Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế, thị trường thực phẩm Việt Nam ngày càng chịu sự cạnh tranh gay gắt, đặc biệt từ các sản phẩm nhập khẩu có xuất xứ từ Trung Quốc. Theo báo cáo khảo sát tại TP. Đà Lạt, trong tổng số 300 phiếu khảo sát phát ra, có 210 phiếu hợp lệ, phản ánh ý kiến của người tiêu dùng nữ trong độ tuổi từ 20 đến 55, những người có vai trò quyết định hoặc tham gia quyết định mua thực phẩm rau củ quả cho gia đình. Nghiên cứu tập trung kiểm định tác động của các yếu tố: tính vị chủng, thái độ thù nghịch, ý thức về sức khỏe, sự đánh giá về sản phẩm và cảm nhận về giá cả đến sự sẵn lòng mua thực phẩm xuất xứ từ Trung Quốc. Mục tiêu cụ thể là làm rõ các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi tiêu dùng nhằm hỗ trợ doanh nghiệp và cơ quan quản lý trong việc xây dựng chiến lược kinh doanh và chính sách quản lý phù hợp. Phạm vi nghiên cứu được giới hạn tại thị trường TP. Đà Lạt trong năm 2017, với ý nghĩa thực tiễn quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi và sức khỏe người tiêu dùng Việt Nam trước các sản phẩm thực phẩm nhập khẩu có nguồn gốc không rõ ràng.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Nghiên cứu dựa trên năm khái niệm chính:
Tính vị chủng tiêu dùng (Ethnocentrism): Được định nghĩa là xu hướng người tiêu dùng ưu tiên và đánh giá cao sản phẩm nội địa, đồng thời có thái độ tiêu cực với hàng hóa nhập khẩu, đặc biệt từ các quốc gia khác biệt về văn hóa hoặc chính trị. Tính vị chủng thể hiện qua niềm tự hào dân tộc và sự e ngại mất kiểm soát kinh tế quốc gia.
Thái độ thù nghịch (Animosity): Là cảm xúc tiêu cực kéo dài do các xung đột lịch sử, chính trị hoặc kinh tế giữa các quốc gia, ảnh hưởng đến quyết định mua hàng của người tiêu dùng. Thái độ này bao gồm thù nghịch do chiến tranh và thù nghịch do kinh tế.
Ý thức về sức khỏe (Health Consciousness): Mức độ quan tâm và nhận thức của người tiêu dùng về sức khỏe bản thân, đặc biệt trong việc lựa chọn thực phẩm an toàn và lành mạnh nhằm duy trì và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Sự đánh giá về sản phẩm (Product Judgement): Đánh giá tổng thể của người tiêu dùng về chất lượng, công nghệ, mẫu mã, độ tin cậy và giá trị của sản phẩm dựa trên xuất xứ quốc gia.
Cảm nhận về giá (Perceived Price): Nhận thức chủ quan của người tiêu dùng về mức giá phù hợp và công bằng của sản phẩm, ảnh hưởng đến quyết định mua hàng.
Mô hình nghiên cứu đề xuất kiểm định ảnh hưởng của các yếu tố trên