Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường cạnh tranh ngày càng gay gắt, việc hoạch định chiến lược kinh doanh trở thành yếu tố sống còn đối với sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Công ty Cổ phần Việt Chào, hoạt động trong lĩnh vực cung cấp thang máy, thiết bị nâng hạ tự động và điều hòa không khí, đã trải qua gần 15 năm phát triển với đội ngũ nhân sự hơn 100 người và mạng lưới văn phòng tại Hà Nội, miền Trung và TP. Hồ Chí Minh. Giai đoạn nghiên cứu từ 2015 đến 2017 cho thấy công ty đã đạt được nhiều kết quả tích cực về doanh thu và lợi nhuận, đồng thời xây dựng được thương hiệu uy tín trên thị trường trong nước.

Tuy nhiên, công tác hoạch định chiến lược kinh doanh của Việt Chào vẫn còn nhiều bất cập, chưa được chú trọng đúng mức, ảnh hưởng đến hiệu quả triển khai và khả năng cạnh tranh. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là phân tích thực trạng hoạt động kinh doanh, đánh giá các yếu tố nội bộ và môi trường bên ngoài ảnh hưởng đến chiến lược, từ đó đề xuất các phương án và giải pháp hoạch định chiến lược kinh doanh phù hợp cho công ty đến năm 2022. Nghiên cứu có phạm vi tập trung tại Công ty Cổ phần Việt Chào, với dữ liệu thu thập từ các báo cáo kinh doanh, phỏng vấn và khảo sát nội bộ.

Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn để công ty nâng cao năng lực hoạch định chiến lược, tận dụng cơ hội thị trường, khắc phục điểm yếu, đồng thời tăng cường lợi thế cạnh tranh trong ngành thiết bị vận hành công trình xây dựng. Qua đó, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững và vị thế hàng đầu của Việt Chào trong lĩnh vực cung cấp thiết bị vận hành tại Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản trị chiến lược kinh doanh hiện đại, bao gồm:

  • Lý thuyết chiến lược kinh doanh: Định nghĩa chiến lược kinh doanh là tập hợp các quyết định và hành động nhằm sử dụng hiệu quả nguồn lực để tận dụng cơ hội và đối phó với thách thức từ môi trường bên ngoài, hướng tới mục tiêu dài hạn của doanh nghiệp. Các quan điểm của Alfred Chandler, Quinn, Johnson & Scholes và Michael Porter được vận dụng để làm rõ bản chất và vai trò của chiến lược.

  • Mô hình quản trị chiến lược tổng quát: Chu trình quản trị chiến lược gồm 9 bước từ nghiên cứu triết lý kinh doanh, phân tích môi trường bên ngoài và bên trong, xác định mục tiêu, lựa chọn và triển khai chiến lược, đến kiểm tra và điều chỉnh chiến lược. Mô hình này giúp doanh nghiệp có cái nhìn toàn diện và hệ thống trong hoạch định và thực thi chiến lược.

  • Các công cụ phân tích chiến lược: Ma trận EFE (External Factor Evaluation) và IFE (Internal Factor Evaluation) để đánh giá các yếu tố bên ngoài và nội bộ; ma trận SWOT để kết hợp điểm mạnh, điểm yếu với cơ hội và thách thức; ma trận QSPM (Quantitative Strategic Planning Matrix) để định lượng và lựa chọn phương án chiến lược tối ưu.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: chiến lược kinh doanh, quản trị chiến lược, hoạch định chiến lược, môi trường kinh doanh (vĩ mô, ngành, nội bộ), lợi thế cạnh tranh, và các loại chiến lược cấp doanh nghiệp, cấp đơn vị kinh doanh và cấp chức năng.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa thu thập dữ liệu sơ cấp và thứ cấp:

  • Nguồn dữ liệu sơ cấp: Phỏng vấn sâu với ban lãnh đạo và nhân viên Công ty Cổ phần Việt Chào, khảo sát bằng bảng hỏi nhằm thu thập thông tin về thực trạng hoạt động, nhận thức về chiến lược và các khó khăn trong triển khai.

  • Nguồn dữ liệu thứ cấp: Các báo cáo tài chính, báo cáo hoạt động kinh doanh giai đoạn 2015-2017, tài liệu nội bộ công ty, các văn bản pháp luật liên quan và các nghiên cứu trước đây về quản trị chiến lược.

Phương pháp phân tích bao gồm:

  • Phân tích thống kê mô tả để đánh giá các chỉ số tài chính, doanh thu, lợi nhuận và cơ cấu nhân sự.

  • Phân tích SWOT để xác định điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của công ty.

  • Sử dụng ma trận EFE, IFE và QSPM để đánh giá và lựa chọn phương án chiến lược phù hợp.

  • Phương pháp so sánh và tổng hợp để đối chiếu kết quả với các nghiên cứu tương tự và thực tiễn ngành.

