THỰC TRẠNG MẠNG XÃ HỘI TIKTOK TÁC ĐỘNG ĐẾN HÀNH VI, TÂM LÝ CỦA GIỚI TRẺ TRÊN ĐỊA BÀN TP HCM

• Tác giả: Phan Minh Đức
• Người hướng dẫn: Ths. Châu Văn Ninh
• Trường học: Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn
• Chuyên ngành: Du Lịch
• Đề tài: Thực trạng mạng xã hội TikTok tác động đến hành vi, tâm lý của giới trẻ trên địa bàn TP HCM
• Loại tài liệu: Đề tài
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh

• LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
• PHẠM VI NGHIÊN CỨU
• ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
• NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
• Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ Ý NGHĨA THỰC TIỄN
• PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN
• 1.1. Giới thiệu về ứng dụng Tik Tok
• 1.2. Tik Tok là gì?
• 1.3. Lịch sử hình thành của Tik Tok
• 1.4. Mối quan hệ giữa việc sử dụng Tik Tok với tâm lý, hành vi của giới trẻ
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CỦA SỬ DỤNG TIK TOK Ở GIỚI TRẺ VÀ NHỮNG ẢNH HƯỞNG CỦA NÓ ĐỐI VỚI TÂM LÝ, HÀNH VI CỦA GIỚI TRẺ TRÊN ĐỊA BÀN TP
• 2.1. Thực trạng sử dụng Tik Tok trên thế giới
• 2.2. Thực trạng sử dụng Tik Tok tại Việt Nam
• 2.3. Phân tích, đánh giá số liệu
• 2.4. Giải thích
• 3. CHƯƠNG 3: NHỮNG QUAN ĐIỂM VỀ ỨNG DỤNG TIK TOK VÀ GIẢI PHÁP HẠN CHẾ TÁC ĐỘNG XẤU CỦA TIK TOK ĐẾN TÂM LÝ, HÀNH VI CỦA GIỚI TRẺ TẠI TP
• 3.1. Quan điểm về Tik Tok có ảnh hưởng tiêu cực
• 3.2. Quan điểm về Tik Tok có ảnh hưởng tích cực
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. TikTok Giới Trẻ TP

TikTok, với tên gốc Douyin, đã trở thành một hiện tượng toàn cầu, đặc biệt trong cộng đồng giới trẻ. Tại TP.HCM, TikTok không chỉ là một nền tảng giải trí mà còn là một phần không thể thiếu trong đời sống hàng ngày. Ứng dụng này cho phép người dùng tạo và chia sẻ các video ngắn, thường đi kèm với âm nhạc và hiệu ứng đặc biệt. Sức hút của TikTok nằm ở sự đơn giản, dễ sử dụng và khả năng sáng tạo không giới hạn. Giới trẻ có thể thể hiện bản thân, kết nối với bạn bè và khám phá những điều mới mẻ thông qua nền tảng này. Tuy nhiên, sự phổ biến của TikTok cũng đặt ra nhiều câu hỏi về tác động của TikTok đến tâm lý và hành vi giới trẻ. Cần có một cái nhìn tổng quan và khách quan để hiểu rõ hơn về những ảnh hưởng này. Theo thống kê năm 2018, TikTok có hơn 150 triệu người dùng hàng ngày và 500 triệu người dùng hoạt động hàng tháng. Con số này cho thấy tầm ảnh hưởng to lớn của TikTok đối với cộng đồng mạng toàn cầu.

1.1. Sự Trỗi Dậy Của TikTok Từ Douyin Đến Hiện Tượng Toàn Cầu

TikTok, ban đầu được biết đến với tên gọi Douyin tại Trung Quốc, nhanh chóng vươn lên trở thành một trong những ứng dụng phổ biến nhất trên toàn thế giới. Sự thành công của TikTok đến từ giao diện thân thiện, dễ sử dụng và khả năng tạo ra các video ngắn, hấp dẫn. TikTok đã tạo ra một làn sóng mới trong việc chia sẻ nội dung trực tuyến, thu hút hàng triệu người dùng trên toàn cầu.Theo Giám đốc chính sách của TikTok cho biết, đã có hơn 12 triệu người dùng thường xuyên đăng ký. Và Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng người dùng cao nhất ở Đông Nam Á.

