Dịch Vụ Công Tác Xã Hội Với Trẻ Em Khuyết Tật Tại Cơ Sở Bảo Trợ Xã Hội Tổng Hợp Tỉnh Bắc Giang

• Tác giả: Nguyễn Thị Quyên
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Trung Hải
• Trường học: Trường Đại Học Lao Động - Xã Hội
• Chuyên ngành: Công Tác Xã Hội
• Đề tài: Dịch Vụ Công Tác Xã Hội Với Trẻ Em Khuyết Tật Tại Cơ Sở Bảo Trợ Xã Hội Tổng Hợp Tỉnh Bắc Giang
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. PHẦN MỞ ĐẦU
• 1.1. Lý do lựa chọn đề tài
• 1.2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
• 1.2.1. Các nghiên cứu trên thế giới
• 1.2.2. Các nghiên cứu tại Việt Nam
• 1.3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
• 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.5. Khách thể nghiên cứu
• 1.6. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.7. Phương pháp nghiên cứu
• 1.8. Kết cấu của luận văn
• 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DỊCH VỤ CÔNG TÁC XÃ HỘI ĐỐI VỚI TRẺ EM KHUYẾT TẬT
• 2.1. Một số khái niệm trong đề tài
• 2.1.1. Khái niệm công tác xã hội
• 2.1.2. Khái niệm về nhân viên công tác xã hội
• 2.1.3. Khái niệm về người khuyết tật, dạng khuyết tật, mức độ khuyết tật
• 2.1.4. Khái niệm về Trẻ em, Trẻ em khuyết tật
• 2.1.5. Khái niệm Dịch vụ, Dịch vụ xã hội
• 2.1.6. Khái niệm dịch vụ công tác xã hội; dịch vụ công tác xã hội với trẻ em khuyết tật
• 2.2. Các lý thuyết nghiên cứu
• 2.2.1. Thuyết hệ thống
• 2.2.2. Lý thuyết nhu cầu
• 2.3. Đặc điểm và nhu cầu của trẻ em khuyết tật
• 2.3.1. Đặc điểm sức khỏe, tâm lý, nhận thức của trẻ em khuyết tật
• 2.3.2. Nhu cầu của trẻ em khuyết tật
• 2.4. Dịch vụ công tác xã hội đối với trẻ em khuyết tật
• 2.4.1. Dịch vụ tư vấn chính sách cho trẻ em khuyết tật
• 2.4.2. Dịch vụ hỗ trợ hướng nghiệp cho trẻ em khuyết tật
• 2.4.3. Dịch vụ kết nối nguồn lực trợ giúp cho trẻ em khuyết tật
• 2.5. Các yếu tố tác động dịch vụ công tác xã hội với trẻ em khuyết tật
• 2.5.1. Yếu tố về pháp luật, chính sách trợ giúp trẻ em khuyết tật
• 2.5.2. Yếu tố về nhân viên công tác xã hội
• 2.5.3. Yếu tố thuộc về tổ chức, cơ sở cung cấp dịch vụ công tác xã hội
• 2.5.4. Nhóm yếu tố thuộc về trẻ em khuyết tật và gia đình trẻ
• 2.5.5. Các yếu tố khác
• 2.6. TIỂU KẾT CHƯƠNG 1
• 3. THỰC TRẠNG DỊCH VỤ CÔNG TÁC XÃ HỘI VỚI TRẺ EM KHUYẾT TẬT TẠI CƠ SỞ BẢO TRỢ XÃ HỘI TỔNG HỢP TỈNH BẮC GIANG
• 3.1. Mô tả địa bàn nghiên cứu
