Dạy Học Đọc Hiểu Văn Bản Nghị Luận Ở Trường Trung Học Phổ Thông

LỜI CAM ĐOAN

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU

0.1. Lí do chọn đề tài

0.2. Tổng quan vấn đề nghiên cứu

0.3. Mục đích nghiên cứu

0.4. Đối tượng và khách thể nghiên cứu

0.5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu

0.6. Phương pháp nghiên cứu

0.7. Giả thuyết khoa học của đề tài

0.8. Đóng góp của luận án

0.9. Cấu trúc của luận án

1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VIỆC DẠY HỌC ĐỌC HIỂU VĂN BẢN NGHỊ LUẬN Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

1.1. Văn bản nghị luận

1.2. Văn bản nghị luận là gì?

1.3. Đặc trưng của văn bản nghị luận

1.4. Tính thuyết phục (xét về mục đích của VBNL)

1.5. VBNL thuyết phục người đọc (người nghe) bằng lí trí và tình cảm (xét về phương thức thể hiện của VBNL)

1.6. Các loại văn bản nghị luận

1.7. Việc dạy học văn bản nghị luận ở trường THPT

1.8. Văn bản nghị luận trong chương trình và SGK Ngữ văn THPT

1.9. Vị trí của VBNL trong chương trình và SGK Ngữ văn THPT

1.10. Đặc điểm của các VBNL trong CT, SGK Ngữ văn THPT qua một vài đối sánh

1.11. Yêu cầu về dạy học đọc hiểu VBNL trong CT, SGK Ngữ văn THPT

1.12. Thực trạng dạy học văn bản nghị luận ở trường THPT

1.13. Nhận thức, hoạt động của GV và thực tế dạy học trên lớp

1.14. Nhận thức và hoạt động học tập của học sinh THPT

1.15. Nhận thức và hoạt động của cán bộ quản lí, chỉ đạo về CT và PPDH VBNL

1.16. Dạy học văn bản nghị luận theo phương pháp đọc hiểu

1.17. Khái niệm đọc hiểu

1.18. Xu hướng dạy học đọc hiểu ở nước ngoài

1.19. Dạy học đọc hiểu văn bản nói chung

1.20. Dạy học đọc hiểu văn bản nghị luận

1.21. Đọc hiểu với tư cách một phương pháp dạy học

1.22. Tiểu kết chương 1

2. CHƯƠNG 2: TỔ CHỨC DẠY HỌC ĐỌC HIỂU VĂN BẢN NGHỊ LUẬN Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

2.1. Nguyên tắc dạy học đọc hiểu văn bản nghị luận

2.2. Dạy đọc hiểu văn bản nghị luận bám sát đặc trưng thể loại

2.3. Việc dạy học đọc hiểu bám sát đặc trưng thể loại

2.4. Yêu cầu đọc hiểu VBNL bám sát đặc trưng thể loại

2.5. Dạy học đọc hiểu văn bản nghị luận theo hướng tích hợp

2.6. Việc dạy học đọc hiểu theo hướng tích hợp

2.7. Yêu cầu dạy học đọc hiểu VBNL theo hướng tích hợp

2.8. Dạy đọc hiểu VBNL theo phương pháp tổ chức hoạt động

2.9. Việc dạy học đọc hiểu theo phương pháp tổ chức hoạt động

2.10. Yêu cầu dạy học đọc hiểu VBNL theo PP tổ chức hoạt động

2.11. Quy trình tổ chức giờ dạy học đọc hiểu văn bản nghị luận ở trường THPT

2.12. Xác định đề tài và chia sẻ trải nghiệm về đề tài của VBNL

2.13. Xác định đề tài, chủ đề của VBNL

2.14. Chia sẻ trải nghiệm của HS về đề tài, chủ đề nghị luận

2.15. Xác định mục đích nghị luận của VBNL

2.16. Xác định các luận điểm, luận cứ của VBNL

2.17. Xác định quan điểm, thái độ của tác giả đối với vấn đề nghị luận, các đối tượng liên quan và người đọc

2.18. Đánh giá nghệ thuật lập luận và trình bày của tác giả

2.19. Liên hệ với thực tiễn văn học và đời sống, đánh giá khả năng tác động của VBNL đến nhận thức và hành động của người đọc - học sinh

2.20. Tổ chức hoạt động ngoài giờ dạy học đọc hiểu VBNL

2.21. Các hình thức tổ chức hoạt động

2.22. Chuẩn bị bài

2.23. Trải nghiệm sáng tạo (tham quan những địa điểm lịch sử - văn hóa liên quan, gặp gỡ các nhân chứng lịch sử, các nhà nghiên cứu; hội sách; câu lạc bộ đọc văn nghị luận)

2.24. Ứng dụng phương pháp nghị luận vào việc tạo lập VBNL

2.25. Sắp xếp thời gian thực hiện hoạt động

2.26. Tiểu kết chương 2

3. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM

3.1. Một số vấn đề chung

3.2. Mục đích thực nghiệm

3.3. Địa bàn thực nghiệm

3.4. Cách thức tiến hành thực nghiệm

3.5. Giáo án thực nghiệm

3.6. Bài dạy thực nghiệm

3.7. Giáo án vòng 1 bài “Hiền tài là nguyên khí của quốc gia”

3.8. Giáo án vòng 1 bài “Về luân lí xã hội ở nước ta”

3.9. Giáo án vòng 1 bài “Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng”

3.10. Kết quả thực nghiệm

3.11. Thực nghiệm vòng 1

3.12. Mô tả và phân tích diễn biến giờ dạy thực nghiệm

3.13. Đánh giá các giờ dạy thực nghiệm vòng 1

3.14. Những điều chỉnh sau thực nghiệm vòng 1

3.15. Điều chỉnh giáo án

3.16. Điều chỉnh phương pháp dạy học

3.17. Thực nghiệm vòng 2

3.18. Mô tả và phân tích diễn biến giờ dạy thực nghiệm

3.19. Kết quả đánh giá học sinh

3.20. Ý kiến của giáo viên và cán bộ quản lí giáo dục

3.21. Một số nhận định từ thực nghiệm

3.22. Tiểu kết chương 3

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Dạy Học Đọc Hiểu Văn Bản Nghị Luận

