## Tổng quan nghiên cứu

Trong giai đoạn 2015-2019, lượng khách du lịch đến huyện Cần Giờ, TP. Hồ Chí Minh tăng trưởng mạnh mẽ, từ khoảng 655,300 lượt khách năm 2015 lên đến 2,570,000 lượt năm 2019, thể hiện sự phát triển nhanh chóng của ngành du lịch địa phương. Văn hóa ẩm thực Cần Giờ, với những đặc trưng vùng biển và rừng ngập mặn, đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút và làm hài lòng du khách. Tuy nhiên, việc khai thác văn hóa ẩm thực trong hoạt động du lịch tại đây vẫn còn nhiều hạn chế, chưa phát huy hết tiềm năng. Mục tiêu nghiên cứu nhằm hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về khai thác văn hóa ẩm thực trong du lịch, phân tích các giá trị dinh dưỡng, dược liệu, thẩm mỹ và văn hóa của ẩm thực Cần Giờ, đánh giá thực trạng khai thác và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả khai thác. Phạm vi nghiên cứu tập trung tại huyện Cần Giờ từ năm 1990 đến nay, giai đoạn đánh dấu sự phát triển du lịch gắn với bảo tồn đa dạng sinh học. Nghiên cứu có ý nghĩa khoa học trong việc bổ sung tri thức về văn hóa ẩm thực và du lịch, đồng thời có ý nghĩa thực tiễn trong việc phát triển sản phẩm du lịch đặc trưng, nâng cao trải nghiệm và doanh thu du lịch địa phương.

## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

### Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn vận dụng ba lý thuyết chính:  
- **Thuyết Sinh thái văn hóa (Cultural Ecology):** Giải thích sự hình thành đặc trưng ẩm thực Cần Giờ dựa trên sự thích nghi với môi trường sinh thái biển và rừng ngập mặn.  
- **Lý thuyết Vùng văn hóa (Culture Area):** Phân tích đặc trưng văn hóa ẩm thực Cần Giờ trong bối cảnh văn hóa Nam Bộ và sự khác biệt so với các vùng khác.  
- **Tháp nhu cầu Maslow (Hierarchy of Needs):** Áp dụng để đánh giá nhu cầu đa dạng của du khách về ẩm thực, từ nhu cầu sinh lý cơ bản đến nhu cầu thẩm mỹ và hiểu biết văn hóa.

Các khái niệm chính bao gồm: ẩm thực và văn hóa ẩm thực, du lịch và các loại hình du lịch (du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, du lịch ẩm thực), tài nguyên du lịch, sản phẩm du lịch, hoạt động trải nghiệm và giá trị văn hóa ẩm thực.

### Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng hướng tiếp cận liên ngành kết hợp các phương pháp:  
- **Phân tích và tổng hợp tài liệu:** Thu thập từ các công trình nghiên cứu, văn bản pháp luật, báo cáo ngành.  
- **Phương pháp hệ thống:** Sắp xếp và phân tích dữ liệu theo hệ thống các yếu tố văn hóa ẩm thực và du lịch.  
- **Quan sát tham dự:** Tác giả trực tiếp trải nghiệm dịch vụ ăn uống tại các khu du lịch và cơ sở phục vụ tại Cần Giờ.  
- **Phỏng vấn sâu:** Thực hiện với 7 thông tín viên gồm khách du lịch, quản lý điểm đến, hướng dẫn viên để thu thập ý kiến, đánh giá.  
- **Khảo sát bản hỏi:** Thu thập 100 mẫu từ du khách đã từng đến Cần Giờ, sử dụng phương pháp chọn mẫu phỏng đoán kết hợp tăng nhanh nhằm đảm bảo tính đại diện và giảm sai số.

Thời gian nghiên cứu tập trung từ năm 1990 đến nay, phù hợp với giai đoạn phát triển du lịch và bảo tồn đa dạng sinh học tại Cần Giờ.

## Kết quả nghiên cứu và thảo luận

### Những phát hiện chính

- **Tăng trưởng khách du lịch:** Lượng khách đến Cần Giờ tăng từ 1,006,500 lượt năm 2016 lên 1,552,000 lượt năm 2017, tương đương tăng 54%.  
- **Vai trò ẩm thực trong du lịch:** 38% du khách khảo sát năm 2018 cho biết ẩm thực là điểm ấn tượng nhất khi đến Cần Giờ.  
- **Mức độ hài lòng:** Du khách đánh giá cao độ tươi ngon nguyên liệu (trên 80%), mùi hương món ăn (khoảng 75%), hình thức trình bày (khoảng 70%).  
- **Doanh thu dịch vụ ăn uống:** Tổng doanh thu dịch vụ ăn uống tại Cần Giờ giai đoạn 2018-2019 đạt khoảng X tỷ đồng, chiếm tỷ trọng lớn trong tổng doanh thu du lịch địa phương.  
- **Thực trạng khai thác:** Việc khai thác văn hóa ẩm thực trong du lịch còn ở mức trung bình, chưa đa dạng hóa sản phẩm và chưa phát huy hết giá trị văn hóa, dinh dưỡng và dược liệu của ẩm thực địa phương.

### Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của thực trạng trên là do hạn chế về nguồn nhân lực chuyên môn, thiếu các chương trình đào tạo bài bản về an toàn vệ sinh thực phẩm và kỹ năng phục vụ, cũng như thiếu sự đầu tư vào quảng bá và phát triển sản phẩm quà tặng đặc sản. So với các nghiên cứu về du lịch ẩm thực tại các địa phương khác như Huế hay Hà Nội, Cần Giờ còn nhiều tiềm năng chưa được khai thác triệt để. Việc phát triển du lịch bền vững, gắn với bảo tồn đa dạng sinh học và văn hóa bản địa, đòi hỏi phải nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch ẩm thực, đa dạng hóa các hoạt động trải nghiệm và tăng cường quảng bá. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng khách du lịch, bảng đánh giá mức độ hài lòng và biểu đồ doanh thu dịch vụ ăn uống để minh họa rõ nét hơn.

## Đề xuất và khuyến nghị

- **Nâng cao chất lượng sản phẩm hiện có:** Tổ chức các khóa đào tạo về an toàn vệ sinh thực phẩm và kỹ năng phục vụ cho nhân viên nhà hàng, hướng đến tăng tỷ lệ hài lòng khách hàng lên trên 85% trong 2 năm tới.  
- **Đa dạng hóa sản phẩm du lịch:** Phát triển các hoạt động trải nghiệm ẩm thực như lớp học nấu ăn, tham quan nơi sản xuất nguyên liệu, lễ hội ẩm thực địa phương nhằm tăng thời gian lưu trú và chi tiêu của du khách.  
- **Phát triển hệ thống sản phẩm quà tặng đặc sản:** Hỗ trợ các tổ hợp tác sản xuất đặc sản nâng cao chất lượng, bao bì và quảng bá sản phẩm, mục tiêu tăng doanh thu quà tặng lên 20% trong 3 năm.  
- **Tăng cường công tác quảng bá, truyền thông:** Sử dụng mạng xã hội, hợp tác với các KOLs và OTAs để quảng bá văn hóa ẩm thực Cần Giờ, thu hút thêm khách du lịch nội địa và quốc tế.  
- **Khuyến khích sự tham gia của cộng đồng:** Phát triển du lịch cộng đồng gắn với văn hóa ẩm thực, tạo điều kiện cho người dân địa phương tham gia và hưởng lợi, góp phần bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống.

## Đối tượng nên tham khảo luận văn

- **Nhà quản lý du lịch địa phương:** Có thể sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách phát triển du lịch ẩm thực phù hợp với đặc thù vùng.  
- **Doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ ăn uống và du lịch:** Áp dụng các giải pháp nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ, phát triển sản phẩm mới thu hút khách.  
- **Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Việt Nam học, Du lịch, Văn hóa học:** Tham khảo cơ sở lý luận và thực tiễn về văn hóa ẩm thực và du lịch tại Cần Giờ.  
- **Cộng đồng dân cư địa phương:** Hiểu rõ vai trò và giá trị của văn hóa ẩm thực trong phát triển kinh tế - xã hội, từ đó tích cực tham gia bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa.

## Câu hỏi thường gặp

1. **Văn hóa ẩm thực Cần Giờ có đặc trưng gì nổi bật?**  
Ẩm thực Cần Giờ kết hợp hài hòa giữa hương vị biển và rừng ngập mặn, sử dụng nguyên liệu tươi sống, mang đậm nét văn hóa Nam Bộ với giá trị dinh dưỡng và dược liệu cao.

2. **Vai trò của ẩm thực trong hoạt động du lịch tại Cần Giờ?**  
Ẩm thực không chỉ đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng mà còn là trải nghiệm văn hóa giúp du khách hiểu thêm về bản địa, góp phần tăng sự hài lòng và doanh thu du lịch.

3. **Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?**  
Luận văn sử dụng phương pháp phân tích tài liệu, quan sát tham dự, phỏng vấn sâu và khảo sát bản hỏi với 100 mẫu du khách, đảm bảo tính khách quan và độ tin cậy cao.

4. **Những thách thức chính trong khai thác văn hóa ẩm thực tại Cần Giờ?**  
Thiếu nguồn nhân lực chuyên môn, hạn chế trong quảng bá, sản phẩm chưa đa dạng và chưa phát huy hết giá trị văn hóa, dinh dưỡng của ẩm thực địa phương.

5. **Giải pháp nào được đề xuất để phát triển du lịch ẩm thực Cần Giờ?**  
Nâng cao chất lượng sản phẩm, đa dạng hóa hoạt động trải nghiệm, phát triển quà tặng đặc sản, tăng cường quảng bá và khuyến khích sự tham gia của cộng đồng địa phương.

## Kết luận

- Văn hóa ẩm thực Cần Giờ là tài nguyên du lịch quan trọng, góp phần nâng cao trải nghiệm và doanh thu du lịch địa phương.  
- Lượng khách du lịch đến Cần Giờ tăng trưởng ổn định, tuy nhiên khai thác văn hóa ẩm thực còn nhiều hạn chế cần khắc phục.  
- Áp dụng các lý thuyết sinh thái văn hóa, vùng văn hóa và tháp nhu cầu Maslow giúp phân tích sâu sắc đặc trưng và nhu cầu của du khách.  
- Đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng sản phẩm, đa dạng hóa trải nghiệm và phát triển quảng bá nhằm phát huy tối đa tiềm năng văn hóa ẩm thực.  
- Khuyến nghị các bước tiếp theo bao gồm triển khai đào tạo nhân lực, xây dựng sản phẩm mới, tăng cường truyền thông và phát triển du lịch cộng đồng gắn với văn hóa ẩm thực.

Hành động ngay hôm nay để phát triển bền vững du lịch ẩm thực Cần Giờ, góp phần nâng cao vị thế du lịch TP. Hồ Chí Minh trên bản đồ du lịch quốc gia và quốc tế.