• 3.1.1. Giới thiệu chung địa bàn nghiên cứu
• 3.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của cơ sở
• 3.1.3. Đối tượng phục vụ của cơ sở
• 3.1.4. Cơ cấu tổ chức bộ máy, chất lượng cán bộ, viên chức
• 3.1.5. Đặc điểm đối tượng trẻ em khuyết tật đang được chăm sóc và nuôi dưỡng tại cơ sở bảo trợ xã hội tổng hợp tỉnh Bắc Giang
• 3.2. Thực trạng các dịch vụ công tác xã hội đối với trẻ em khuyết tật đang được chăm sóc và nuôi dưỡng tại cơ sở
• 3.2.1. Thực trạng dịch vụ tư vấn chính sách cho trẻ em khuyết tật
• 3.2.2. Thực trạng dịch vụ hỗ trợ hướng nghiệp cho trẻ em khuyết tật
• 3.2.3. Thực trạng dịch vụ kết nối nguồn lực hỗ trợ cho trẻ em khuyết tật
• 3.3. Đánh giá chung về thực trạng dịch vụ công tác xã hội với trẻ em khuyết tật tại Cơ sở BTXH tổng hợp Bắc Giang
• 3.4. Các yếu tố tác động đến dịch vụ công tác xã hội với trẻ em khuyết tật đang được chăm sóc và nuôi dưỡng tại cơ sở
• 3.4.1. Các yếu tố thuộc về cơ chế, chính sách của nhà nước
• 3.4.2. Yếu tố thuộc về Cơ sở bảo trợ xã hội tổng hợp
• 3.4.3. Nhóm yếu tố thuộc về nhân viên công tác xã hội
• 3.4.4. Nhóm yếu tố thuộc về trẻ em khuyết tật và gia đình trẻ
• 3.5. TIỂU KẾT CHƯƠNG 2
• 4. GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DỊCH VỤ CÔNG TÁC XÃ HỘI VỚI TRẺ EM KHUYẾT TẬT TẠI CƠ SỞ BẢO TRỢ XÃ HỘI TỔNG HỢP BẮC GIANG
• 4.1. Định hướng phát triển dịch vụ công tác xã hội với người khuyết tật, trẻ em khuyết tật của Cơ sở bảo trợ tổng hợp Bắc Giang
• 4.2. Các nhóm giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ công tác xã hội với trẻ em khuyết tật tại cơ sở bảo trợ xã hội tổng hợp tỉnh Bắc Giang
• 4.2.1. Nhóm giải pháp về nâng cao năng lực nhân viên công tác xã hội
• 4.2.2. Nhóm giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động cung cấp dịch vụ công tác xã hội
• 4.2.3. Giải pháp về tăng cường cơ sở vật chất
• 4.2.4. Giải pháp nâng cao nhận thức của trẻ em khuyết tật và gia đình trẻ
• 4.2.5. Giải pháp về truyền thông vận động xã hội xã hội hóa nguồn lực trợ giúp người khuyết tật, trẻ em khuyết tật có hoàn cảnh khó khăn
• 4.3. Khuyến nghị đối với cơ sở
• 4.4. Khuyến nghị đối với nhân viên công tác xã hội
• 4.5. Khuyến nghị đối với trẻ em khuyết tật và gia đình trẻ
• 4.6. TIỂU KẾT CHƯƠNG 3
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Dịch Vụ Công Tác Xã Hội Cho Trẻ Khuyết Tật