Dạy học đọc hiểu văn bản nghị luận là một phần quan trọng trong chương trình giáo dục trung học phổ thông. Văn bản nghị luận không chỉ giúp học sinh phát triển tư duy phản biện mà còn rèn luyện kỹ năng diễn đạt ý tưởng một cách rõ ràng và thuyết phục. Việc dạy học này cần được thực hiện một cách có hệ thống và khoa học để đạt hiệu quả cao nhất.

1.1. Khái Niệm Văn Bản Nghị Luận

Văn bản nghị luận là loại văn bản có mục đích thuyết phục người đọc thông qua lập luận và lý lẽ. Đặc trưng của văn bản này là tính thuyết phục, yêu cầu người viết phải có khả năng phân tích và trình bày ý kiến một cách logic.

1.2. Vai Trò Của Đọc Hiểu Trong Giáo Dục

Đọc hiểu không chỉ là việc nắm bắt thông tin mà còn là khả năng phân tích, đánh giá và liên hệ với thực tiễn. Điều này giúp học sinh phát triển tư duy phản biện và khả năng tự học.

II. Thách Thức Trong Dạy Học Đọc Hiểu Văn Bản Nghị Luận

Mặc dù dạy học đọc hiểu văn bản nghị luận có nhiều lợi ích, nhưng vẫn tồn tại nhiều thách thức. Một trong những vấn đề lớn nhất là phương pháp dạy học chưa thực sự hiệu quả, dẫn đến việc học sinh không phát huy được khả năng tư duy và sáng tạo.

2.1. Phương Pháp Dạy Học Chưa Đáp Ứng

Nhiều giáo viên vẫn sử dụng phương pháp truyền thống, tập trung vào việc cung cấp kiến thức mà không chú trọng đến việc phát triển kỹ năng đọc hiểu cho học sinh.

2.2. Thiếu Tài Liệu Hỗ Trợ

Tài liệu dạy học hiện nay còn hạn chế, không đáp ứng đủ nhu cầu học tập và nghiên cứu của học sinh. Điều này ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận và hiểu biết về văn bản nghị luận.

III. Phương Pháp Dạy Học Đọc Hiểu Văn Bản Nghị Luận Hiệu Quả

Để nâng cao chất lượng dạy học đọc hiểu văn bản nghị luận, cần áp dụng các phương pháp dạy học hiện đại. Việc tổ chức các hoạt động học tập tích cực sẽ giúp học sinh phát triển kỹ năng đọc hiểu một cách toàn diện.

3.1. Tổ Chức Hoạt Động Nhóm

Hoạt động nhóm giúp học sinh trao đổi ý kiến, thảo luận và phân tích văn bản một cách sâu sắc. Điều này không chỉ nâng cao khả năng đọc hiểu mà còn phát triển kỹ năng giao tiếp.

3.2. Sử Dụng Công Nghệ Thông Tin

Việc tích hợp công nghệ thông tin vào dạy học sẽ tạo ra môi trường học tập sinh động, giúp học sinh dễ dàng tiếp cận và hiểu biết về văn bản nghị luận.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Của Dạy Học Đọc Hiểu Văn Bản Nghị Luận

Việc dạy học đọc hiểu văn bản nghị luận không chỉ dừng lại trong lớp học mà còn cần được áp dụng vào thực tiễn. Học sinh cần có cơ hội để thực hành và vận dụng những gì đã học vào cuộc sống hàng ngày.

4.1. Tổ Chức Các Hoạt Động Ngoại Khóa

Các hoạt động ngoại khóa như hội thảo, buổi thuyết trình sẽ giúp học sinh áp dụng kiến thức vào thực tiễn, từ đó nâng cao khả năng đọc hiểu và tư duy phản biện.

4.2. Đánh Giá Kết Quả Học Tập

Đánh giá kết quả học tập không chỉ dựa trên điểm số mà còn cần xem xét khả năng áp dụng kiến thức vào thực tiễn. Điều này giúp học sinh nhận thức rõ hơn về giá trị của việc học.

V. Kết Luận Về Dạy Học Đọc Hiểu Văn Bản Nghị Luận

Dạy học đọc hiểu văn bản nghị luận là một nhiệm vụ quan trọng trong giáo dục trung học phổ thông. Cần có sự đổi mới trong phương pháp dạy học để nâng cao chất lượng giáo dục và phát triển toàn diện năng lực của học sinh.

5.1. Tương Lai Của Dạy Học Đọc Hiểu

Trong bối cảnh giáo dục hiện đại, việc dạy học đọc hiểu văn bản nghị luận cần được chú trọng hơn nữa để đáp ứng yêu cầu phát triển năng lực của học sinh.

5.2. Đề Xuất Giải Pháp Cải Tiến

Cần có các giải pháp cải tiến trong chương trình và phương pháp dạy học để nâng cao hiệu quả dạy học đọc hiểu văn bản nghị luận, từ đó giúp học sinh phát triển toàn diện.

Luận Án Về Dạy Học Đọc Hiểu Văn Bản Nghị Luận Tại Trường Trung Học Phổ Thông