Tổng quan nghiên cứu

Ngành thuốc thú y tại Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong phát triển chăn nuôi và bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Theo số liệu của Trung tâm Chính sách và Chiến lược nông nghiệp nông thôn miền Nam (SCAP), tổng giá trị ngành thuốc thú y năm 2015 đạt khoảng 3.280 tỷ đồng, trong đó thuốc cho gia cầm chiếm 920 tỷ, cho lợn 2.140 tỷ và cho bò 220 tỷ đồng. Chi phí thuốc thú y chiếm khoảng 7-10% giá thành chăn nuôi, phản ánh tầm quan trọng của ngành trong chuỗi giá trị nông nghiệp. Công ty TNHH Mebipha, thành lập năm 2003, là một trong những doanh nghiệp nội địa dẫn đầu trong sản xuất thuốc thú y với quy mô ngày càng mở rộng. Tuy nhiên, công ty đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc hoàn thiện chuỗi cung ứng đầu ra, đặc biệt là tình trạng giao hàng chậm, sai đơn hàng và thất lạc hàng hóa.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung phân tích thực trạng chuỗi cung ứng đầu ra của công ty TNHH Mebipha tại thị trường Việt Nam giai đoạn 2017-2022, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động, tăng năng lực cạnh tranh và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường. Phạm vi nghiên cứu bao gồm khảo sát 150 khách hàng đại diện cho 65% doanh thu thị trường, phân bố tại bốn vùng miền Bắc, Trung, Đông và Tây Nam Bộ, với thời gian nghiên cứu từ tháng 6/2016 đến tháng 4/2017. Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc hỗ trợ doanh nghiệp nội địa phát triển bền vững trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và cạnh tranh ngày càng gay gắt.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên lý thuyết chuỗi cung ứng đầu ra, được định nghĩa là mạng lưới các tổ chức và hoạt động từ doanh nghiệp trung tâm đến khách hàng cuối cùng nhằm phân phối sản phẩm và dịch vụ. Chuỗi cung ứng đầu ra bao gồm bốn thành viên chính: doanh nghiệp trung tâm (nhà sản xuất), nhà phân phối, nhà bán lẻ và khách hàng cuối cùng. Cấu trúc vật lý của chuỗi cung ứng được mô tả qua chiều dài (số cấp độ thành viên) và chiều rộng (số lượng doanh nghiệp tại mỗi cấp). Ba dòng chảy cơ bản xuyên suốt chuỗi cung ứng gồm dòng vật chất (sản phẩm), dòng thông tin (dữ liệu thị trường, đơn hàng, phản hồi) và dòng tài chính (thanh toán, chiết khấu).

Hệ thống đo lường hiệu suất chuỗi cung ứng được xây dựng trên bốn nhóm chỉ số: dịch vụ khách hàng (tỷ lệ giao hàng đúng hạn, tỷ lệ hoàn tất đơn hàng), hiệu quả hoạt động nội bộ (vòng quay hàng tồn kho, tỉ suất lợi nhuận trên doanh thu), khả năng phản ứng linh hoạt trước biến động cầu (thời gian chu kỳ hoạt động, khả năng gia tăng linh hoạt) và phát triển sản phẩm (tỷ lệ sản phẩm mới được giới thiệu). Ngoài ra, nghiên cứu tham khảo mô hình chuỗi cung ứng thuốc đầu ra tại các quốc gia như Mỹ, Ấn Độ, Brazil và Trung Quốc để rút ra bài học phù hợp cho công ty TNHH Mebipha.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp định tính và định lượng với hai giai đoạn chính. Giai đoạn sơ bộ thực hiện phỏng vấn chuyên gia trong ngành thuốc thú y nhằm điều chỉnh bảng khảo sát cho phù hợp với thực tế. Giai đoạn chính thức tiến hành khảo sát 150 khách hàng có doanh thu cao nhất trong năm tài chính 2016, chiếm 65% tổng doanh thu thị trường, đại diện cho bốn vùng miền. Bảng khảo sát được phát và thu ngay tại Hội nghị Tri ân Khách hàng ngày 29/12/2016 tại TP. Hồ Chí Minh.

Nguồn dữ liệu chính bao gồm số liệu nội bộ công ty về doanh thu, số lượng nhà phân phối, nhà bán lẻ, kết quả phỏng vấn chuyên gia và khảo sát khách hàng. Phân tích dữ liệu sử dụng các công cụ thống kê mô tả, biểu đồ và bảng tổng hợp để đánh giá thực trạng chuỗi cung ứng đầu ra. Quy trình nghiên cứu kéo dài từ tháng 6/2016 đến tháng 4/2017, đảm bảo tính cập nhật và phù hợp với bối cảnh thị trường.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng chuỗi cung ứng đầu ra còn nhiều hạn chế: Tỷ lệ giao hàng đúng hạn của công ty TNHH Mebipha chỉ đạt khoảng 75%, trong khi tỷ lệ giao sai đơn hàng và thất lạc hàng hóa chiếm khoảng 15%. Số lượng nhà phân phối và nhà bán lẻ tăng trưởng trung bình 10% mỗi năm nhưng chưa được quản lý chặt chẽ, dẫn đến tình trạng mất kiểm soát tồn kho và dịch vụ khách hàng chưa đồng đều.

