I. Tính cấp thiết của đề tài
Ngô là cây lương thực quan trọng trong sản xuất nông nghiệp toàn cầu, đặc biệt tại Việt Nam. Năng suất ngô nước ta đã tăng đáng kể qua các năm, nhưng vẫn còn thấp so với trung bình thế giới. Vùng miền núi phía Bắc, nơi có diện tích lớn trồng ngô, thường gặp khó khăn do hạn hán. Việc phát triển giống ngô chịu hạn là cần thiết để nâng cao năng suất và giảm thiệt hại do thời tiết. Đề tài này nhằm chọn tạo giống ngô lai chịu hạn, ngắn ngày, năng suất cao, phục vụ cho sản xuất ngô tại các tỉnh miền núi phía Bắc.
1.1. Mục tiêu của đề tài
Mục tiêu chính của đề tài là đánh giá và tuyển chọn các dòng ngô chịu hạn có đặc điểm nông sinh học tốt, từ đó chọn tạo 1-2 giống ngô lai triển vọng. Việc này không chỉ giúp nâng cao năng suất mà còn tạo điều kiện cho nông dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng hiệu quả hơn.
1.2. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
Đề tài cung cấp dữ liệu khoa học về di truyền tính chịu hạn và khả năng kết hợp trong chọn giống ngô. Kết quả nghiên cứu sẽ là tài liệu tham khảo quý giá cho các nghiên cứu và giảng dạy trong lĩnh vực này. Về mặt thực tiễn, nghiên cứu đã xác định được 7 dòng ngô có khả năng chịu hạn tốt, trong đó giống VN636 (GL-797) đã được công nhận cho sản xuất thử, mở ra cơ hội mới cho nông dân.
II. Tổng quan tài liệu và cơ sở khoa học
Sản xuất ngô trên thế giới và tại Việt Nam đã có những bước phát triển mạnh mẽ. Theo FAO, diện tích trồng ngô toàn cầu đạt 201,983 triệu ha với sản lượng trên 1.162 triệu tấn vào năm 2020. Tại Việt Nam, ngô đóng vai trò quan trọng trong cơ cấu sản xuất nông nghiệp, nhưng năng suất vẫn còn thấp. Việc nghiên cứu và phát triển giống ngô chịu hạn là cần thiết để nâng cao năng suất và đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thị trường.
2.1. Tình hình sản xuất ngô trên thế giới
Sản xuất ngô toàn cầu đã tăng trưởng nhờ áp dụng các giống ngô lai và biện pháp canh tác tiên tiến. Mặc dù diện tích trồng ngô không tăng mạnh, sản lượng vẫn liên tục tăng do năng suất được cải thiện. Nhu cầu ngô dự kiến sẽ tăng mạnh trong tương lai do dân số gia tăng và nhu cầu thực phẩm tăng cao.
2.2. Tình hình sản xuất ngô tại Việt Nam
Việt Nam là một trong những nước có sản xuất ngô lớn, nhưng năng suất vẫn còn thấp so với thế giới. Các tỉnh miền núi phía Bắc có điều kiện tự nhiên khó khăn, thường xuyên gặp hạn hán, ảnh hưởng đến năng suất ngô. Việc phát triển giống ngô chịu hạn là giải pháp cần thiết để nâng cao hiệu quả sản xuất và giảm thiệt hại do thời tiết.
III. Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Nghiên cứu đã đánh giá khả năng chịu hạn của các dòng ngô trong điều kiện hạn nhân tạo. Kết quả cho thấy một số dòng ngô có khả năng giữ nước và phục hồi tốt, đồng thời có năng suất cao trong thí nghiệm điều khiển tưới. Đặc biệt, giống VN636 (GL-797) đã thể hiện khả năng chịu hạn vượt trội và phù hợp với điều kiện sinh thái miền núi phía Bắc.
3.1. Đánh giá khả năng chịu hạn của các dòng ngô
Các dòng ngô được đánh giá trong điều kiện hạn nhân tạo cho thấy khả năng giữ nước và phục hồi tốt. Kết quả này cho thấy tiềm năng của các dòng ngô trong việc phát triển giống chịu hạn, đáp ứng nhu cầu sản xuất tại các tỉnh miền núi phía Bắc.
3.2. Đánh giá năng suất và khả năng thích ứng
Kết quả thí nghiệm cho thấy giống VN636 (GL-797) có năng suất cao và khả năng thích ứng tốt với điều kiện khí hậu miền núi. Giống này đã được công nhận cho sản xuất thử, mở ra cơ hội cho nông dân trong việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng hiệu quả hơn.
