Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh kinh tế thị trường ngày càng phát triển và cạnh tranh gay gắt, việc nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh trở thành yếu tố sống còn đối với các doanh nghiệp. Công ty Cổ phần Vận tải và Dịch vụ Petrolimex Hà Tây (PTS Hà Tây) là một doanh nghiệp thành viên của Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam, hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu và dịch vụ vận tải. Giai đoạn 2018-2020, công ty đã trải qua nhiều biến động do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 và các yếu tố kinh tế vĩ mô, với doanh thu thuần giảm từ 924.060 triệu đồng năm 2018 xuống còn 424.060 triệu đồng năm 2020, tương ứng tốc độ phát triển bình quân 3 năm là 67,71%. Lợi nhuận sau thuế cũng có xu hướng giảm, đạt 3.675 triệu đồng năm 2020, giảm so với mức 4.294 triệu đồng năm 2018.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng hiệu quả sản xuất kinh doanh của PTS Hà Tây, phân tích các nhân tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh trong giai đoạn 2022-2025. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hai mảng kinh doanh chính của công ty là kinh doanh xăng dầu và dịch vụ vận tải, với số liệu thu thập từ năm 2018 đến 2020 và khảo sát trực tiếp lãnh đạo, nhân viên trong năm 2021. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp công ty tối ưu hóa nguồn lực, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững trong điều kiện thị trường biến động.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản lý kinh tế và mô hình đánh giá hiệu quả sản xuất kinh doanh trong doanh nghiệp. Hai khung lý thuyết chính được áp dụng gồm:

  1. Lý thuyết hiệu quả sản xuất kinh doanh: Hiệu quả được hiểu là mối quan hệ giữa kết quả đầu ra và các yếu tố đầu vào, phản ánh trình độ sử dụng nguồn lực để đạt kết quả tối đa với chi phí tối thiểu. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả bao gồm tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản (ROA), tỷ suất sinh lời trên doanh thu (ROS), tỷ suất sinh lời vốn chủ sở hữu (ROE), số vòng quay tài sản, hiệu quả sử dụng chi phí và năng suất lao động.

  2. Mô hình phân tích nhân tố ảnh hưởng: Phân loại các nhân tố ảnh hưởng thành nhóm nhân tố bên trong doanh nghiệp (nguồn nhân lực, tài chính, quản trị, hệ thống thông tin) và nhóm nhân tố bên ngoài (môi trường vĩ mô như chính sách, xã hội, công nghệ; môi trường vi mô như đối thủ cạnh tranh, khách hàng, nhà cung cấp).

Các khái niệm chính bao gồm: hiệu quả sản xuất kinh doanh, lợi nhuận, chi phí cơ hội, năng suất lao động, khả năng thanh toán, cấu trúc nguồn vốn.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu nghiên cứu bao gồm:

  • Số liệu thứ cấp: Thu thập từ báo cáo tài chính, báo cáo kết quả sản xuất kinh doanh của PTS Hà Tây giai đoạn 2018-2020, dữ liệu từ Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam và các tài liệu nghiên cứu liên quan.
  • Số liệu sơ cấp: Khảo sát, phỏng vấn trực tiếp lãnh đạo và nhân viên công ty trong khoảng thời gian từ tháng 6 đến tháng 10 năm 2021.

Phương pháp phân tích số liệu sử dụng thống kê mô tả để đánh giá các chỉ tiêu tài chính, hiệu quả sử dụng tài sản, chi phí và lao động. Cỡ mẫu khảo sát gồm toàn bộ cán bộ quản trị và nhân viên tham gia hoạt động sản xuất kinh doanh, đảm bảo tính đại diện. Số liệu được xử lý bằng phần mềm Microsoft Excel, biểu diễn qua bảng biểu và đồ thị để minh họa xu hướng và so sánh các chỉ tiêu qua các năm.

Timeline nghiên cứu trải dài từ thu thập số liệu 2018-2020, khảo sát sơ cấp năm 2021, đến đề xuất giải pháp cho giai đoạn 2022-2025.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Hiệu quả kinh doanh có xu hướng giảm: Doanh thu thuần giảm từ 924.060 triệu đồng năm 2018 xuống 424.060 triệu đồng năm 2020, tương ứng tốc độ phát triển bình quân 3 năm là 67,71%. Lợi nhuận sau thuế giảm từ 4.294 triệu đồng xuống 3.675 triệu đồng, tốc độ phát triển bình quân 92,51%. Chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp giảm nhẹ nhưng không đủ bù đắp sự sụt giảm doanh thu.

