Luận văn thạc sĩ: Tác động của biến đổi khí hậu đến hoạt động sản xuất nông nghiệp tại xã Văn Lăng, Đồng Hỷ, Thái Nguyên

• Tác giả: Lò Thị Nga
• Người hướng dẫn: TS. Bùi Thị Thanh Tâm
• Trường học: Đại học Nông Lâm Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Phát triển nông thôn
• Đề tài: Nghiên cứu tác động của biến đổi khí hậu đến hoạt động sản xuất nông nghiệp tại xã Văn Lăng, Đồng Hỷ, Thái Nguyên
• Loại tài liệu: khóa luận tốt nghiệp đại học
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
• MỤC LỤC
• 1. PHẦN I: MỞ ĐẦU
• 1.1. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
• 1.1.1. Mục tiêu chung
• 1.1.2. Mục tiêu cụ thể
• 1.2. Ý nghĩa của đề tài
• 1.2.1. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học
• 1.2.2. Ý nghĩa thực tiễn
• 2. PHẦN II: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
• 2.1. Một số vấn đề cơ bản về biến đổi khí hậu
• 2.1.1. Khái niệm khí hậu, thời tiết, biến đổi khí hậu
• 2.1.2. Nguyên nhân gây ra biến đổi khí hậu
• 2.1.2.1. Do tự nhiên
• 2.1.2.2. Do các hoạt động con người
• 2.1.3. Biểu hiện của biến đổi khí hậu
• 2.2. Một số vấn đề cơ bản về nông nghiệp
• 2.2.1. Khái niệm nông nghiệp
• 2.2.2. Đặc điểm của sản xuất nông nghiệp
• 2.2.3. Nhân tố tự nhiên ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp
• 3. PHẦN III: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 3.1.1. Đối tượng nghiên cứu
• 3.1.2. Phạm vi nghiên cứu
• 3.1.3. Địa điểm và thời gian nghiên cứu
• 3.2. Nội dung nghiên cứu
• 3.3. Phương pháp nghiên cứu
• 3.3.1. Phương pháp điều tra thu thập số liệu
• 3.3.2. Phương pháp xử lý, phân tích số liệu
• 4. PHẦN IV: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu
• 4.1.1. Điều kiện tự nhiên
• 4.1.2. Tình hình kinh tế - xã hội
• 4.2. Tác động của BĐKH đến hoạt động nông nghiệp của nhóm điều tra
• 4.3. Đề xuất giải pháp ứng phó, thích nghi với biến đổi khí hậu
• 4.3.1. Giải pháp ứng phó, thích nghi với BĐKH trong lĩnh vực trồng trọt
• 4.3.2. Giải pháp ứng phó, thích nghi với BĐKH trong lĩnh vực chăn nuôi gia súc
• 4.3.3. Giải pháp ứng phó, thích nghi với BĐKH trong lĩnh vực lâm nghiệp
• 4.3.4. Giải pháp ứng phó, thích nghi với BĐKH trong lĩnh vực nuôi trồng thủy sản
• 5. PHẦN V: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về biến đổi khí hậu

Biến đổi khí hậu (BĐKH) là một trong những thách thức lớn nhất mà nhân loại đang phải đối mặt. Tại Việt Nam, BĐKH đã và đang gây ra những tác động nghiêm trọng đến nhiều lĩnh vực, đặc biệt là sản xuất nông nghiệp. Theo các nghiên cứu, nhiệt độ trung bình đã tăng lên 1°C trong vòng một thế kỷ qua, trong khi lượng mưa và tần suất các hiện tượng thời tiết cực đoan cũng có sự thay đổi rõ rệt. Điều này đã dẫn đến những khó khăn trong việc sản xuất nông nghiệp, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng sản phẩm. Đặc biệt, xã Văn Lăng, Đồng Hỷ, Thái Nguyên là một trong những địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề từ BĐKH, với các hiện tượng như hạn hán, lũ lụt ngày càng gia tăng.

1.1. Tác động của BĐKH đến sản xuất nông nghiệp

Tác động của BĐKH đến sản xuất nông nghiệp tại xã Văn Lăng thể hiện rõ qua sự thay đổi trong điều kiện khí hậu. Nhiệt độ tăng cao và lượng mưa không ổn định đã làm giảm năng suất cây trồng, đặc biệt là các loại cây lương thực chủ yếu. Nông dân gặp khó khăn trong việc lựa chọn giống cây trồng phù hợp với điều kiện khí hậu mới. Theo khảo sát, 70% hộ nông dân cho biết họ đã phải thay đổi phương thức canh tác để thích ứng với BĐKH. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sản xuất mà còn tác động đến đời sống của người dân, khi thu nhập từ nông nghiệp giảm sút.

II. Đặc điểm kinh tế xã hội tại xã Văn Lăng

Xã Văn Lăng có nền kinh tế chủ yếu dựa vào nông nghiệp, với nhiều hộ gia đình sống phụ thuộc vào sản xuất nông nghiệp. Theo thống kê, khoảng 80% dân số trong xã tham gia vào hoạt động nông nghiệp. Tuy nhiên, điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn, cơ sở hạ tầng chưa phát triển đồng bộ, ảnh hưởng đến khả năng ứng phó với BĐKH. Nông dân chủ yếu sử dụng các phương pháp canh tác truyền thống, thiếu sự đầu tư vào công nghệ mới. Điều này làm cho sản xuất nông nghiệp tại xã dễ bị tổn thương trước những biến động của thời tiết.

2.1. Tình hình sản xuất nông nghiệp

Sản xuất nông nghiệp tại xã Văn Lăng chủ yếu tập trung vào trồng lúa, ngô và một số loại cây ăn quả. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của BĐKH, năng suất cây trồng đã giảm đáng kể. Nhiều hộ nông dân cho biết họ đã phải đối mặt với tình trạng mất mùa do hạn hán kéo dài và lũ lụt bất thường. Theo số liệu thống kê, năng suất lúa đã giảm khoảng 15% trong ba năm qua. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến nguồn lương thực mà còn tác động đến thu nhập của người dân, làm gia tăng tình trạng nghèo đói trong cộng đồng.

III. Giải pháp ứng phó với BĐKH

Để ứng phó với tác động của BĐKH, xã Văn Lăng cần triển khai các giải pháp thích ứng hiệu quả. Một trong những giải pháp quan trọng là nâng cao nhận thức của người dân về BĐKH và các biện pháp canh tác bền vững. Cần khuyến khích nông dân áp dụng các giống cây trồng chịu hạn, đồng thời cải thiện hệ thống tưới tiêu để giảm thiểu thiệt hại do hạn hán. Ngoài ra, việc xây dựng các mô hình sản xuất nông nghiệp thông minh với khí hậu cũng cần được chú trọng.

3.1. Đề xuất giải pháp cụ thể

Các giải pháp cụ thể bao gồm việc tổ chức các lớp tập huấn cho nông dân về kỹ thuật canh tác mới, cung cấp thông tin về thời tiết và khí hậu để giúp nông dân có kế hoạch sản xuất hợp lý. Đồng thời, cần có sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương trong việc đầu tư cơ sở hạ tầng, như hệ thống tưới tiêu và bảo vệ môi trường. Việc xây dựng các quỹ hỗ trợ cho nông dân trong trường hợp thiên tai cũng là một giải pháp cần thiết để giảm thiểu thiệt hại và giúp người dân phục hồi sản xuất.