Quy trình nghiên cứu kéo dài trong khoảng thời gian từ năm 2017 đến 2018, đảm bảo tính cập nhật và phù hợp với bối cảnh kinh doanh hiện tại của công ty.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Hiệu quả kinh doanh tăng trưởng ổn định: Giai đoạn 2015-2017, doanh thu của Công ty Cổ phần Việt Chào tăng trung bình khoảng 15% mỗi năm, lợi nhuận cũng tăng tương ứng, đặc biệt ở các sản phẩm thang máy và thiết bị nâng hạ tự động. Cơ cấu doanh thu cho thấy thang máy chiếm khoảng 60%, thiết bị nâng hạ tự động 25%, còn lại là điều hòa không khí và thiết bị vệ sinh.

  2. Môi trường kinh doanh có nhiều cơ hội nhưng cũng đầy thách thức: Tăng trưởng ngành xây dựng và bất động sản tại Việt Nam tạo ra nhu cầu lớn về thiết bị vận hành công trình. Tuy nhiên, công ty phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ trong nước và quốc tế, cùng với biến động về chính sách pháp luật và công nghệ mới.

  3. Nguồn lực nội bộ còn hạn chế: Mặc dù có đội ngũ nhân sự khoảng 100 người, nhưng năng lực quản lý chiến lược và nguồn lực tài chính chưa thực sự mạnh để đáp ứng các mục tiêu phát triển dài hạn. Ma trận IFE cho thấy điểm mạnh về thương hiệu và sản phẩm chất lượng, nhưng điểm yếu về năng lực tài chính và hệ thống quản trị chiến lược.

  4. Chiến lược hiện tại chưa được hoạch định và triển khai đồng bộ: Công tác hoạch định chiến lược chưa được chú trọng đúng mức, dẫn đến việc triển khai còn manh mún, thiếu sự phối hợp giữa các bộ phận chức năng. Ma trận QSPM đánh giá các phương án chiến lược cho thấy cần ưu tiên phát triển nguồn nhân lực, nâng cao năng lực tài chính và mở rộng thị trường.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phản ánh thực trạng chung của nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ trong ngành thiết bị vận hành công trình tại Việt Nam, khi mà sự tăng trưởng thị trường tạo ra nhiều cơ hội nhưng cũng đòi hỏi doanh nghiệp phải có chiến lược bài bản và nguồn lực đủ mạnh để cạnh tranh. Việc doanh thu và lợi nhuận tăng trưởng ổn định cho thấy công ty đã tận dụng được các cơ hội thị trường, tuy nhiên điểm yếu về quản trị chiến lược và tài chính có thể làm giảm khả năng bứt phá trong tương lai.

So sánh với các nghiên cứu về hoạch định chiến lược trong doanh nghiệp Việt Nam, kết quả này phù hợp với nhận định rằng nhiều doanh nghiệp chưa thực sự coi trọng công tác hoạch định chiến lược, dẫn đến hiệu quả kinh doanh chưa tối ưu. Việc áp dụng các công cụ phân tích chiến lược như ma trận SWOT, EFE, IFE và QSPM giúp công ty có cái nhìn khách quan và khoa học hơn trong việc lựa chọn phương án phát triển.

Dữ liệu có thể được trình bày qua các biểu đồ tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận theo từng sản phẩm, bảng ma trận SWOT tổng hợp điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức, cũng như bảng QSPM so sánh các phương án chiến lược. Những biểu đồ và bảng này sẽ minh họa rõ ràng hơn về tình hình hiện tại và các lựa chọn chiến lược.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường phát triển nguồn nhân lực: Đào tạo nâng cao kỹ năng quản trị chiến lược và chuyên môn kỹ thuật cho đội ngũ quản lý và nhân viên. Mục tiêu nâng cao năng lực nội bộ trong vòng 2 năm tới, do phòng nhân sự phối hợp với các đơn vị đào tạo thực hiện.

  2. Nâng cao năng lực tài chính: Tăng cường huy động vốn qua các kênh vay ngân hàng và phát hành cổ phiếu để đảm bảo nguồn vốn cho các dự án mở rộng. Mục tiêu tăng vốn điều lệ lên ít nhất 30% trong giai đoạn 2018-2020, do ban giám đốc và phòng tài chính chịu trách nhiệm.

  3. Mở rộng thị trường và đa dạng hóa sản phẩm: Tập trung phát triển các sản phẩm mới, đặc biệt là thiết bị điều hòa không khí và hệ thống điều khiển tòa nhà, đồng thời mở rộng thị trường miền Trung và phía Nam. Kế hoạch triển khai trong 3 năm tới, do phòng marketing và kinh doanh chủ trì.

  4. Hoàn thiện hệ thống quản trị chiến lược: Xây dựng quy trình hoạch định, triển khai và kiểm soát chiến lược bài bản, áp dụng các công cụ phân tích chiến lược hiện đại. Mục tiêu hoàn thiện hệ thống trong vòng 1 năm, do ban giám đốc và phòng kế hoạch chiến lược thực hiện.

Các giải pháp này cần được phối hợp đồng bộ, có sự giám sát và đánh giá định kỳ để đảm bảo hiệu quả và kịp thời điều chỉnh phù hợp với biến động thị trường.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp: Giúp hiểu rõ tầm quan trọng của hoạch định chiến lược kinh doanh, áp dụng các công cụ phân tích để nâng cao hiệu quả quản trị và phát triển bền vững.

  2. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản trị kinh doanh: Cung cấp tài liệu tham khảo thực tiễn về quy trình và phương pháp hoạch định chiến lược trong doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực thiết bị vận hành công trình.

  3. Các chuyên gia tư vấn chiến lược và phát triển doanh nghiệp: Hỗ trợ trong việc đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp chiến lược phù hợp cho các doanh nghiệp tương tự.

  4. Nhà đầu tư và đối tác kinh doanh: Hiểu rõ hơn về năng lực và định hướng phát triển của Công ty Cổ phần Việt Chào, từ đó đưa ra quyết định đầu tư và hợp tác hiệu quả.

Câu hỏi thường gặp

  1. Hoạch định chiến lược kinh doanh là gì và tại sao quan trọng?
    Hoạch định chiến lược kinh doanh là quá trình xác định mục tiêu dài hạn và lựa chọn các phương án hành động phù hợp để đạt được mục tiêu đó. Nó giúp doanh nghiệp tận dụng cơ hội, đối phó thách thức và nâng cao lợi thế cạnh tranh. Ví dụ, Việt Chào đã sử dụng hoạch định chiến lược để mở rộng thị trường và cải thiện năng lực tài chính.

  2. Các công cụ phân tích chiến lược nào được sử dụng phổ biến?
    Các công cụ phổ biến gồm ma trận SWOT, ma trận EFE và IFE, ma trận QSPM. Chúng giúp doanh nghiệp đánh giá môi trường bên ngoài, nội bộ và lựa chọn phương án chiến lược tối ưu. Trong nghiên cứu, Việt Chào đã áp dụng các công cụ này để phân tích điểm mạnh, điểm yếu và cơ hội, thách thức.

  3. Làm thế nào để lựa chọn phương án chiến lược phù hợp?
    Phương án chiến lược được lựa chọn dựa trên việc phân tích các yếu tố nội bộ và bên ngoài, đánh giá mức độ hấp dẫn và khả thi qua ma trận QSPM. Kết hợp với trực giác và tầm nhìn của lãnh đạo giúp đưa ra quyết định chính xác hơn.

  4. Những thách thức chính trong việc triển khai chiến lược là gì?
    Thách thức gồm sự thiếu đồng bộ trong triển khai, hạn chế về nguồn lực tài chính và nhân sự, cũng như biến động thị trường và công nghệ. Việt Chào gặp phải các vấn đề này và cần hoàn thiện hệ thống quản trị chiến lược để khắc phục.

  5. Làm sao để đánh giá hiệu quả của chiến lược đã triển khai?
    Hiệu quả được đánh giá qua các chỉ số tài chính như doanh thu, lợi nhuận, thị phần, cũng như mức độ hoàn thành mục tiêu chiến lược. Việc kiểm tra, đánh giá định kỳ và điều chỉnh kịp thời là cần thiết để đảm bảo chiến lược phù hợp với thực tế.

Kết luận

  • Hoạch định chiến lược kinh doanh là yếu tố then chốt giúp Công ty Cổ phần Việt Chào tận dụng cơ hội và vượt qua thách thức trong ngành thiết bị vận hành công trình.
  • Giai đoạn 2015-2017, công ty đạt tăng trưởng doanh thu trung bình 15% mỗi năm, nhưng còn hạn chế về năng lực tài chính và quản trị chiến lược.
  • Việc áp dụng các công cụ phân tích chiến lược như SWOT, EFE, IFE và QSPM giúp công ty có cơ sở khoa học để lựa chọn phương án phát triển phù hợp.
  • Đề xuất các giải pháp tập trung vào phát triển nguồn nhân lực, nâng cao năng lực tài chính, mở rộng thị trường và hoàn thiện hệ thống quản trị chiến lược.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai đồng bộ các giải pháp, giám sát và đánh giá hiệu quả định kỳ, nhằm hướng tới mục tiêu trở thành doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực cung cấp thiết bị vận hành công trình tại Việt Nam.

Quý độc giả và các nhà quản trị doanh nghiệp được khuyến khích áp dụng các kết quả và giải pháp nghiên cứu này để nâng cao hiệu quả hoạch định chiến lược và phát triển bền vững trong môi trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt.