Tổng quan nghiên cứu

Ngành du lịch Việt Nam đóng góp trên 9,2% vào GDP quốc gia và tạo ra khoảng 2,9 triệu việc làm (2019), với tốc độ tăng trưởng trung bình 22,7% trong giai đoạn 2015-2019. Tuy nhiên, đại dịch Covid-19 đã gây ra khủng hoảng nghiêm trọng cho ngành, buộc các điểm đến phải chuyển hướng tập trung vào du lịch nội địa để phục hồi. Hồ Ba Bé, điểm đến du lịch đặc sắc của tỉnh Bắc Kạn, là hồ nước ngọt tự nhiên lớn nhất Việt Nam, được công nhận là khu Ramsar và danh lam thắng cảnh quốc gia đặc biệt. Mặc dù có tiềm năng lớn, hoạt động du lịch tại đây chưa tương xứng với giá trị tài nguyên.

Luận văn nhằm đánh giá hình ảnh điểm đến du lịch hồ Ba Bé đối với khách du lịch nội địa, xác định các yếu tố cấu thành hình ảnh điểm đến và đánh giá nhận thức, cảm xúc của khách du lịch về điểm đến này. Nghiên cứu được thực hiện trong phạm vi không gian khu vực hồ Ba Bé, với dữ liệu thứ cấp thu thập trong 5 năm (2017-2021) và dữ liệu sơ cấp khảo sát từ tháng 7/2021 đến 5/2022. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển sản phẩm du lịch và xây dựng thương hiệu điểm đến hồ Ba Bé trong bối cảnh phục hồi du lịch nội địa.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết về hình ảnh điểm đến du lịch, trong đó hình ảnh điểm đến được hiểu là tổng hợp các nhận thức và cảm xúc của khách du lịch về một địa điểm. Hai thành phần chính của hình ảnh điểm đến gồm:

  • Hình ảnh nhận thức: Bao gồm các thuộc tính vật lý, khách quan như cảnh quan, cơ sở hạ tầng, môi trường tự nhiên, văn hóa, lịch sử, và các yếu tố xã hội.
  • Hình ảnh cảm xúc: Phản ánh cảm xúc, ấn tượng và thái độ của khách du lịch đối với điểm đến, có thể là tích cực (hài lòng, thú vị) hoặc tiêu cực (buồn chán, khó chịu).

Mô hình nghiên cứu cũng xem xét vai trò của các nguồn thông tin (quảng bá, truyền miệng), động lực tâm lý xã hội của khách du lịch, và đặc điểm nhân khẩu học (tuổi, giới tính, trình độ học vấn) trong việc hình thành và đánh giá hình ảnh điểm đến. Các giả thuyết nghiên cứu tập trung vào mối quan hệ giữa nhận thức, cảm xúc và hình ảnh tổng thể, cũng như ảnh hưởng của các yếu tố cá nhân và nguồn thông tin.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua khảo sát bảng hỏi phi cấu trúc và có cấu trúc với khách du lịch nội địa đã từng hoặc đang du lịch tại hồ Ba Bé. Cỡ mẫu khảo sát khoảng 300 khách, được chọn theo phương pháp chọn mẫu thuận tiện và ngẫu nhiên đơn giản nhằm đảm bảo tính đại diện.

Phân tích dữ liệu sử dụng các kỹ thuật thống kê như phân tích độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích hồi quy bội và kiểm định sự khác biệt giữa các nhóm nhân khẩu học. Timeline nghiên cứu kéo dài từ tháng 7/2021 đến tháng 5/2022, bao gồm thu thập dữ liệu, xử lý và phân tích, cũng như tổng hợp kết quả và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Các yếu tố cấu thành hình ảnh điểm đến hồ Ba Bé: Qua phân tích EFA, hình ảnh điểm đến được cấu thành bởi 5 nhóm yếu tố chính gồm: cảnh quan thiên nhiên, cơ sở hạ tầng du lịch, văn hóa và lịch sử, môi trường xã hội và dịch vụ, cùng các yếu tố độc đáo đặc trưng của hồ Ba Bé. Trong đó, cảnh quan thiên nhiên và văn hóa lịch sử được đánh giá cao nhất với điểm trung bình lần lượt là 4,3 và 4,1 trên thang 5.

