Tổng quan nghiên cứu
Trong giai đoạn 2016-2019, Bệnh viện Đa khoa Đồng Tháp đã tổ chức 66 lớp đào tạo liên tục (ĐTLT) với tổng số 2.124 học viên tham gia, trong đó 94,1% là cán bộ bệnh viện. Việc đào tạo liên tục cho bác sĩ là một yêu cầu bắt buộc theo Thông tư 22/2013/TT-BYT nhằm cập nhật kiến thức, kỹ năng và thái độ chuyên môn, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe. Mục tiêu nghiên cứu nhằm mô tả thực trạng công tác ĐTLT cho bác sĩ tại Bệnh viện Đa khoa Đồng Tháp và phân tích các thuận lợi, khó khăn trong quá trình triển khai. Nghiên cứu được thực hiện từ tháng 1 đến tháng 9 năm 2020, sử dụng phương pháp kết hợp định lượng và định tính với cỡ mẫu 384 bác sĩ đã tham gia các lớp ĐTLT. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc đánh giá hiệu quả công tác đào tạo, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng ĐTLT, góp phần cải thiện năng lực chuyên môn của đội ngũ y tế tại tỉnh Đồng Tháp và các khu vực lân cận.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Khung lý thuyết của nghiên cứu dựa trên Thông tư 22/2013/TT-BYT về hướng dẫn đào tạo liên tục cho cán bộ y tế, nhấn mạnh vai trò của các bên tham gia gồm cơ quan quản lý, cơ sở tổ chức và cán bộ y tế, giảng viên. Hai lý thuyết chính được áp dụng là:
Đào tạo liên tục (Continuing Medical Education - CME): Được định nghĩa là hoạt động phát triển chuyên môn nhằm cải thiện chăm sóc bệnh nhân thông qua các khóa học ngắn hạn, cập nhật kiến thức, kỹ năng và thái độ chuyên môn.
Phát triển nghề nghiệp liên tục (Continuing Professional Development - CPD): Mở rộng từ CME, bao gồm các hình thức học tập tự chủ và thực hành nhằm duy trì và nâng cao năng lực nghề nghiệp suốt đời.
Các khái niệm chính bao gồm: chương trình và tài liệu đào tạo, giảng viên đào tạo liên tục, tổ chức quản lý đào tạo, cơ sở vật chất và kinh phí đào tạo.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng thiết kế cắt ngang kết hợp định lượng và định tính. Nguồn dữ liệu gồm:
Dữ liệu định lượng: Thu thập từ 384 bác sĩ đã tham gia các lớp ĐTLT tại BVĐK Đồng Tháp giai đoạn 2016-2019, được chọn ngẫu nhiên đơn bằng phần mềm máy tính. Công cụ thu thập là phiếu tự điền khảo sát về thông tin cá nhân, số lớp tham gia, nhận xét về chương trình, tài liệu, giảng viên, quản lý học viên và ứng dụng kiến thức.
Dữ liệu định tính: Phỏng vấn sâu 1 lãnh đạo bệnh viện, 2 cán bộ chuyên trách ĐTLT và 3 giảng viên nhằm thu thập quan điểm về công tác tổ chức, thuận lợi và khó khăn.
Quá trình thu thập dữ liệu định lượng thực hiện qua gửi phiếu tự điền và google form, có nhắc nhở và hỗ trợ giải đáp thắc mắc. Dữ liệu định tính được ghi âm, ghi chép và phân tích theo chủ đề. Phân tích số liệu định lượng sử dụng phần mềm SPSS 20 với thống kê mô tả. Nghiên cứu được Hội đồng Đạo đức Trường Đại học Y tế Công cộng phê duyệt, đảm bảo bảo mật thông tin cá nhân và dữ liệu.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Thực trạng chương trình và tài liệu đào tạo: BVĐK Đồng Tháp có 8 chương trình ĐTLT, trong đó 50% chương trình do bệnh viện tự xây dựng và 100% chương trình được thẩm định trước khi giảng dạy. Các tài liệu được cung cấp đầy đủ cho học viên và lưu trữ tại thư viện số của bệnh viện.