Dịch vụ công tác xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ trẻ em khuyết tật hòa nhập cộng đồng. Các dịch vụ này không chỉ tập trung vào hỗ trợ vật chất mà còn chú trọng đến phát triển kỹ năng, tâm lý và xã hội cho trẻ. Tại Bắc Giang, các cơ sở bảo trợ xã hội đang nỗ lực cung cấp các dịch vụ này, tuy nhiên vẫn còn nhiều thách thức cần vượt qua. Mục tiêu là đảm bảo quyền trẻ em, giúp các em có cuộc sống tốt đẹp hơn. Các dịch vụ này bao gồm tư vấn, hỗ trợ giáo dục đặc biệt, phục hồi chức năng và kết nối nguồn lực cộng đồng. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và xã hội để đạt hiệu quả cao nhất. Dịch vụ hỗ trợ gia đình cũng rất quan trọng, giúp cha mẹ có kiến thức và kỹ năng chăm sóc con tốt hơn.

1.1. Định Nghĩa và Mục Tiêu của Dịch Vụ Công Tác Xã Hội

Dịch vụ công tác xã hội là một hệ thống các hoạt động nhằm hỗ trợ cá nhân, gia đình và cộng đồng giải quyết các vấn đề xã hội. Đối với trẻ em khuyết tật, dịch vụ này tập trung vào việc cải thiện chất lượng cuộc sống, tăng cường khả năng tự lập và hòa nhập cộng đồng. Mục tiêu chính là đảm bảo quyền trẻ em, giúp các em được tiếp cận giáo dục, y tế và các dịch vụ hỗ trợ khác. Dịch vụ này cũng bao gồm việc tư vấn tâm lý, hỗ trợ pháp lý và kết nối với các nguồn lực cộng đồng. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan để đạt hiệu quả cao nhất.

1.2. Vai Trò của Nhân Viên Công Tác Xã Hội Tại Bắc Giang

Nhân viên công tác xã hội đóng vai trò then chốt trong việc cung cấp dịch vụ cho trẻ em khuyết tật. Họ thực hiện đánh giá nhu cầu, lập kế hoạch can thiệp, cung cấp tư vấn và kết nối với các nguồn lực hỗ trợ. Tại Bắc Giang, nhân viên công tác xã hội làm việc tại các cơ sở bảo trợ xã hội, trung tâm y tế và trường học. Họ cần có kiến thức chuyên môn, kỹ năng giao tiếp và sự đồng cảm để hỗ trợ trẻ em và gia đình một cách hiệu quả. Vai trò của họ không chỉ là cung cấp dịch vụ mà còn là người bảo vệ quyền trẻ em.

II. Thực Trạng Dịch Vụ Cho Trẻ Em Khuyết Tật Tại Bắc Giang

Hiện nay, dịch vụ công tác xã hội cho trẻ em khuyết tật tại Bắc Giang còn nhiều hạn chế. Các dịch vụ chưa đa dạng, nguồn lực còn thiếu và đội ngũ nhân viên còn hạn chế về số lượng và trình độ chuyên môn. Mặc dù đã có những nỗ lực từ các cơ sở bảo trợ xã hội, nhưng vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế của trẻ em và gia đình. Cần có sự đầu tư hơn nữa từ nhà nước và xã hội để cải thiện chất lượng và mở rộng phạm vi của các dịch vụ này. Việc đánh giá nhu cầu của trẻ em và gia đình là rất quan trọng để cung cấp dịch vụ phù hợp.

2.1. Đánh Giá Nhu Cầu Dịch Vụ Của Trẻ Em Khuyết Tật

Việc đánh giá nhu cầu của trẻ em khuyết tật là bước quan trọng để cung cấp dịch vụ phù hợp. Nhu cầu của trẻ em có thể khác nhau tùy thuộc vào dạng khuyết tật, mức độ khuyết tật và hoàn cảnh gia đình. Cần có các công cụ và phương pháp đánh giá chuyên nghiệp để xác định chính xác nhu cầu của trẻ. Kết quả đánh giá sẽ là cơ sở để lập kế hoạch can thiệp và cung cấp các dịch vụ hỗ trợ phù hợp. Việc đánh giá cần được thực hiện định kỳ để theo dõi sự tiến bộ của trẻ.

2.2. Các Dịch Vụ Hiện Có và Những Hạn Chế Cần Khắc Phục

Tại Bắc Giang, các dịch vụ hiện có cho trẻ em khuyết tật bao gồm tư vấn, hỗ trợ giáo dục đặc biệt, phục hồi chức năng và kết nối nguồn lực cộng đồng. Tuy nhiên, các dịch vụ này còn hạn chế về số lượng, chất lượng và phạm vi. Nhiều trẻ em chưa được tiếp cận đầy đủ các dịch vụ cần thiết. Cần có sự đầu tư hơn nữa để mở rộng và nâng cao chất lượng các dịch vụ này. Các hạn chế cần khắc phục bao gồm thiếu nguồn lực, thiếu nhân viên chuyên môn và thiếu sự phối hợp giữa các bên liên quan.

2.3. Chính Sách Hỗ Trợ Trẻ Em Khuyết Tật Tại Bắc Giang

Chính sách hỗ trợ trẻ em khuyết tật tại Bắc Giang đã có những tiến bộ nhất định, nhưng vẫn còn nhiều bất cập. Các chính sách cần được hoàn thiện để đảm bảo quyền trẻ em và cung cấp các dịch vụ hỗ trợ đầy đủ và kịp thời. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội và gia đình để thực hiện hiệu quả các chính sách này. Việc giám sát và đánh giá hiệu quả của các chính sách cũng rất quan trọng.

