Luận án tiến sĩ về quản lý hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp nhằm phát triển phẩm chất và năng lực học sinh THPT tại Hà Nội

• Tác giả: Lê Thị Hoài Thương
• Người hướng dẫn: PGS. Phạm Minh Hùng
• Trường học: Đại học Vinh
• Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
• Đề tài: Quản lý tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh ở các trường trung học phổ thông thành phố Hà Nội
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Nghệ An

Mục lục chi tiết

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM, HƯỚNG NGHIỆP THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
• 1.1. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 1.1.1. Những nghiên cứu về hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh ở trường trung học phổ thông
• 1.1.2. Những nghiên cứu về quản lý tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh ở trường trung học phổ thông
• 1.1.3. Đánh giá chung
• 1.2. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN CỦA ĐỀ TÀI
• 1.2.1. Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp
• 1.2.2. Tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp
• 1.2.3. Phát triển phẩm chất và năng lực học sinh
• 1.2.4. Quản lý tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất và năng lực học sinh
• 1.3. LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM, HƯỚNG NGHIỆP THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
• 1.3.1. Tầm quan trọng của tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh ở trường trung học phổ thông
• 1.3.2. Mục tiêu, yêu cầu tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh ở các trường trung học phổ thông
• 1.3.3. Nội dung tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh ở trường trung học phổ thông
• 1.3.4. Phương thức tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh ở trường trung học phổ thông
• 1.3.5. Hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh ở trường trung học phổ thông
• 1.3.6. Đánh giá kết quả tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh ở trường trung học phổ thông
• 1.4. LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM, HƯỚNG NGHIỆP THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
• 1.4.1. Sự cần thiết phải quản lý tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh ở trường trung học phổ thông
• 1.4.2. Nội dung quản lý tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh ở trường trung học phổ thông
• 1.4.3. Chủ thể quản lý tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh ở các trường trung học phổ thông
• 1.5. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUẢN LÝ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM, HƯỚNG NGHIỆP THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
• 1.5.1. Xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, điều kiện kinh tế - xã hội
• 1.5.2. Các chính sách của Đảng và Nhà nước; sự đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo
• 1.5.3. Các điều kiện về tài chính, cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học. Môi trường giáo dục
• 1.5.4. Sự phối hợp giữa các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường
• 1.5.5. Hệ thống quản lý, văn hóa nhà trường, các hoạt động giáo dục của trường trung học phổ thông
• 1.5.6. Nhận thức, trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý và các lực lượng tham gia hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp
• 1.5.7. Đặc điểm lứa tuổi học sinh trung học phổ thông
• 1.6. Kết luận chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM, HƯỚNG NGHIỆP THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THÀNH PHỐ HÀ NỘI
• 2.1. KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU KIỆN KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ TÌNH HÌNH GIÁO DỤC CỦA THÀNH PHỐ HÀ NỘI
• 2.1.1. Điều kiện kinh tế - xã hội
• 2.1.2. Tình hình giáo dục
• 2.2. TỔ CHỨC KHẢO SÁT THỰC TRẠNG
• 2.2.1. Mục đích khảo sát
• 2.2.2. Nội dung khảo sát
• 2.2.3. Đối tượng khảo sát
• 2.2.4. Phương pháp khảo sát
• 2.2.5. Cách thức xử lý số liệu khảo sát
• 2.2.6. Thời gian và hình thức khảo sát
• 2.3. THỰC TRẠNG TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM, HƯỚNG NGHIỆP THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THÀNH PHỐ HÀ NỘI
• 2.3.1. Thực trạng nhận thức của học sinh, giáo viên, cán bộ quản lý về hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp và tầm quan trọng của tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh
• 2.3.2. Thực trạng đáp ứng yêu cầu tổ chức thực hiện mục tiêu hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh của giáo viên
• 2.3.3. Thực trạng đáp ứng yêu cầu tổ chức thực hiện nội dung hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh
• 2.3.4. Thực trạng đáp ứng yêu cầu sử dung phương pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh
• 2.3.5. Thực trạng đáp ứng yêu cầu sử dụng hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh
• 2.3.6. Thực trạng đáp ứng yêu cầu đánh giá kết quả tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh
• 2.4. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM, HƯỚNG NGHIỆP THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THÀNH PHỐ HÀ NỘI
• 2.4.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên về sự cần thiết phải quản lý tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh
• 2.4.2. Thực trạng đáp ứng yêu cầu xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh
• 2.4.3. Thực trạng đáp ứng yêu cầu tổ chức thực hiện hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh
• 2.4.4. Thực trạng đáp ứng yêu cầu chỉ đạo hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh
• 2.4.5. Thực trạng đáp ứng yêu cầu kiểm tra, đánh giá việc tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh
• 2.4.6. Thực trạng đáp ứng yêu cầu quản lý các điều kiện đảm bảo cho tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh
• 2.5. THỰC TRẠNG CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUẢN LÝ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM, HƯỚNG NGHIỆP THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THÀNH PHỐ HÀ NỘI
• 2.6. THỰC TRẠNG TRIỂN KHAI CHƯƠNG TRÌNH HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM, HƯỚNG NGHIỆP LỚP 10 Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THÀNH PHỐ HÀ NỘI
• 2.6.1. Những thuận lợi khi thực hiện Chương trình hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp lớp 10
• 2.6.2. Những khó khăn khi thực hiện Chương trình hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp lớp 10
• 2.7. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ THỰC TRẠNG
• 2.7.1. Mặt hạn chế
• 2.7.2. Nguyên nhân của thực trạng
• 2.8. Kết luận chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM, HƯỚNG GHIỆP THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THÀNH PHỐ HÀ NỘI
• 3.1. CÁC NGUYÊN TẮC ĐỂ XUẤT BIỆN PHÁP
• 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu
• 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn
• 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống
• 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả
• 3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi
• 3.2. CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM, HƯỚNG NGHIỆP THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THÀNH PHỐ HÀ NỘI
• 3.2.1. Tổ chức nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên về sự cần thiết quản lý tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh ở các trường trung học phổ thông
• 3.2.2. Xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh phù hợp với điều kiện thực tế của từng trường trung học phổ thông
• 3.2.3. Tổ chức, chỉ đạo hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh ở các trường trung học phổ thông đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018
• 3.2.4. Xây dựng và áp dụng bộ tiêu chí đánh giá tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh ở các trường trung học phổ thông
• 3.2.5. Tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh cho đội ngũ cán bộ quản lý các trường trung học phổ thông
• 3.2.6. Quản lý phát triển môi trường giáo dục đổi mới sáng tạo trong tổ chức, thực hiện hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh các trường trung học phổ thông
• 3.3. KHẢO SÁT SỰ CẤP THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC BIỆN PHÁP ĐỀ XUẤT
• 3.3.1. Mục đích khảo sát
• 3.3.2. Nội dung và phương pháp khảo sát
• 3.3.3. Đối tượng khảo sát
• 3.3.4. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất
• 3.4. THỬ NGHIỆM GIẢI PHÁP
• 3.4.1. Tổ chức thử nghiệm
• 3.4.2. Phân tích kết quả thử nghiệm
• 3.5. Kết luận chương 3
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN NỘI DUNG LUẬN ÁN ĐÃ ĐƯỢC CÔNG BỐ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tóm tắt

I. Giới thiệu và mục đích nghiên cứu

Luận án tiến sĩ tập trung vào quản lý hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp nhằm phát triển phẩm chất năng lực học sinh THPT Hà Nội. Mục đích chính là đề xuất các biện pháp quản lý hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong bối cảnh đổi mới giáo dục phổ thông. Luận án nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm thực tế và hướng nghiệp, giúp học sinh phát triển kỹ năng sống và năng lực xã hội.

1.1. Bối cảnh và lý do chọn đề tài

Trong bối cảnh đổi mới giáo dục phổ thông, hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp trở thành một phần không thể thiếu trong chương trình giáo dục. Tuy nhiên, việc quản lý và tổ chức các hoạt động này còn nhiều hạn chế, đặc biệt là ở các trường THPT tại Hà Nội. Luận án được thực hiện nhằm giải quyết những khó khăn này, đồng thời đáp ứng yêu cầu phát triển toàn diện học sinh.

1.2. Mục tiêu và giả thuyết nghiên cứu

Mục tiêu của luận án là đề xuất các biện pháp quản lý hiệu quả, giúp nâng cao chất lượng hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp. Giả thuyết nghiên cứu cho rằng, nếu áp dụng đồng bộ các biện pháp quản lý dựa trên các chức năng quản lý và yếu tố ảnh hưởng, hiệu quả của các hoạt động này sẽ được cải thiện đáng kể.

II. Cơ sở lý luận và thực tiễn

Luận án phân tích sâu về cơ sở lý luận của quản lý hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp, bao gồm các khái niệm cơ bản như phát triển phẩm chất năng lực, giáo dục hướng nghiệp, và quản lý giáo dục. Đồng thời, luận án cũng đánh giá thực trạng tổ chức và quản lý các hoạt động này tại các trường THPT Hà Nội, chỉ ra những thuận lợi và khó khăn hiện tại.

2.1. Khái niệm và tầm quan trọng

Hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp được định nghĩa là các hoạt động giáo dục giúp học sinh tiếp cận thực tế, phát triển kỹ năng sống và định hướng nghề nghiệp. Luận án nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quản lý hiệu quả các hoạt động này để đạt được mục tiêu phát triển toàn diện học sinh.

2.2. Thực trạng tại Hà Nội

Khảo sát thực trạng cho thấy, các trường THPT tại Hà Nội đã triển khai hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp nhưng còn nhiều hạn chế về quản lý và tổ chức. Nguyên nhân chủ yếu là thiếu kinh nghiệm, nguồn lực và sự phối hợp giữa các bên liên quan.

III. Biện pháp quản lý và ứng dụng

Luận án đề xuất các biện pháp quản lý cụ thể, bao gồm nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên, xây dựng kế hoạch tổ chức phù hợp, và áp dụng các tiêu chí đánh giá hiệu quả. Các biện pháp này được đánh giá về tính cấp thiết và khả thi thông qua khảo sát và thử nghiệm thực tế.

3.1. Đề xuất biện pháp

Các biện pháp được đề xuất bao gồm: tổ chức nâng cao nhận thức, xây dựng kế hoạch chi tiết, và áp dụng bộ tiêu chí đánh giá. Các biện pháp này nhằm đảm bảo tính hệ thống và hiệu quả trong quản lý hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp.

3.2. Đánh giá và thử nghiệm

Các biện pháp đề xuất được đánh giá về tính cấp thiết và khả thi thông qua khảo sát ý kiến của cán bộ quản lý và giáo viên. Một số biện pháp đã được thử nghiệm và cho thấy kết quả tích cực trong việc nâng cao hiệu quả quản lý.

IV. Kết luận và kiến nghị

Luận án kết luận rằng, việc áp dụng các biện pháp quản lý hiệu quả sẽ giúp nâng cao chất lượng hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp, từ đó góp phần phát triển toàn diện phẩm chất và năng lực học sinh. Các kiến nghị được đưa ra nhằm hỗ trợ các trường THPT trong việc triển khai và quản lý các hoạt động này một cách bền vững.

4.1. Kết luận chính

Luận án khẳng định tầm quan trọng của quản lý hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp trong việc phát triển phẩm chất và năng lực học sinh. Các biện pháp đề xuất đã chứng minh tính hiệu quả thông qua thử nghiệm thực tế.

4.2. Kiến nghị thực tiễn

Các kiến nghị bao gồm: tăng cường đào tạo kỹ năng mềm cho giáo viên, cải thiện cơ sở vật chất, và tăng cường sự phối hợp giữa nhà trường và các bên liên quan để đảm bảo hiệu quả lâu dài của các hoạt động này.