Đội ngũ giảng viên: Tổng cộng 35 giảng viên tham gia ĐTLT, trong đó 85,7% là giảng viên cơ hữu, 94,3% có chứng chỉ sư phạm y học. Giảng viên có kinh nghiệm chuyên môn từ 5 năm trở lên, đa số là nam (57,1%) và thuộc ngành y đa khoa (65,7%).
Hoạt động đào tạo: Trong 4 năm, BV tổ chức 66 lớp ĐTLT với 2.124 học viên, trong đó 55,8% là bác sĩ. Trung bình mỗi bác sĩ tham gia 3,76 lớp, tích lũy 30,1 tiết đào tạo liên tục. Học viên đánh giá cao nội dung (85,9% hài lòng), giảng viên (83,6%), cách tổ chức (81%) và cơ sở vật chất (75%).
Thuận lợi và khó khăn: Thuận lợi gồm sự quan tâm của lãnh đạo, đội ngũ giảng viên giàu kinh nghiệm, chương trình được cập nhật thường xuyên và cơ sở vật chất đáp ứng yêu cầu. Khó khăn là cán bộ chuyên trách ĐTLT kiêm nhiệm nhiều công việc, một số giảng viên chưa hoàn thành chứng chỉ sư phạm, kinh phí hạn chế và chưa có phòng làm việc riêng cho bộ phận ĐTLT.
Thảo luận kết quả
Kết quả cho thấy công tác ĐTLT tại BVĐK Đồng Tháp cơ bản đáp ứng yêu cầu của Thông tư 22/2013/TT-BYT, tương đồng với các nghiên cứu tại các bệnh viện tuyến tỉnh khác về sự quan tâm của lãnh đạo và chất lượng giảng viên. Tuy nhiên, việc kiêm nhiệm cán bộ chuyên trách và hạn chế về kinh phí là điểm nghẽn phổ biến, ảnh hưởng đến hiệu quả tổ chức đào tạo. So sánh với nghiên cứu quốc tế, việc áp dụng phương pháp giảng dạy tương tác và e-learning còn hạn chế, trong khi các phương pháp này được chứng minh nâng cao hiệu quả học tập. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố số lớp ĐTLT theo năm, bảng thống kê tỷ lệ hài lòng học viên và sơ đồ tổ chức bộ phận ĐTLT để minh họa rõ ràng hơn.
Đề xuất và khuyến nghị
Thành lập Phòng Đào tạo chuyên trách: Tách riêng bộ phận ĐTLT thành phòng độc lập để nâng cao hiệu quả quản lý, giảm tải cho cán bộ kiêm nhiệm. Thời gian thực hiện trong 6-12 tháng, do Ban Giám đốc BV chủ trì.
Tăng cường đào tạo và chuẩn hóa giảng viên: Đẩy mạnh tổ chức các khóa bồi dưỡng phương pháp sư phạm y học cho giảng viên, đảm bảo 100% giảng viên có chứng chỉ sư phạm trong vòng 1 năm. Phòng Đào tạo phối hợp với Sở Y tế thực hiện.
Phát triển chương trình đào tạo e-learning: Xây dựng và áp dụng chương trình đào tạo trực tuyến phù hợp với nội dung chuyên môn, giúp mở rộng phạm vi và linh hoạt thời gian học. Triển khai thử nghiệm trong 12 tháng, phối hợp với các đơn vị công nghệ giáo dục.
Tăng cường nguồn kinh phí và cơ sở vật chất: Đề xuất Sở Y tế và các cấp quản lý tăng ngân sách cho ĐTLT, đồng thời đầu tư trang thiết bị hiện đại phục vụ đào tạo. Lập kế hoạch ngân sách hàng năm, ưu tiên trong 2 năm tới.
Chuẩn hóa quản lý học viên và chứng chỉ: Áp dụng phần mềm quản lý ĐTLT để theo dõi quá trình học tập, cấp chứng chỉ và lưu trữ hồ sơ minh bạch, tránh thất lạc. Thực hiện trong 6 tháng, do Phòng Đào tạo phối hợp Phòng Công nghệ thông tin.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Lãnh đạo bệnh viện và phòng đào tạo: Nhận diện các điểm mạnh, hạn chế trong công tác ĐTLT, từ đó xây dựng kế hoạch phát triển đào tạo phù hợp, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực y tế.