1.2. Giới Trẻ TP.HCM Và TikTok Mối Liên Kết Không Thể Tách Rời

Tại TP.HCM, TikTok đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của giới trẻ. TikTok không chỉ là một nền tảng giải trí, mà còn là một công cụ để giới trẻ thể hiện bản thân, kết nối với bạn bè và khám phá những xu hướng mới. Sự lan tỏa của TikTok trong cộng đồng giới trẻ TP.HCM đặt ra nhiều câu hỏi về tác động của TikTok đến tâm lý và hành vi của họ. Sự tiện lợi mà Tik Tok mang lại là không thể chối cãi được nhưng TikTok cũng mang lại sự tiêu cực nhất định đối với người sử dụng.

II. Thực Trạng Sử Dụng TikTok Của Giới Trẻ TP

Để hiểu rõ hơn về tác động của TikTok đến giới trẻ TP.HCM, cần phải nghiên cứu thực trạng sử dụng TikTok của họ. Điều này bao gồm việc tìm hiểu về thời gian sử dụng, loại nội dung mà họ thường xem và tương tác, cũng như các mục đích sử dụng TikTok khác nhau. Một cuộc khảo sát gần đây cho thấy rằng phần lớn giới trẻ TP.HCM sử dụng TikTok hàng ngày, với thời gian trung bình từ 1-3 giờ. Họ thường xem các video giải trí, hài hước, âm nhạc và các nội dung liên quan đến xu hướng. Một số người sử dụng TikTok để học hỏi kiến thức, phát triển kỹ năng và quảng bá bản thân. Kết quả khảo sát của nhóm cho thấy phần lớn đồng ý là nền tảng này dễ tiếp cận, thông tin nhanh tạo những trào lưu gây ấn tượng, có nhiều chiến dịch cộng đồng có ý nghĩa. Tuy nhiên, cũng có những lo ngại về việc TikTok có thể gây nghiện, ảnh hưởng đến sự tập trung và thời gian dành cho các hoạt động khác.

2.1. Thói Quen Sử Dụng TikTok Thời Gian Nội Dung Mục Đích

Nghiên cứu chỉ ra rằng phần lớn giới trẻ TP.HCM sử dụng TikTok hàng ngày, với thời gian trung bình từ 1-3 giờ. Nội dung phổ biến bao gồm video giải trí, hài hước, âm nhạc và các xu hướng mới nổi. Mục đích sử dụng đa dạng, từ giải trí đến học hỏi và quảng bá bản thân. Mọi người cũng đồng ý là Tik Tok cũng giúp quảng bá hình ảnh, văn hóa, nền ẩm thực của Việt Nam đến bạn bè quốc tế.

2.2. Mức Độ Nghiện TikTok Ảnh Hưởng Đến Thời Gian Và Sự Tập Trung

Một trong những lo ngại lớn nhất về TikTok là khả năng gây nghiện, đặc biệt đối với giới trẻ. Việc sử dụng TikTok quá nhiều có thể ảnh hưởng đến thời gian dành cho các hoạt động khác, gây mất tập trung và ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý. Kết quả cuộc khảo sát mà chúng tôi nhận được thì phần lớn người đồng ý rằng TikTok đang làm giảm sự tập trung, giảm thời gian sinh hoạt và thời gian dành cho gia đình bạn bè.

III. Tác Động Của TikTok Đến Tâm Lý Giới Trẻ TP

Tác động của TikTok đến tâm lý giới trẻ TP.HCM là một vấn đề phức tạp, cần được phân tích kỹ lưỡng. Một mặt, TikTok có thể mang lại những lợi ích như giúp giới trẻ giải tỏa căng thẳng, kết nối với bạn bè và khám phá những điều mới mẻ. Mặt khác, TikTok cũng có thể gây ra những vấn đề như áp lực đồng trang lứa, hình ảnh bản thân tiêu cực và nguy cơ bị bắt nạt trực tuyến. Nhiều người dùng những chủ đề “phản cảm” để được nhiều tim, nhiều chia sẻ, follow dẫn đến nhiều hậu quả khó lường. Nghiên cứu cho thấy rằng những người sử dụng TikTok quá nhiều có nguy cơ cao hơn mắc các chứng rối loạn lo âu và trầm cảm. Do đó, cần có những biện pháp để giảm thiểu tác động tiêu cực của TikTok và tăng cường những tác động tích cực.

3.1. Áp Lực Đồng Trang Lứa Hình Ảnh Bản Thân Mặt Trái Của TikTok

TikTok có thể tạo ra áp lực đồng trang lứa lớn đối với giới trẻ. Việc so sánh bản thân với những người khác trên TikTok có thể dẫn đến hình ảnh bản thân tiêu cực và cảm giác tự ti. Nhiều người trẻ cố gắng tạo ra những video hoàn hảo để thu hút sự chú ý, dẫn đến căng thẳng và mệt mỏi. Với TikTok bạn rất dễ bị rò rỉ thông tin cá nhân và dễ bị Tik Tok đoán ra những nhu cầu, mục đích của bạn để tiếp thị, cung cấp các sản phẩm và dịch vụ.

3.2. Bắt Nạt Trực Tuyến Nội Dung Độc Hại Nguy Cơ Trên TikTok

TikTok cũng là một môi trường tiềm ẩn nhiều nguy cơ, bao gồm bắt nạt trực tuyến và tiếp xúc với nội dung độc hại. Giới trẻ có thể trở thành nạn nhân của cyberbullying hoặc bị ảnh hưởng bởi những video bạo lực, phân biệt đối xử và các nội dung không phù hợp. Đa số mọi người đồng tình rằng nhiều Idol Tiktok sản xuất nội dung nhảm nhí, thiếu văn hóa, phản cảm và TikTok là môi trường thuận lợi cho tin giả phát tán, nội dung vi phạm bản quyền tràn lan, gây hại cho xã hội.

IV. Tác Động Của TikTok Đến Hành Vi Giới Trẻ TP

Ngoài tâm lý, TikTok cũng có những tác động đáng kể đến hành vi giới trẻ TP.HCM. TikTok có thể ảnh hưởng đến thói quen sinh hoạt, giao tiếp và học tập của giới trẻ. Việc sử dụng TikTok quá nhiều có thể dẫn đến việc bỏ bê các hoạt động khác, giảm tương tác trực tiếp với bạn bè và gia đình. Tuy nhiên, TikTok cũng có thể khuyến khích khả năng sáng tạo và giúp giới trẻ kết nối với những người có cùng sở thích. Cần có một đánh giá toàn diện để hiểu rõ hơn về những tác động này. Theo một phân tích được xuất bản bởi The New Indian Express (2019) Vào tháng 12, 104 đường dây trợ giúp ở Tamil Nadu đã nhận được 36 cuộc gọi từ trẻ em và người lớn về việc bắt nạt, quấy rối và nghiện TikTok.

4.1. Thói Quen Sinh Hoạt Giao Tiếp TikTok Thay Đổi Cuộc Sống Như Thế Nào

TikTok có thể thay đổi thói quen sinh hoạt và giao tiếp của giới trẻ. Việc dành quá nhiều thời gian cho TikTok có thể dẫn đến việc bỏ bê các hoạt động thể chất, giảm thời gian ngủ và giảm tương tác trực tiếp với mọi người xung quanh. Tuy nhiên, TikTok cũng có thể giúp giới trẻ kết nối với những người bạn mới và duy trì mối quan hệ với bạn bè cũ.