  2. Hiệu quả hoạt động nội bộ chưa tối ưu: Vòng quay hàng tồn kho trung bình của công ty là 3,5 lần/năm, thấp hơn mức trung bình ngành là 5 lần/năm, cho thấy tồn kho lớn gây áp lực vốn lưu động. Tỉ suất lợi nhuận trên doanh thu duy trì ở mức 12%, thấp hơn so với các công ty đa quốc gia trong ngành (khoảng 18-20%).

  3. Khả năng phản ứng linh hoạt còn hạn chế: Thời gian chu kỳ hoạt động trung bình là 14 ngày, trong khi các đối thủ cạnh tranh có thể đáp ứng trong vòng 7-10 ngày. Khả năng gia tăng linh hoạt khi nhu cầu tăng đột biến chỉ đạt khoảng 60% so với yêu cầu thị trường.

  4. Hệ thống quản lý thông tin chưa đồng bộ: Dòng thông tin giữa nhà sản xuất, nhà phân phối và nhà bán lẻ chưa được chia sẻ kịp thời và chính xác, gây khó khăn trong việc dự báo nhu cầu và điều chỉnh sản xuất. Khoảng 40% khách hàng phản ánh thông tin về sản phẩm và chính sách kinh doanh chưa rõ ràng, ảnh hưởng đến quyết định mua hàng.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các hạn chế trên xuất phát từ việc công ty TNHH Mebipha chưa xây dựng được hệ thống chuỗi cung ứng đầu ra hoàn chỉnh, đặc biệt là thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa các thành viên trong chuỗi. So với mô hình chuỗi cung ứng thuốc tại Mỹ, công ty chưa áp dụng công nghệ mã vạch để theo dõi lô hàng, dẫn đến khó kiểm soát chất lượng và thời gian giao hàng. Tương tự, như chuỗi cung ứng thuốc tại Ấn Độ, việc thiếu hệ thống quản lý thông tin chính xác làm giảm khả năng dự báo và đáp ứng nhu cầu khách hàng.

So sánh với các công ty đa quốc gia, công ty TNHH Mebipha còn hạn chế về nguồn lực tài chính và công nghệ, ảnh hưởng đến khả năng tối ưu hóa vòng quay hàng tồn kho và nâng cao tỉ suất lợi nhuận. Tuy nhiên, với đặc thù là doanh nghiệp nội địa, công ty có lợi thế về hiểu biết thị trường và khả năng linh hoạt trong điều chỉnh chiến lược kinh doanh. Việc hoàn thiện chuỗi cung ứng đầu ra sẽ giúp công ty nâng cao dịch vụ khách hàng, giảm chi phí tồn kho và tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường nội địa và quốc tế.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỷ lệ giao hàng đúng hạn theo quý, bảng so sánh vòng quay hàng tồn kho giữa công ty và đối thủ, cũng như biểu đồ dòng chảy thông tin trong chuỗi cung ứng hiện tại và đề xuất.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Xây dựng hệ thống quản lý chuỗi cung ứng tích hợp: Áp dụng công nghệ mã vạch và phần mềm quản lý kho để theo dõi lô hàng, giảm thiểu sai sót và thất lạc. Mục tiêu nâng tỷ lệ giao hàng đúng hạn lên 90% trong vòng 12 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban quản lý chuỗi cung ứng công ty phối hợp với nhà cung cấp công nghệ.

  2. Tối ưu hóa quản lý tồn kho: Áp dụng phương pháp quản lý tồn kho hiện đại như Just-in-Time (JIT) để giảm tồn kho trung bình xuống còn 2 lần/năm trong 18 tháng tới, giải phóng vốn lưu động. Chủ thể thực hiện: Phòng kho vận và kế hoạch sản xuất.

  3. Nâng cao khả năng phối hợp và chia sẻ thông tin: Thiết lập hệ thống chia sẻ dữ liệu giữa nhà sản xuất, nhà phân phối và nhà bán lẻ nhằm cải thiện dự báo nhu cầu và điều chỉnh sản xuất kịp thời. Mục tiêu giảm thời gian chu kỳ hoạt động xuống còn 10 ngày trong 1 năm. Chủ thể thực hiện: Ban công nghệ thông tin và phòng kinh doanh.

  4. Đào tạo và nâng cao năng lực nhân sự: Tổ chức các khóa đào tạo về quản lý chuỗi cung ứng, kỹ năng giao tiếp và chăm sóc khách hàng cho đội ngũ nhân viên và đại lý trong vòng 6 tháng. Chủ thể thực hiện: Phòng nhân sự phối hợp với các chuyên gia đào tạo.

  5. Xây dựng chính sách chiết khấu và khuyến mãi hợp lý: Áp dụng chính sách chiết khấu dựa trên thị phần và số lượng mua hàng để kích thích nhà phân phối và nhà bán lẻ ưu tiên sản phẩm của công ty. Mục tiêu tăng doanh thu nội địa lên 30% trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng marketing và kinh doanh.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý công ty TNHH Mebipha: Nhận diện các điểm yếu trong chuỗi cung ứng đầu ra, từ đó xây dựng chiến lược phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh.

  2. Các doanh nghiệp sản xuất thuốc thú y trong nước: Áp dụng các giải pháp hoàn thiện chuỗi cung ứng đầu ra phù hợp với đặc thù ngành và thị trường Việt Nam, nâng cao hiệu quả kinh doanh.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành kinh tế, quản trị chuỗi cung ứng: Tham khảo mô hình nghiên cứu thực tiễn, phương pháp phân tích và đề xuất giải pháp trong lĩnh vực chuỗi cung ứng ngành dược phẩm thú y.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp: Hiểu rõ thực trạng và thách thức của doanh nghiệp nội địa trong ngành thuốc thú y, từ đó xây dựng chính sách hỗ trợ phù hợp.

Câu hỏi thường gặp

  1. Chuỗi cung ứng đầu ra là gì và tại sao quan trọng với công ty TNHH Mebipha?
    Chuỗi cung ứng đầu ra là hệ thống các hoạt động và thành viên từ nhà sản xuất đến khách hàng cuối cùng nhằm phân phối sản phẩm. Với Mebipha, hoàn thiện chuỗi cung ứng đầu ra giúp nâng cao dịch vụ khách hàng, giảm chi phí và tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường.

  2. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn này?
    Nghiên cứu kết hợp phương pháp định tính (phỏng vấn chuyên gia) và định lượng (khảo sát 150 khách hàng đại diện 65% doanh thu), sử dụng phân tích thống kê mô tả và biểu đồ để đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp.

  3. Những khó khăn chính trong chuỗi cung ứng đầu ra của công ty là gì?
    Bao gồm tỷ lệ giao hàng đúng hạn thấp (khoảng 75%), sai sót đơn hàng, tồn kho lớn với vòng quay chỉ 3,5 lần/năm, thời gian chu kỳ hoạt động dài và hệ thống quản lý thông tin chưa đồng bộ.

  4. Các giải pháp đề xuất có thể giúp công ty đạt được mục tiêu gì?
    Nâng tỷ lệ giao hàng đúng hạn lên 90%, giảm tồn kho xuống còn 2 lần/năm, rút ngắn thời gian chu kỳ hoạt động xuống 10 ngày, tăng doanh thu nội địa lên 30% trong 2 năm và nâng cao năng lực nhân sự.

  5. Luận văn có thể áp dụng cho các doanh nghiệp khác không?
    Có, các giải pháp và mô hình nghiên cứu có thể được điều chỉnh phù hợp để áp dụng cho các doanh nghiệp sản xuất thuốc thú y hoặc các ngành tương tự nhằm hoàn thiện chuỗi cung ứng đầu ra.

Kết luận

  • Luận văn đã phân tích chi tiết thực trạng chuỗi cung ứng đầu ra của công ty TNHH Mebipha tại thị trường Việt Nam giai đoạn 2017-2022, chỉ ra các hạn chế về giao hàng, tồn kho, quản lý thông tin và khả năng phản ứng thị trường.
  • Nghiên cứu vận dụng lý thuyết chuỗi cung ứng đầu ra và tham khảo mô hình của các quốc gia phát triển như Mỹ, Ấn Độ, Brazil và Trung Quốc để đề xuất giải pháp phù hợp.
  • Các giải pháp tập trung vào xây dựng hệ thống quản lý tích hợp, tối ưu tồn kho, nâng cao chia sẻ thông tin, đào tạo nhân sự và chính sách chiết khấu hợp lý.
  • Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn cao, hỗ trợ công ty TNHH Mebipha nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế.
  • Đề xuất các bước tiếp theo gồm triển khai thử nghiệm các giải pháp, đánh giá hiệu quả định kỳ và mở rộng nghiên cứu sang các doanh nghiệp cùng ngành để hoàn thiện mô hình chuỗi cung ứng đầu ra.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng đầu ra và giữ vững vị thế trên thị trường!