  2. Đánh giá của khách du lịch nội địa về hình ảnh điểm đến: Khoảng 85% khách du lịch đánh giá hình ảnh tổng thể của hồ Ba Bé là tích cực, trong đó 78% hài lòng với cảnh quan thiên nhiên và 72% đánh giá cao sự thân thiện của người dân địa phương. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 60% hài lòng với cơ sở hạ tầng và dịch vụ lưu trú, phản ánh nhu cầu cải thiện chất lượng dịch vụ.

  3. Ảnh hưởng của đặc điểm nhân khẩu học: Kết quả kiểm định cho thấy tuổi tác và trình độ học vấn có ảnh hưởng đáng kể đến nhận thức và cảm xúc về điểm đến (p < 0,05). Khách du lịch trẻ tuổi và có trình độ học vấn cao có xu hướng đánh giá tích cực hơn về các yếu tố văn hóa và dịch vụ.

  4. Tác động của nguồn thông tin và động lực du lịch: Số lượng và loại nguồn thông tin mà khách du lịch tiếp nhận ảnh hưởng đáng kể đến nhận thức về điểm đến. Động lực tâm lý xã hội như nhu cầu khám phá, nghỉ dưỡng cũng tác động tích cực đến cảm xúc và hình ảnh tổng thể.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trước đây về hình ảnh điểm đến, khẳng định vai trò quan trọng của cảnh quan thiên nhiên và văn hóa trong việc tạo dựng hình ảnh điểm đến hấp dẫn. Sự hài lòng thấp hơn về cơ sở hạ tầng và dịch vụ lưu trú phản ánh thực trạng phát triển du lịch hồ Ba Bé còn nhiều hạn chế, cần được đầu tư nâng cấp để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách du lịch.

Sự khác biệt về đánh giá theo nhóm tuổi và trình độ học vấn cho thấy cần có chiến lược tiếp thị và phát triển sản phẩm phù hợp với từng phân khúc khách hàng. Việc đa dạng hóa nguồn thông tin và tăng cường truyền thông qua các kênh hiện đại sẽ giúp nâng cao nhận thức tích cực về điểm đến.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ hài lòng theo từng yếu tố cấu thành, bảng phân tích hồi quy bội minh họa tác động của các biến độc lập đến hình ảnh tổng thể, và biểu đồ phân phối đánh giá theo nhóm nhân khẩu học.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng và dịch vụ lưu trú: Đầu tư cải tạo, nâng cấp các cơ sở lưu trú hiện có, phát triển thêm các loại hình lưu trú đa dạng như resort, homestay chất lượng cao nhằm tăng mức độ hài lòng của khách du lịch. Thời gian thực hiện: 2-3 năm. Chủ thể: chính quyền địa phương, doanh nghiệp du lịch.

  2. Phát triển sản phẩm du lịch văn hóa và sinh thái đặc trưng: Khai thác các giá trị văn hóa truyền thống, lễ hội, câu chuyện huyền thoại gắn với hồ Ba Bé để tạo sản phẩm du lịch độc đáo, thu hút khách nội địa và quốc tế. Thời gian: 1-2 năm. Chủ thể: Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch, cộng đồng dân tộc địa phương.

  3. Tăng cường công tác xúc tiến, quảng bá đa kênh: Sử dụng kết hợp truyền thông truyền thống và kỹ thuật số, phát triển website, mạng xã hội, video quảng bá chuyên nghiệp, tập trung vào nhóm khách trẻ và có trình độ học vấn cao. Thời gian: liên tục. Chủ thể: Trung tâm xúc tiến du lịch, doanh nghiệp lữ hành.

  4. Đào tạo nâng cao năng lực phục vụ và ứng xử văn minh: Tổ chức các khóa đào tạo cho người dân và nhân viên dịch vụ du lịch về kỹ năng giao tiếp, văn hóa ứng xử, bảo vệ môi trường nhằm xây dựng hình ảnh thân thiện, chuyên nghiệp. Thời gian: 1 năm. Chủ thể: chính quyền địa phương, các tổ chức đào tạo.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cơ quan quản lý du lịch địa phương: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách phát triển du lịch bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh điểm đến hồ Ba Bé.