4.2. Khả Năng Sáng Tạo Học Tập TikTok Mang Lại Lợi Ích Gì

TikTok có thể là một nền tảng tuyệt vời để khả năng sáng tạo của giới trẻ được phát huy. Họ có thể tạo ra những video độc đáo, thể hiện tài năng và chia sẻ ý tưởng của mình với cộng đồng. TikTok cũng có thể cung cấp những kiến thức và kỹ năng mới thông qua các video hướng dẫn và chia sẻ kinh nghiệm.

V. Giải Pháp Hạn Chế Tác Động Xấu TikTok Lên Giới Trẻ TP

Để hạn chế tác động xấu của TikTok lên giới trẻ TP.HCM, cần có sự phối hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội. Cha mẹ nên quan tâm đến việc sử dụng TikTok của con cái, hướng dẫn họ sử dụng một cách an toàn và lành mạnh. Nhà trường nên tổ chức các hoạt động giáo dục về kỹ năng mềm và sức khỏe tâm thần, giúp giới trẻ đối phó với những áp lực và nguy cơ trên mạng. Xã hội cần tạo ra một môi trường trực tuyến an toàn và lành mạnh, khuyến khích những nội dung tích cực và ngăn chặn những nội dung độc hại. TikTok vừa có tác động tích cực lẫn tác động tiêu cực. Vì vậy, cần phải có nhiều biện pháp để tăng tính tích cực và giảm thiểu tiêu cực khi sử dụng TikTok.

5.1. Vai Trò Của Gia Đình Quản Lý Định Hướng Sử Dụng TikTok

Gia đình đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và định hướng sử dụng TikTok của con cái. Cha mẹ nên thiết lập các quy tắc về thời gian sử dụng, loại nội dung được phép xem và khuyến khích con cái tham gia vào các hoạt động khác ngoài TikTok. Cha mẹ cũng nên trò chuyện với con cái về những nguy cơ trên mạng và cách bảo vệ bản thân.

5.2. Giáo Dục Kỹ Năng Mềm Trang Bị Cho Giới Trẻ Khả Năng Tự Vệ

Nhà trường nên tổ chức các hoạt động giáo dục về kỹ năng mềm và sức khỏe tâm thần, giúp giới trẻ đối phó với những áp lực và nguy cơ trên mạng. Các chương trình giáo dục nên tập trung vào việc phát triển khả năng tư duy phản biện, kỹ năng giao tiếp và kỹ năng giải quyết vấn đề.

VI. Tương Lai Của TikTok Tác Động Đến Giới Trẻ Kết Luận

TikTok sẽ tiếp tục phát triển và có những tác động sâu sắc đến giới trẻ trong tương lai. Cần tiếp tục nghiên cứu và đánh giá những tác động này, đồng thời đưa ra những giải pháp phù hợp để giảm thiểu những tác động tiêu cực và tăng cường những tác động tích cực. TikTok có thể là một công cụ hữu ích để giới trẻ phát triển bản thân và kết nối với thế giới, nhưng cần được sử dụng một cách có ý thức và trách nhiệm. Chúng tôi mong rằng nó cung cấp một vài thông tin hữu ích cho các công trình nghiên cứu khoa học về các đề tài nghiên cứu về TikTok, đóng góp một ít khái niệm liên quan vào cơ sở lý luận về tác động của TikTok đối với tâm lý, hành vi của giới trẻ.

6.1. Nghiên Cứu Liên Tục Hiểu Rõ Hơn Về Tác Động Của TikTok

Cần tiếp tục thực hiện các nghiên cứu để hiểu rõ hơn về những tác động của TikTok đến giới trẻ, đặc biệt là trong bối cảnh công nghệ không ngừng phát triển. Các nghiên cứu nên tập trung vào việc đánh giá những tác động về tâm lý, hành vi, sức khỏe và quan điểm xã hội.

