lúa
Nghiên cứu cho thấy bọ phấn trắng có thể làm giảm năng suất lúa từ 23 - 31% khi mật số đạt 60 con/dảnh. Ấu trùng bọ phấn trắng chích hút nhựa lá, gây vàng lá, trong khi thành trùng có thể làm xoăn lá và co rút lá lúa.
4.1. Tác hại của ấu trùng
Ấu trùng bọ phấn trắng chích hút nhựa lá, làm lá lúa bị vàng và suy yếu. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình quang hợp và năng suất lúa.
4.2. Tác hại của thành trùng
Thành trùng bọ phấn trắng có thể làm xoăn lá và co rút lá lúa, gây thiệt hại nghiêm trọng đến năng suất. Tuy nhiên, chưa phát hiện virus trong những cây có triệu chứng xoắn lá.
V. Mô hình quản lý tổng hợp tại Long An và An Giang
Nghiên cứu đã xây dựng và áp dụng thành công mô hình quản lý tổng hợp bọ phấn trắng tại Long An và An Giang. Mô hình bao gồm các biện pháp canh tác, sử dụng thiên địch, và thuốc sinh học, giúp giảm thiểu thiệt hại do bọ phấn trắng gây ra và nâng cao hiệu quả kinh tế cho nông dân.
5.1. Mô hình tại Long An
Tại Long An, mô hình áp dụng các biện pháp như sử dụng giống lúa kháng, điều chỉnh mật độ sạ, và trồng hoa quanh bờ ruộng. Kết quả cho thấy mật số bọ phấn trắng giảm đáng kể, đồng thời năng suất lúa được cải thiện.
5.2. Mô hình tại An Giang
Tại An Giang, mô hình tập trung vào việc sử dụng thiên địch và thuốc sinh học để kiểm soát bọ phấn trắng. Kết quả cho thấy hiệu quả kinh tế cao, giúp nông dân giảm chi phí và tăng thu nhập.
