I. Âm nhạc và điện ảnh Trần Anh Hùng
Luận văn thạc sĩ của Vũ Minh Nghĩa tập trung nghiên cứu về âm nhạc trong phim của đạo diễn Trần Anh Hùng. Tác giả khẳng định âm nhạc là một yếu tố quan trọng góp phần tạo nên ngôn ngữ điện ảnh độc đáo, duy mỹ và đầy chất thơ của Trần Anh Hùng. Luận văn chỉ ra sự đa dạng trong việc sử dụng âm nhạc, từ cổ điển đến đương đại, từ âm nhạc thế giới đến âm nhạc truyền thống Việt Nam. Ví dụ, trong ba bộ phim đầu tiên về Việt Nam, Trần Anh Hùng kết hợp các làn điệu dân ca, bài hát ru, nhạc trữ tình Việt Nam với nhạc phương Tây, tạo nên một sự giao thoa văn hóa độc đáo. Đáng chú ý là việc sử dụng nhạc rock (Radiohead trong Xích Lô) hay nhạc ảo giác (Velvet Underground trong Mùa hè chiều thẳng đứng) trong bối cảnh Việt Nam, tạo nên sự tương phản thú vị. Luận văn cũng phân tích sự khác biệt trong cách sử dụng âm nhạc ở những phim sau này như Và anh đến trong cơn mưa, Rừng Na Uy, Vĩnh Cửu, nơi âm nhạc pop, rock, giao hưởng và nhạc cổ điển tạo nên tính quốc tế hóa. Tác giả đánh giá cao sự độc đáo này, cho rằng nó phù hợp với xu hướng hội nhập của Việt Nam. "Sự độc đáo về cách sử dụng âm nhạc của Trần Anh Hùng đã tạo nên một không khí toàn cầu hóa trong ngôn ngữ điện ảnh của ông rất phù hợp với xu hướng hội nhập của Việt Nam hiện nay."
II. Giao thoa âm nhạc truyền thống và phương Tây
Luận văn phân tích sự giao thoa giữa âm nhạc truyền thống Việt Nam và âm nhạc phương Tây trong phim Trần Anh Hùng, đặc biệt trong bộ ba phim về Việt Nam (Mùi đu đủ xanh, Xích Lô, Mùa hè chiều thẳng đứng). Tác giả nhấn mạnh việc Trần Anh Hùng sử dụng âm nhạc dân gian, ca trù, hát ru, nhạc trữ tình làm nền tảng, kết hợp với âm nhạc cổ điển và đương đại phương Tây, tạo nên một bức tranh âm thanh đa sắc màu, vừa quen thuộc vừa mới lạ. Việc kết hợp này không chỉ làm phong phú thêm trải nghiệm điện ảnh mà còn góp phần khắc họa văn hóa Việt Nam dưới một góc nhìn độc đáo. Ví dụ, trong Mùi đu đủ xanh, sự kết hợp giữa đàn ca tài tử và âm nhạc cổ điển đương đại do nhạc sĩ Tôn Thất Tiết sáng tác đã tạo nên một không gian âm nhạc vừa truyền thống vừa hiện đại, vừa Việt Nam vừa mang tính quốc tế. "Trong Mùi du đủ xanh Trần Anh Hùng lại kết hợp đàn ca tài tử đan xen với âm nhạc cổ điển đương đại, âm nhạc thể nghiệm đầy ấn tượng được soạn kĩ lưỡng bởi nhạc sĩ Việt Kiều Tôn Thất Tiết." Luận văn cho rằng cách sử dụng âm nhạc này là một trong những yếu tố quan trọng tạo nên thành công của Trần Anh Hùng trong việc thể hiện vẻ đẹp văn hóa Việt Nam trên màn ảnh quốc tế.
III. Âm nhạc trong bối cảnh quốc tế
Trong những bộ phim lấy bối cảnh nước ngoài như Rừng Na Uy và Vĩnh Cửu, Trần Anh Hùng chuyển sang sử dụng âm nhạc theo một hướng khác, tập trung vào âm nhạc quốc tế như nhạc pop, rock, nhạc giao hưởng và nhạc cổ điển phương Tây. Luận văn phân tích việc sử dụng nhạc của The Beatles trong Rừng Na Uy để tái hiện không khí những năm 1960 và thể hiện tâm lý nhân vật. Sự lựa chọn này không chỉ phù hợp với bối cảnh và thời đại trong phim mà còn tạo nên một dấu ấn riêng, góp phần tạo nên thành công của bộ phim. Luận văn cũng đề cập đến việc Trần Anh Hùng tối giản lời thoại, tập trung vào hình ảnh và âm nhạc để kể chuyện, tạo nên một phong cách điện ảnh đặc trưng. "Năm 2016, nhà phê bình Lê Hồng Lâm... đã phân tích được sự lựa chọn cách kể chuyện tiết chế tối đa về thoại, dùng hình ảnh và âm nhạc để thể hiện không khí “thập niên 60” mà cụ thể là âm nhạc và văn hóa hippy đã ảnh hưởng và tạo ra tiếng vang cho bộ phim như thế nào." Sự chuyển đổi trong cách sử dụng âm nhạc này cho thấy sự linh hoạt của Trần Anh Hùng trong việc điều chỉnh phong cách nghệ thuật để phù hợp với từng tác phẩm.
IV. Giá trị nghiên cứu và ứng dụng
Luận văn của Vũ Minh Nghĩa có giá trị trong việc phân tích và đánh giá vai trò của âm nhạc trong phim Trần Anh Hùng, từ đó góp phần hiểu rõ hơn về phong cách làm phim độc đáo của vị đạo diễn này. Nghiên cứu này cung cấp một cái nhìn chi tiết về cách Trần Anh Hùng sử dụng âm nhạc để kể chuyện, xây dựng nhân vật và tạo nên không khí cho phim. "Chính vì vậy việc nghiên cứu âm nhạc trong phim thông qua các bộ phim của đạo diễn Trần Anh Hùng là việc cần thiết cho những người làm phim, những khán giả yêu điện ảnh nói chung và những người yêu thích phim Trần Anh Hùng nói riêng." Luận văn cũng có ý nghĩa thực tiễn trong việc tham khảo cho những người làm phim, đặc biệt là trong việc sử dụng âm nhạc để nâng cao chất lượng nghệ thuật của tác phẩm. Việc phân tích cách Trần Anh Hùng kết hợp âm nhạc truyền thống và hiện đại, âm nhạc Việt Nam và quốc tế có thể là nguồn cảm hứng cho các nhà làm phim trẻ. Ngoài ra, luận văn cũng đóng góp vào việc nghiên cứu về điện ảnh Việt Nam đương đại, giúp khán giả có cái nhìn sâu sắc hơn về nghệ thuật điện ảnh nói chung và phim Trần Anh Hùng nói riêng.