III. Giải Pháp Nâng Cao Dịch Vụ Công Tác Xã Hội Tại Bắc Giang

Để nâng cao chất lượng dịch vụ công tác xã hội cho trẻ em khuyết tật tại Bắc Giang, cần có các giải pháp đồng bộ và toàn diện. Các giải pháp này bao gồm tăng cường nguồn lực, nâng cao năng lực cho nhân viên, cải thiện cơ sở vật chất và tăng cường sự phối hợp giữa các bên liên quan. Đặc biệt, cần chú trọng đến việc can thiệp sớm và phục hồi chức năng cho trẻ. Việc hỗ trợ gia đình cũng rất quan trọng để giúp cha mẹ có kiến thức và kỹ năng chăm sóc con tốt hơn.

3.1. Tăng Cường Nguồn Lực Tài Chính và Nhân Lực Chuyên Môn

Việc tăng cường nguồn lực tài chính và nhân lực chuyên môn là yếu tố then chốt để nâng cao chất lượng dịch vụ công tác xã hội. Cần có sự đầu tư hơn nữa từ nhà nước và xã hội để đảm bảo đủ nguồn lực cho các hoạt động hỗ trợ trẻ em khuyết tật. Đồng thời, cần có chính sách thu hút và đào tạo nhân viên chuyên môn, đặc biệt là nhân viên công tác xã hội có kinh nghiệm và kỹ năng làm việc với trẻ em khuyết tật.

3.2. Đẩy Mạnh Can Thiệp Sớm và Phục Hồi Chức Năng Cho Trẻ

Can thiệp sớm và phục hồi chức năng là hai hoạt động quan trọng giúp trẻ em khuyết tật phát triển tối đa tiềm năng của mình. Cần có các chương trình can thiệp sớm và phục hồi chức năng chất lượng cao, được thực hiện bởi đội ngũ chuyên gia có kinh nghiệm. Các chương trình này cần được thiết kế phù hợp với từng dạng khuyết tật và nhu cầu của từng trẻ. Việc theo dõi và đánh giá hiệu quả của các chương trình cũng rất quan trọng.

3.3. Phát Triển Mạng Lưới Hỗ Trợ và Kết Nối Nguồn Lực Cộng Đồng

Việc phát triển mạng lưới hỗ trợ và kết nối nguồn lực cộng đồng là rất quan trọng để đảm bảo trẻ em khuyết tật được tiếp cận đầy đủ các dịch vụ cần thiết. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội, doanh nghiệp và cộng đồng để xây dựng một mạng lưới hỗ trợ toàn diện. Mạng lưới này cần cung cấp các dịch vụ tư vấn, hỗ trợ giáo dục, y tế, việc làm và các dịch vụ khác.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn và Kết Quả Nghiên Cứu Tại Bắc Giang

Nghiên cứu về dịch vụ công tác xã hội cho trẻ em khuyết tật tại Bắc Giang đã chỉ ra những kết quả đáng khích lệ. Các dịch vụ đã góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống của trẻ, tăng cường khả năng tự lập và hòa nhập cộng đồng. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức cần vượt qua để đạt được hiệu quả cao nhất. Cần có sự tiếp tục đầu tư và cải thiện các dịch vụ để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của trẻ em và gia đình. Việc hỗ trợ gia đình cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giúp trẻ phát triển toàn diện.

4.1. Các Mô Hình Dịch Vụ Hiệu Quả Đã Được Triển Khai

Tại Bắc Giang, một số mô hình dịch vụ hiệu quả đã được triển khai, bao gồm mô hình tư vấn tâm lý, mô hình hỗ trợ giáo dục đặc biệt và mô hình phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng. Các mô hình này đã mang lại những kết quả tích cực, giúp trẻ em khuyết tật cải thiện sức khỏe, học tập và hòa nhập xã hội. Cần có sự nhân rộng và phát triển các mô hình này để đáp ứng nhu cầu của nhiều trẻ em hơn.