  2. Doanh nghiệp kinh doanh du lịch và lữ hành: Áp dụng các đề xuất để cải thiện sản phẩm, dịch vụ, phát triển tour tuyến phù hợp với nhu cầu khách du lịch nội địa.

  3. Nhà nghiên cứu và giảng viên ngành du lịch: Tham khảo khung lý thuyết, phương pháp nghiên cứu và kết quả để phục vụ công tác nghiên cứu, giảng dạy về hình ảnh điểm đến.

  4. Cộng đồng dân cư địa phương và các tổ chức phát triển du lịch cộng đồng: Hiểu rõ vai trò của mình trong việc xây dựng hình ảnh điểm đến, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường và phát triển du lịch bền vững.

Câu hỏi thường gặp

  1. Hình ảnh điểm đến là gì và tại sao quan trọng?
    Hình ảnh điểm đến là tổng hợp nhận thức và cảm xúc của khách du lịch về một địa điểm, ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn, mức độ hài lòng và ý định quay lại. Ví dụ, hình ảnh tích cực về cảnh quan và văn hóa sẽ thu hút nhiều khách hơn.

  2. Phương pháp nào được sử dụng để đánh giá hình ảnh điểm đến trong nghiên cứu?
    Nghiên cứu kết hợp phương pháp định tính (bảng hỏi phi cấu trúc, phỏng vấn chuyên gia) và định lượng (phân tích nhân tố, hồi quy) để xây dựng thang đo và đánh giá khách quan hình ảnh điểm đến.

  3. Yếu tố nào ảnh hưởng nhiều nhất đến hình ảnh điểm đến hồ Ba Bé?
    Cảnh quan thiên nhiên và văn hóa lịch sử là hai yếu tố được khách du lịch đánh giá cao nhất, trong khi cơ sở hạ tầng và dịch vụ cần cải thiện để nâng cao trải nghiệm.

  4. Đặc điểm nhân khẩu học ảnh hưởng thế nào đến đánh giá hình ảnh điểm đến?
    Tuổi tác và trình độ học vấn ảnh hưởng đáng kể; khách trẻ và có trình độ cao thường có nhận thức và cảm xúc tích cực hơn về điểm đến, do đó cần có chiến lược tiếp thị phù hợp.

  5. Làm thế nào để cải thiện hình ảnh điểm đến hồ Ba Bé trong tương lai?
    Cần tập trung nâng cấp cơ sở hạ tầng, phát triển sản phẩm du lịch đặc trưng, tăng cường quảng bá đa kênh và đào tạo nâng cao năng lực phục vụ, đồng thời bảo vệ môi trường và văn hóa địa phương.

Kết luận

  • Hình ảnh điểm đến hồ Ba Bé được cấu thành bởi các yếu tố cảnh quan thiên nhiên, văn hóa lịch sử, cơ sở hạ tầng, môi trường xã hội và các đặc trưng độc đáo.
  • Khách du lịch nội địa đánh giá tích cực về cảnh quan và văn hóa, nhưng còn hạn chế về cơ sở hạ tầng và dịch vụ lưu trú.
  • Đặc điểm nhân khẩu học và nguồn thông tin có ảnh hưởng đáng kể đến nhận thức và cảm xúc về điểm đến.
  • Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng chiến lược phát triển du lịch bền vững và nâng cao hình ảnh điểm đến hồ Ba Bé.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp nâng cấp cơ sở vật chất, phát triển sản phẩm, quảng bá và đào tạo trong vòng 1-3 năm tới nhằm phục hồi và phát triển du lịch nội địa hiệu quả.

Luận văn là tài liệu tham khảo quý giá cho các nhà quản lý, doanh nghiệp và nhà nghiên cứu trong lĩnh vực du lịch, góp phần thúc đẩy phát triển du lịch bền vững tại hồ Ba Bé và các điểm đến tương tự.