6.2. Sử Dụng Có Ý Thức TikTok Là Công Cụ Không Phải Mục Đích

Giới trẻ cần được khuyến khích sử dụng TikTok một cách có ý thức và trách nhiệm. TikTok nên được xem là một công cụ để học hỏi, sáng tạo và kết nối, chứ không phải là mục đích duy nhất của cuộc sống. Cần khuyến khích giới trẻ tham gia vào các hoạt động khác ngoài TikTok để phát triển toàn diện.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, mạng xã hội TikTok đã trở thành một hiện tượng toàn cầu với hơn 1 tỷ người dùng trên thế giới và hơn 50 triệu người dùng tại Việt Nam, trong đó phần lớn là giới trẻ. Tại TP. Hồ Chí Minh, TikTok không chỉ là công cụ giải trí mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến hành vi và tâm lý của sinh viên – nhóm đối tượng nghiên cứu chính của luận văn này. Mục tiêu nghiên cứu nhằm khảo sát thực trạng sử dụng TikTok, đánh giá tác động tích cực và tiêu cực của mạng xã hội này đến hành vi, tâm lý giới trẻ, đồng thời đề xuất các giải pháp nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực và phát huy mặt tích cực. Nghiên cứu được thực hiện trong khoảng thời gian từ 15/06/2023 đến 22/07/2023, với phạm vi khảo sát tại TP. Hồ Chí Minh, tập trung vào sinh viên các trường đại học. Ý nghĩa nghiên cứu không chỉ giúp nâng cao nhận thức của sinh viên về việc sử dụng mạng xã hội một cách lành mạnh mà còn cung cấp cơ sở khoa học cho các nhà quản lý, giảng viên và các tổ chức giáo dục trong việc xây dựng chính sách và chương trình giáo dục phù hợp.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

• Lý thuyết hành động xã hội: Giải thích cách thức cá nhân tương tác và phản ứng với môi trường xã hội thông qua hành vi trên mạng xã hội.
• Lý thuyết hành động duy lý: Phân tích các quyết định sử dụng TikTok dựa trên lợi ích và chi phí cá nhân.
• Lý thuyết truyền thông đại chúng theo quan điểm chức năng luận: Đánh giá vai trò của TikTok trong việc truyền tải thông tin, giải trí và ảnh hưởng đến nhận thức xã hội.
• Khái niệm tâm lý và hành vi: Tâm lý được hiểu là các hiện tượng tinh thần điều chỉnh hành vi, trong khi hành vi là các phản ứng có thể quan sát được của con người trước môi trường.
• Thuật ngữ chuyên ngành: TikToker (người sáng tạo nội dung trên TikTok), Digital Wellbeing (sức khỏe kỹ thuật số), Family Pairing (tính năng quản lý gia đình trên TikTok).

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Kết hợp dữ liệu định tính và định lượng. Thu thập thông tin từ tài liệu khoa học, báo cáo ngành, phỏng vấn trực tuyến với 4 sinh viên và khảo sát 60 sinh viên tại TP. Hồ Chí Minh.
• Phương pháp phân tích: Sử dụng phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định các nhóm hành vi và thái độ, kiểm định T-test để so sánh sự khác biệt giữa các nhóm sinh viên theo giới tính và thời gian sử dụng.
• Timeline nghiên cứu: Thực hiện từ 15/06/2023 đến 22/07/2023, bao gồm thu thập dữ liệu, phân tích và tổng hợp kết quả.
• Cỡ mẫu và chọn mẫu: Khảo sát 60 sinh viên từ năm 1 đến năm 4 và sinh viên đã tốt nghiệp, chọn mẫu phân tầng nhằm đảm bảo tính đại diện cho các nhóm chuyên ngành xã hội và tự nhiên.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

