Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam phát triển nhanh chóng và hội nhập sâu rộng, ngành bảo hiểm ngày càng trở nên quan trọng với sự gia tăng nhu cầu bảo vệ tài chính trước các rủi ro. Tính đến cuối năm 2016, thị trường bảo hiểm Việt Nam có 29 doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ, trong đó Công ty Bảo Việt Quảng Bình là đơn vị tiên phong hoạt động trong lĩnh vực bảo hiểm phi nhân thọ tại tỉnh Quảng Bình từ năm 1989. Tuy đã khẳng định vị thế trên thị trường, công tác quản lý tài chính tại công ty vẫn còn nhiều hạn chế cần được hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh và cải thiện tình hình tài chính.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung vào việc đánh giá thực trạng công tác quản lý tài chính tại Công ty Bảo Việt Quảng Bình trong giai đoạn 2014-2016, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính. Phạm vi nghiên cứu bao gồm phân tích số liệu thứ cấp giai đoạn 2014-2016 và thu thập số liệu sơ cấp từ tháng 9 đến tháng 12 năm 2016 tại công ty. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ công ty nâng cao năng lực cạnh tranh, đảm bảo sự phát triển bền vững và đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Quảng Bình.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý tài chính doanh nghiệp bảo hiểm, bao gồm:

  • Lý thuyết quản lý tài chính doanh nghiệp bảo hiểm: Nhấn mạnh vai trò của quản lý vốn, tài sản, doanh thu và chi phí trong doanh nghiệp bảo hiểm, đặc biệt là các đặc thù của nghiệp vụ bảo hiểm phi nhân thọ như chu trình kinh doanh đảo ngược, dự phòng nghiệp vụ và quản lý rủi ro tài chính.

  • Mô hình phân tích nhân tố tác động đến quản lý tài chính: Xác định ba nhóm nhân tố chính ảnh hưởng đến công tác quản lý tài chính gồm quản lý chi và mức chi, tổ chức thực hiện, và bộ máy quản lý tài chính, trong đó bộ máy quản lý tài chính có tác động mạnh nhất.

  • Khái niệm và phân loại nghiệp vụ bảo hiểm: Bao gồm bảo hiểm tài sản, bảo hiểm trách nhiệm dân sự và bảo hiểm con người, cùng với các đặc điểm hợp đồng bảo hiểm và các nguyên tắc kế toán bảo hiểm.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: dự phòng nghiệp vụ bảo hiểm, vốn cố định và vốn lưu động, doanh thu và chi phí trong doanh nghiệp bảo hiểm, cũng như các nguyên tắc quản lý tài chính theo quy định pháp luật hiện hành.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp dữ liệu thứ cấp và sơ cấp:

  • Dữ liệu thứ cấp: Thu thập từ các báo cáo tài chính, báo cáo tổng kết và tài liệu liên quan của Công ty Bảo Việt Quảng Bình giai đoạn 2014-2016.

  • Dữ liệu sơ cấp: Thu thập qua khảo sát 85 cán bộ công nhân viên và 35 chuyên gia quản lý kế toán – tài chính tại công ty, sử dụng phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên có hệ thống nhằm đảm bảo tính đại diện.

Phương pháp phân tích bao gồm:

  • Thống kê mô tả để đánh giá thực trạng quản lý tài chính.

  • Phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định các nhóm nhân tố ảnh hưởng.

  • Phân tích hồi quy đa biến để đánh giá mức độ tác động của các nhân tố.

  • Kiểm định độ tin cậy thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha và kiểm định KMO.

Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 9 đến tháng 12 năm 2016, đảm bảo thu thập và xử lý dữ liệu đầy đủ, chính xác.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Ba nhóm nhân tố ảnh hưởng đến quản lý tài chính: Khảo sát 85 cán bộ công nhân viên cho thấy ba nhóm nhân tố gồm quản lý chi và mức chi, tổ chức thực hiện, và bộ máy quản lý tài chính ảnh hưởng đến công tác quản lý tài chính. Trong đó, bộ máy quản lý tài chính có tác động mạnh nhất với mức độ ảnh hưởng vượt trội so với hai nhóm còn lại.