  2. Hiệu quả sử dụng tài sản và vốn chưa tối ưu: Tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản (ROA) và trên vốn chủ sở hữu (ROE) có xu hướng giảm nhẹ, cho thấy hiệu quả sử dụng tài sản và vốn chưa cao. Số vòng quay tổng tài sản và tài sản ngắn hạn cũng giảm, phản ánh tốc độ luân chuyển tài sản chậm lại.

  3. Nguồn lực lao động có trình độ phù hợp nhưng cần nâng cao chất lượng: Trong tổng số 265 lao động năm 2020, 35,09% có trình độ đại học, 12,83% cao đẳng - trung cấp, còn lại là lao động phổ thông. Tuy nhiên, năng suất lao động và tỷ suất sinh lời trên lao động chưa đạt mức tối ưu, cần cải thiện qua đào tạo và quản lý.

  4. Ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 và biến động kinh tế: Năm 2020, do tác động của đại dịch, doanh thu và lợi nhuận của công ty giảm mạnh, đồng thời tài sản ngắn hạn và dài hạn cũng giảm do khấu hao và giảm vốn chủ sở hữu. Nợ phải trả tăng cao, làm tăng áp lực tài chính.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của sự giảm sút hiệu quả kinh doanh là do tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19, làm giảm nhu cầu tiêu thụ xăng dầu và dịch vụ vận tải. Bên cạnh đó, chi phí quản lý và bán hàng chưa được tối ưu hoàn toàn, ảnh hưởng đến lợi nhuận. So sánh với các công ty xăng dầu khác như Petrolimex Hà Nội và Thanh Hóa, PTS Hà Tây có quy mô nhỏ hơn và chưa áp dụng triệt để các giải pháp quản trị hiện đại, đào tạo nguồn nhân lực chuyên sâu.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ đường thể hiện xu hướng doanh thu và lợi nhuận qua các năm, bảng so sánh các chỉ tiêu ROA, ROE, ROS, số vòng quay tài sản và lao động để minh họa hiệu quả sử dụng nguồn lực. Việc phân tích chi tiết các chỉ tiêu tài chính giúp nhận diện điểm mạnh, điểm yếu và các nhân tố ảnh hưởng bên trong, bên ngoài doanh nghiệp.

Kết quả nghiên cứu khẳng định tầm quan trọng của việc nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản, quản lý chi phí và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao để tăng cường năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tối ưu hóa quản lý chi phí và nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản

    • Thực hiện kiểm soát chặt chẽ chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp nhằm giảm thiểu lãng phí.
    • Tăng cường đầu tư đổi mới phương tiện vận tải, thiết bị kỹ thuật để nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản cố định.
    • Chủ thể thực hiện: Ban Tổng giám đốc và phòng Kế toán - Tài chính.
    • Timeline: 2022-2023.

  2. Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao

    • Tổ chức đào tạo nâng cao kỹ năng chuyên môn, quản lý cho cán bộ, nhân viên, đặc biệt đội ngũ vận tải và kinh doanh.
    • Xây dựng chính sách thu hút, giữ chân nhân tài, khuyến khích sáng tạo và nâng cao năng suất lao động.
    • Chủ thể thực hiện: Phòng Tổ chức hành chính phối hợp với Ban Tổng giám đốc.
    • Timeline: 2022-2025.

  3. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và quản trị hiện đại

    • Áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2018, sử dụng thiết bị tự động kiểm soát hao hụt và quản lý vận tải.
    • Xây dựng hệ thống thông tin quản trị tích hợp để nâng cao hiệu quả ra quyết định.
    • Chủ thể thực hiện: Phòng Quản lý kỹ thuật và Phòng Thương mại.
    • Timeline: 2022-2024.

  4. Mở rộng thị trường và đa dạng hóa kênh tiêu thụ

    • Tăng cường phát triển mạng lưới cửa hàng xăng dầu, mở rộng dịch vụ vận tải tại các tỉnh lân cận.
    • Đa dạng hóa sản phẩm, dịch vụ giá trị gia tăng để tăng doanh thu và lợi nhuận.
    • Chủ thể thực hiện: Phòng Thương mại và Ban Tổng giám đốc.
    • Timeline: 2023-2025.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp vận tải, xăng dầu

    • Lợi ích: Hiểu rõ các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh, áp dụng giải pháp nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh.
    • Use case: Xây dựng chiến lược phát triển, tối ưu hóa nguồn lực.