Cán bộ chuyên trách ĐTLT: Áp dụng các giải pháp quản lý, tổ chức đào tạo hiệu quả, chuẩn hóa quy trình và nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ.
Giảng viên y khoa: Hiểu rõ yêu cầu về chứng chỉ sư phạm, phương pháp giảng dạy hiện đại, từ đó nâng cao kỹ năng truyền đạt và tương tác với học viên.
Ngành y tế địa phương và Sở Y tế: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách hỗ trợ, phân bổ kinh phí và phát triển hệ thống đào tạo liên tục trong toàn tỉnh và khu vực.
Câu hỏi thường gặp
Đào tạo liên tục (ĐTLT) là gì và tại sao quan trọng?
ĐTLT là quá trình cập nhật kiến thức, kỹ năng chuyên môn cho cán bộ y tế nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc bệnh nhân. Nó giúp bác sĩ thích nghi với tiến bộ y học và yêu cầu nghề nghiệp ngày càng cao.Bệnh viện Đa khoa Đồng Tháp đã tổ chức bao nhiêu lớp ĐTLT trong giai đoạn 2016-2019?
Bệnh viện đã tổ chức 66 lớp ĐTLT với hơn 2.100 học viên tham gia, trong đó 94,1% là cán bộ bệnh viện, thể hiện sự cam kết trong phát triển nguồn nhân lực.Các giảng viên ĐTLT tại bệnh viện có đáp ứng tiêu chuẩn không?
Hầu hết giảng viên (94,3%) có chứng chỉ sư phạm y học và kinh nghiệm chuyên môn trên 5 năm, đảm bảo chất lượng giảng dạy theo quy định của Bộ Y tế.Những khó khăn chính trong công tác ĐTLT tại BVĐK Đồng Tháp là gì?
Khó khăn gồm cán bộ chuyên trách kiêm nhiệm nhiều công việc, kinh phí hạn chế, chưa có phòng làm việc riêng cho ĐTLT và một số giảng viên chưa hoàn thành chứng chỉ sư phạm.Làm thế nào để cải thiện hiệu quả công tác ĐTLT tại bệnh viện?
Cần thành lập phòng ĐTLT chuyên trách, tăng cường đào tạo giảng viên, phát triển chương trình e-learning, nâng cao nguồn kinh phí và áp dụng phần mềm quản lý học viên để chuẩn hóa quy trình.
Kết luận
- Công tác đào tạo liên tục tại Bệnh viện Đa khoa Đồng Tháp giai đoạn 2016-2019 đã cơ bản đáp ứng yêu cầu pháp luật và nhu cầu thực tế với 66 lớp và hơn 2.100 học viên tham gia.
- Đội ngũ giảng viên có trình độ chuyên môn và chứng chỉ sư phạm y học cao, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo.
- Thuận lợi lớn là sự quan tâm của lãnh đạo, chương trình được cập nhật thường xuyên và cơ sở vật chất đáp ứng yêu cầu.
- Hạn chế gồm cán bộ chuyên trách kiêm nhiệm, kinh phí hạn chế và chưa có phòng làm việc riêng cho ĐTLT.
- Đề xuất thành lập phòng ĐTLT chuyên trách, phát triển giảng viên, ứng dụng e-learning và tăng cường quản lý học viên để nâng cao hiệu quả công tác đào tạo.
Next steps: Ban Giám đốc BVĐK Đồng Tháp cần ưu tiên triển khai các đề xuất trong vòng 12 tháng tới để nâng cao chất lượng đào tạo liên tục, đồng thời phối hợp với Sở Y tế để đảm bảo nguồn lực và chính sách hỗ trợ.
Call to action: Các cán bộ quản lý và giảng viên hãy chủ động tham gia các khóa bồi dưỡng, áp dụng công nghệ mới và phối hợp chặt chẽ để xây dựng môi trường đào tạo liên tục hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng.