Ảnh hưởng của hút thuốc lá đến hiệu quả điều trị viêm nha chu: Kết quả lâm sàng, vi khuẩn và miễn dịch

• Tác giả: Đỗ Thu Hằng
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Thị Kim Anh
• Trường học: Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Răng – Hàm – Mặt
• Đề tài: Đánh Giá Ảnh Hưởng Của Hút Thuốc Lá Đến Hiệu Quả Điều Trị Viêm Nha Chu: Phân Tích Lâm Sàng, Vi Khuẩn Và Miễn Dịch
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ y học
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. VIÊM NHA CHU
• 1.1.1. Sinh bệnh học viêm nha chu
• 1.1.2. Điều trị nha chu không phẫu thuật trong viêm nha chu mạn
• 1.1.3. Ảnh hưởng của hút thuốc lá lên đáp ứng điều trị nha chu không phẫu
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.1.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.1.2. Thời gian và địa điểm tiến hành nghiên cứu
• 2.1.3. Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu
• 2.1.4. Xác định các biến trong nghiên cứu
• 2.1.5. Phương pháp và công cụ đo lường thu thập số liệu
• 2.1.6. Quy trình nghiên cứu
• 2.1.7. Phương pháp phân tích dữ liệu
• 2.1.8. Đạo đức trong nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm mẫu nghiên cứu
• 3.2. Sự thay đổi các chỉ số nha chu lâm sàng, mức độ vi khuẩn phức hợp đỏ, nồng độ bạch cầu trung tính nước bọt và nồng độ MMP-8 dịch nướu sau điều viêm nha chu ở nhóm không hút thuốc lá
• 3.3. Sự thay đổi các chỉ số nha chu lâm sàng, mức độ vi khuẩn phức hợp đỏ, nồng độ bạch cầu trung tính nước bọt và nồng độ MMP-8 dịch nướu sau điều viêm nha chu ở nhóm hút thuốc lá
• 3.4. So sánh hiệu quả cải thiện các chỉ số nha chu lâm sàng, mức độ vi khuẩn phức hợp đỏ, nồng độ bạch cầu trung tính nước bọt và nồng độ MMP-8 dịch nướu giữa 2 nhóm bệnh nhân viêm nha chu mạn có và không có hút thuốc lá sau điều trị
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Bàn luận về đối tượng và phương pháp nghiên cứu
• 4.2. Bàn luận về kết quả nghiên cứu
• 4.3. Ý nghĩa ứng dụng và hạn chế của đề tài
• CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• PHỤ LỤC 1. Trang thông tin dành cho bệnh nhân tham gia nghiên cứu
• PHỤ LỤC 2. Phiếu đồng ý tham gia nghiên cứu
• PHỤ LỤC 3. Chấp thuận của Hội đồng Đạo đức trong nghiên cứu y sinh học Đại học Y Dược TP.
• PHỤ LỤC 4. Định chuẩn đánh giá độ kiên định
• PHỤ LỤC 5. Bảng thu thập số liệu bằng bảng câu hỏi phụ lục
• PHỤ LỤC 6. Bệnh án nha chu
• PHỤ LỤC 7. Hình ảnh trong nghiên cứu
• PHỤ LỤC 8. Danh sách bệnh nhân tham gia nghiên cứu
• PHỤ LỤC 9. Xác nhận thực hiện các xét nghiệm

I. Tổng quan về viêm nha chu

Viêm nha chu là một bệnh lý nhiễm trùng mãn tính, gây ra bởi sự mất cân bằng giữa đáp ứng miễn dịch của cơ thể và sự tấn công của vi khuẩn. Bệnh này dẫn đến sự phá hủy mô nha chu và tiêu xương ổ, nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến mất răng. Hút thuốc lá được xác định là một yếu tố nguy cơ quan trọng, làm tăng tần suất và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Nghiên cứu cho thấy người hút thuốc có đáp ứng điều trị kém hơn so với người không hút thuốc, với mức giảm độ sâu túi và tăng bám dính lâm sàng thấp hơn. Điều này cho thấy sự cần thiết phải nghiên cứu sâu hơn về tác động của hút thuốc lá đến hiệu quả điều trị viêm nha chu.

1.1. Tác động của hút thuốc lá đến viêm nha chu

Hút thuốc lá không chỉ làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm nha chu mà còn ảnh hưởng đến khả năng điều trị. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng bệnh nhân hút thuốc có mức độ vi khuẩn phức hợp đỏ cao hơn trong mảng bám dưới nướu, điều này làm cho việc điều trị trở nên khó khăn hơn. Hệ miễn dịch của những người này cũng có sự khác biệt, với số lượng bạch cầu trung tính tăng cao trong nước bọt, phản ánh tình trạng nhiễm trùng. Việc hiểu rõ tác động này là cần thiết để phát triển các phương pháp điều trị hiệu quả hơn cho bệnh nhân hút thuốc.

II. Phân tích lâm sàng và vi khuẩn

Phân tích lâm sàng cho thấy sự khác biệt rõ rệt giữa nhóm bệnh nhân hút thuốc và không hút thuốc. Các chỉ số nha chu lâm sàng như chỉ số mảng bám (PlI), chỉ số nướu (GI), và độ sâu túi nha chu (PD) đều cho thấy sự cải thiện kém hơn ở nhóm hút thuốc. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng nồng độ vi khuẩn phức hợp đỏ trong mảng bám dưới nướu cao hơn ở nhóm hút thuốc, điều này có thể giải thích cho sự đáp ứng điều trị kém. Việc theo dõi các chỉ số này có thể giúp các bác sĩ đánh giá hiệu quả điều trị và điều chỉnh phương pháp điều trị cho phù hợp.

2.1. Tình trạng vi khuẩn trong viêm nha chu

Vi khuẩn phức hợp đỏ, bao gồm Porphyromonas gingivalis, Tannerella forsythia và Treponema denticola, được xác định là nguyên nhân chính gây bệnh viêm nha chu. Sự hiện diện của các vi khuẩn này trong mảng bám dưới nướu có mối liên hệ chặt chẽ với độ sâu túi nha chu. Nghiên cứu cho thấy rằng việc điều trị nhằm loại bỏ các vi khuẩn này có thể cải thiện tình trạng lâm sàng. Tuy nhiên, ở bệnh nhân hút thuốc, việc kiểm soát vi khuẩn trở nên khó khăn hơn, dẫn đến nguy cơ tái phát cao hơn.

III. Đánh giá miễn dịch và tác động của hút thuốc

Hệ miễn dịch đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát viêm nha chu. Bạch cầu trung tính là tế bào miễn dịch đầu tiên xuất hiện trong phản ứng viêm, và nồng độ của chúng trong nước bọt có thể phản ánh tình trạng nhiễm trùng. Nghiên cứu cho thấy rằng nồng độ MMP-8, một dấu ấn sinh học quan trọng trong quá trình viêm, có sự khác biệt giữa nhóm hút thuốc và không hút thuốc. Điều này cho thấy rằng hút thuốc không chỉ ảnh hưởng đến vi khuẩn mà còn tác động đến đáp ứng miễn dịch của cơ thể, làm giảm hiệu quả điều trị.

3.1. Tác động của miễn dịch đến hiệu quả điều trị

Sự thay đổi trong đáp ứng miễn dịch có thể ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị viêm nha chu. Nghiên cứu cho thấy rằng bệnh nhân hút thuốc có nồng độ bạch cầu trung tính và MMP-8 cao hơn, điều này có thể dẫn đến tình trạng viêm kéo dài và khó kiểm soát hơn. Việc theo dõi các chỉ số miễn dịch này có thể giúp các bác sĩ điều chỉnh phương pháp điều trị và cải thiện kết quả cho bệnh nhân hút thuốc.

IV. Ý nghĩa ứng dụng và hạn chế của nghiên cứu

Nghiên cứu này không chỉ cung cấp cái nhìn sâu sắc về tác động của hút thuốc lá đến hiệu quả điều trị viêm nha chu mà còn mở ra hướng đi mới cho các phương pháp điều trị. Việc hiểu rõ mối liên hệ giữa hút thuốc, vi khuẩn và miễn dịch có thể giúp các bác sĩ phát triển các chiến lược điều trị hiệu quả hơn. Tuy nhiên, nghiên cứu cũng có những hạn chế, như kích thước mẫu nhỏ và thiếu các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến kết quả. Cần có thêm nhiều nghiên cứu để khẳng định những phát hiện này và tìm ra các giải pháp tối ưu cho bệnh nhân hút thuốc.

4.1. Hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo

Mặc dù nghiên cứu đã chỉ ra những kết quả quan trọng, nhưng vẫn cần phải xem xét các yếu tố khác như chế độ ăn uống, tình trạng sức khỏe tổng quát và các thói quen sinh hoạt khác. Hướng nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc phát triển các phương pháp điều trị cá nhân hóa cho bệnh nhân hút thuốc, nhằm cải thiện hiệu quả điều trị và giảm thiểu nguy cơ tái phát.