  2. Đánh giá của chuyên gia về các khía cạnh quản lý tài chính: Khảo sát 35 chuyên gia cho thấy các nội dung như lập kế hoạch ngân sách, báo cáo tài chính và các chế độ chính sách nhà nước được đánh giá khá tốt với giá trị trung bình trên 4,00 (thang điểm 5). Tuy nhiên, các mặt như lập dự toán chi tiêu, theo dõi chi tiêu, kiểm toán, công tác huy động nguồn vốn và mức độ đáp ứng nhu cầu tài chính quản lý hành chính còn nhiều hạn chế.

  3. Tình hình sản xuất kinh doanh và đóng góp ngân sách: Công ty Bảo Việt Quảng Bình đã duy trì hoạt động ổn định trong giai đoạn 2014-2016, đóng góp tích cực vào ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, việc quản lý vốn, sử dụng vốn và tài sản còn chưa tối ưu, ảnh hưởng đến hiệu quả tài chính chung.

  4. Đội ngũ cán bộ công nhân viên: Với 85 người, trong đó 61,2% có trình độ đại học và cao đẳng, đội ngũ nhân sự trẻ chiếm 70%, đáp ứng yêu cầu phát triển nhưng cần nâng cao năng lực chuyên môn và kỹ năng quản lý tài chính.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những tồn tại trong quản lý tài chính chủ yếu do bộ máy quản lý tài chính chưa hoàn thiện, quy trình lập dự toán và theo dõi chi tiêu còn thiếu chặt chẽ, cũng như hạn chế trong công tác huy động vốn. So sánh với các doanh nghiệp bảo hiểm khác trong nước như PVI và Dai-ichi Việt Nam, Công ty Bảo Việt Quảng Bình cần tăng cường quản lý vốn và nâng cao năng lực bộ máy quản lý tài chính để cạnh tranh hiệu quả hơn.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ so sánh mức độ ảnh hưởng của các nhân tố quản lý tài chính và bảng đánh giá chi tiết các nội dung quản lý tài chính theo ý kiến chuyên gia, giúp minh họa rõ ràng các điểm mạnh và điểm yếu.

Việc hoàn thiện công tác quản lý tài chính không chỉ giúp công ty nâng cao hiệu quả kinh doanh mà còn góp phần bảo đảm quyền lợi khách hàng và tăng cường uy tín trên thị trường bảo hiểm phi nhân thọ tại Quảng Bình.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện bộ máy quản lý tài chính: Tổ chức đào tạo nâng cao năng lực chuyên môn cho cán bộ tài chính, xây dựng quy trình quản lý rõ ràng, minh bạch nhằm tăng cường hiệu quả quản lý. Thời gian thực hiện trong 12 tháng, do Ban lãnh đạo công ty phối hợp với phòng nhân sự chủ trì.

  2. Cải tiến công tác lập dự toán và theo dõi chi tiêu: Áp dụng hệ thống phần mềm quản lý tài chính hiện đại để theo dõi chi tiêu chính xác, kịp thời phát hiện sai lệch và điều chỉnh. Mục tiêu giảm thiểu sai sót chi tiêu xuống dưới 5% trong vòng 6 tháng, do phòng Tài chính – Kế toán thực hiện.

  3. Tăng cường công tác huy động nguồn vốn: Đa dạng hóa các nguồn vốn huy động, bao gồm hợp tác với các tổ chức tài chính, phát triển các sản phẩm bảo hiểm mới nhằm thu hút khách hàng. Kế hoạch triển khai trong 18 tháng, do Ban phát triển kinh doanh và phòng Tài chính phối hợp thực hiện.

  4. Nâng cao mức độ đáp ứng nhu cầu tài chính quản lý hành chính: Xây dựng kế hoạch tài chính chi tiết cho các hoạt động hành chính, đảm bảo nguồn vốn đủ và đúng thời điểm, tránh tình trạng thiếu hụt ảnh hưởng đến hoạt động. Thời gian thực hiện 12 tháng, do phòng Tổng hợp – Pháp chế chủ trì.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo các doanh nghiệp bảo hiểm: Giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý tài chính, từ đó xây dựng chiến lược tài chính phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động.