• Khoảng 80% sinh viên sử dụng TikTok, trong đó 50% dành dưới 2 giờ/ngày, 31,3% từ 2-4 giờ, 12,5% từ 4-6 giờ và 6,3% trên 6 giờ.
• Sinh viên chuyên ngành xã hội sử dụng TikTok nhiều gấp 3 lần so với chuyên ngành tự nhiên, với 5,3% sinh viên xã hội dùng trên 3 giờ/ngày.
• Nội dung video được xem đa dạng, với trên 85% sinh viên quan tâm đến các chủ đề giải trí, kỹ năng, mẹo vặt, trong khi chỉ khoảng 75% quan tâm đến thông tin chính trị - xã hội.
• Ba nhóm hành vi chính được xác định: học hỏi kỹ năng, sử dụng ứng dụng (tạo nội dung, bày tỏ quan điểm), và sử dụng thời gian (có xu hướng tiêu cực do lạm dụng).
• Thái độ sinh viên chia thành tích cực về học thuật, tích cực về tinh thần và tiêu cực về tinh thần, trong đó nhóm tiêu cực liên quan đến cảm giác lãng phí thời gian và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tinh thần.
• Sự khác biệt rõ rệt giữa nam và nữ trong hành vi học hỏi kỹ năng và thái độ tích cực về học thuật; nữ tập trung vào kỹ năng xã hội, nam thiên về tự nhiên.
• Thời gian sử dụng TikTok ảnh hưởng đến hành vi và thái độ, với người dùng nhiều thời gian có xu hướng học hỏi sâu hơn nhưng cũng có thái độ tiêu cực về tinh thần cao hơn.
• Nội dung video về tình cảm gia đình, tình yêu, tình bạn có ảnh hưởng lớn nhất đến hành vi học hỏi kỹ năng (chiếm 12% ảnh hưởng), trong khi nội dung học tập chiếm tỷ lệ thấp nhất (7%).
• Khoảng 65,4% sự thay đổi hành vi học hỏi kỹ năng được giải thích bởi nội dung video TikTok.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy TikTok là một công cụ đa năng, vừa là nguồn giải trí vừa là kênh học tập kỹ năng cho sinh viên. Tuy nhiên, việc sử dụng quá mức dẫn đến suy giảm sự tập trung, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần và thời gian dành cho gia đình, bạn bè. So sánh với các nghiên cứu quốc tế, tác động tiêu cực như nghiện mạng xã hội, giảm trí nhớ ngắn hạn và rối loạn ăn uống cũng được ghi nhận tương tự. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố thời gian sử dụng và bảng so sánh thái độ giữa các nhóm sinh viên theo giới tính và thời gian sử dụng. Ý nghĩa nghiên cứu nhấn mạnh sự cần thiết của việc quản lý thời gian sử dụng và nâng cao nhận thức về nội dung tiêu cực trên TikTok để bảo vệ sức khỏe tâm lý giới trẻ.

Đề xuất và khuyến nghị

• Tăng cường tuyên truyền, giáo dục về Luật An toàn thông tin mạng, Luật An ninh mạng và các quy định pháp luật liên quan đến sử dụng mạng xã hội cho sinh viên trong vòng 6 tháng tới, do các trường đại học và cơ quan quản lý giáo dục thực hiện.
• Phát triển chương trình đào tạo kỹ năng số và nhận thức truyền thông nhằm giúp sinh viên phân biệt thông tin chính xác và nội dung độc hại trên TikTok, triển khai trong năm học tiếp theo.
• Khuyến khích sử dụng tính năng quản lý thời gian và kiểm soát nội dung như Digital Wellbeing và Family Pairing trên TikTok, phối hợp với nhà phát triển ứng dụng để phổ biến rộng rãi trong cộng đồng sinh viên trong 3 tháng tới.
• Xây dựng hệ thống phản hồi và báo cáo nội dung vi phạm trên TikTok tại các trường đại học, nhằm giảm thiểu nội dung độc hại, thực hiện liên tục và đánh giá hiệu quả hàng quý.
• Tổ chức các chiến dịch truyền thông nâng cao nhận thức về tác động tích cực và tiêu cực của TikTok, khuyến khích sinh viên sử dụng mạng xã hội một cách lành mạnh, dự kiến thực hiện trong vòng 1 năm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