  2. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành Quản lý kinh tế, Kinh tế vận tải

    • Lợi ích: Tham khảo khung lý thuyết, phương pháp nghiên cứu và phân tích thực tiễn doanh nghiệp.
    • Use case: Phát triển đề tài nghiên cứu, luận văn thạc sĩ, tiến sĩ.

  3. Cơ quan quản lý nhà nước và tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp

    • Lợi ích: Nắm bắt thực trạng và các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh trong ngành xăng dầu và vận tải.
    • Use case: Xây dựng chính sách hỗ trợ, cải thiện môi trường kinh doanh.

  4. Nhà đầu tư và cổ đông công ty cổ phần

    • Lợi ích: Đánh giá hiệu quả hoạt động, tiềm năng phát triển và rủi ro tài chính của doanh nghiệp.
    • Use case: Quyết định đầu tư, quản lý danh mục đầu tư.

Câu hỏi thường gặp

  1. Hiệu quả sản xuất kinh doanh được đánh giá bằng những chỉ tiêu nào?
    Hiệu quả được đánh giá qua các chỉ tiêu như tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản (ROA), trên doanh thu (ROS), trên vốn chủ sở hữu (ROE), số vòng quay tài sản, hiệu quả sử dụng chi phí và năng suất lao động. Ví dụ, ROA cho biết mỗi đồng tài sản tạo ra bao nhiêu đồng lợi nhuận.

  2. Những nhân tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến hiệu quả kinh doanh của PTS Hà Tây?
    Các nhân tố gồm nguồn nhân lực, tài chính, quản trị doanh nghiệp, hệ thống thông tin nội bộ, cùng với môi trường vĩ mô như chính sách, kinh tế và đại dịch Covid-19. Ví dụ, đại dịch đã làm giảm nhu cầu tiêu thụ xăng dầu, ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu.

  3. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?
    Luận văn sử dụng phương pháp thu thập số liệu thứ cấp từ báo cáo tài chính và số liệu sơ cấp qua khảo sát, phỏng vấn. Phân tích số liệu bằng thống kê mô tả, biểu diễn qua bảng biểu và đồ thị để đánh giá hiệu quả kinh doanh.

  4. Giải pháp nào được đề xuất để nâng cao hiệu quả kinh doanh?
    Các giải pháp gồm tối ưu hóa quản lý chi phí, phát triển nguồn nhân lực, ứng dụng công nghệ quản trị hiện đại và mở rộng thị trường. Ví dụ, áp dụng ISO 9001:2018 giúp kiểm soát chất lượng và hao hụt hiệu quả hơn.

  5. Tại sao việc nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản lại quan trọng?
    Vì tài sản là nguồn lực lớn nhất của doanh nghiệp, sử dụng hiệu quả giúp tăng doanh thu, giảm chi phí và nâng cao lợi nhuận. Ví dụ, số vòng quay tài sản cao cho thấy tài sản được sử dụng hiệu quả để tạo ra doanh thu.

Kết luận

  • Hiệu quả sản xuất kinh doanh của Công ty Cổ phần Vận tải và Dịch vụ Petrolimex Hà Tây giai đoạn 2018-2020 có xu hướng giảm do ảnh hưởng của đại dịch và biến động kinh tế.
  • Các chỉ tiêu tài chính như ROA, ROE, số vòng quay tài sản và năng suất lao động chưa đạt mức tối ưu, phản ánh hiệu quả sử dụng nguồn lực còn hạn chế.
  • Nguồn nhân lực có trình độ phù hợp nhưng cần nâng cao chất lượng qua đào tạo và quản lý hiệu quả hơn.
  • Đề xuất các giải pháp trọng tâm gồm tối ưu chi phí, phát triển nhân lực, ứng dụng công nghệ và mở rộng thị trường nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh trong giai đoạn 2022-2025.
  • Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn cho công ty và các bên liên quan trong việc hoạch định chiến lược phát triển bền vững, đồng thời mở ra hướng nghiên cứu tiếp theo về quản trị rủi ro và đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp.

Hành động tiếp theo là triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi và đánh giá hiệu quả định kỳ để điều chỉnh kịp thời, đảm bảo mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của công ty được thực hiện hiệu quả.