Nghiên Cứu Nhận Thức Của Sinh Viên Sư Phạm Về Phát Triển Năng Lực Giao Tiếp Cho Người Học Tiếng Anh Tại Trường Đại Học Ngoại Ngữ Huế

Phương pháp dạy học tiếng Anh tại Việt Nam đã có sự thay đổi lớn từ phương pháp ngữ pháp - dịch truyền thống sang phương pháp giao tiếp. Tuy nhiên, nhiều sinh viên sau khi tốt nghiệp vẫn gặp khó khăn trong giao tiếp tiếng Anh. Báo cáo quốc gia của Bộ Giáo dục và Đào tạo năm 2011 chỉ ra rằng mục tiêu của chương trình tiếng Anh mới theo định hướng giao tiếp chưa đạt được như mong đợi. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc cải thiện phương pháp giảng dạy tiếng Anh và chú trọng hơn đến việc phát triển năng lực giao tiếp cho người học. Nghiên cứu của Tran (1991) nhấn mạnh sự cần thiết của việc phát triển năng lực giao tiếp và năng lực xã hội bên cạnh năng lực ngôn ngữ.

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, năng lực giao tiếp tiếng Anh trở thành một yếu tố quan trọng để thành công trong nhiều lĩnh vực. Khả năng sử dụng tiếng Anh một cách hiệu quả giúp người học tiếp cận thông tin, mở rộng cơ hội học tập và làm việc, cũng như giao lưu văn hóa. Nghiên cứu của Bachman (1990) khẳng định rằng để giao tiếp thành công, người học cần nắm vững các khía cạnh ngữ dụng bên cạnh ngữ pháp và cấu trúc văn bản. Do đó, việc phát triển năng lực giao tiếp cho người học tiếng Anh là một yêu cầu tất yếu trong chương trình đào tạo sư phạm.

Một trong những thách thức lớn nhất đối với sinh viên sư phạm là thiếu hụt kinh nghiệm thực tế trong việc sử dụng tiếng Anh trong các tình huống giao tiếp thực tế. Nhiều sinh viên chỉ quen với việc học tiếng Anh trong môi trường lớp học, ít có cơ hội tiếp xúc với người bản xứ hoặc tham gia vào các hoạt động giao tiếp quốc tế. Điều này dẫn đến sự thiếu tự tin và lúng túng khi phải sử dụng tiếng Anh trong các tình huống thực tế.

Mặc dù phương pháp giao tiếp đã được áp dụng rộng rãi, nhiều giảng viên vẫn gặp khó khăn trong việc triển khai các hoạt động giao tiếp một cách hiệu quả trong lớp học. Một số giảng viên vẫn tập trung quá nhiều vào ngữ pháp và từ vựng, ít chú trọng đến việc tạo cơ hội cho sinh viên thực hành kỹ năng giao tiếp. Điều này làm giảm tính tương tác và hứng thú của sinh viên trong quá trình học tập. Cần có những nghiên cứu sâu hơn về mô hình giảng dạy giao tiếp hiệu quả.

Sự khác biệt về văn hóa có thể gây ra những hiểu lầm và khó khăn trong giao tiếp tiếng Anh. Sinh viên sư phạm cần được trang bị kiến thức về văn hóa của các quốc gia nói tiếng Anh để có thể giao tiếp một cách hiệu quả và tránh những sai sót không đáng có. Điều này đòi hỏi sự tích hợp kiến thức văn hóa vào giáo trình tiếng Anh và các hoạt động ngoại khóa.

Bước đầu tiên trong việc phát triển năng lực giao tiếp là nâng cao nhận thức của sinh viên về tầm quan trọng của kỹ năng này. Giảng viên cần tạo ra các hoạt động thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm, và trình bày các nghiên cứu về lợi ích của việc giao tiếp tiếng Anh hiệu quả. Điều này giúp sinh viên nhận thức rõ hơn về mục tiêu học tập và tạo động lực để cải thiện kỹ năng giao tiếp.

Để phát triển năng lực giao tiếp, giảng viên cần tạo ra các hoạt động giao tiếp thực tế trong lớp học, chẳng hạn như: đóng vai, thảo luận nhóm, thuyết trình, và tranh luận. Các hoạt động này giúp sinh viên thực hành kỹ năng giao tiếp trong môi trường an toàn và được hỗ trợ bởi giảng viên và bạn bè.

