Tổng quan nghiên cứu

Việc phát triển kỹ năng viết học thuật luôn là thách thức lớn đối với sinh viên đại học, đặc biệt là những người chưa quen với quy trình viết bài. Tại Trung tâm Đào tạo và Hợp tác Quốc tế, Trường Đại học Điện lực (EPU), nhiều sinh viên năm thứ ba gặp khó khăn trong việc chuẩn bị ý tưởng và tổ chức bài viết, dẫn đến chất lượng bài luận thấp. Nghiên cứu này được thực hiện với sự tham gia của 50 sinh viên nhằm khảo sát các chiến lược tiền viết (pre-writing strategies) mà sinh viên sử dụng trong giai đoạn chuẩn bị trước khi viết. Mục tiêu chính là xác định các chiến lược phổ biến, tần suất sử dụng và nhận thức của sinh viên về tầm quan trọng của các chiến lược này. Nghiên cứu được tiến hành trong học kỳ 2012-2013 tại Trung tâm Đào tạo và Hợp tác Quốc tế, EPU, với phạm vi tập trung vào sinh viên năm thứ ba chuyên ngành tiếng Anh. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả giảng dạy kỹ năng viết, giúp sinh viên cải thiện khả năng phát triển ý tưởng và tổ chức bài viết, từ đó nâng cao chất lượng học thuật và thành tích học tập.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về quá trình viết và các chiến lược tiền viết trong giảng dạy tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai. Viết được định nghĩa không chỉ là hành động hình thành ký hiệu mà còn là quá trình phát triển và trình bày ý tưởng một cách có cấu trúc (Tribble, 1996). Quá trình viết gồm ba giai đoạn: tiền viết (pre-writing), trong khi viết (while-writing) và sau viết (post-writing). Giai đoạn tiền viết được xem là bước chuẩn bị quan trọng giúp sinh viên phát triển ý tưởng, tổ chức nội dung và tạo động lực viết (Raimes, 1983; Murray, 1982). Các chiến lược tiền viết phổ biến bao gồm: brainstorming (động não), outlining (lập dàn ý), clustering/mind mapping (bản đồ tư duy), talking it out (thảo luận), categorizing (phân loại), free-writing (viết tự do), journaling (ghi chép), questions-asking (đặt câu hỏi) và branching (phân nhánh). Những chiến lược này giúp sinh viên kích thích tư duy, thu thập và sắp xếp ý tưởng hiệu quả.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp định lượng và định tính. Dữ liệu được thu thập từ 50 sinh viên năm thứ ba tại Trung tâm Đào tạo và Hợp tác Quốc tế, EPU, thông qua bảng câu hỏi khảo sát và phỏng vấn bán cấu trúc với 5 sinh viên tình nguyện. Phương pháp chọn mẫu là lấy mẫu cụm (cluster sampling) với 4 lớp được chọn ngẫu nhiên. Bảng câu hỏi gồm các câu hỏi đóng nhằm xác định việc sử dụng các chiến lược tiền viết, tần suất sử dụng và đánh giá hiệu quả của chúng. Phỏng vấn nhằm làm rõ thêm nhận thức và hiểu biết của sinh viên về các chiến lược này. Dữ liệu định lượng được xử lý thủ công, chuyển đổi thành số liệu và biểu đồ để phân tích, trong khi dữ liệu phỏng vấn được phân tích nội dung để bổ sung và đối chiếu với kết quả khảo sát. Thời gian nghiên cứu kéo dài khoảng một tháng, đảm bảo thu thập dữ liệu đầy đủ và có tính đại diện.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Chiến lược tiền viết được sử dụng phổ biến: Brainstorming/listing (90%), clustering/mind mapping (84%), outlining (80%), talking it out (82%) và categorizing (76%) là những chiến lược được sinh viên sử dụng nhiều nhất. Trong đó, 60% sinh viên luôn sử dụng brainstorming, 46% thường xuyên dùng clustering và 44% áp dụng talking it out thường xuyên.