4.2. Đánh Giá Tác Động Của Dịch Vụ Đến Sự Phát Triển Của Trẻ

Việc đánh giá tác động của dịch vụ đến sự phát triển của trẻ em khuyết tật là rất quan trọng để xác định hiệu quả của các dịch vụ và điều chỉnh cho phù hợp. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng các dịch vụ công tác xã hội có tác động tích cực đến sức khỏe, học tập, kỹ năng sống và hòa nhập xã hội của trẻ. Tuy nhiên, cần có các nghiên cứu sâu hơn để đánh giá tác động một cách toàn diện và chính xác.

4.3. Chia Sẻ Kinh Nghiệm và Bài Học Thành Công Tại Bắc Giang

Việc chia sẻ kinh nghiệm và bài học thành công trong việc cung cấp dịch vụ công tác xã hội cho trẻ em khuyết tật tại Bắc Giang là rất quan trọng để lan tỏa những mô hình tốt và giúp các địa phương khác học hỏi. Các kinh nghiệm và bài học này có thể được chia sẻ thông qua hội thảo, tập huấn, báo cáo và các kênh truyền thông khác.

V. Kết Luận và Tương Lai Dịch Vụ Công Tác Xã Hội Tại Bắc Giang

Dịch vụ công tác xã hội cho trẻ em khuyết tật tại Bắc Giang có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quyền trẻ em và giúp trẻ phát triển toàn diện. Mặc dù đã có những tiến bộ, nhưng vẫn còn nhiều thách thức cần vượt qua. Trong tương lai, cần có sự đầu tư hơn nữa từ nhà nước và xã hội để cải thiện chất lượng và mở rộng phạm vi của các dịch vụ này. Việc hỗ trợ gia đình, can thiệp sớm và phục hồi chức năng cần được chú trọng để đạt hiệu quả cao nhất.

5.1. Tóm Tắt Những Điểm Chính và Thách Thức Còn Tồn Tại

Dịch vụ công tác xã hội cho trẻ em khuyết tật tại Bắc Giang đã đạt được những thành tựu nhất định, nhưng vẫn còn nhiều thách thức cần vượt qua. Các thách thức này bao gồm thiếu nguồn lực, thiếu nhân viên chuyên môn, thiếu sự phối hợp giữa các bên liên quan và thiếu sự quan tâm của xã hội. Cần có sự nỗ lực hơn nữa để giải quyết các thách thức này và đảm bảo quyền trẻ em.

5.2. Định Hướng Phát Triển Dịch Vụ Trong Tương Lai

Trong tương lai, dịch vụ công tác xã hội cho trẻ em khuyết tật tại Bắc Giang cần phát triển theo hướng toàn diện, chuyên nghiệp và bền vững. Cần có sự đầu tư hơn nữa vào nguồn lực, nhân lực và cơ sở vật chất. Đồng thời, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan và sự tham gia của cộng đồng. Việc hỗ trợ gia đình, can thiệp sớm và phục hồi chức năng cần được ưu tiên để đạt hiệu quả cao nhất.

5.3. Kêu Gọi Sự Quan Tâm và Hợp Tác Từ Cộng Đồng

Để phát triển dịch vụ công tác xã hội cho trẻ em khuyết tật tại Bắc Giang, cần có sự quan tâm và hợp tác từ cộng đồng. Mỗi người dân có thể đóng góp bằng cách ủng hộ tài chính, tình nguyện tham gia các hoạt động hỗ trợ hoặc đơn giản là lan tỏa thông tin về quyền trẻ em và nhu cầu của trẻ em khuyết tật. Sự chung tay của cộng đồng sẽ giúp trẻ em khuyết tật có cuộc sống tốt đẹp hơn.