Ứng dụng công nghệ trong giảng dạy có thể tăng tính tương tác và cá nhân hóa quá trình học tập. Giảng viên có thể sử dụng các công cụ trực tuyến như: diễn đàn, blog, mạng xã hội, và các ứng dụng học tiếng Anh để tạo ra môi trường học tập đa dạng và hấp dẫn. Ngoài ra, công nghệ cũng giúp sinh viên tiếp cận với các tài liệu học tập và nguồn thông tin phong phú.

Mục tiêu đào tạo cần được điều chỉnh để tập trung hơn vào việc phát triển năng lực giao tiếp cho sinh viên. Điều này có nghĩa là tăng cường thời lượng dành cho các môn học liên quan đến kỹ năng giao tiếp, và đặt ra các tiêu chí đánh giá cụ thể về khả năng sử dụng tiếng Anh trong các tình huống thực tế. Cần xác định rõ chuẩn đầu ra về năng lực giao tiếp.

Giáo trình tiếng Anh cần được thiết kế lại để phù hợp với mục tiêu phát triển năng lực giao tiếp. Điều này có nghĩa là sử dụng các tài liệu xác thực, tạo ra các hoạt động tương tác, và khuyến khích sinh viên sử dụng tiếng Anh trong các tình huống thực tế. Cần có sự đa dạng về giáo trình để đáp ứng nhu cầu khác nhau của sinh viên.

Nhà trường nên tổ chức các hoạt động ngoại khóa để tạo cơ hội cho sinh viên thực hành kỹ năng giao tiếp trong môi trường tự nhiên và thoải mái. Các hoạt động này có thể bao gồm: câu lạc bộ tiếng Anh, các buổi giao lưu với người bản xứ, các cuộc thi hùng biện, và các dự án tình nguyện sử dụng tiếng Anh. Động lực học tập của sinh viên sẽ tăng lên khi được tham gia các hoạt động thực tế.

Phương pháp khảo sát có thể được sử dụng để thu thập thông tin về nhận thức của sinh viên về tầm quan trọng của năng lực giao tiếp, các yếu tố ảnh hưởng đến việc phát triển năng lực giao tiếp, và các phương pháp giảng dạy hiệu quả. Khảo sát nên được thiết kế một cách cẩn thận để đảm bảo tính khách quan và chính xác.

Phỏng vấn sâu có thể được sử dụng để hiểu rõ hơn về quan điểm của sinh viên về các vấn đề liên quan đến phát triển năng lực giao tiếp. Phỏng vấn nên được thực hiện bởi những người có kinh nghiệm và kỹ năng giao tiếp tốt để tạo ra môi trường thoải mái và khuyến khích sinh viên chia sẻ ý kiến một cách cởi mở.

Quan sát hoạt động học tập và giảng dạy có thể cung cấp thông tin hữu ích về hiệu quả của các phương pháp giảng dạy và mức độ tham gia của sinh viên trong lớp học. Quan sát nên được thực hiện một cách có hệ thống và khách quan để đảm bảo tính chính xác.

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng sinh viên sư phạm nhận thức được tầm quan trọng của năng lực giao tiếp, nhưng vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc phát triển năng lực này. Các yếu tố ảnh hưởng bao gồm: thiếu kinh nghiệm thực tế, hạn chế về phương pháp giảng dạy, và sự khác biệt về văn hóa.

Nghiên cứu đề xuất các giải pháp cụ thể để cải thiện chương trình đào tạo và nâng cao chất lượng giảng dạy, chẳng hạn như: điều chỉnh mục tiêu đào tạo, thiết kế lại giáo trình, và đổi mới phương pháp giảng dạy.

Nghiên cứu trong tương lai có thể tập trung vào việc đánh giá hiệu quả của các giải pháp đã được đề xuất, hoặc khám phá các yếu tố mới có thể ảnh hưởng đến việc phát triển năng lực giao tiếp cho sinh viên sư phạm. Cần có những nghiên cứu dài hạn để đánh giá tác động thực sự của các biện pháp can thiệp.