  2. Chiến lược ít được sử dụng: Free-writing (70% không sử dụng), journaling (56% không sử dụng), questions-asking (52% không sử dụng) và branching (36% không sử dụng) là những chiến lược ít được sinh viên áp dụng trong giai đoạn tiền viết.

  3. Nhận thức về tầm quan trọng: Chỉ có 40% sinh viên nhận thức rõ tầm quan trọng của các chiến lược tiền viết, trong khi 60% còn lại chưa đánh giá cao hoặc không quan tâm đến việc sử dụng các chiến lược này. Phỏng vấn cho thấy 3/5 sinh viên không biết hoặc chỉ biết sơ lược về các chiến lược tiền viết.

  4. Hiệu quả của chiến lược: 70% sinh viên cho rằng các chiến lược tiền viết giúp họ phát triển ý tưởng và nâng cao chất lượng bài viết, 26% cho rằng hiệu quả ở mức trung bình và 4% không thấy có ích.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy sinh viên EPU ưu tiên sử dụng các chiến lược đơn giản, trực quan và dễ áp dụng như brainstorming và clustering, phù hợp với trình độ tiếng Anh trung cấp và thói quen học tập hiện tại. Ngược lại, các chiến lược đòi hỏi kỹ năng tư duy phản biện cao hơn như free-writing và questions-asking lại ít được sử dụng, có thể do sinh viên chưa được hướng dẫn đầy đủ hoặc thiếu tự tin khi áp dụng. Việc nhận thức hạn chế về tầm quan trọng của tiền viết góp phần làm giảm hiệu quả của quá trình chuẩn bị viết, dẫn đến chất lượng bài luận chưa cao. So sánh với các nghiên cứu trước đây, kết quả tương đồng với quan điểm rằng tiền viết chiếm đến 85% thời gian viết (Murray, 1982) và các chiến lược như brainstorming, clustering là phổ biến nhất. Tuy nhiên, sự thiếu nhận thức và áp dụng các chiến lược khác cho thấy cần có sự can thiệp mạnh mẽ hơn từ phía giảng viên để nâng cao kỹ năng viết cho sinh viên. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tần suất sử dụng từng chiến lược và biểu đồ tròn về nhận thức hiệu quả, giúp minh họa rõ ràng xu hướng và mức độ phổ biến.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đào tạo và hướng dẫn chiến lược tiền viết: Giảng viên cần tích hợp các hoạt động thực hành chiến lược tiền viết vào bài giảng, đặc biệt là free-writing, journaling và questions-asking, nhằm giúp sinh viên làm quen và nhận thức rõ lợi ích của từng chiến lược. Thời gian thực hiện: trong học kỳ tiếp theo; Chủ thể: giảng viên bộ môn tiếng Anh.

  2. Phát triển kỹ năng tự học và phản biện: Tổ chức các buổi workshop hoặc nhóm học tập để sinh viên trao đổi, thảo luận và thực hành các chiến lược tiền viết, qua đó nâng cao khả năng tự phát triển ý tưởng và tổ chức bài viết. Thời gian: 1-2 buổi/tháng; Chủ thể: Trung tâm Đào tạo và Hợp tác Quốc tế phối hợp với giảng viên.

  3. Áp dụng phương pháp dạy học linh hoạt, đa dạng: Sử dụng các công cụ hỗ trợ trực quan như bản đồ tư duy điện tử, phần mềm brainstorming để kích thích sự sáng tạo và hứng thú của sinh viên trong giai đoạn tiền viết. Thời gian: áp dụng ngay trong các lớp học; Chủ thể: giảng viên và bộ phận kỹ thuật.

  4. Đánh giá và phản hồi thường xuyên: Thiết lập hệ thống đánh giá quá trình tiền viết và cung cấp phản hồi chi tiết giúp sinh viên nhận biết điểm mạnh, điểm yếu và cải thiện kỹ năng viết. Thời gian: xuyên suốt quá trình học; Chủ thể: giảng viên và trợ giảng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Giảng viên tiếng Anh và giảng viên bộ môn: Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để thiết kế chương trình giảng dạy kỹ năng viết, đặc biệt là phần tiền viết, giúp nâng cao hiệu quả đào tạo.