  2. Nhà quản lý tài chính và kế toán: Cung cấp kiến thức chuyên sâu về quản lý vốn, dự phòng nghiệp vụ và các quy trình tài chính đặc thù trong doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ.

  3. Các chuyên gia tư vấn tài chính và kiểm toán: Hỗ trợ đánh giá thực trạng quản lý tài chính, đề xuất giải pháp cải tiến dựa trên phân tích dữ liệu thực tế và mô hình nghiên cứu.

  4. Sinh viên và nghiên cứu sinh chuyên ngành quản lý kinh tế, tài chính doanh nghiệp: Là tài liệu tham khảo quý giá về lý thuyết và thực tiễn quản lý tài chính trong ngành bảo hiểm, giúp nâng cao hiểu biết và kỹ năng nghiên cứu.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý tài chính trong doanh nghiệp bảo hiểm có điểm gì đặc biệt?
    Quản lý tài chính trong doanh nghiệp bảo hiểm đặc thù bởi chu trình kinh doanh đảo ngược, nghĩa là thu phí trước và chi trả bồi thường sau, tạo ra nguồn vốn nhàn rỗi lớn cần được quản lý hiệu quả. Ví dụ, dự phòng nghiệp vụ là khoản trích lập bắt buộc để đảm bảo khả năng thanh toán.

  2. Những nhân tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến công tác quản lý tài chính tại Công ty Bảo Việt Quảng Bình?
    Theo khảo sát, bộ máy quản lý tài chính có tác động mạnh nhất, tiếp theo là quản lý chi và mức chi, tổ chức thực hiện. Điều này cho thấy cần tập trung hoàn thiện bộ máy quản lý để nâng cao hiệu quả tài chính.

  3. Công ty Bảo Việt Quảng Bình đã áp dụng những giải pháp gì để cải thiện quản lý tài chính?
    Công ty đã chú trọng xây dựng kế hoạch ngân sách, báo cáo tài chính và tuân thủ các chế độ chính sách nhà nước. Tuy nhiên, vẫn cần cải tiến công tác lập dự toán chi tiêu, theo dõi chi tiêu và huy động vốn để đáp ứng nhu cầu tài chính.

  4. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?
    Luận văn sử dụng phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp và sơ cấp, phân tích thống kê mô tả, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích hồi quy đa biến và kiểm định độ tin cậy thang đo bằng Cronbach’s Alpha.

  5. Lợi ích khi áp dụng các giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính là gì?
    Giúp công ty nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, giảm thiểu rủi ro tài chính, tăng khả năng huy động vốn và đáp ứng kịp thời nhu cầu tài chính quản lý hành chính, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.

Kết luận

  • Công tác quản lý tài chính tại Công ty Bảo Việt Quảng Bình chịu ảnh hưởng chính bởi bộ máy quản lý tài chính, quản lý chi tiêu và tổ chức thực hiện.
  • Các nội dung như lập kế hoạch ngân sách và báo cáo tài chính được đánh giá tốt, nhưng lập dự toán chi tiêu và theo dõi chi tiêu còn nhiều hạn chế.
  • Đội ngũ cán bộ công nhân viên có trình độ phù hợp nhưng cần nâng cao năng lực chuyên môn và kỹ năng quản lý tài chính.
  • Đề xuất các giải pháp hoàn thiện bộ máy quản lý, cải tiến quy trình lập dự toán, tăng cường huy động vốn và nâng cao mức độ đáp ứng nhu cầu tài chính quản lý hành chính.
  • Tiếp tục nghiên cứu và áp dụng các công nghệ quản lý tài chính hiện đại trong vòng 12-18 tháng tới để nâng cao hiệu quả hoạt động.

Luận văn là tài liệu tham khảo quan trọng cho các nhà quản lý, chuyên gia tài chính và sinh viên ngành quản lý kinh tế. Để phát triển bền vững, Công ty Bảo Việt Quảng Bình cần nhanh chóng triển khai các giải pháp đề xuất nhằm nâng cao năng lực quản lý tài chính và đáp ứng yêu cầu cạnh tranh ngày càng cao trên thị trường bảo hiểm.