Tổng quan nghiên cứu

Trẻ em khuyết tật (TEKT) là nhóm đối tượng đặc biệt trong xã hội, với khoảng 88 trẻ đang được nuôi dưỡng tại Cơ sở Bảo trợ xã hội tổng hợp tỉnh Bắc Giang. Theo báo cáo của ngành, tỷ lệ trẻ em khuyết tật chưa từng được đi học hoặc đã thôi học chiếm tới 80%, đặc biệt ở nhóm tuổi từ 11 đến 14 tuổi lên đến 91,4%. Mặc dù Việt Nam đã có nhiều chính sách bảo vệ và hỗ trợ TEKT như Luật Trẻ em 2016, Luật Người khuyết tật 2010, cùng các đề án trợ giúp giai đoạn 2012-2020, nhưng các dịch vụ công tác xã hội (DVCTXH) dành cho TEKT vẫn còn hạn chế về số lượng và chất lượng. Luận văn tập trung nghiên cứu thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ công tác xã hội với TEKT tại cơ sở bảo trợ xã hội tổng hợp tỉnh Bắc Giang trong giai đoạn từ tháng 11/2019 đến tháng 7/2020. Mục tiêu chính là đánh giá hiệu quả các dịch vụ tư vấn chính sách, hỗ trợ hướng nghiệp và kết nối nguồn lực trợ giúp, từ đó đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ nhằm giúp TEKT phát huy khả năng, hòa nhập cộng đồng và tự lập trong cuộc sống. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống an sinh xã hội, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho nhóm đối tượng yếu thế này.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn vận dụng hai lý thuyết chính: Thuyết hệ thống và Lý thuyết nhu cầu của Abraham Maslow. Thuyết hệ thống giúp phân tích cơ sở bảo trợ xã hội như một hệ thống phức hợp gồm nhiều tiểu hệ thống như nhân viên công tác xã hội, trẻ em khuyết tật, gia đình và các tổ chức liên quan. Mối quan hệ tương tác giữa các tiểu hệ thống này ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả cung cấp dịch vụ. Lý thuyết nhu cầu Maslow được áp dụng để đánh giá các nhu cầu đa dạng của TEKT, từ nhu cầu sinh lý, an toàn đến nhu cầu xã hội, tôn trọng và phát triển bản thân. Qua đó, nghiên cứu xác định mức độ đáp ứng các nhu cầu này thông qua các dịch vụ công tác xã hội hiện có.

Các khái niệm chuyên ngành được làm rõ bao gồm: công tác xã hội, nhân viên công tác xã hội, người khuyết tật với 6 dạng khuyết tật (vận động, nghe nói, nhìn, thần kinh-tâm thần, trí tuệ, khác), mức độ khuyết tật (đặc biệt nặng, nặng, nhẹ), trẻ em và trẻ em khuyết tật, dịch vụ xã hội và dịch vụ công tác xã hội với TEKT. Ba dịch vụ CTXH trọng tâm nghiên cứu là: tư vấn chính sách, hỗ trợ hướng nghiệp và kết nối nguồn lực trợ giúp.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp định tính và định lượng. Cỡ mẫu gồm 88 trẻ em khuyết tật đang nuôi dưỡng tại cơ sở bảo trợ xã hội tổng hợp tỉnh Bắc Giang. Phương pháp chọn mẫu là toàn bộ đối tượng trong phạm vi nghiên cứu nhằm đảm bảo tính đại diện.

Nguồn dữ liệu bao gồm: tài liệu thứ cấp từ các văn bản pháp luật, báo cáo của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, Sở Lao động-TB&XH tỉnh Bắc Giang; hồ sơ trẻ em khuyết tật tại cơ sở; dữ liệu sơ cấp thu thập qua quan sát, điều tra bảng hỏi với 88 trẻ, phỏng vấn sâu với 4 gia đình trẻ, 2 nhân viên công tác xã hội, 2 giáo viên và 2 lãnh đạo cơ sở.

Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm SPSS 16.0 cho số liệu định lượng và phương pháp phân tích nội dung cho dữ liệu định tính. Thời gian nghiên cứu kéo dài 8 tháng từ tháng 11/2019 đến tháng 7/2020. Các bảng biểu và biểu đồ được sử dụng để minh họa kết quả như biểu đồ mức độ hài lòng dịch vụ, bảng phân loại dạng khuyết tật và nhu cầu của TEKT.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Thực trạng dịch vụ tư vấn chính sách: Khoảng 85% TEKT và gia đình được cung cấp thông tin về chính sách chăm sóc y tế, giáo dục và bảo trợ xã hội. Tuy nhiên, chỉ 60% trong số đó cảm thấy thông tin được cung cấp đầy đủ và dễ hiểu. Biểu đồ đánh giá mức độ hài lòng cho thấy 40% TEKT chưa hài lòng với dịch vụ tư vấn chính sách.

