I. Luận Án Tiến Sĩ Hán Nôm
Luận Án Tiến Sĩ Hán Nôm của Phan Thị Thu Hiền tập trung nghiên cứu nhóm văn bản Mân Hành của Lý Văn Phức (1785-1849). Luận án này đóng góp quan trọng vào việc bảo tồn và phát triển di sản văn hóa Hán Nôm, đặc biệt là trong lĩnh vực văn học cổ điển và lịch sử văn học Việt Nam. Nghiên cứu này không chỉ làm sáng tỏ giá trị văn chương của tác phẩm Mân Hành mà còn cung cấp tư liệu quý giá về lịch sử, văn hóa, và ngoại giao Việt Nam đầu thế kỷ XIX.
1.1. Mục tiêu và ý nghĩa
Mục tiêu chính của Luận Án Tiến Sĩ Hán Nôm là nghiên cứu chuyến đi công cán năm 1831 của Lý Văn Phức và bối cảnh ra đời tác phẩm Mân Hành. Luận án cũng nhằm xác định bản tin cậy (thiện bản) của tác phẩm Mân Hành thi thoại tập (MHTTT) để phiên dịch và công bố. Ý nghĩa khoa học của luận án nằm ở việc hệ thống hóa và phân tích sâu sắc nhóm văn bản Mân Hành, góp phần làm phong phú thêm bức tranh văn học bang giao thời trung đại.
1.2. Phương pháp nghiên cứu
Luận án sử dụng các phương pháp nghiên cứu đa dạng, bao gồm phương pháp văn bản học Hán Nôm, phương pháp định lượng, và phương pháp sử liệu học. Phương pháp văn bản học được áp dụng để xác lập hệ văn bản Mân Hành, giám định niên đại, và xác định văn bản tin cậy. Phương pháp định lượng giúp thống kê số lượng bài thơ, văn và phân tích dị văn. Phương pháp sử liệu học khai thác giá trị tư liệu lịch sử của tác phẩm MHTTT.
II. Nghiên Cứu Nhóm Văn Bản Mân Hành
Nhóm văn bản Mân Hành của Lý Văn Phức là một tập hợp các sáng tác đa dạng về thể loại, bao gồm thơ, phú, luận, biện, ký, và vấn đáp. Nhóm văn bản này không chỉ phản ánh tâm tư, tình cảm của tác giả mà còn cung cấp nhiều thông tin quý giá về lịch sử, văn hóa, và ngoại giao Việt Nam đầu thế kỷ XIX.
2.1. Đặc điểm văn bản
Nhóm văn bản Mân Hành gồm 7 văn bản được lưu trữ tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm. Các văn bản này có sự khác biệt về tiêu đề, cấu trúc, và nội dung. Luận án tiến hành phân loại và đối chiếu các văn bản để xác định điểm tương đồng và khác biệt. Qua đó, nghiên cứu làm rõ quá trình truyền bản và biến đổi của nhóm văn bản này.
2.2. Giá trị tư liệu
Tác phẩm MHTTT cung cấp nhiều thông tin lịch sử về chuyến công cán năm 1831 của phái đoàn Việt Nam đến đất Mân. Ngoài ra, tác phẩm còn phản ánh đời sống văn hóa, chính trị, và xã hội Trung Hoa đầu thế kỷ XIX. Những thông tin này có giá trị lớn trong việc nghiên cứu lịch sử bang giao Việt - Trung và văn hóa đương thời.
III. Lý Văn Phức 1785 1849
Lý Văn Phức là một nhà thơ, nhà văn, và nhà ngoại giao nổi tiếng thời Nguyễn. Ông đã để lại nhiều tác phẩm có giá trị, đặc biệt là các sáng tác trong các chuyến công cán nước ngoài. Nhóm văn bản Mân Hành là một trong những di sản văn hóa quan trọng của ông, phản ánh tâm tư và tình cảm của một nhà Nho trước những trải nghiệm mới lạ.
3.1. Sự nghiệp và trước tác
Lý Văn Phức sinh năm 1785 và mất năm 1849. Ông đã tham gia nhiều chuyến công cán nước ngoài, trong đó có chuyến đi đến đất Mân năm 1831. Những trải nghiệm này đã được ông ghi lại trong các tác phẩm như Mân Hành thi thoại tập. Các tác phẩm của ông không chỉ phản ánh tâm tư, tình cảm mà còn cung cấp nhiều thông tin quý giá về lịch sử và văn hóa.
3.2. Đóng góp văn học
Lý Văn Phức là một trong những tác gia tiêu biểu của văn học Việt Nam nửa đầu thế kỷ XIX. Các tác phẩm của ông, đặc biệt là nhóm văn bản Mân Hành, đã góp phần làm phong phú thêm di sản văn học cổ điển Việt Nam. Những sáng tác của ông không chỉ có giá trị văn chương mà còn là nguồn tư liệu quý giá cho việc nghiên cứu lịch sử và văn hóa.
IV. Giá Trị Văn Chương Của Tác Phẩm Mân Hành
Tác phẩm Mân Hành thi thoại tập (MHTTT) của Lý Văn Phức không chỉ có giá trị về mặt tư liệu lịch sử mà còn là một tác phẩm văn chương đặc sắc. Tác phẩm phản ánh tâm tư, tình cảm của tác giả trước những trải nghiệm mới lạ trong chuyến công cán nước ngoài.
4.1. Giá trị nội dung
MHTTT phản ánh tâm tư, tình cảm của Lý Văn Phức trước những trải nghiệm mới lạ trong chuyến công cán nước ngoài. Tác phẩm cũng thể hiện lòng trung quân, ý thức trách nhiệm, và tình cảm với quê hương của tác giả. Những giá trị này không chỉ làm sâu sắc thêm nội dung tác phẩm mà còn góp phần làm phong phú thêm di sản văn học Việt Nam.
4.2. Giá trị nghệ thuật
MHTTT là một tác phẩm văn chương đặc sắc với nhiều yếu tố nghệ thuật độc đáo. Tác phẩm kết hợp giữa tính 'kỷ sự' của một tập thơ văn nhật trình và tính 'chuyên đối' của một tập thơ văn bang giao. Sự kết hợp này tạo nên một tác phẩm vừa có giá trị văn chương, vừa có giá trị tư liệu lịch sử.