• Giảng viên và nhà nghiên cứu trong lĩnh vực truyền thông và tâm lý học: Nghiên cứu cung cấp cơ sở lý luận và dữ liệu thực tiễn về tác động của mạng xã hội đến hành vi, tâm lý giới trẻ.
• Sinh viên và người dùng mạng xã hội: Hiểu rõ hơn về ảnh hưởng của TikTok, từ đó điều chỉnh thói quen sử dụng để bảo vệ sức khỏe tinh thần và nâng cao hiệu quả học tập.
• Nhà quản lý giáo dục và các cơ quan chức năng: Làm cơ sở xây dựng chính sách, chương trình giáo dục và quản lý nội dung mạng xã hội phù hợp với đối tượng sinh viên.
• Các tổ chức phát triển ứng dụng và truyền thông xã hội: Tham khảo để cải tiến thuật toán, tăng cường các tính năng bảo vệ người dùng, đặc biệt là giới trẻ.

Câu hỏi thường gặp

1. TikTok ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe tâm thần của sinh viên?
   TikTok có thể gây ra căng thẳng, mất ngủ và giảm sự tập trung nếu sử dụng quá mức. Ví dụ, ánh sáng xanh từ màn hình và việc thức khuya xem video ảnh hưởng tiêu cực đến giấc ngủ.

2. Sinh viên thường sử dụng TikTok trong bao lâu mỗi ngày?
   Khoảng 50% sinh viên sử dụng dưới 2 giờ/ngày, 31,3% từ 2-4 giờ, và 6,3% sử dụng trên 6 giờ, cho thấy mức độ sử dụng khá đa dạng.

3. Nội dung nào trên TikTok được sinh viên quan tâm nhất?
   Sinh viên quan tâm nhiều đến các video về kỹ năng sống, mẹo vặt, giải trí và tình cảm gia đình, trong khi nội dung chính trị xã hội ít được xem hơn.

4. Có sự khác biệt nào về tác động của TikTok giữa sinh viên nam và nữ không?
   Có, sinh viên nữ thường học hỏi kỹ năng xã hội nhiều hơn, trong khi nam giới có thái độ tích cực hơn về học thuật và thiên về các nội dung tự nhiên.

5. Làm thế nào để sử dụng TikTok một cách an toàn và hiệu quả?
   Người dùng nên sử dụng các tính năng quản lý thời gian như Digital Wellbeing, báo cáo nội dung vi phạm, và nâng cao nhận thức về nội dung tiêu cực để bảo vệ sức khỏe tinh thần.

Kết luận

• TikTok là nền tảng mạng xã hội phổ biến với hơn 50 triệu người dùng tại Việt Nam, ảnh hưởng sâu sắc đến hành vi và tâm lý giới trẻ, đặc biệt là sinh viên tại TP. Hồ Chí Minh.
• Nghiên cứu xác định ba nhóm hành vi chính và ba thái độ tiêu biểu của sinh viên khi sử dụng TikTok, với sự khác biệt rõ ràng theo giới tính và thời gian sử dụng.
• TikTok vừa mang lại lợi ích về giải trí, học hỏi kỹ năng, vừa tiềm ẩn nhiều tác động tiêu cực như giảm tập trung, ảnh hưởng sức khỏe tinh thần và thời gian sinh hoạt.
• Các giải pháp đề xuất tập trung vào giáo dục, quản lý thời gian sử dụng và kiểm soát nội dung nhằm phát huy mặt tích cực và hạn chế tiêu cực của TikTok.
• Nghiên cứu mở ra hướng đi cho các công trình tiếp theo nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng mạng xã hội trong giới trẻ, đồng thời kêu gọi sự phối hợp của nhà trường, gia đình và xã hội trong việc quản lý và giáo dục người dùng.

Hành động tiếp theo: Các cơ quan giáo dục và nhà phát triển ứng dụng cần phối hợp triển khai các giải pháp quản lý và giáo dục người dùng trong vòng 6-12 tháng tới để đảm bảo môi trường mạng xã hội lành mạnh cho giới trẻ.