2. Dịch vụ hỗ trợ hướng nghiệp: 70% TEKT nhận thức được tầm quan trọng của việc học nghề và việc làm, nhưng chỉ 45% được tư vấn hướng nghiệp phù hợp với năng lực và sở thích cá nhân. Bảng khảo sát cho thấy 55% TEKT mong muốn được học nghề phù hợp với tình trạng sức khỏe và khả năng của mình.

3. Dịch vụ kết nối nguồn lực trợ giúp: 65% TEKT và gia đình được hỗ trợ tiếp cận các nguồn lực như y tế, giáo dục, vay vốn và việc làm. Tuy nhiên, chỉ 50% đánh giá dịch vụ này hiệu quả do hạn chế về mạng lưới kết nối và nguồn lực vật chất. Biểu đồ thể hiện sự thay đổi tích cực về các vấn đề của TEKT sau khi sử dụng dịch vụ kết nối nguồn lực với tỷ lệ cải thiện khoảng 40%.

4. Yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ: Qua phân tích, yếu tố nhân viên công tác xã hội có trình độ chuyên môn và kỹ năng phù hợp chiếm tỷ lệ ảnh hưởng lớn nhất (khoảng 60%), tiếp theo là yếu tố cơ sở vật chất (45%), chính sách pháp luật (40%) và đặc điểm của TEKT cùng gia đình (35%).

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy dịch vụ công tác xã hội tại cơ sở bảo trợ xã hội tổng hợp tỉnh Bắc Giang đã đáp ứng phần nào nhu cầu của TEKT, đặc biệt trong việc cung cấp thông tin chính sách và hỗ trợ hướng nghiệp. Tuy nhiên, mức độ hài lòng chưa cao do hạn chế về năng lực nhân viên, thiếu nguồn lực vật chất và mạng lưới kết nối chưa phát triển toàn diện. So sánh với các nghiên cứu quốc tế, như mô hình tại Singapore và Nhật Bản, việc đào tạo chuyên sâu nhân viên CTXH và phát triển mạng lưới dịch vụ đa dạng là yếu tố then chốt nâng cao hiệu quả dịch vụ.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ hài lòng từng dịch vụ, bảng phân tích các yếu tố tác động và biểu đồ đường mô tả sự thay đổi về nhu cầu của TEKT sau khi sử dụng dịch vụ. Việc áp dụng lý thuyết hệ thống giúp hiểu rõ mối quan hệ tương tác giữa các yếu tố ảnh hưởng, trong khi lý thuyết nhu cầu Maslow hỗ trợ xác định ưu tiên đáp ứng nhu cầu của TEKT theo từng cấp độ.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Nâng cao năng lực nhân viên công tác xã hội: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về kỹ năng tư vấn, hướng nghiệp và kết nối nguồn lực cho nhân viên CTXH trong vòng 12 tháng. Chủ thể thực hiện là Sở Lao động-TB&XH phối hợp với các trường đào tạo CTXH.

2. Cải thiện cơ sở vật chất và trang thiết bị: Đầu tư nâng cấp phòng học, phòng tư vấn và trang thiết bị hỗ trợ phục hồi chức năng trong 18 tháng tới nhằm tạo môi trường thuận lợi cho TEKT. Chủ thể thực hiện là Ban lãnh đạo cơ sở bảo trợ xã hội.

3. Phát triển mạng lưới kết nối nguồn lực: Xây dựng hệ thống liên kết với các tổ chức xã hội, doanh nghiệp và cộng đồng để mở rộng nguồn lực hỗ trợ TEKT trong 24 tháng. Chủ thể thực hiện là nhân viên CTXH phối hợp với các tổ chức phi chính phủ.

4. Tăng cường truyền thông và nâng cao nhận thức: Triển khai các chương trình truyền thông nhằm nâng cao nhận thức của TEKT và gia đình về quyền lợi, dịch vụ và kỹ năng tự bảo vệ trong 6 tháng. Chủ thể thực hiện là cơ sở bảo trợ xã hội và các tổ chức cộng đồng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhân viên công tác xã hội và cán bộ quản lý cơ sở bảo trợ xã hội: Giúp nâng cao kiến thức chuyên môn, kỹ năng thực hành và hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ.

2. Nhà hoạch định chính sách và cơ quan quản lý nhà nước: Cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng, điều chỉnh chính sách hỗ trợ TEKT và phát triển hệ thống dịch vụ công tác xã hội.

3. Các tổ chức phi chính phủ và cộng đồng: Hỗ trợ trong việc thiết kế chương trình can thiệp, kết nối nguồn lực và vận động xã hội hóa dịch vụ cho TEKT.

4. Gia đình và người thân của trẻ em khuyết tật: Nâng cao nhận thức về quyền lợi, nhu cầu và các dịch vụ hỗ trợ nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho sự phát triển và hòa nhập của trẻ.

Câu hỏi thường gặp

1. Dịch vụ công tác xã hội với trẻ em khuyết tật là gì?
   Dịch vụ công tác xã hội với TEKT bao gồm các hoạt động tư vấn chính sách, hỗ trợ hướng nghiệp và kết nối nguồn lực nhằm đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, học tập, phát triển kỹ năng và hòa nhập xã hội của trẻ.

2. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ công tác xã hội?
   Chất lượng dịch vụ phụ thuộc vào năng lực nhân viên CTXH, cơ sở vật chất, chính sách pháp luật và đặc điểm của TEKT cùng gia đình. Ví dụ, nhân viên có kỹ năng tốt sẽ tư vấn hiệu quả hơn, giúp trẻ phát huy khả năng.

3. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả dịch vụ công tác xã hội tại cơ sở bảo trợ xã hội?
   Cần đào tạo nâng cao năng lực nhân viên, cải thiện cơ sở vật chất, phát triển mạng lưới kết nối nguồn lực và tăng cường truyền thông nâng cao nhận thức của TEKT và gia đình.

4. Tại sao hướng nghiệp lại quan trọng đối với trẻ em khuyết tật?
   Hướng nghiệp giúp TEKT nhận biết khả năng bản thân, lựa chọn nghề phù hợp, từ đó tăng cơ hội việc làm, tự lập và hòa nhập cộng đồng, giảm thiểu mặc cảm và phụ thuộc.

5. Gia đình có vai trò như thế nào trong việc hỗ trợ trẻ em khuyết tật?
   Gia đình là môi trường đầu tiên và quan trọng nhất giúp trẻ phát triển toàn diện. Sự quan tâm, chia sẻ và hỗ trợ của gia đình giúp trẻ tự tin, giảm mặc cảm và phát huy tiềm năng.

Kết luận

• Luận văn đã làm rõ thực trạng dịch vụ công tác xã hội với trẻ em khuyết tật tại cơ sở bảo trợ xã hội tổng hợp tỉnh Bắc Giang, với 3 dịch vụ trọng tâm: tư vấn chính sách, hỗ trợ hướng nghiệp và kết nối nguồn lực.
• Các dịch vụ đã đáp ứng phần nào nhu cầu của TEKT nhưng còn nhiều hạn chế về chất lượng và hiệu quả do yếu tố nhân lực, cơ sở vật chất và mạng lưới kết nối.
• Nghiên cứu áp dụng thành công lý thuyết hệ thống và lý thuyết nhu cầu Maslow để phân tích các yếu tố tác động và ưu tiên đáp ứng nhu cầu của TEKT.
• Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao năng lực nhân viên, cải thiện cơ sở vật chất, phát triển mạng lưới kết nối và tăng cường truyền thông trong vòng 6-24 tháng tới.
• Kêu gọi các cơ quan quản lý, tổ chức xã hội và gia đình cùng phối hợp thực hiện để nâng cao chất lượng dịch vụ, góp phần phát triển toàn diện và hòa nhập xã hội cho trẻ em khuyết tật.

Hành động tiếp theo là triển khai các giải pháp đề xuất và đánh giá hiệu quả định kỳ nhằm hoàn thiện hệ thống dịch vụ công tác xã hội cho TEKT tại Bắc Giang và các địa phương khác.