  2. Sinh viên đại học, đặc biệt sinh viên năm cuối: Giúp hiểu rõ các chiến lược tiền viết, từ đó áp dụng hiệu quả để cải thiện kỹ năng viết học thuật và hoàn thành tốt các bài luận.

  3. Nhà quản lý giáo dục và trung tâm đào tạo: Tham khảo để xây dựng các chương trình đào tạo kỹ năng viết phù hợp với trình độ và nhu cầu của sinh viên, đồng thời phát triển các hoạt động hỗ trợ học tập.

  4. Nghiên cứu sinh và học giả trong lĩnh vực giảng dạy tiếng Anh: Cung cấp dữ liệu thực nghiệm và phân tích sâu sắc về thực trạng sử dụng chiến lược tiền viết, làm cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo về kỹ năng viết và phương pháp giảng dạy.

Câu hỏi thường gặp

  1. Chiến lược tiền viết là gì và tại sao quan trọng?
    Chiến lược tiền viết là các phương pháp giúp người viết phát triển và tổ chức ý tưởng trước khi bắt đầu viết. Chúng quan trọng vì giúp tăng hiệu quả viết, giảm áp lực và nâng cao chất lượng bài viết. Ví dụ, brainstorming giúp sinh viên nhanh chóng thu thập ý tưởng đa dạng.

  2. Sinh viên thường sử dụng những chiến lược tiền viết nào?
    Sinh viên tại EPU thường sử dụng brainstorming, clustering, outlining, talking it out và categorizing do tính đơn giản và dễ áp dụng. Các chiến lược như free-writing và journaling ít được sử dụng do đòi hỏi kỹ năng cao hơn.

  3. Làm thế nào để nâng cao nhận thức của sinh viên về chiến lược tiền viết?
    Giảng viên nên tích hợp hướng dẫn cụ thể, tổ chức thực hành và phản hồi thường xuyên. Ví dụ, tổ chức các buổi thảo luận nhóm giúp sinh viên trải nghiệm và nhận ra lợi ích của từng chiến lược.

  4. Chiến lược nào phù hợp nhất với sinh viên trình độ trung cấp?
    Brainstorming và clustering là phù hợp nhất vì dễ thực hiện, giúp sinh viên hình dung và sắp xếp ý tưởng trực quan, phù hợp với trình độ và thói quen học tập hiện tại.

  5. Làm sao để chuyển từ chiến lược tiền viết thành kỹ năng tự động?
    Thông qua việc luyện tập thường xuyên và áp dụng linh hoạt trong các bài viết, sinh viên sẽ dần hình thành thói quen và kỹ năng sử dụng chiến lược một cách tự nhiên, không cần suy nghĩ nhiều khi viết.

Kết luận

  • Sinh viên Trung tâm Đào tạo và Hợp tác Quốc tế, EPU ưu tiên sử dụng các chiến lược tiền viết đơn giản như brainstorming, clustering, outlining, talking it out và categorizing.
  • Các chiến lược như free-writing, journaling và questions-asking ít được áp dụng do thiếu hướng dẫn và nhận thức.
  • Nhận thức về tầm quan trọng của tiền viết còn hạn chế, ảnh hưởng đến chất lượng bài viết của sinh viên.
  • Giảng viên cần tích hợp đào tạo chiến lược tiền viết vào chương trình giảng dạy, đồng thời tổ chức các hoạt động thực hành và phản hồi thường xuyên.
  • Nghiên cứu mở ra hướng đi cho các nghiên cứu tiếp theo về chiến lược viết ở các giai đoạn khác và đối tượng sinh viên rộng hơn, góp phần nâng cao hiệu quả giảng dạy kỹ năng viết học thuật.

Hãy bắt đầu áp dụng các chiến lược tiền viết một cách có hệ thống để nâng cao kỹ năng viết và thành công trong học tập!